Opracowała: Bożena Bełkot Dysleksja rozwojowa Opracowała: Bożena Bełkot

Dysleksja rozwojowa Termin "dysleksja rozwojowa" wskazuje na fakt wczesnych uwarunkowań tych trudności trwających od urodzenia, a nie nabytych w późniejszym okresie życia. (Marta Bogdanowicz, Integracja percepcyjno-motoryczna. Metody diagnozy i terapii, 1990).

Zaburzenia dysleksji mogą dotyczyć funkcji: analizy i syntezy wzrokowej, pamięci wzrokowej - symboli graficznych; analizy i syntezy słuchowej, pamięci słuchowej sekwencyjnej i bezpośredniej; pamięci słuchowo-wzrokowo-ruchowej; funkcji językowych; Motoryki; lateralizacji (przewagi stronnej ciała); orientacji w kierunkach i przestrzeni; współdziałania, czyli integracji ww. procesów.

Dysleksję rozwojową wyróżnia się na podstawie charakterystycznych objawów trudności w czytaniu, pisaniu oraz warunkujących je zaburzeń funkcji poznawczych i ruchowych

Symptomy: czytanie: wolne tempo czytania, słaba technika czytania (przedłużony etap głoskowania), znaczna liczba błędów, charakterystyczny rodzaj błędów (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności), słabe rozumienie przeczytanego tekstu i niechęć do czytania; pisanie: trudności w pisaniu ze słuchu, ze wzoru i z pamięci, charakterystyczne błędy w pisaniu (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności); zachowanie: objawy nieharmonijnego rozwoju psychomotorycznego. Przejawiają się one jako tak zwane deficyty, czyli opóźnienia rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych w zakresie funkcji słuchowo-językowych, wzrokowo- -przestrzennych, ruchowych, lateralizacji i koordynacji tych funkcji (integracji percepcyjno-motorycznej).

Dysleksja rozwojowa Dla określenia rodzaju poszczególnych trudności w czytaniu i pisaniu stosuje się na ogół trzy pojęcia: dysleksja, dysortografia, dysgrafia

Dysortografia występuje od początku nauki szkolnej, ma prawidłowy rozwoju umysłowym, pismo wykazuje różnego rodzaju odstępstwa od prawidłowego zapisu wyrazów, w tym błędy ortograficzne, zna podstawowych zasad pisowni, ma odpowiednią motywację do poprawnego pisania.

Dysortografia Jakiego rodzaju trudności ma uczeń w pisaniu (także w czytaniu, czy też innych formach działalności szkolnej)? Kiedy te trudności się pojawiły? Czy uczeń zna zasady pisowni? Czy uczeń ma motywację do poprawnego pisania?

Dysleksję Specyficzne trudności w czytaniu rozpoznajemy: prawidłowo rozwinięte intelektualnie, a mimo to ma trudności z opanowaniem umiejętności czytania; znacznie odbiega od średniego poziomu klasy, do której uczęszcza, i od przeciętnych umiejętności czytania osiąganych w jego wieku. Trudności w czytaniu na ogół szybciej ustępują niż w pisaniu. Niemniej jednak część dyslektyków nie osiąga nigdy biegłości w czytaniu.

Dysgrafia Występowanie trudności w opanowaniu umiejętności pisania poprawnego pod względem graficznym: niedokładność w odtwarzaniu liter, ich połączeń niekształtność liter; niewłaściwe proporcje liter w obrębie wyrazów (zróżnicowanie wielkości); nierównomierne zagęszczenie pisma; niejednolite położenie pisma (nachylenie liter); litery "drżące" o niepewnej linii. Znaczne nasilenie tych cech powoduje, że pismo jest nieestetyczne oraz mało lub zupełnie nieczytelne.

Symptomy dysleksji na przedmiotach szkolnych objawy dysleksji na różnych przedmiotach szkolnych, zależnie od utrzymujących się dysharmonii rozwojowych.

Język polski Czytanie: wolne tempo czytania (czasem jedyne objawy trudności w czytaniu); trudności ze zrozumieniem i zapamiętaniem czytanego tekstu; niechęć do czytania długich tekstów i grubych książek. Pisanie: nieprawidłowa pisownia – dominują błędy ortograficzne lub tylko błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad pisowni (czasem jest to jedyny rodzaj trudności); trudności z organizacją tekstu (pisanie wypracowań); robienie błędów gramatycznych; trudne do odczytania odręczne pismo.

Języki obce trudności z poprawnym pisaniem pomimo dobrych wypowiedzi ustnych; trudności z budowaniem wypowiedzi słownych; trudności z zapamiętywaniem słówek; trudności z odróżnianiem podobnych wyrazów; nieprawidłowa wymowa; trudności z rozumieniem i zapamiętywaniem tekstu mówionego lub nagranego na taśmę; kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej.

