Rola audytora wewnętrznego w uczelni Antoni Bukaluk Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy W Bydgoszczy Sandomierz, 20.05.2010 r.

Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny w nowej ustawie o finansach publicznych Pismo sekretarz stanu MNiSzW Marii E. Orłowskiej do rektorów wyższych uczelni z dnia 30.04.2010 r.: „Audyt wewnętrzny jest działalnością należną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra kierującego działem lub kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze. Ocena ta dotyczy w szczególności adekwatności, skuteczności efektywności kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub jednostce”. Ustawa o finansach publicznych – art. 272 ust. 1

Kontrola zarządcza „Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów Publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy Cele kontroli zarządczej: Zapewnienie w szczególności: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi skuteczności i efektywności działania wiarygodności sprawozdań ochrony zasobów przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania efektywności i skuteczności przepływu informacji zarządzania ryzykiem

Odpowiedzialność za kontrolę zarządczą Zapewnienie adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej należy do obowiązków: Minister - w kierowanych działach Wójt (burmistrz, prezydent), starosta, marszałek województwa – w jednostkach samorządu terytorialnego Kierownik – w kierowanej jednostce Standardy kontroli zarządczej - wytyczne MF Wytyczne ministrów dla działów

Regulacje pomocnicze Standardy kontroli zarządczej określone przez Ministra Finansów (określane obligatoryjnie) Wytyczne MF w sprawie kontroli zarządczej (określane fakultatywnie) Wytyczne ministrów dla działów administracji rządowej (określane fakultatywnie)

Kontrola zarządcza – nowe obowiązki w administracji rządowej Plan działalności na następny rok Sprawozdanie z wykonania planu działalności Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w poprzednim roku Obowiązek publikacji powyższych dokumentów w Biuletynie Informacji Publicznej

Plan działalności Minister – sporządza plan działalności dla kierowanych działów administracji rządowej, w tym ministerstwa Minister może zobowiązać kierowników podległych jednostek do sporządzania planu Minister Finansów określi wzór planu Najważniejsze cele i mierniki na następny rok spójne z budżetem zadaniowym Korzyści dla audytu wewnętrznego

Sprawozdanie z wykonania planu działalności Minister sporządza sprawozdanie z wykonania planu działalności dla kierowanych działów administracji rządowej, w tym ministerstwa Minister może zobowiązać kierowników podległych jednostek do sporządzania sprawozdania Minister Finansów określi w rozporządzeniu wzór sprawozdania

Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej Wystarczająca pewność, że kontrola zarządcza jest skuteczna Kluczowe zagadnienie – na jakiej podstawie można podpisać oświadczenie Możliwość zgłoszenia zastrzeżeń Rola audytu wewnętrznego

Koordynacja kontroli zarządczej Zadania Ministra Finansów: upowszechnianie standardów wydawanie wytycznych współpraca z krajowymi i zagranicznymi organizacjami współpraca z komitetami audytu

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Dopuszczenie przez kierownika jednostki wskutek Zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej: do uszczuplenia wpływów należnych jednostce samorządu terytorialnego lub innej j.s.f.p. (art. 5 ust. 2) do dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym (art. 11 ust. 2) do niewykonania zobowiązania jednostki, którego termin płatności upłynął (art. 16 ust. 2) w sprawach związanych z udzielaniem zamówienia publicznego (art. 17 ust. 7)

Zmiany przepisów w zakresie audytu wewnętrznego

Zmiany w przepisach ustawowych Zmiana definicji audytu wewnętrznego Wyraźne wskazanie roli audytu wewnętrznego Wspieranie realizacji celów Obowiązek kierowania się standardami audytu wewnętrznego

Audyt wewnętrzny a kontrola zarządcza Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra kierującego działem lub kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze Ocena dotyczy w szczególności adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub jednostce

Obowiązkowe prowadzenie audytu wewnętrznego Zmiany w zakresie podmiotowym jednostek zobowiązanych Zmniejszenie liczby jednostek imiennie wskazanych w przepisach Uzależnienie obowiązku audytu od wielkości środków publicznych dla większej grupy jednostek Próg 40 mln zł Próg definiowany w inny sposób

Zakres podmiotowy Bez względu na wielkość budżetu: KPRM i ministerstwa Urzędy wojewódzkie Izby celne i skarbowe ZUS i zarządzane przez niego fundusze KRUS i fundusze zarządzane przez Prezesa KRUS Narodowy Fundusz Zdrowia

