Wykład: KONSUMPCJA I INWESTYCJE

Zmiany konsumpcji i inwestycji, USA 1960-2000

Prosta funkcja konsumpcji WSPÓŁCZYNNIK KONSUMPCJA C = b * Yd DOCHODY DYSPOZYCYJNE “Konsumpcja jest jedynym i ostatecznym celem wszelkiej działalności gospodarczej”

Konsumpcja a dochody

Funkcja konsumpcji Friedmana STAŁE DOCHODY DYSPOZYCYJNE KONSUMPCJA C = bp * Yp bp - współczynnik bliski jedności

Dochody dyspozycyjne w Wielkiej Brytanii, 1978-1993 Źródło: Banks i Rohwedder, 2000

Funkcja konsumpcji Ando - Modiglianiego DOCHODY DYSPOZYCYJNE AKTYWA KONSUMPCJA C = b1 * Yd + b2 * A b1 = ok. 0,7 b2 = ok. 0,06

Nabywcy domów w Wielkiej Brytanii i USA, 1997 Źródło: Banks, Blundell, Smith 2002

Wiek a sytuacja finansowa Amerykanów Według Gilmartina (1998), w 1993 r. mediana posiadanych aktywów netto wyliczona dla osób w wieku 35-44 lata wynosiła 29 tys. $, dla osób w wieku 45-54 ponad 57 tys. $, a dla osób w wieku 55-64 lata aż 91 tys. $ Szacunki Monahana (2001) mówią, że aż 35% najbogatszych Amerykanów przekroczyło 65 rok życia, 30% znajdowało się w grupie wiekowej 55-64 lata, 32% w grupie wiekowej 37-55 lat, a reszta (poniżej 3%) w grupie wiekowej 26-34 lat

Cykl życia a oszczędności Noblista w dziedzinie ekonomii - Franco Modigliani, w książce “Life Cycle of Customer Behavior” wylicza, że ludzie przed 40. rokiem życia przechodzą proces “tworzenia gospodarstwa domowego” i wykazują tendencję do niskich stóp oszczędzania (jako grupa są oni “pożyczkobiorcami netto”), a dopiero gdy przekroczą czterdziestkę, stają się “oszczędzającymi netto”.

Oszczędności różnych grup wiekowych w Niemczech, 1978-1993 Źródło: Borsch-Supan, Reil-Held, Rodepeter, Schnabel i Winter, Household Savings in Germany, 2000

Inwestycje – definicje Inwestycje – są to zakupy nowych dóbr kapitałowych przez przedsiębiorstwa. Całkowite inwestycje obejmują inwestycje w kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy. Begg, Fischer, Dornbusch Inwestycje - polegają na powiększaniu w danym społeczeństwie zasobu budynków, maszyn i urządzeń oraz zapasów w ciągu roku. Samuelson, Nordhaus Inwestycje - to suma wydatków przedsiębiorstw na fabryki, maszyny, wyposażenie i zapasy oraz wydatków gospodarstw domowych na zakup mieszkań. Hall, Taylor

Przedsiębiorstwa inwestują po to, by osiągnąć zyski. Decyzje inwestycyjne zależą od: a) stanu popytu na produkt wytwarzany przez nowe inwestycje, b) poziomu stóp % i podatków oddziałujących na koszty inwestycji, c) oczekiwań przedsiębiorstw dot. sytuacji gospodarczej w przyszłości.

Stopa inwestycji a wzrost gospodarczy

GDP per capita a wartość kapitału przypadającego na 1 pracownika w 1990 r. Źródło: Summers & Heston, NBER

Krótkookresowa funkcja produkcji a inwestycje w majątek trwały Wielkość produkcji Wzrost wielkości majątku trwałego przesuwa krótkookresową funkcję produkcji w górę Y Krótkookresowe funkcje produkcji N Wielkość zatrudnienia

I = a I = a - (b*R) Funkcje inwestycji A) B) INWESTYCJE AUTONOMICZNE STOPA % INWESTYCJE I = a - (b*R)

Funkcje inwestycji (c.d.) DOCHÓD NARODOWY INWESTYCJE I = f (r, Y) I = K* - K-1 D) K*= k (W/RK)Y POŻĄDANY ZASÓB KAPITAŁU ZASÓB KAPITAŁU W POPRZEDNIM OKRESIE CENA WYNAJMU KAPITAŁU PŁACE

Inwestycje, stopa % i rentowność projektów inwestycyjnych

Tempo wzrostu prywatnych inwestycji poza mieszkaniowymi, OECD

Tempo wzrostu inwestycji mieszkaniowych, OECD

Inwestycje w Polsce w 2010 r. W 2010 roku wartość nakładów inwestycyjnych w gospodarce narodowej wynosiła 217 287 mln zł, w tym wartość nakładów na: - budynki i budowle – 134 220mln zł (61,8%); - maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia – 60 372mln zł (27,8%); - środki transportu – 21 114mln zł (9,7%). W roku 2010 zaobserwowano – w porównaniu z rokiem poprzednim – wzrost wartości nakładów inwestycyjnych (w cenach stałych) o 0,2%. Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2010 roku

Środki trwałe w Polsce, 2010 Wartość brutto środków trwałych w gospodarce narodowej według stanu w dniu 31 XII 2010 r. w bieżących cenach ewidencyjnych wynosiła 2 520 940 mln zł; w tym: - wartość budynków i budowli – 1 635 254 mln zł (64,9%); - wartość maszyn, urządzeń technicznych i narzędzi – 694 298 mln zł (27,5%); - wartość środków transportu – 171 380 mln zł (6,8%). Ocenia się, że środki trwałe w gospodarce narodowej na koniec roku 2010 były umorzone w 45,6%; w tym: - budynki i budowle – 36,8%; - maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia – 62,0%; - środki transportu – 56,6%. Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2010 roku

Inwestycje w gospodarce (r/r), 2001-2011 Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2011

Czynniki decydujące o podjęciu inwestycji Ogółem MSP rosnący popyt na nasze produkty / usługi (wzrost liczby zakupów / zamówień) 7,39 rosnące wymagania klientów 7,32 posiadanie nadwyżek finansowych / wolnych środków 6,47 inwestycje poczynione przez konkurencję (chęć sprostania konkurencji) 6,11 ogólna dobra koniunktura gospodarcza 5,89 wysoka oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji (spodziewany wyraźny wzrost zysków) 5,82 możliwość skorzystania z funduszy unijnych 5,00 atrakcyjne (akceptowalne) oprocentowanie kredytu 4,74 łatwość uzyskania kredytu (proste procedury) 4,61 łatwy dostęp do leasingu / proste procedury 4,24