W kalendarzu chrze ś cija ń skim ostatni czwartek przed wielkim postem, znany tak ż e jako zapusty. W Polsce, wedle tradycji, w tym dniu dozwolone jest objadanie si ę. Najpopularniejsze potrawy to p ą czki i faworki, zwane równie ż w niektórych regionach chrustem lub chru ś cikami. Dawniej objadano si ę p ą czkami nadziewanymi s ł onin ą, boczkiem i mi ę sem, które obficie zapijano wódk ą. Wed ł ug jednego z przes ą dów, je ś li kto ś w t ł usty czwartek nie zje ani jednego p ą czka – w dalszym ż yciu nie b ę dzie mu si ę wiod ł o..
P ą czek –– wyrób cukierniczy w postaci ciasta dro ż d ż owego uformowanego na kszta ł t lekko sp ł aszczonej, mieszcz ą cej si ę w d ł oni kuli i usma ż onego na g łę bokim t ł uszczu.Zabarwia si ę on na kolor ciemno-z ł oty lub upieczonego w wysokiej temperaturze na kolor jasno-z ł oty. Tradycyjnie nape ł nia si ę p ą czki nadzieniem przed sma ż eniem. Wspó ł cze ś nie cz ę sto jednak s ą nadziewane dopiero po usma ż eniu konfitur ą ró ż an ą lub owocami, ale te ż likierem, budyniem, a nawet twarogiem. Gotowy p ą czek jest zwykle lukrowany lub obsypywany cukrem pudrem, mo ż e by ć te ż posypany kandyzowan ą W innych krajach p ą czki ró ż ni ą si ę nieco od polskich. Ró ż nica ta wynika z u ż ywania specjalnej m ą ki i troch ę innego sposobu sma ż enia w t ł uszczu. Np. sma ż y si ę je tylko kilkadziesi ą t sekund, dzi ę ki temu t ł uszcz nie wsi ą ka do ś rodka. W ten sposób s ą sma ż one, mniej t ł uste p ą czki niemieckie, znane te ż w Portugalii, Francji i Finlandii. W Rosji ich nazwa–jest najbardziej zbli ż ona do stosowanej w Polsce. W Izraelu p ą czki wprowadzili polscy Ż ydzi i s ą podobne do polskich p ą czków. A w ę gierskie s ą bez nadzienia, bo podaje si ę je osobno, obok na talerzu. skórk ą pomara ń czow ą lub polany czekolad ą.
100 g Kasi 500 g mąki 6 żółtek 50 g cukru 60 g drożdży 500 ml mleka 15 ml rumu lub spirytusu 1 łyżeczka soli skórka z cytryny 200 g twardej marmolady 50 dag tłuszczu do smażenia cukier puder do posypania
1. Drożdże rozetrzyj z łyżką cukru, wymieszaj i pozostaw na chwilę do wyrośnięcia. 2. Kasię roztop i przestudź. 3. Żółtka utrzyj z cukrem. 4. Przesiej mąkę do miski, dodaj utarte żółtka, wyrośnięte drożdże, mleko, alkohol, skórkę z cytryny i sól. 5. Wyrób ciasto. 6. Dodaj roztopiony tłuszcz i ponownie wyrabiaj ciasto, aż zacznie odstawać od ręki, a następnie przykryj ściereczką i pozostaw w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na około 30 minut. 7. Wyrośnięte ciasto wykładaj porcjami na stolnicę, lekko rozwałkuj i wycinaj szklanką krążki. 8. Na każdy krążek nałóż marmoladę, uformuj kulkę, dociśnij brzegi i ułóż na stolnicy posypanej mąką miejscem sklejania do dołu. 9. Pozostaw do podrośnięcia na około 30 minut. 10. Tłuszcz podgrzej do takiej temperatury, w której wrzucony mały kawałek ciasta natychmiast wypłynie. 11. Wyrośnięte pączki wkładaj do gorącego tłuszczu. 12. Gdy pączki się zrumienią, przewróć je na drugą stronę. 13. Pączki wyjmuj łyżką cedzakową, osącz z tłuszczu na papierowym ręczniku i posyp cukrem pudrem.