INKOWIE

Inkowie to plemię zamieszkujące południowo-zachodnią część Ameryki Południowej, które prawdopodobnie w połowie XII w. stworzyło doskonale zorganizowane państwo o nazwie Tawantinsuyu (państwo pszczół). Dzięki ekspansywnej polityce władców szybko zajęli okoliczne drobne państewka, samodzielnie funkcjonujące wcześniej na terenie Ameryki Południowej, narzucając im własną organizację państwową, religię i język (kiczua). W okresie największego rozkwitu Tawantinsuyu zajmowało powierzchnię przeszło 950 tys. km2. Głównym ośrodkiem państwa Inków było miasto Cuzco (w chwili odkrycia przez Europejczyków zbudowane na planie zbliżonym do kształtu ciała pumy, czczonej przez Inków za odwagę i siłę). Innymi ośrodkami Inków były m.in.: twierdza Sacsahuaman, Tambo Machay - sanktuarium wody, Kenko - miejsce kultowe i obserwatorium słoneczne, Machu Picchu, pałac Pilcocaina na Wyspie Księżyca na jeziorze Titicaca. Legenda głosi, że pierwszy władca Manco Capac i jego żona zostali zesłani przez boga słońca w okolice jeziora Titicaca, by nakłonić ludzi do czczenia boga słońca.

Ruiny twierdzy Sacsahuaman Ruiny inkaskiego miasta Machu Picchu

Stolicą państwa Inków było Cuzco, co oznacza pępek świata Stolicą państwa Inków było Cuzco, co oznacza pępek świata. W Cuzco znajdowała się świątynia słońca ze złoconymi ścianami. Inkowie przejęli wiele z osiągnięć poprzednich kultur, rozbudowano istniejące już kanały i tarasy. Inkowie byli w stanie wznosić olbrzymie świątynie, budowane ze stu-tonowych Bolków kamiennych. Budowano je bez użycia zaprawy murarskiej, a kamienie były bardzo dokładnie dopasowane. Świątynia boga słońca była obsługiwana przez grupę kapłanów. Ponadto funkcjonowały też klasztory, a najpiękniejsze dziewczęta od ukończenia ósmego roku życia wychowywano na Dziewice Słońca. Inkowie poświęcali swoim bogom ofiary z ludzi, a bogom gór przeznaczali dzieci.

Inkowie, zwani przez konkwistadorów "Rzymianami Ameryki Południowej", wznosili monumentalne kamienne budowle, konstruowane z potężnych bloków łączonych bez użycia zaprawy (Cuzco, Machu Picchu, twierdza Pisac, Sacsahuaman). Nie znając wynalazku koła ani wozu, dokonali niezwykłego osiągnięcia, budując system dróg liczący łącznie ok. 20 tys. km. Najważniejszą z nich była tzw. Wielka Droga Królewska, biegnąca między pasmami Andów na długości ok. 5300 km. Równolegle do niej prowadziła nieco krótsza (4300 km) droga nad brzegiem Oceanu. Niektóre z nich prowadziły na wysokości przekraczającej 5500 m. Wzdłuż Wielkiej Drogi Królewskiej zbudowano rowek, którym płynęła, ku wygodzie podróżnych, świeża woda. Wzniesiono również liczne tambos - gospody, w których można było odpocząć lub zanocować. Istniały także specjalne "hotele" dla władcy i jego rodziny. Przy wszystkich drogach znajdowały się składy żywności, odległe od siebie o dzień marszu. Przy każdym zajeździe stale dyżurowało po dwóch biegaczy, stanowiących państwową służbę pocztową. Dzięki krótkim odcinkom, które pokonywali, maksymalna szybkość takiej sztafety dochodziła do 400 km dziennie (informacje biegacze przekazywali sobie ustnie). Wszystkie drogi były doskonale konserwowane przez specjalną służbę drogową. Po podboju Inków przez Hiszpanów, drogi zostały w stosunkowo krótkim czasie zniszczone. Do dziś zachowały się jedynie ich fragmenty, zwłaszcza Wielkiej Drogi Królewskiej, która jeszcze do początków XX w. była najdłuższą drogą świata. Rok w kalendarzu inkaskim liczył 365 dni, podzielonych na 12 miesięcy i rozpoczynał się od przesilenia grudniowego. W ciągu roku przypadało wiele uroczystości i świąt związanych przede wszystkim z kalendarzem rolniczym, a także z rodziną i godnościami władcy.

