Programy kulinarne raport z badań
Zespół projektu badawczego Paulina Ambroży Agata Gruszecka Grzegorz Potaczek Roman Sowa Magdalena Zielińska Opieka merytoryczna dr Magdalena Zdrodowska Instytut Sztuk Audiowizualnych Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Wstęp Polacy pokochali programy kulinarne! Nie ma w tym stwierdzeniu przesady. Z badań przeprowadzonych przez GfK pod koniec 2012 roku wynikało, że 67 % Polaków oglądających telewizję wybiera w niej programy o tematyce kulinarnej. "Gotowanie na ekranie" stało się fenomenem. Moda ta wykreowała nowe autorytety kulinarne. Polacy chętnie sięgają po ich książki kucharskie, śledzą ich kulinarne blogi, zbierają przepisy. Wzorem kulinarnych gwiazd eksperymentują w kuchni.
Wstęp W badaniach GfK, zrealizowanych w ramach omnibusa CAPI na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1000 Polaków powyżej 15. roku życia, najbardziej popularnymi programami kulinarnymi okazały się Kuchenne Rewolucje Magdy Gessler oraz Makłowicz w podróży. Źródło:http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/67-proc-telewidzow-oglada-programy-kulinarne-najpopularniejsze-kuchenne-rewolucje#
Wstęp Badania GfK potraktowaliśmy jako punkt odniesienia do realizacji własnego projektu badawczego. Jego celem było ustalenie odpowiedzi na proste pytania: Które programy kulinarne są popularne i jakie czynniki warunkują ich powodzenie? Odpowiedź postanowiliśmy uzyskać od osób czynnie zaangażowanych w internetowe społeczności skupione wokół tematyki kulinarnej (użytkownicy wybranego forum kulinarnego oraz autorzy wybranych blogów kulinarnych)
Metodologia badań Problem badawczy Badanie fenomenu popularności programów kulinarnych oraz prowadzących je osób. Szczegółowe pytania badawcze Które programy kulinarne i osoby je prowadzące cieszą się największym uznaniem? Jakie czynniki warunkują popularność programów kulinarnych i prowadzących je osób?
Respondenci Użytkownicy forum kulinarnego w serwisie Wizaz.pl Autorzy wybranych blogów kulinarnych
Wizaz.pl Wizaz.pl – jeden z największych polskich, kobiecych serwisów o modzie i urodzie. Zawiera porady oraz prezentuje najnowsze trendy na temat fryzur, makijażu, kosmetyków, kulinariów itp
Wizazowe skróty Aby stać się aktywnym uczestnikiem serwisu Wizaz.pl przyda się znajomość kilku popularnych skrótów.
Autorzy blogów kulinarnych Dusiowa kuchnia http://www.dusiowakuchnia.pl/ Kuchnia Bazylii http://www.kuchniabazylii.pl/ Moje pasje http://mojepasjekrakow.blogspot.com/ Moje domowe kucharzenie... http://mojekucharzenie-bozena-1968.blogspot.com/ Kocham gary http://kochamgary.blogspot.com/ Smaki Alzacji i nie tylko http://smakialzacji.blogspot.com/ Obados na obiados http://www.obados-na-obiados.com/ Absolutnie apetycznie http://absolutnie-apetyczne.blogspot.com/ Jedzonko http://dobrejedzonka.blogspot.com/ Barbarina gotuje http://barbarinagotuje.blogspot.com/ Emcia pichci http://www.emcia-pichci.blogspot.com/ Przy kubku kawy http://przykubkukawy.blox.pl/html Masz babo placek! http://masz-babo-placek.blogspot.com/ W kuchennym oknie http://wkuchennymoknie.blox.pl/html Bizneswoman w kuchni http://www.bizneswoman-w-kuchni.blogspot.com/ Proste potrawy http://www.prostepotrawy.blogspot.com/ Gotuję bo chcę http://www.gotujebochce.blogspot.com/ W koperkowej kuchni http://koper-w-kuchni.blogspot.com/ Moja kulinarna przygoda http://mojakulinarnaprzygoda-agiatis.blogspot.com/ Moje małe czarowanie http://doowa.blogspot.com/ Z zapachem wanilii we włosach http://waniliowysmoczek.blogspot.com/ Zielony koperek http://zielonykoperek.blogspot.com/ Kuchnia szeroko otwarta http://kuchniaszerokootwarta.blogspot.com/ Kulinarne pyszkości Molki http://kulinarnepysznoscimolki.blogspot.com/ Głodomorek http://glodomorek.com.pl/ Słodkie pychotki http://slodkiepychotki.blogspot.com/ Ola in the kitchen http://olainthekitchen.blogspot.com/ Walunt Kitchen http://walnut-kitchen.blogspot.com/ Cooking is my escape http://cookingismyescape.blogspot.com/ Z pamiętnika młodej kucharki http://zpamietnikamlodejkucharki.blogspot.com/ Pokochaj gotowanie http://pokochajgotowanie.blogspot.com/ Szybkie gotowanie http://nietracczasunagotowanie.blogspot.com/ I love coocking http://ilovecooking92.blogspot.com/ Peggi w kuchni http://peggiwkuchni.blogspot.com/ Dzikowiec od kuchni http://dzikowiec-od-kuchni.blogspot.com/ Kuchnia w zieleni http://kuchniawzieleni.blogspot.com/ Jedz mnie http://terazjedzmnie.blogspot.com/ Smakowite dania http://smakowitedania.blogspot.com/ Życie ze smakiem http://kamciss-zyciezesmakiem.blogspot.com/ Smakiem pisany http://smakiempisany.blogspot.com/p/wspopraca.html Kulinarne fantazje Marioli http://mariola1975.blogspot.com/ Every day can be tasty http://tastyy.blogspot.com/ Marder&Marder Manufacture http://chleby.info/ Facet z nożem http://facetznozem.blogspot.com/ Ania gotuje http://ania-gotuje.blog.pl/ Nikol od kuchni http://nikolodkuchni.blogspot.com/ Na kuchennym progu http://nakuchennymprogu.pl/ Buszująca w kuchni http://buszujacawkuchni.pl/ Kuchniokracja http://www.kuchniokracja.hanami.pl/ Mufinkowe niebo http://muffinkoweniebo.blogspot.com/ Jem co umiem http://jemcoumiem.pl/ Arnikowa kuchnia http://arnikowakuchnia.blogspot.com/ Cook yourself http://cook-yourself.blogspot.com/ Ola Lallola http://olalallola.blogspot.com/ Kasinkowe gotowanie http://kasinkowe-gotowanie.blogspot.com/ Moje Kuchenne Rewolucje http://mojekuchennerewelacje.blogspot.com/ Domowe Frykasy http://domowefrykasy.blogspot.com/ Dobór blogów Lista Blogów Kulinarnych (http://kochamgotowanie.blogspot.com/) Kryterium doboru: (wpis: styczeń 2014 r.)
Metody badawcze Obserwacja uczestnicząca Analiza zawartości forum kulinarnego w serwisie Wizaz.pl Badania ankietowe
Obserwacja uczestnicząca Zastosowanie metody wiązało się z próbą "wejścia" w środowisko użytkowników forum kulinarnego w serwisie Wizaz.pl. Poznaniem tej społeczności, jej przyzwyczajeń i upodobań kulinarnych oraz przede wszystkim poglądów i opinii na temat programów kulinarnych. Obserwacja miała charakter niejawny. Użytkownik: filmozerca. Rejestracja: 27.11.2013r.
Analiza zawartości Metoda użyta w celu zbadania treści generowanych przez użytkowników forum kulinarnego w serwisie Wizaz.pl. Badanie polegało na ustaleniu ilości postów podejmujących temat programów kulinarnych i osób je prowadzących oraz ogólnym przeglądzie treści wpisów. Analizę wykonano w dn. 30-31.12.2013r. Ogółem zweryfikowano 37 postów na temat programów kulinarnych i osób je prowadzących. Największą aktywność użytkowników forum generowały osoby Nigelli Lawson, Ewy Wachowicz, Magdy Gessler, Gordona Ramsay’a oraz program MasterChef. Po jednym, osobnym wątku poświęcono także programom lub kucharzom: TopChef, Ugotowani, Jamie w domu, Sophie Dahl, Robert Makłowicz, Michel Moran. Najwięcej wątków poświęcono:
