Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego Tomasz Sobel NKPA

Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego Rys historyczny Skarga – zagadnienia ogólne Przedmiot skargi Wymogi formalne Moc skargi

Rys historyczny Reaktywacja sądownictwa administracyjnego w 1980 r. – jednoinstancyjne przed NSA. Lata 1980 – 1990 - zakres przedmiotowy skarg wyznaczony metodą enumeracji pozytywnej: wyłącznie decyzje administracyjne w zakresie 20 rodzajów spraw określonych w k.p.a., decyzje w sprawach określonych w ustawach szczególnych, bezczynność organów w zakresie zaskarżalnych decyzji, wykładnia in dubio pro actione, Lata 1990 – 2004 – zakres przedmiotowy skarg wyznaczony metodą klauzuli generalnej ale z pewnymi wyłączeniami (enumeracja negatywna). Rok 2004 – wejście w życie dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego (utrzymanie powyższej zasady).

Skarga - zagadnienia ogólne Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej oraz orzekają o zgodności z ustawami uchwał organów j.s.t. i aktów normatywnych terenowych organów adm. rządowej (art. 184 Konstytucji). „Kontrola” – dokonanie przez sąd administracyjny oceny działalności administracji publicznej pod względem legalności. Brak, co do zasady, kompetencji do merytorycznego rozpatrzenia sprawy – sąd administracyjny sądem kasacyjnym. Przedmiot postępowania - sprawa sądowoadministracyjna (art. 1 p.p.s.a.) z zakresu kontroli administracji publicznej (kryterium legalności), z mocy ustaw odrębnych skierowana do postępowania sądowo-adm.

Przedmiot postępowania – rodzaje skarg Art. 3 § 2 p.p.s.a. Sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na: Decyzje administracyjne Postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie w sprawie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty, Postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które służy zażalenie, Inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, Akty prawa miejscowego organów j.s.t. i terenowych organów adm. rządowej, Akty organów j.s.t. i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej, Akty nadzoru nad działalnością organów j.s.t., Bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4., Art. 154 p.p.s.a.: 9) Skarga na niewykonanie wyroku sądu administracyjnego, Art. 3 § 3 p.p.s.a.: 10) Skarga w sprawach wymienionych w przepisach szczególnych.

Rodzaje skarg – decyzje administracyjne Decyzje – władcze jednostronne rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej przez organ administrujący. Podjęte zgodnie z prawem procesowym i materialnym (bez względu na nazwę nadaną przez prawo materialne, np. pozwolenie, koncesja, atest, np. pozwolenie na budowę. Zachowujące minimum elementów: oznaczenie organu, wskazanie adresata, rozstrzygnięcie, podpis osoby, reprezentującej organ. Akt indywidualny, zewnętrzny. Zaskarżenie decyzji może ograniczyć się do zakwestionowania jej uzasadnienia prawnego i faktycznego. Kontrola decyzji wydanych w oparciu o normy zawierające pojęcia nieostre i normy uznaniowe. Przesłanka: wyczerpanie środków zaskarżenia (art. 52 §1 i 2 p.p.s.a.)

Rodzaje skargi - postanowienia Wyznaczone metodą enumeracji pozytywnej, podjęte w postępowaniu administracyjnym ogólnym i podatkowym. Postanowienia na, które służy zażalenie Zażalenie służy jeżeli k.p.a. lub o.p. tak stanowi W zakres tego wchodzi również postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia. Postanowienia kończące postępowanie: Postanowienie o niedopuszczalności odwołania (art. 134 k.p.a.) Post. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania (59 § 2 k.p.a). Postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. Nie powinny w ogóle istnieć w zw. z treścią 104 § 1 kpa, Np. postanowienie organu współdziałającego (art. 106 kpa) Postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które służy zażalenie (a służy gdy ustawa tak stanowi). Przesłanka: wyczerpanie środków zaskarżenia (zażalenie), o ile służyły one skarżącemu w postępowaniu adm.

Rodzaje skarg - inne akty / czynności z zakresu adm. publ. Nie mają charakteru decyzji / postanowienia. Muszą dotyczyć uprawnień i obowiązków wynikających z przepisu prawa - związek między prawem, a aktem/czynnością. Czynności materialno – techniczne Np. rejestracji (akty stanu cywilnego, ewid. ludności). Przesłanka: wezwanie na piśmie do usunięcia naruszenia prawa. (52 § 3 p.p.s.a.)

Rodzaje skarg - bezczynność organu W prawnie ustalonym terminie organ w sprawie: nie dokonał żadnych czynności, nie zakończył jej wydaniem decyzji, postanowienia lub innego aktu albo nie dokonał stosownej czynności. Przesłanki: Zażalenie na niewydanie decyzji w terminie (art. 36 kpa) Ponaglenie na niewydanie decyzji w terminie (art.. 141 § 1 o.p.) Wezwanie na piśmie do usunięcia naruszenia prawa. (52 § 3 p.p.s.a.)

Rodzaje skarg - akty prawa miejscowego Akty normatywne powszechnie obowiązujące (87 ust. 2 Konstytucji) Akty wykonawcze w stosunku do ustaw podjęte z upoważnienia ustawowego. Jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.): gminy, powiatu, województwa, Uchwały organów stanowiących (np. statuty, zasady gospodarowania mieniem, zagospodarowanie przestrzenne, określenie podatków lokalnych z delegacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych itd..). Przepisy porządkowe organów stanowiących i wykonawczych (gminy i powiatu). Terenowych organów administracji rządowej: Wojewody Rozporządzenia porządkowe i inne. Organów administracji niezespolonej. Przesłanka: wezwanie na piśmie do usunięcia naruszenia prawa. (52 § 3 p.p.s.a.)

