Analiza ekonomiczno – finansowa Zajęcia 6 – Analiza wskaźnikowa

Analiza wskaźnikowa Jest to metoda badania analitycznego polegająca na obliczaniu wskaźników na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych i ich ocenie porównawczej w czasie i przestrzeni. Dopiero odniesienie wartości do wyników z poprzednich lat i dla innych firm z tej samej branży pozwala na obiektywną ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa. Za pomocą wskaźników można scharakteryzować różne aspekty ekonomiczne i finansowe działalności przedsiębiorstwa.

Analiza wskaźnikowa (2) Analiza finansowa opiera się na zintegrowanym użyciu wielu wskaźników, a nie selektywnym wyborze kilku z nich. Należy pamiętać, że większość wskaźników nie ma optymalnej wartości. Ukazuje zmiany w badanym zjawisku, będące wynikiem decyzji gospodarczych podejmowanych w ciągu okresu sprawozdawczego. Dostarcza informacji o funkcjonowaniu spółki. Wymaga wyważonego doboru wskaźników. Podstawą analizy jest wyłącznie przeszłość firmy.

Wskaźniki rynkowe Wskaźniki wartości rynkowej wykorzystywane są w ocenie przedsiębiorstw w formie spółek akcyjnych, głównie notowanych na giełdach papierów wartościowych. Są to wskaźniki zyskowności jednostkowej, w których zysk netto obliczany jest na jedną akcję. Wskaźniki te służą do oceny przedsiębiorstwa pod kątem jego atrakcyjności inwestycyjnej.

Wskaźniki rynkowe P/E (cena/zysk); EPS (zysk na akcję); P/BV (cena/wartość księgowa); DPS (dywidenda na akcję).

P/E (cena/zysk) Wzór: Cena rynkowa akcji / zysk netto przypadający na jedną akcję; Zalecany poziom: jak najmniejszy. Wskaźnik pokazuje ile razy cena akcji przewyższa przypadający na nią zysk. Informuje pośrednio o jakości zarządzania, atrakcyjności branży, konkurencyjności. Na zrównoważonym rynku kapitałowym określa liczbę lat obrachunkowych, w przeciągu których zysk przypadający na jedną akcję pokryje jej cenę zakupu. Odwrócenie wartości wskaźnika – daje wskaźnik: Stopa zyskowności akcji.

EPS (zysk na akcję) Wzór: Zysk netto / liczba wyemitowanych akcji; Zalecany poziom: jak najwyższy. Informuje o wartości zysku przypadającego na 1 akcję, więc jest ważny dla potencjalnego akcjonariusza, gdyż stwarza możliwości wypłaty wyższej dywidendy jeśli wskaźnik jest wysoki. Należy jednak pamiętać, że wskaźnik oblicza się dla danych historycznych.

P/BV (cena/wartość księgowa) Wzór: Cena rynkowa akcji / wartość księgowa akcji; Zalecany poziom: im mniejszy tym lepiej (poniżej 1,0). Wartość księgowa powinna informować, jaką wartość przedstawia sobą majątek firmy, który mogą miedzy sobą podzielić akcjonariusze. Wiadomo jednak, że jest pewnym przybliżeniem, ponieważ w księgach z reguły BV nie występują wartości rynkowe aktywów. Jeśli cena rynkowa akcji kształtuje się poniżej wartości księgowej (przypadającej na 1 akcje), akcje są niedowartościowane.

DPS (dywidenda na akcję) Wzór: Dywidendy ogółem / liczba wyemitowanych akcji; Zalecany poziom: jak najwyższy. Pokazuje na jaką dywidendę może liczyć w przyszłości akcjonariusz.

Płynność Płynność jest definiowana jako zdolność firmy do wywiązania się z krótkoterminowych zobowiązań. Płynność zależy od synchronizacji wpływów firmy i wydatków oraz z oczekiwaniami jej wzrostu. Jeśli firma nie jest w stanie pokryć swoich zobowiązań krótkoterminowych, to jej przyszłość jest wątpliwa. Wierzyciele, dostawcy i klienci firmy interpretują niską płynność jako sygnał niewypłacalności prowadzonej działalności gospodarczej, spłaty podstawowych zobowiązań wobec dostawców, które mogą prowadzić do braku możliwości przedsiębiorstwa do wywiązania się z umów.

Wskaźniki płynności Bieżącej płynności finansowej; Płynności przyspieszonej; Natychmiastowej płynności; Cyklu kapitału obrotowego; Cyklu zapasów w dniach; Cyklu należności w dniach; Cyklu zobowiązań w dniach; Cyklu środków pieniężnych.