Analiza zawartości Nigelli Lawson i jej programom (7 wątków) Wymianka Nigella Lawson (założony: 2013-02-20, 18 odpowiedzi, 958 wyświetleń) Nigella Gryzie na TVN Style (założony: 2005-09-27, 946 odpowiedzi, 208939 wyświetleń) Nigella gryzie!!!!!! (założony: 2010-03-07, 18 odpowiedzi, 510 wyświetleń) Nigella Express (założony: 2008-03-03, 212 odpowiedzi, 53218 wyświetleń) Ciasteczka Nigelli z "GLAMOUR". POMOCY!!! (założony: 2007-12-22, 3 odpowiedzi, 1547 wyświetleń) Książki kuch. Nigelli L. i inne, o wychowaniu i prowadzeniu domu itp. (założony: 2010-03-03, 4 odpowiedzi 627 wyświetleń) Miła niespodzianka dla wielbicielek Nigelli! (założony: 2006-01-26, 20 odpowiedzi, 1568 wyświetleń)
Analiza zawartości Ewie Wachowicz i jej programowi (5 wątków) Ewa Wachowicz zjadla PSA :EEK: (plotka?!) (założony: 2006-11-09, 33 odpowiedzi, 1659 wyświetleń) Ewa gotuje (założony: 2010-02-23, 2 odpowiedzi, 2516 wyświetleń) Jabłecznik Ewy (założony: 2010-04-05, 5 odpowiedzi, 8028 wyświetleń) Tort cappucino z galaretką z programu "EWA GOTUJE" (założony: 2010-03-01, 2 odpowiedzi, 7611 wyświetleń) Żeberka po diabelsku z programu EWA GOTUJE (założony: 2010-03-09, 2 odpowiedzi, 5393 wyświetleń)
Analiza zawartości Magdzie Gessler i Kuchennym rewolucjom (4 wątki) Kuchenne rewolucje Magdy Gessler (założony : 2010-05-04, 1673 odpowiedzi, 173470 wyświetleń) Perfumy Magdy Gessler (założony: 2011-07-31, 140 odpowiedzi, 6903 wyświetleń) Fryzura jak Magdy Gessler (założony: 2010-11-04, 1 odpowiedź, 3960 wyświetleń) Kryształowa Magda Gessler – Katowice (założony: 2012-11-07, 4 odpowiedzi, 2469 wyświetleń)
Analiza zawartości Gordonowi Ramsay'owi i jego programom (4 wątki) Kurs gotowania z Gordonem Ramsayem (założony: 2012-12-14, 86 odpowiedzi, 9771 wyświetleń) Gordon Ramsay! (założony: 2013-02-05, 9 odpowiedzi, 2516 wyświetleń) Gordon (założony: 2009-09-03, 4 odpowiedzi, 709 wyświetleń) Hell's Kitchen w Polsacie- mobbing w pracy? (założony: 2007-02-24, 24 odpowiedzi, 1554 wyświetleń)
Analiza zawartości Programowi MasterChef (3 wątki) MasterChef polska edycja (założony: 2012-09-02, 2097 odpowiedzi, 118503 wyświetleń) MasterChef Polska (założony: 2012-09-07, 9 odpowiedzi, 1466 wyświetleń) MasterChef junion, Australijski - gdzie obejrzę powtórkę? (założony: 2013-03-11, 2 odpowiedzi, 431 wyświetleń)
Analiza zawartości Wypowiedzi na temat Nigelli Lawson dotyczyły najczęściej jej: sposobu gotowania przepisów, które serwuje
Analiza zawartości Osoba Magdy Gessler budziła zainteresowanie ze względu na styl i sposób bycia. To prowadząca, która budzi najwięcej skrajnych emocji, często krytykowana przez widzów, prawdopodobnie dlatego generuje największą aktywność uczestników forum Wizaz.pl
Badania ankietowe Celem badań było przede wszystkim ustalenie czynników warunkujących popularność programów kulinarnych i prowadzących je osób. Ankieta zawierała 13 pytań zamkniętych. W części pytań respondenci mogli proponować własne sugestie. Ankieta została udostępniona respondentom na forum kulinarnym w serwisie Wizaz.pl oraz została wysłana do autorów wybranych blogów o tematyce kulinarnej. Ankieta była aktywna w dn.19.01.-02.02.2014r.
wypełniło ankietę w całości 158 OSÓB wypełniło ankietę 137 OSÓB wypełniło ankietę w całości
Płeć: (n = 137) Zgodnie z przewidywaniami największą grupę respondentów stanowiły kobiety (7 mężczyzn na 130 kobiet).
