Kształtowanie kompetencji komunikacyjnych wiedza o języku w szkole podstawowej i gimnazjum

Krytyka programu nauczania ● Za naukę tylko opisu formalnego systemu języka; ● Za podające metody nauczania i odtwórcze ćwiczenia; ● Za zdezintegrowaną realizację wobec innych działów przedmiotu.

Kompetencja komunikacyjna i językowa ● Nowa wersja kształcenia językowego; ● Zwrócenie uwagi na nadawcę, odbiorcę oraz okoliczności wypowiedzi; ● Połączenie gramatyki ze znaczeniami i funkcją wypowiedzi.

PODSTAWA PROGRAMOWA II etap edukacyjny: klasy IV–VI: cele kształcenia: uczeń zdobywa świadomość języka jako wartościowego i wielofunkcyjnego narzędzia komunikacji; rozwija swoją wiedzę o języku. III etap edukacyjny: klasy I-III cele kształcenia: uczeń rozwija umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi; próbuje refleksyjnie spojrzeć na język jako narzędzie komunikacji i poznawania zyskuje świadomość funkcji środków językowych.

PODSTAWA PROGRAMOWA II etap edukacyjny: klasy IV–VI: treści nauczania: ● rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów używanych w wypowiedziach; ● rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone, równoważniki zdań; ● rozpoznaje w wypowiedziach podstawowe części mowy i wskazuje różnicę między nimi; ● rozpoznaje w tekście formy przypadków, liczb, osób, czasów i rodzajów gramatycznych; ● rozpoznaje znaczenie niewerbalnych śłów komunikowania się.

PODSTAWA PROGRAMOWA II etap edukacyjny: klasy IV–VI: treści nauczania - uczeń: ● rozróżnia i poprawnie zapisuje zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące; ● przekształca zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie, a także zdania w równoważniki zdań i odwrotnie; ● stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych; ● poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki i używa ich we właciwych kontekstach; ● pisze poprawnie pod względem ortograficznym; ● poprawnie używa znaków interpunkcyjnych; ● operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych t.j.: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne.

PODSTAWA PROGRAMOWA III etap edukacyjny: klasyI-III: treści nauczania – uczeń: ● rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy; ● rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenia w tekście; ● dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone; ● rozpoznaje cechy kultury i języka swojego regionu; ● rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę;

PODSTAWA PROGRAMOWA III etap edukacyjny: klasyI-III: treści nauczania – uczeń: ● rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie,imiesłowowe rów no ważniki zdań, zdania bezpodmiotowe; ● odróżnia temat fleksyjny od końcówki; ● odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane; rozpoznaje tryby i strony czasownika oraz imiesłowy; ● rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym.

PODSTAWA PROGRAMOWA III etap edukacyjny: klasyI-III: treści nauczania – uczeń: ● odróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich; ● sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; zna granice stosowania slangu młodzieżowego; ● tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; ● stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie; ● stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach; ● wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych; ● przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie, zamienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie;

PODSTAWA PROGRAMOWA III etap edukacyjny: klasyI-III: treści nauczania – uczeń: ● wprowadza do wypowiedzi partykuły; ● wykorzystuje wykrzyknik, wołacz; ● stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników, przymiotników, liczebników i zaimków; ● stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych ● operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych t.j.: rozwój psychiczny, moral ny i fizyczny człowieka; społeczeństwo i kultura; region i Polska.

Literaura: ● Gry i zabawy językowe, red. B. Gąsior, Lublin ● O języku w sposób żywy i ciekawy, red. H. Wiśniewska, Kielce ● Gawdzik W., Gramatyka na wesoło, Warszawa ● Gawdzik W., Ortografia na wesoło, Warszawa 1971.