Teorie Nauczania dr Genowefa Janczewska-Korczagin

Teorie natury uczenia się w ujęciu filozoficznym Empiryzm Racjonalizm konstruktywizm

Teorie uczenia się w ujęciu psychologicznym Strukturalizm Funkcjonalizm Analiza dyskursu Teorie kompetencji komunikacyjnych

Aby wiedzieć jak nauczać Należy: Rozumieć procesy uczenia się Znać zmienne wpływające na przyswajanie (np. języka) Poznać czynniki wpływające na sukces przyswajania

Jakie warunki powinien spełnić nauczyciel ? 1.Wiedzieć że rozwój umysłowy ucznia zależy od oddziaływań zewnętrznych podczas współpracy z n-lem. 2.Sedno procesu kształcenia to dostarczenie uczniowi pomocy, poprzez dialog z nim celem przenoszenia (transportowania)doświadczenia na kategorie skuteczniejszych systemów zapisu i systematyzacji. 3.Teoria rozwoju musi uwzględniać TEORIĘ POZNANIA i TEORIĘ NAUCZANIA (inaczej rozwój umiera) 4.Najpierw planować, dydaktycznie-analizować zmienne uczenia się a potem tworzyć sytuacje dydaktyczne. 5.Stworzyć rozmaitość szans zwanych uczeniem się(cele, ich związki z efektami uczenia się, zachowania ucznia).

Czemu mają służyć modele nauczania? Oto 3 najważniejsze dziedziny: 1.Dziedzinie poznawczej 2.Dziedzinie społecznej 3.Dziedzinie osobowościowej.

Od czego uzależnione są modele nauczania? 1.Od wywoływanego rodzaju uczenia się 2.Od miejsca zajmowanego w tym modelu przez ucznia.

Typy najważniejszych grup modeli nauczania. I.Model przetwarzania informacji II.Model społeczny III.Model osobowościowy IV. Model behawioralny

Typy modeli nauczania A. Przetwarzanie informacji Modele oparte na przetwarzaniu informacji-one nadają człowiekowi sens istnienia otaczającego świata. Rozwijają system pojęć i języka warunkujących komunikację między ludźmi. Pokazują problemy i tworzą sposoby ich rozwiązywania.

Nauczanie poprzez przetwarzanie informacji Pomaga konstruować wiedzę( co to wiedza?) Jest skierowane na umiejętności umysłowe (jakie umiejętności umysłowe?) Pomaga posługiwać się informacją dzięki doświadczeniu bezpośredniemu lub z pośrednich źródeł

Nauczanie poprzez modele przetwarzania informacji to: Skierowane na rozwój myślenia indukcyjnego(uczy zbierania i klasyfikowania informacji i tworzenia i weryfikowania hipotez, dochodzenia do struktury materiału)(Taba) Skierowane na przyswajanie pojęć(służy uczeniu się pojęciowemu, strategii nabywania pojęć, i poznawaniu własnego myślenia-tworzenia i sprawdzania hipotez) (Bruner)

cd.modelu przetwarzania informacji Skierowane na badania naukowe(uczenie się postępowania badawczego jakiejś dyscypliny- jak powstaje wiedza?)(Schwab) Skierowane na myślenie naukowe(myślenie przyczynowo skutkowe, umiejętność zbierania informacji, tworzenia pojęć, tworzenia i sprawdzania hipotez)(Suchman) Skierowane na aktywność poznawczą (to wspomaganie rozwoju umysłowego, dostosowanie nauczania do praw rozwoju umysłowego) ( Piaget, Wygotskij)

c.d modelu przetwarzania informacji Skierowane przy zastosowaniu organizującej zapowiedzi na zwiększenie możliwości przyswajania informacji i organizowania ich, zwłaszcza podawanych ustnie lub pisemnie(Ausubel) Model pamięciowy-rozwija przyswajanie wiadomości, pojęć, systemów pojęciowych i metapoznawczej kontroli nad przetwarzaniem informacji.(Pressley)

Modele społeczne nauczania cele 1.Stworzyć wspólnotę uczących się-i w społeczności dydaktycznej stworzyć związki współpracy, wytworzyć synergię w zespole. Celem ładu klasowego jest ukształtowanie w niej związków współpracy. 2.Wprowadzić sprzyjającą edukacji kulturę szkolną celem rozwijania integrujących i konstruktywnych sposobów współdziałania i tworzenia norm do aktywnej nauki.

Typy modeli nauczania społecznego 1.Model badań grupowych(John Dewey,Herbert Thelen,Shlomo Sharan,,Rachel Hertz- Lazarowitz)-kształtowanie umiejętności uczestnictwa w procesach demokratycznych, rozwoju intelektualnego i osobowości 2. Model badań społecznych(Byron Massialas,Benjamin Cox),wspólne bad. naukowe i logiczne rozumowanie. 3.Model badań prawniczych.Zbieranie danych prawnych,analiza poglądów, postaw, wartości i własnych przekonań.

Typy modeli nauczania społecznego cd. 4.Laboratoryjny.Zrozumieć dynamikę grupy oraz indywidualnych stylów pracy i nauki. 5.Odgrywanie ról.(F.Shaftel)-badanie wartości i ich funkcji społecznych w interakcjach, cel-stworzenie własnego poglądu na wartości i postępki. 6.Model pozytywnej współzależności.(D.iR.Johnson, El. Cohen)-ukształtować społeczne interakcje oparte na wzajemnej zależnosci i współpracy partnerów.Związek:ja i inni i towarzyszących mu emocji. 7.Model ustrukturowanych badań społecznych(R.Slawin).Bad. Naukowe, uczenie się współpracy, rozwój społeczny i indywidualny.

Istota modeli rozwoju osobowości. Wszystkie osobowościowe modele wychodzą od „ja” ucznia, kształtują bieg nauki z celem lepszego poznania siebie, aby uczniowie przejęli odpowiedzialność za naszą edukację i nauczyli się sięgać dalej abyśmy byli mocniejsi, bardziej wrażliwi w poszukiwaniu wyższej jakości istnienia.

Typy modelu rozwoju osobowości 1.Nauczanie posrednie(Carl Rogers)-przysposobienie do rozwijania indywidualności, rozumienia siebie, niezależności i szacunku do siebie. 2.Trening wrażliwości (Fritz Perls). Rozwijanie szacunku do siebie, wrażliwości społecznej, empatii i możliwości badawczych. 3Sesji klasowych (W.Glasser). Rozwijanie rozumienia siebie i poczucia odpowiedzialności za siebie z innymi. 4.Samorealizacji.(Abraham Maslow). Rozwijanie siebie i możliwości samorozwoju. 5.Systemów pojęciowych (Dawid Hunt) -rozwój elastyczności cech osobistych ucznia, komunikowania się z innymi i przetwarzania informacji.

Istota modeli behawioralnych. Motywowanie zewnętrzne. Sterowanie zewnętrzne rozwojem.

Koncepcja rozwoju L.S. Wygotskiego To wpływanie na rozwój świadomego działania podmiotowego ucznia z wykorzystaniem jego własnych czterech umiejętności umysłowych: myślenie, poznanie, wola i sądzenie.