Matematyka Arytmetyka: błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami lub miejscami po przecinku); przestawianie cyfr (np. 56 – 65); trudności z dodawaniem w pamięci, bez pomocy kartki papieru; nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów; zapisywanie znaków nierówności "na odwrót"; nieprawidłowe odczytywanie treści w zadaniach tekstowych; nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji. Geometria: trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną; niski poziom graficzny wykresów i rysunków.

Historia trudności z zapamiętywaniem nazw i nazwisk; zła orientacja w czasie (chronologia, daty); trudności z orientacją na mapach historycznych.

Kultura fizyczna trudności z opanowaniem układów gimnastycznych (sekwencje ruchowe zorganizowane w czasie i przestrzeni); trudności w bieganiu, ćwiczeniach równoważnych; trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki (tenis ziemny i stołowy, siatkówka, koszykówka itp.); niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi (deskorolka, windsurfing, snowboard itp.).

Jak pracować z uczniem dyslektycznym?   PORADNIK DLA NAUCZYCIELI Jak pracować z uczniem dyslektycznym?

z uczniem dyslektycznym Wskazania do pracy z uczniem dyslektycznym   Nauczyciel powinien zdawać sobie sprawę, że dziecko dyslektyczne może mieć trudności w nauce i że pomóc mu może nawet bez stosowania specyficznych metod.

Posadzić ucznia blisko siebie, aby móc go obserwować i pomóc mu, gdy będzie miał trudności. 2. Oceniać pracę ucznia głównie pod kątem merytorycznym, bez obniżania oceny za błędy ortograficzne lub estetykę pisma. 3. Dziecka z trudnościami w czytaniu nie odpytywać publicznie, przy całej klasie. Nie wyrywać ucznia do natychmiastowej odpowiedzi, ponieważ często ma on trudności z szybkim przypominaniem sobie danych, dat, terminów i długich ciągów i sekwencji, a także słówek podczas nauki języków obcych.

5. Pozwalać uczniowi na przerwy w pracy; dziecko dyslektyczne szybko się męczy, po 10 minutach intensywnej pracy musi odpocząć. 6. Dać uczniowi więcej czasu na nauczenie się wiersza na pamięć lub tabliczki mnożenia. 7. Wprowadzać w procesie dydaktycznym metody angażujące jak najwięcej zmysłów: ruch, dotyk, słuch. Urozmaicać proces dydaktyczny, używać wielu pomocy dydaktycznych. 8. Pozwalać uczniowi na pisanie prac na maszynie lub na komputerze. 9. Nie obniżać oceny z zachowania za spóźnienia; dziecko dyslektyczne często nie ma wyczucia czasu i przestrzeni.

Okazywać cierpliwość, jeśli uczeń wolno przepisuje z tablicy lub wolno wykonuje zadania, wydłużać mu wówczas czas. Pozwolić na wykonanie zadania ustnie zamiast pisemnie. 11. Sprawdziany i kartkówki przygotowywać w formie testów. Odpytywać głównie ustnie. 12. Nie należy komentować błędów ucznia przed klasą. Unikać w ocenie stwierdzeń silnie negatywnych. Podkreślać mocne strony ucznia.

Dyktando w 10 punktach - z komentarzem ortograficznym DYSLEKSJA ROZWOJOWA   PORADNIK DLA RODZICÓW Dyktando w 10 punktach - z komentarzem ortograficznym Wg opr.:  prof. dr hab. Marta Bogdanowicz

  Dyktando w 10 - punktach" ma: utrwalić znajomość zasad pisowni, wytworzyć nawyk stałego przywoływania zasad ortograficznych podczas pisania oraz   wytworzyć nawyk stałego sprawdzania napisanego tekstu, a więc poczucie ODPOWIEDZIALNOŚCI za napisany tekst.  

1. Umów się z dzieckiem, że codziennie będziecie robić dyktando obejmujące 3 zdania. 2. Wymyślcie wspólnie nagrodę po każdym tygodniu pracy. 3. Zaznacz w książce dziecka 3 zdania i przeczytaj na głos pierwsze zdanie. 4. Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu (podaje zasady pisowni). 5. Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami). Dziecko samodzielnie sprawdza cały napisany tekst.

6. Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę. 7 6. Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę. 7. Dziecko ponownie sprawdza tekst z pomocą słownika ortograficznego. 8. Dorosły sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje tekst, z którego dyktował zdania. 9. Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy. 10. Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy (np. podaje zasady pisowni, wyrazy pokrewne, odmienia wyraz przez przypadki, wymienia na inne formy).

... bardzo dziękuję za uwagę