Bieżąca płynność finansowa Wzór: Aktywa bieżące / zobowiązania bieżące; Zalecany poziom: 1,2 – 2,0. Wskaźnik informuje, ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania firmy. Zmniejszenie wartości tak skonstruowanego wskaźnika poniżej jedności sygnalizuje brak środków na pokrycie bieżących zobowiązań i oznacza niepokojącą sytuację.

Płynność przyspieszona Wzór: (Aktywa bieżące – zapasy – rozliczenia międzyokresowe czynne) / zobowiązania bieżące; Zalecany poziom: powyżej 1 (czasem zaleca się przedział 1,0 – 1,2). Wskaźnik szybkiej płynności pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami o dużym stopniu płynności.

Natychmiastowa płynność Wzór: Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne / zobowiązania bieżące; Zalecany poziom: 0,1 – 0,2. Zbyt wysoka wartość wskaźnika oznacza, że zarządzający w przedsiębiorstwie nie mają pomysłu na wykorzystanie tych środków, które same z siebie nie przynoszą przychodów.

Cykl kapitału obrotowego netto Wzór: Średni poziom kapitału obrotowego netto / przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów x liczba dni w badanym okresie; Zalecany poziom: brak jednoznacznych wskazań (tendencja wzrostowa).

Cykl zapasów w dniach Wzór: Średni stan zapasów/ przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów x liczba dni w badanym okresie; Zalecany poziom: jak najniższy. Pokazuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia stan swoich zapasów, potrzebnych przy realizacji sprzedaży. Wysoka wartość wskaźnika oznacza, że obrót zapasów w przedsiębiorstwie jest niski, niska wartość – szybki obrót zapasów.

Cykl należności w dniach Wzór: Średni stan należności/ przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów x liczba dni w badanym okresie; Zalecany poziom: ok. 60 dni. Wskaźnik informuje w jakim stopniu przedsiębiorstwo kredytuje swoich odbiorców, czyli na jak długo środki pieniężne są zamrożone w należnościach.

Cykl zobowiązań w dniach Wzór: Średni stan zobowiązań / przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów x liczba dni w badanym okresie; Zalecany poziom: ok. 60 dni. Wskaźnik określa średni okres regulowania zobowiązań w przedsiębiorstwie. Im wyższa wartość, tym mniejsza potrzeba wykorzystania kapitału obrotowego. Porównując go do wskaźnika cyklu należności, określa się zdolność spłaty zobowiązań przez przedsiębiorstwo.

Cykl środków pieniężnych Wzór: Cykl zapasów + cykl należności – cykl zobowiązań; Zalecany poziom: brak jednoznacznych wskazań (im krótszy okres tym lepiej).

Zadłużenie Wypłacalność jest to zdolność spółki do spłaty jej zobowiązań długoterminowych i wykazania stabilności finansowej w perspektywie długoterminowej. Wszystkie rodzaje działalności gospodarczej spółki (operacyjna, finansowa, inwestycyjna) wpływają na długoterminową płynność finansową przedsiębiorstwa. Analiza struktury kapitałowej obejmuje analizę długoterminową kapitału stałego i najbardziej ryzykowną - kapitału krótkoterminowego. Analiza koncentruje się na zdolności firmy do spłaty swoich zobowiązań i zapewnienia bezpieczeństwa dla wierzycieli w dłuższej perspektywie czasu

Wskaźniki zadłużenia Ogólnego zadłużenia; Zadłużenia kapitału własnego; Zadłużenia długoterminowego; Pokrycia obsługi długu (I); Pokrycia obsługi długu (II).

Ogólnego zadłużenia Wzór: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / aktywa ogółem; Zalecany poziom: 0,57 – 0,67. Wskaźnik odzwierciedla udział zobowiązań w finansowaniu przedsiębiorstwa. Zbyt wysoki oznacza możliwość utraty zdolności do spłaty zobowiązań. Zbyt niski świadczy o tym, że przedsiębiorstwo finansuje się samo.

Zadłużenia kapitału własnego Wzór: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / kapitały własne; Zalecany poziom: 1 – 3. Wskaźnik określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego. Za normę dla tego wskaźnika w małych firmach w USA uznaje się poziom 3,0. W miarę wzrostu wielkości firmy relacja ta zmniejsza się do 1,0.

