MARCIN KAZIMIERZ KĄTSKI generał artylerii koronnej „nieśmiertelnej pamięci godny kawaler”

„ … we wszystkich wieku tego kampaniach, męztwo się jego i biegłość sztuk wojennych wsławiła, osobliwie pod Barem, Kudryńcami, Żurawnem, Chocimem, Wiedniem i Strygoniem, nieśmiertelnej pamięci godny kawaler ”.( Kasper Niesiecki )

Rodzinne gniazdo Brochwicz – herb rodziny Kątskich Park i obecny dwór w Kątach, gdzie kiedyś stał zapewne drewniany dwór Kątskich

KĄTY – dzieciństwo Panorama Kątów Jako szlachecki syn dorastał pod opieką matki i w domu pobierał pierwsze nauki. Ruiny spichlerza w Kątach

KRAKÓW – wczesna młodość Zgodnie z ówczesną tradycją jako piętnastoletni chłopiec rozpoczął naukę na Akademii Krakowskiej. Od samego początku wykazywał ogromne uzdolnienia matematyczne. Swoim talentem zwrócił uwagę króla Jana Kazimierza.

EUROPA – nauka i doświadczenie Dzięki wsparciu finansowemu króla młody Marcin Kątski spędził kilka lat na podróżach, ucząc się sztuki wojennej i zdobywając doświadczenie wojskowe. Na wieść o potopie szwedzkim wrócił do kraju bronić Ojczyzny.

W SŁUŻBIE RZECZPOSPOLITEJ Od 1657 do późnej starości (1702) walczył praktycznie we wszystkich wojnach, jakie toczyła wówczas Rzeczypospolita. U boku hetmana a potem króla Jana III Sobieskiego zyskał sławę specjalisty od artylerii. Dowodem umiejętności i zasług Marcina Kątskiego było mianowanie go w młodym wieku generałem (naczelnym dowódcą) polskiej artylerii.

CHOCIM ostrzał armatni artylerzystów Kąckiego zniszczył most na Dniestrze odcinając Turkom drogę ucieczki

KAMIENIEC PODOLSKI – twierdza, którą Marcin Kątski odbierał W 1699r. z rąk tureckich

WIEDEŃ 1683 bitwa, która zmieniła losy Europy Bitwa pod Wiedniem to największy sukces militarny Polski w XVII wieku. To także jedna z najważniejszych bitew w dziejach Europy. Wojskom sprzymierzonym pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego udało się zatrzymać turecką inwazję na Europę. Generał Marcin Kątski jako jedyny dowódca zdołał wciągnąć 28 armat na wzgórza Lasu Wiedeńskiego. Kierowany przez niego ostrzał obozu tureckiego bardzo pomógł w wygraniu bitwy.

Jan Damel „Bitwa pod Wiedniem”

„Generał Marcin Kątski – żołnierz drużyny króla Jana III Sobieskiego, który nie patrzył na szlak wojenny z wysokości końskiego grzbietu, ale brnął podmokłymi drogami pod Wiedeń, bronić chrześcijaństwa.”

KALEHNBERG – wzgórze obok Wiednia, z którego dowodził bitwą Jan III Sobieski. Na to wzgórze żołnierze razem z generałem Kątskim wciągnęli na sznurach ciężkie armaty użyte potem do ostrzału obozu tureckiego.

KRESY Rodzina Kątskich większość swojego majątku posiadała na Kresach -tereny dzisiejszej Ukrainy. Zachowały się do naszych czasów ruiny zamku w miejscowości Krzywcze – jednej z głównych siedzib.

OKOPY TRÓJCY ŚWIĘTEJ Twierdza, której budowę na swoich ziemiach nadzorował generał Kątski. Powstała po stracie Kamieńca Podolskiego w 1672r. Jej załoga blokowała Turkom transport Dniestrem zaopatrzenia do Kamieńca. W XVIII wieku bronili się w niej przed wojskami rosyjskimi konfederaci barscy. W tej twierdzy Zygmunt Krasiński umieścił akcję „Nie- Boskiej komedii”.

Twierdza w widłach Zbruczu i Dniestru Pamiątkowa tablica na ruinach bramy w Okopach Kościół z obrazem Matki Boskiej Królowej Polskiego Rycerstwa

Funkcje i zaszczyty Odwagą i pracowitością gen. Marcin Kątski zyskał uznanie w całym kraju i Europie. Po śmierci Jana III Sobieskiego proponowano mu kandydowanie na króla Polski. Osiągnął najwyższe możliwe dla osoby świeckiej urzędy państwowe. Jako wojskowy był generałem (głównodowodzącym) artylerii koronnej. Otrzymał również najwyższy urząd państwowy czyli tytuł kasztelana krakowskiego.

Zapomniany bohater Piotr Salamon „NIEZNANE – ZAPOMNIANE Opowieści historyczne w internetowym radio www. nowohuckie.pl Opowieść pierwsza: Zapomniany generał (fragment)

Kim był Marcin Kątski? „Odpowiedź wydaje się prosta: dzielnym żołnierzem i charyzmatycznym dowódcą. Był także kochającym mężem i ojcem dwóch synów: Kazimierza zmarłego we wczesnej młodości i Jana, a także dwóch córek Teresy i Marianny.

Czego dokonał? Zmienił taktykę i zasady użycia artylerii na polu bitwy. Odnowił i zmodernizował polskie uzbrojenie.

Jak żył? Był człowiekiem głęboko wierzącym, uczciwym i lojalnym. Nigdy nie był politykiem, wolał stać w cieniu i raczej wykonywał niż wydawał rozkazy. Zmarł w lutym 1710 roku w Kamieńcu Podolskim, jako kasztelan krakowski – druga po królu świecka osoba w państwie, a dzisiaj nie znamy nawet dokładnej daty jego śmierci i miejsca wiecznego spoczynku.”

Materiał źródłowy Prezentacja została przygotowana na podstawie informacji pochodzących z: - książki P. Salamona „Marcin Kazimierz Kątski Zarys biograficzny”, - materiałów dostępnych na stronach internetowych Stowarzyszenia Przyjaciół Kątów, Gminy Iwkowa, Muzeum w Wilanowie, Muzeum Wojska Polskiego, Wikipedia, mynaszlaku.pl