Zakres podmiotowy Po przekroczeniu progu 40 mln zł: Państwowe jednostki budżetowe Uczelnie publiczne Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej Agencje wykonawcze Państwowe fundusze celowe

Zakres podmiotowy Konieczna decyzja kierownika jednostki lub ministra: Niektóre urzędy centralne Niektóre UKS Urzędy celne i skarbowe Państwowe osoby prawne Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury Jednostki organizacyjne Służby Więziennej Sądownictwo powszechne – tylko kierownik jednostki

Podległość audytorów wewnętrznych Kierownik komórki audytu wewnętrznego podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki Dyrektorowi generalnemu (kanclerzowi) w zakresie określonym odrębnymi ustawami Ustawa o służbie cywilnej

Ochrona stosunku pracy Rozwiązanie stosunku pracy i zmiana warunków pracy i płacy Ograniczona do kierowników komórek audytu wewnętrznego Przepisy stosuje się do audytorów w jednoosobowych komórkach Zgoda właściwego komitetu audytu

Zlecanie usług audytu wewnętrznego Wydatki i rozchody oraz dochody i przychody mniejsze niż 100 mln zł lub zatrudnienie do 200 pracowników Umowa pisemna na co najmniej rok Wymagania kwalifikacyjne osób prowadzących audy Zgoda ministra

Dokumentacja związana z audytem wewnętrznym Plan audytu na następny rok – do końca roku (nie dotyczy planu na 2010 – do końca października) Sprawozdanie z wykonania planu – do końca stycznia Roczny plan audytu i sprawozdanie z jego wykonania informacja publiczna udostępniana na wniosek Dokumenty robocze – chronione

Komitet audytu Cel: doradztwo na rzecz ministra w zakresie Zapewnienia adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej oraz skutecznego audytu wewnętrznego w dziale Powoływany w drodze zarządzenia Może być jeden dla wszystkich działów kierowanych przez ministra

Zadania komitetu audytu Sygnalizowanie istotnych ryzyk Sygnalizowanie istotnych słabości kontroli zarządczej oraz proponowanie jej usprawnień Priorytety do rocznych i strategicznych planów audytu wewnętrznego (jednostek w dziale – nie tylko ministerstwa) Przegląd istotnych wyników audytu wewnętrznego oraz monitorowanie ich wdrożenia

Zadania komitetu audytu Przegląd sprawozdań z wykonania planu audytu wewnętrznego oraz z oceny kontroli zarządczej Monitorowanie efektywności pracy audytu wewnętrznego Wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy oraz zmianę warunków pracy i płacy kierowników komórek audytu wewnętrznego

Skład komitetu audytu Co najmniej 3 osoby, w tym: Sekretarz lub podsekretarz stanu jako przewodniczący 2 członków niezależnych (nie mogą być pracownikami jednostek w dziale) Regulamin komitetu audytu – nadawany przez ministra Kwalifikacje, wynagrodzenie, wymogi co do regulaminu – rozporządzenie Ministra Finansów

Nowe zadania komórki audytu w ministerstwie Gromadzi plany audytu, sprawozdania z wykonania planów oraz inne, niezbędne dla komitetu audytu, informacje z jednostek w dziale Przygotowuje zbiorcze informacje o istotnych ryzykach i słabościach kontroli zarządczej oraz proponowanych usprawnieniach Zapewnia obsługę organizacyjną komitetu audytu i inne działania wspierające

Obowiązki sprawozdawcze Roczne plany i sprawozdania – nie przekazywane do MF Informacja o realizacji zadań z zakresu audytu wewnętrznego w roku poprzednim Informacje związane z funkcjonowaniem kontroli zarządczej Informacje i dokumenty związane z prowadzeniem audytu wewnętrznego

Przepisy w zakresie kwalifikacji zawodowych Międzynarodowe certyfikaty (np. CGAP, CIA) Uprawnienia biegłych rewidentów Egzamin Ministerstwa Finansów w latach 2003-2006 Studia podyplomowe + doświadczenie (co najmniej 2 lata): tzw. asystenci audytu Inspektorzy kontroli skarbowej

Przygotowano na podstawie materiałów MNiSzW i MF Michalina Wójcik Dyrektor Departamentu Finansowania Szkół Wyższych Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Sławomir Kacprzak Dyrektor Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych Ministerstwo Finansów

Dziękuję za uwagę!