Podstawą gospodarki było szeroko rozwinięte rolnictwo Podstawą gospodarki było szeroko rozwinięte rolnictwo. Inkowie budowali na stokach gór uprawne stopnie – tarasy, które mierzyły nawet 4000 m n.p.m. Na spód sypano kamienie stanowiące drenaż, następnie warstwę piasku, którą przykrywano ziemią uprawną. Podstawowym narzędziem był inkaski pług nożny, używany do dziś. Pola i tarasy uprawiane były przez całą wspólnotę wiejską. Do najważniejszych roślin uprawnych zaliczały się ziemniaki i kukurydza. Uprawiali też fasolę, guawy, paprykę i chili. Opanowano metodę suszenia ziemniaków (wynoszono je wysoko w góry, gdzie w nocy zamarzały; po rozmrożeniu, udeptując nogami, wygniatano z nich wodę i suszono na słońcu). Tak przygotowane ziemniaki przechowywano do 20 lat. Każde małżeństwo otrzymywało 1 tupu, czyli niewielki kawałek ziemi wystarczający na skromne utrzymanie. Ponadto Inkowie zajmowali się hodowlą 5 gatunków zwierząt: kaczek, świnek morskich, psów, alpak i lam. Lamy i alpaki oraz ich runo stanowiły własność Inki. Lamy i alpaki trzymano dla wełny, świnki morskie i kaczki dla mięsa, a psy dla zabawy. Inkaskim przysmakiem było pieczone mięso świnek morskich. W tamtych domach mogło znajdować się nawet po kilkadziesiąt wymienionych wyżej zwierząt. Drugą dziedziną gospodarki było górnictwo. W kopalniach rud miedzi i srebra pracowali oddelegowani na czas do trzech miesięcy mieszkańcy wiosek. W systemie zwanym mita budowano drogi, świątynie, pałace. Okres oddelegowania zależny był od uciążliwości pracy. Wieśniacy chętnie uczestniczyli w tych pracach, gdyż była to jedyna okazja opuszczenia wsi i zaobserwowania jak żyje arystokracja inkaska. W okresie przerwy, w pracach rolnych oraz w porze suchej wieśniacy zajmowali się tkactwem i rękodziełem. Wyroby, podobnie jak płody rolne czy zwierzęta, stanowiły własność Inki, odbierane były przez jego urzędników, składowane w magazynach i w miarę potrzeb rozdzielane wśród całej ludności.

Rozpad imperium inkaskiego rozpoczął się w 1527 Rozpad imperium inkaskiego rozpoczął się w 1527. Nagła śmierć władcy Huayna Capaca spowodowała spór o sukcesję pomiędzy jego dwoma synami (Huascarem i Atahuallpą) i długotrwałą wojnę domową. Dezorganizację tę wykorzystali Hiszpanie, którzy pod wodzą F. Pizarra w 1531 roku podbili państwo Inków i niemal całkowicie zniszczyli ich kulturę. Dzisiejsi Indianie w Peru, Boliwii, Ekwadorze w dużej części są potomkami dawnej ludności tego państwa.

Źródła: http://wigwam02. republika. pl/Wigwam18/pliki/plemiona18 Źródła: http://wigwam02.republika.pl/Wigwam18/pliki/plemiona18.html http://portalwiedzy.onet.pl/8623,,,,inkowie,haslo.html http://www.national-geographic.pl/szukaj///Inkowie/ http://www.opinia.co.uk/index.php?option=com_content&view=article&id=158:inkowie-mistrzowie-kamienia&catid=26:w-dalekich-krajach&Itemid=169 Grafika Google Prezentacje wykonała Anna Apołenis Klasa 2b