Zrównoważone stosowanie fumigantów chemicznych do zwalczania organizmów szkodliwych w glebie w uprawach ogrodniczych (SustUse Fumigants) Warszawa 19.04.2012

Instrument finansowy Unii Europejskiej na rzecz środowiska LIFE + Instrument finansowy Unii Europejskiej na rzecz środowiska Celem LIFE+ jest wspieranie ochrony środowiska w krajach Wspólnoty w latach 2007 – 2013, a zwłaszcza współfinansowanie działań w dziedzinach: 1) ochrona przyrody (LIFE+ Przyroda i Różnorodność Biologiczna), 2) ochrona środowiska (LIFE+ Polityka i Zarządzanie w Zakresie Środowiska), 3) informacja i upowszechnianie proekologicznych strategii na rzecz środowiska (LIFE+ Informacja i Komunikacja). http://ec.europa.eu/environment/life/

LIFE + LIFE+: Polityka i Zarządzanie w Zakresie Środowiska ma w szczególności na celu wdrażanie, aktualizację oraz rozwój wspólnotowej polityki dot. ochrony środowiska oraz legislacji, w tym integrację problemów ochrony środowiska z innymi strategiami, przyczyniając się do ich zrównoważonego rozwoju.

LIFE + Wśród 12 priorytetowych obszarów działań do roku 2020 w ramach filaru LIFE+ Polityka i Zarządzanie w Zakresie Środowiska, znajduje się działanie “Środki chemiczne” mające na celu poprawę ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed zagrożeniami związanymi z ich stosowaniem. Cele te są zgodne z ogólnymi założeniami projektu SustUse, który ma się przyczynić do zrównoważonego rozwoju, poprzez realizację Strategii w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów do zwalczania organizmów szkodliwych w glebie w uprawach ogrodniczych.

Zwalczanie organizmów szkodliwych w glebie Dezynfekcja gleby była przez szereg lat oparta na stosowaniu bromku metylu (MB) - fumigantu o szerokim spektrum działania. Środek ten został wycofany w Unii Europejskiej w ramach postanowień Prokołu Montrealskiego (1987r) i po wprowadzeniu Rozporządzenia (WE) 2037/2000 dotyczącego substancji zubażających warstwę ozonową. Na rynku dostępne są inne, bezpieczniejsze produkty: 1,3-dichloropropen, chloropikryna oraz prekursoryisotiocyjanu metylu (dazomet, metam sodowy i metam potasowy).

Zwalczanie organizmów szkodliwych w glebie Stosowanie fumigantów chemicznych jest źródłem zanieczyszczenia środowiska i zagrożeniem dla zdrowia ludzkiego; Nie wszystkie metody dezynfekcji gleby są równie skuteczne w zwalczaniu chorób odglebowych i szkodników. Wobec tych problemów konieczne jest przyjęcie nowego punktu widzenia opartego na zasadach zrównoważonego stosowania pestycydów.

PROJEKT SustUse Fumigants Zrównoważone stosowanie fumigantów chemicznych do zwalczania organizmów szkodliwych w glebie w uprawach ogrodniczych (LIFE08 ENV/IT/000432) Czas Trwania 2010 – 2012 Całkowity budżet 2.628.355,91 €, Finansowanie UE 1.174.652,96 € (44.69%)

SKŁAD KONSORCJUM Włochy Polska Grecja Centre of Competence for the Innovation in the Agro - Environmental Sector – University of Turin Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, OddziałSadownictwa Agricultural University of Athens - Department of Plant Pathology JWC Project Warszawa Dow AgroSciences Italia

Projekt jest realizowany w 24 gospodarstwach pilotażowych Grecja: Region Peloponezu, Prowincja Mesyna, Helia i Achaia Włochy: Region Piemontu, Prowincja Cuneo, Aleksandria,Turyn i Asti

Projekt jest realizowany w 24 gospodarstwach pilotażowych Przytyk Kozienice Lisowola Województwo Mazowieckie (powiaty radomski, kozienicki, żyrardowski) Województwo Łódzkie (powiat skierniewicki),

Zadania Projektu Zadanie 1: Wspieranie strategii zrównoważonej ochrony upraw przed szkodnikami i chorobami odglebowymi w sektorze ogrodniczym; Zadanie 2: Demonstracja i ocena zrównoważonego stosowania fumigantów chemicznych i metod niechemicznych w ochronie upraw; Zadanie 3: Szkolenia dla doradców rolnych i techników przeprowadzających fumigację; Zadanie 4: Ocena wyników środowiskowych i opłacalności ekonomicznej testów wykonanych w 24 gospodarstwach pilotażowych; Zadanie 5: Promowanie świadomości operatorów sektora (producentów, doradców, naukowców, administracji publicznej…)

