- fanaberie czy bezpieczna i wygodna forma leczenia onkologicznego? Chemioterapia domowa - fanaberie czy bezpieczna i wygodna forma leczenia onkologicznego? Bożena Cybulska-Stopa - Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Marek Jasiówka - Oddział Ginekologii Onkologicznej CO-I w Krakowie Małgorzata Mazur - Oddział Chemioterapii Dziennej Szpitala Rejonowego w Suchej Beskidzkiej Leczenie onkologiczne jest procesem przewlekłym, związanym z dużą liczbą procedur medycznych i częstymi pobytami chorych w jednostkach opieki zdrowotnej. W szczególności dotyczy to chorych leczonych z powodu nowotworów w obrębie układu pokarmowego, ponieważ schematy chemioterapii stosowane w tych nowotworach podawane są najczęściej w odstępach 2-tygodniowych i zawierają w sobie ciągłe, wielogodzinne ( czasami nawet kilku- lub kilkunastodniowe!) wlewy 5-fluorouracylu. Wymaga to wielokrotnych, kilkudniowych pobytów chorych w szpitalu, co może być przyczyną zwiększenia ilości powikłań np. zakrzepowo-zatorowych czy zakażeń wewnątrzszpitalnych. Ciągłe hospitalizacje powodują również dezorganizację życia rodzinnego, zawodowego i społecznego tych chorych, co znacznie obniża ich jakość życia i w dużej mierze przekłada się na wyniki leczenia. Charakterystyka prezentowanej grupy Tab.1 rodzaj liczba Ilość wlewów 5-FU z zastosowaniem infuzorów n=770 22h 649 48h 62 120h 59 Płeć n=58 kobiety 20 mężczyźni 38 Wiek (lata) mediana 66 lat 33-78 ECOG 1 Rodzaje leczenia uzupełniające 10 okołooperacyjne 7 paliatywne 41 Schematy chemioterapii FOLFOX4 19 FOLFIRI 22 ECF 8 DCF 3 wg Gramont’a PF Rozpoznanie rak jelita grubego 42 rak żołądka 11 rak przełyku rak trzustki 2 W Oddziale Dziennym Chemioterapii w Szpitalu Rejonowym w Suchej Beskidzkiej, aby uniknąć niepotrzebnych hospitalizacji zaczęto stosować infuzory do podawania długich wlewów 5-fluorouracylu. Od marca 2014 roku do czerwca 2016 roku wykonano w sumie 770 podań 5-fluorouracylu z zastosowaniem infuzorów do wlewów 22-godzinnych, 48-godzinnych oraz 120-godzinnych. Tab.1. Leczenie przeprowadzono u 58 chorych. Do leczenia za pomocą infuzorów byli kwalifikowani chorzy w dobrym stanie ogólnym ( PS 0-1), bez istotnych chorób współistniejących. Mediana wieku wyniosła 66 lat (najmłodszy chory miał 33lata, a najstarszy 78lat! ). Wszyscy chorzy mieli założone porty do podawania chemioterapii (u chorych leczonych uzupełniająco, porty po zakończeniu leczenia były usuwane). Nie zanotowano powikłań związanych z działaniem infuzorów do podawania chemioterapii. W jednym przypadku odnotowano zbyt długi wlew chemioterapeutyku (wlew trwał 25 zamiast 22h), prawdopodobnie spowodowany wadliwym działaniem infuzora lub zaciśnięciem wlewu przez chorego (sprawa nie została do końca wyjaśniona). W dwóch przypadkach doszło do niedrożności portu do podawania chemioterapii i musiano zmienić drogę podania leku. Wszyscy chorzy zostali przeszkoleni co do obsługi i obserwacji infuzorów, otrzymywali również specjalne informatory z dokładnymi wytycznymi na wypadek wystąpienia powikłań w trakcie podania leku. Przeszkolone zostały również jednostki dyżurujące w razie zgłoszenia się chorego z infuzorem w trakcie chemioterapii. Infusor jest lekkim, jednorazowym wyrobem medycznym wykorzystującym zbiornik wykonany z elastomerów dla zapewnienia wlewu leku. Po napełnieniu, infusor działa ze stałym ciśnieniem wewnętrznym. Zawartość jest podawana przez filtr cząstek stałych oraz ogranicznik przepływu. Infusor jest przeznaczony do zapewnienia ciągłego przepływu leku przez określony czas, przy nominalnej prędkości przepływu wskazanej na wyrobie medycznym. Wyrób medyczny zapewnia dostarczanie żądanej, nominalnej objętości w zakresie ±10% nominalnego czasu wlewu. Na prędkość przepływu wpływa temperatura i lepkość roztworu leku oraz położenie infusora względem ogranicznika przepływu Kliknij w obrazek, żeby zobaczyć film! Na podstawie przedstawionych danych można stwierdzić, że leczenie chemioterapią za pomocą infuzorów w warunkach domowych jest bezpieczne. Poprawia jakość życia chorym poprzez uniknięcie hospitalizacji związanych z podaniem leku oraz pozwala im normalnie funkcjonować w rodzinie i w społeczeństwie. Wymaga jednak od personelu uważnej kwalifikacji chorych do tego typu leczenia oraz stałego kontaktu z pacjentem, co w dobie dzisiejszej technologii nie stanowi dużego problemu. Innym ważnym aspektem leczenia domowego jest obniżenie kosztów leczenia poprzez unikanie niepotrzebnych hospitalizacji oraz zmniejszanie ilości powikłań związanych z leczeniem szpitalnym.