Zadłużenia długoterminowego Wzór: Zobowiązania długoterminowe / kapitał własny; Zalecany poziom: 0,5 – 1,0. Odnosi się do zobowiązań długoterminowych, a więc tych, które są spłacane w okresach dłuższych niż roczne. Zbyt wysoka wartość wskaźnika świadczy o nadmiernym zadłużeniu się przedsiębiorstwa.

Pokrycia obsługi długu (I) Wzór: (Zysk brutto + odsetki) / (raty kapitałowe + odsetki); Zalecany poziom: większa niż 1 (wg Banku Światowego: 1,3 – 2,5).

Pokrycia obsługi długu (II) Wzór: (Zysk netto + odsetki x (1-T)) / (raty kapitałowe + odsetki); Zalecany poziom: co najmniej równy 1.

Operacyjność Operacyjność (wydajność) pokazuje, jak skutecznie firma wykorzystuje własne zasoby majątkowe. Operacyjność (wydajność) środków wskazuje, ile zysków może być generowanych przez grupę aktywów. Nieefektywne wykorzystanie aktywów, może być sygnałem mówiącym o przyszłych problemach z płynnością.

Wskaźniki operacyjności Rotacji aktywów ogółem; Rotacji zapasów; Rotacji należności; Rotacji zobowiązań ogółem, Rotacji kapitałów własnych.

Operacyjności Wzór: Koszty własne sprzedaży / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów; Zalecany poziom: 0,5 – 0,9. Wartość mniejsza niż 0,5 świadczy o wysokiej zyskowności firmy i jest to dla inwestora giełdowego bardzo korzystne. Z kolei wartość tego wskaźnika większa niż 0,9 oznacza, że przedsiębiorstwo ma poważne kłopoty z uzyskaniem zwrotu poniesionych nakładów.

Rotacji aktywów ogółem Wzór: Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan aktywów ogółem; Zalecany poziom: powyżej 1,5. Mierzy efektywność wykorzystania aktywów tworzących wartość sprzedaży. Wartość wskaźnika zależy od specyfiki branży – w kapitałochłonnych będzie niski, w pracochłonnym wysoki. Stąd należy porównać kilka firm z danej branży przy interpretacji.

Rotacji zapasów Wzór: Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan zapasów; Zalecany poziom: jak najniższy.

Rotacji należności Wzór: Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan należności; Zalecany poziom: 7 – 10.

Rotacji zobowiązań ogółem Wzór: Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan zobowiązań ogółem; Zalecany poziom: jak najwyższy.

Rotacji kapitałów własnych Wzór: Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan kapitałów własnych; Zalecany poziom: jak najwyższy.

Rentowność Rentowność odnosi się do zdolności firmy do generowania zysku i dodatnich przepływów pieniężnych za pomocą efektywnego wykorzystania aktywów. Wskaźniki rentowności służą do oceny zdolności firmy do generowania odpowiedniego zwrotu z zainwestowanego kapitału.

Wskaźniki rentowności Rentowność sprzedaży; Rentowność sprzedaży brutto; Rentowność sprzedaży netto; ROA; ROE; ROI.

Rentowność sprzedaży Wzór: Zysk ze sprzedaży / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów; Zalecany poziom: jak najwyższy.

Rentowność sprzedaży brutto Wzór: Zysk brutto / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów; Zalecany poziom: jak najwyższy. Wskaźnik niezależny od opodatkowania zysku – odzwierciedla politykę cenową przedsiębiorstwa i zysk uzyskany ze sprzedaży.

Rentowność sprzedaży netto Wzór: Zysk netto/ przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów; Zalecany poziom: jak najwyższy.

ROA Wzór: Zysk netto / średni stan aktywów ogółem; Zalecany poziom: jak najwyższy. Wskaźnik odzwierciedla zdolność aktywów przedsiębiorstwa do tworzenia zysku, informuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę majątku przedsiębiorstwa.

ROE Wzór: Zysk netto / średni stan kapitałów własnych; Zalecany poziom: jak najwyższy. Wskaźnik informuje o rentowności zaangażowanego w firmie kapitału, jest zatem bardzo ważny dla akcjonariuszy, pokazuje stopę zysku z zainwestowanej przez nich 1 złotówki. Wysoka wartość wskaźnika świadczy o dobrej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

ROI Wzór: Zysk z działalności operacyjnej + przychody finansowe / średni stan aktywów ogółem; Zalecany poziom: jak najwyższy. Pokazuje rentowność majątku ogółem tzn. w jakim stopniu generuje on zyski z podstawowej działalności przedsiębiorstwa oraz działalności finansowej.