Europejski kodeks walki z rakiem Szkoła promująca zdrowie

Nie pal, jeśli palisz – rzuć palenie. Nie pal przy niepalących.

 Nie pal. Palenie jest najważniejszą przyczyną przedwczesnych zgonów. Jeśli palisz, przestań. Zaprzestanie palenia, zanim się rozwinie nowotwór złośliwy lub inna poważna choroba, znacznie zmniejsza ryzyko zgonu z powodu palenia tytoniu, nawet jeśli palenie rzuci osoba w średnim wieku. Jeśli nie potrafisz przestać palić, nie pal przy niepalących. Skutki zdrowotne Twojego palenia mogą także ponosić osoby z Twojego otoczenia.

Wystrzegaj się otyłości.

 W krajach zachodnich otyłość stanowi drugi po paleniu tytoniu czynnik ryzyka rozwoju chorób przewlekłych, zwłaszcza cukrzycy, chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych.  W ciągu ostatnich lat w większości krajów Europy odsetek ludzi otyłych gwałtownie wzrasta. W Polsce dotyczy aż około 20% społeczeństwa. Dane wskazują na związek otyłości z zachorowaniami na raka okrężnicy, piersi, trzonu macicy, nerki i gruczolakoraka przełyku.

Bądź codziennie aktywny ruchowo. Uprawiaj ćwiczenia fizyczne.

 Aktywność fizyczna związana z regularnym, umiarkowanym wysiłkiem może być wskazana dla utrzymania odpowiedniej masy ciała, szczególnie u osób prowadzących siedzący tryb życia. Zaleca się wykonanie gimnastyki 3 razy w tygodniu po pół godziny. Z punktu widzenia profilaktyki chorób nowotworowych korzystniejsze są jednak częstsze, bardziej forsowne ćwiczenia.

Spożywaj wiele różnych owoców i warzyw. Jedz co najmniej 5 porcji dziennie.

 Owoce i warzywa należy spożywać przy każdym posiłku i konsekwentnie zastępować nimi przekąski między posiłkami; minimum 400 g dziennie, to jest 2 sztuki owoców i 200 g warzyw.

Jeśli pijesz alkohol – ogranicz jego spożycie.

Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.

 Najsilniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na czerniaka są liczne znamiona barwnikowe występujące na skórze. Najlepszym zabezpieczeniem przed działaniem słońca w czasie lata stanowi pozostawanie poza jego zasięgiem.

Przestrzegaj przepisów dotyczących ochrony przed substancjami rakotwórczymi.

 Stosuj się zawsze do instrukcji postępowania z substancjami rakotwórczymi. Przestrzegaj zaleceń krajowych ośrodków ochrony radiologicznej. Do najczęstszych zagrożeń zalicza się: gazy spalinowe z silników Diesla, produkty rozpadu radonu, pył drzewny, benzen, azbest, formaldehyd, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, związki chromu, kadmu i niklu. Unikaj promieniowania jonizującego. Telefony komórkowe, podobnie jak radary, kuchenki mikrofalowe i kable elektryczne, emitują promieniowanie zaliczane do niejonizującego.

Bierz udział w programach szczepień ochronnych.

 Około 18% nowotworów w populacji światowej przypisuje się przewlekłym zakażeniom wirusowym, bakteryjnym i pasożytniczym.

Kobiety po 25. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy.

Kobiety po 50. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach w kierunku raka piersi.

Kobiety i mężczyźni po 50. roku życia powinni uczestniczyć w badaniach w kierunku raka jelita grubego.

 Prezentację na podstawie „Europejskiego kodeksu walki z rakiem” opracowanego przez Ministerstwo Zdrowia pod redakcją prof. dr hab. n. med. Witolda Zatońskiego przygotowała p. Anna Szczuraszek