Dlaczego programy kulinarne oglądają przede wszystkim kobiety – opinia uczestniczki badań „Mimo powszechnie głoszonego hasła, że mężczyźni są lepszymi kucharzami (kiedyś pewnie tak było, bo był to zawód typowo męski), wydaje się, że to kobiety więcej czasu poświęcają na gotowanie, są bardziej kreatywne w kuchni i częściej poszukują informacji, dlatego też pewnie częściej oglądają programy kulinarne, prowadzą blogi, kolekcjonują książki kulinarne, magazyny, czy poszukują inspiracji wśród znajomych, rodziny, innych kucharzy. Prawdopodobnie realizatorzy programów kulinarnych, korzystając ze stereotypowego myślenia, przedstawiają świetnego kucharza mężczyznę, od którego kobiety mogą się czegoś nauczyć (…) Mogę jedynie domyślać się, że mężczyzna - kucharz niechętnie będzie słuchał porad innego mężczyzny, dlatego też prawdopodobnie rzadko będzie oglądał tego typu programy, albo może po prostu nie przyzna się do tego, że ogląda” Autorka bloga: Barbarina gotuje http://barbarinagotuje.blogspot.com
Ogladam programy kulinarne dla: (n = 124) Z osób biorących udział w badaniu zdecydowana większość ogląda programy kulinarne dla rozrywki (39% respondentów). Nikt natomiast nie ogląda ich „dla zabicia czasu”, czyli oglądanie programów kulinarnych podyktowane jest świadomym wyborem. Ważnym powodem jest również chęć nauczenia się różnych trików kulinarnych.
Które programy kulinarne lubisz? (n = 121) Najbardziej popularny program: Master Chef i Ugotowani.
Wolisz, gdy prowadzącym program kulinarny jest: (n = 121) Dla większości badanych płeć prowadzącego nie ma znaczenia.
Ciekawostka Osoby, które uznały, że najlepszymi prowadzącymi są kobiety, często jako ulubionego prowadzącego wskazywały mężczyznę. I na odwrót.
Którego kucharza lubisz najbardziej? (n = 119) Ulubiony kucharz: Nigella Lawson, Gordon Ramsay
Zaznacz najważniejszą cechę osoby prowadzącej program kulinarny: (n = 119) Ankietowani zwracali największą uwagę na wiedzę kulinarną oraz pasję prowadzących programy kulinarne. Według nich najmniej ważną cechą jest medialność i kultura osobista.
Co najbardziej irytuje Cię u osób prowadzących programy kulinarne Co najbardziej irytuje Cię u osób prowadzących programy kulinarne? (n = 119) Z jednej strony ankietowani deklarują, że kultura osobista prowadzących programy kulinarne jest dla nich mało istotna, z drugiej strony najbardziej irytuje ich „gwiazdorzenie” i niekompetencja prowadzących.
Wolisz kucharzy, którzy preferują: (n = 119) Respondenci cenią kucharzy, którzy łączą tradycyjną kuchnię z kuchnią nowoczesną.
Wolisz programy kulinarne, które prowadzą: (n = 119) Pomimo że ankietowani wolą prowadzących, którzy są kucharzami cenionymi w środowisku kulinarnym, ulubionym prowadzącym została Nigella Lawson – z zawodu dziennikarka.
Ankieta cieszyła się dużym powodzeniem wśród użytkowników forum na Wizaz.pl Pojawiły się także głosy krytyki.
Podsumowanie projektu badawczego Wyniki przeprowadzonych przez nas badań różnią się od wyników badań GfK, według których najpopularniejszym programem kulinarnym były Kuchenne rewolucje Magdy Gessler. Użytkownicy forum kulinarnego w serwisie Wizaz.pl oraz autorzy wybranych blogów kulinarnych ex aequo wskazali na programy Ugotowani i Master Chef. Ponieważ nasze badania zostały przeprowadzone w odstępie rocznym w stosunku do badań GfK, można wnioskować, że gusta widzów zmieniają się stosunkowo szybko. W przypadku polskiej edycji programu Master Chef zadziałał prawdopodobnie także „efekt nowości” (premiera telewizyjna 1 wrzesień 2013 r.) Najpopularniejszymi programami wśród badanej grupy okazały się Master Chef i Ugotowani, ale już najbardziej lubianymi prowadzącym nie były osoby związane z tymi programami. Laur pierwszeństwa respondenci przyznali Nigelli Lawson i Gordonowi Ramsay’owi, których programy nie cieszyły się aż taką popularnością wśród badanych. Można zatem stwierdzić, że wbrew utartej opinii (program telewizyjny utożsamiany jest z prowadzącym) widzowie nie zawsze wybierają program kulinarny ze względu na prowadzących. Ponad 40 % badanych osób, które wypełniły ankietę, ogląda programy dla rozrywki, a więc najważniejszym czynnikiem może być atrakcyjna forma programu. Taką formę, czyli konkurs gotowania proponują Master Chef i Ugotowani i być może dlatego programy te okazały się najpopularniejsze.