Zadanie 1: Wspieranie strategii zrównoważonej ochrony upraw przed szkodnikami i chorobami odglebowymi w sektorze ogrodniczym W gospodarstwach pilotażowych - truskawka i ogórek (uprawa polowa), pomidor i papryka (uprawa pod osłonami) będą określane i monitorowane: - organizmy szkodliwe w glebie - mikroorganizmy pożyteczne - praktyki służące do zwalczania organizmów szkodliwych w glebie (szkodników i patogenów) - zawartość składników mineralnych i organicznych

Zadanie 2: Demonstracja i ocena zrównoważonego stosowania fumigantów chemicznych i metod niechemicznych w ochronie roślin Ocena fumigacji stosowanej do zwalczania szkodników i chorób odglebowych zgodnie z zasadami dobrej praktyki ochrony roślin w aspekcie: - zmniejszenia dawek stosowanych fumigantów, zmniejszenia strat do atmosfery łącznego stosowania fumigantów z metodami niechemicznymi jak: parowanie i nasłonecznianie gleby, szczepienie roślin na podkładkach odpornych na patogeny, wykorzystywanie kompostu i środków biologicznych.

Stosowane Kombinacje Kombinacja Roślina Typ uprawy Dazomet 40 g/m2 Ogórek Truskawka Polowa Dazomet 40 g/m2 + VIF + T. Asperellum Papryka Pomidor Pod osłonami Dazomet 30 g/m2 + VIF + szczepienie na podkładkach odpornych Dazomet 30 g/m2 + czynniki ochrony biologicznej Biofumigacja z Brassica carinata + folia biodegradowalna + czynniki ochrony biologicznej Aktywna para wodna + czynniki ochrony biologicznej Szczepienie na podkladkach odpornych + czynniki ochrony biologicznej 1,3-D + Chloropicryna 35 ml/m2 350 (350 l/ha) + VIF 1,3-D + Chloropicryna 35 ml/m2 350 (500 l/ha) + VIF Metam Na 60 ml/m2 (600 l/ha) + czynniki kontroli biologicznej Metam Na 90 ml/m2 (900 l/ha) Chloropicryna 40 g/m2 Kontrola ( gleba nietraktowana ) Pod osłonami i Polowa

które będą testowane w 24 gospodarstwach pilotażowych Niechemiczne zabiegi polecane do zwalczania organizmów szkodliwych w glebie, które będą testowane w 24 gospodarstwach pilotażowych Parowanie Kompost Biofumigacja Szczepienie Czynniki ochrony biologicznej Solaryzacja gleby

Zadanie 3: Szkolenia dla doradców rolnych i techników przeprowadzających fumigację Organizacja 4 cykli szkoleń w zakresie: - diagnostyka i zwalczanie organizmów szkodliwych stanowiących zagrożenie w różnych miejscach uprawy, ryzyka środowiskowego i sanitarnego związanego ze stosowaniem różnych metod dezynfekcji gleby, sposobów ich aplikacji i dawek. Szczególny nacisk zostanie położony na obecne i planowane w przyszłości ograniczenia stosowania środków chemicznych w rolnictwie.

Zadanie 4: Ocena wyników środowiskowych i opłacalności ekonomicznej testów wykonanych w gospodarstwach pilotażowych Studium ekonomicznej opłacalności ocenianych i opracowanych metod i kombinacji odkażania gleby, także pod kątem ich wpływu na środowisko ( szacunkowa wycena kosztów zanieczyszczenia powietrza , zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych, utraty zdrowia ludzi i zwierząt gospodarskich, strat w faunie i florze siedlisk lokalnych itp )

Zadanie 5: Promowanie świadomości operatorów sektora (producentów, doradców, naukowców i administracji publicznej) Działalność upowszechnieniowa: udostępnianie wyników badań wykonawcom zabiegów i równoległe stymulowanie programów badawczych ukierunkowanych na potrzeby producentów sektora ogrodniczego. wytyczne zrównoważonego stosowania fumigantów w sektorze ogrodniczym zostaną rozpowszechnione wśród pracowników administracji publicznej na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim (wkład w opracowanie Krajowych Planów Działania zgodnie z Dyrektywą 2009/128/WE ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz osiągnięcia zrównoważonego stosowania pestycydów).

Dziękujemy za uwagę