Rodzaje skarg - inne akty jednostek samorządu ter. Nie są to przepisy prawa miejscowego (powszechnie obow.). Akty w sprawach z zakresu administracji publicznej: Należących do zadań danej j.s.t. Bezpośrednio nie mogą dotyczyć spraw o charakterze cywilnoprawnym, Uchwały organów stanowiących i zarządzenia organów wykonawczych. Akty organów związków j.s.t. Akty mogą mieć charakter ogólny lub indywidualny; przykłady: Regulaminy organizacyjne urzędu gminy, likwidacja szkoły, przeznaczenie nieruchomości do sprzedaży, powoływanie i odwoływanie kierowników jednostek organizacyjnych. Przesłanka: wezwanie na piśmie do usunięcia naruszenia prawa. (52 § 3 p.p.s.a.)

Rodzaje skarg -akty nadzoru nad działalnością organów jst Przejaw konstytucyjnych zasad: Nadzoru nad samorządem z punktu widzenia legalności (art. 171), Sądowej ochrony j.s.t. (art. 165 ust.2). Zakres pojęć: „akty nadzoru” wg p.p.s.a. są pojęciem szerszym aniżeli „rozstrzygnięcia nadzorcze” z ustaw samorządowych; o możliwości zaskarżenia decydują przepisy ustaw samorządowych. Rozstrzygnięcia nadzorcze: Orzeczenie o stwierdzeniu nieważności uchwały organów gminy, powiatu, województwa prze wojewodę (w sprawach finansowych - RIO) Wskazanie wydania uchwały z naruszeniem prawa Orzeczenie o niezgodności uchwały z prawem Odwołanie przez Prezesa RM organów wykonawczych j.s.t. Zawieszenie organów j.s.t. przez Prezesa Rady Ministrów i ustanowienie zarządu komisarycznego; Ustalenie budżetu j.s.t. przez RIO Zarządzenie wojewody w sprawie uchylenia uchwały j.s.t. w sprawach zadań zleconych i wydanie w to miejsce zarządzenia. Jedynie w tym przypadku obowiązuje przesłanka wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Akty współdziałania: „Stanowisko” organu czyli nieuzgodnienie, niezatwierdzenie, wyrażenie negatywnej opinii przez organ współdziałający gdy prawo wymaga tego stanowiska dla ważności uchwały organu stanowiącego (art. 89 ust.1 u.s.g.) Nie obowiązuje przesłanka wezwania do usunięcia naruszenia prawa

Rodzaje skarg - niewykonanie wyroku sądu adm. Art. 154. § 1. p.p.s.a. Gwarancja skuteczności orzecznictwa sadów administracyjnych. W razie niewykonania wyroków uwzględniających skargi: Na bezczynność, Uchylających akt lub czynność Stwierdzających nieważność aktu lub czynności. Swoista skarga na bezczynność. Możliwość wniesienia przez stronę skargi na bezczynność z art. 3. § 2 pkt 8 p.p.s.a. lub z art. 154 § 1. p.p.s.a. Cel: ukaranie organu grzywną (sankcja). Przesłanka: uprzednie wezwanie do wykonania wyroku lub załatwienia spawy

Rodzaje skarg - sprawy poddane kontroli sadu adm Rodzaje skarg - sprawy poddane kontroli sadu adm. z mocy ustaw szczególnych Ustawa o referendum lokalnym. Skarga inicjatora referendum: na uchwałę organu stanowiącego, która odrzuca wniosek o przeprowadzenie referendum. Niedotrzymanie terminu rozpatrzenia wniosku o przeprowadzenie referendum Ustawy samorządowe. Skarga na bezczynność organów j.s.t. w zakresie: wydania nakazanych prawem uchwał , dokonania określonych czynności (np. materialno – technicznych) sprawy z zakresu administracji publicznej. Ustawa Prawo prasowe. Skarga na odmowę udzielenia informacji o swojej działalności przez: Przedsiębiorców, podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych, Niedziałające w celu osiągnięcia zysku.

Moc skargi Skarga ma moc względnie suspensywną: Art. 61 p.p.s.a.: Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Fakultatywna możliwość wstrzymania wykonania: Przez organ urzędu lub na wniosek (po wniesieniu skargi): Decyzje / postanowienia (z wyłączeniem decyzji objętych rygorem natychmiastowej wykonalności, lub objętych zakazem wstrzymania z mocy ustawy). Inne akty / czynności Uchwały organów j.s.t. (za wyjątkiem aktów prawa miejscowego, które weszły w życie) Przez sąd na wniosek skarżącego gdy: Niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody, Spowodowanie trudnych do odwrócenia skutków Nie dotyczy to aktów prawa miejscowego, które weszły w życie, jeżeli ustawy szczególne wyłączą wstrzymanie ich wykonania.

Wymogi formalne skargi Skarga wszczyna postępowanie sądowoadm. (zasada skargowości) Treść skargi (57 § 1) Wymogi dot. każdego pisma procesowego (art. 46 i 47 p.p.s.a.) Ponadto: Wskazanie zaskarżonej decyzji / postanowienia / aktu / czynności, Oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności dotyczy, Określenie naruszenia prawa Termin do wniesienia skargi Decyzje/ postanowienia – 30 dni od doręczenia jej skarżącemu, Inne akty / czynności – 30 dni od doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a gdy takiej odpowiedzi brak – 60 dni od wniesienia tego wezwania, Prokurator i RPO – 6 miesięcy od dnia doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej. (art. 53 § 1) Akty nadzoru (wg ustaw samorządowych) 30 dni od doręczenia. Forma skargi - pisemna Tryb wniesienia – art. 54 § 1 – za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Uiszczenie wpisu.