S TYLE UCZENIA SIĘ

Od dawna wiadomo, że nie istnieje jedna skuteczna metoda nauczania dla wszystkich. Metodycy i dydaktycy potwierdzają, że jedne dzieci najlepiej przetwarzają informacje słysząc wyjaśnienia nauczyciela, inne preferują czytanie z tablicy, a pozostałe uczą się poprzez samodzielne ćwiczenia praktyczne. Wiele lat temu badacze odkryli, iż istnieją cztery podstawowe style uczenia się…

M OŻEMY WYRÓŻNIĆ 4 PODSTAWOWE SPOSOBY UCZENIA SIĘ ( ZAPAMIĘTYWANIA INFORMACJI ): UCZENIA SIĘ wzrokowy słuchowy dotykowy kinestetyczny

W ZROKOWCY Wzrokowcy to osoby, które preferują wokół siebie porządek. Bardzo dobrze zapamiętują lokalizację przedmiotów, a także kolory, wszelakie obrazy i rysunki. Niestety często zapominają nazwy, tytuły filmów, książek i innych oraz nazwiska

Cechy ucznia – wzrokowca: lubi prezentacje, pokazy z wykorzystaniem wykresów oraz tabel, lepiej zapamiętuje twarze i imiona, preferuje rysowanie i robienie notatek w czasie lekcji.

S ŁUCHOWCY Słuchowcy to osoby, które uczą się poprzez słuchanie siebie i innych. Dobrze zapamiętują dialogi czy muzykę, ale mogą mieć problemy z rozumieniem oznaczeń na mapach albo z geometrią.

Słuchowcy zdecydowanie wolą usłyszeć nowe informacje niż przeczytać o nich. Uczą się recytując na głos. Część z nich lubi spokojne dźwięki muzyki, które pomagają wiedzy „wchodzić do głowy”. Innych z kolei rozpraszają odgłosy, dlatego potrzebują raczej spokojnego miejsca i ciszy.

Cechy ucznia-słuchowca: lubi wykłady, dialogi i dyskusje, woli mówić o różnych działaniach niż je oglądać, lubi czytać na głos albo półgłosem.

D OTYKOWCY Dotykowcy to osoby, które cechuje wysoka wrażliwość. Uczą się głównie za pośrednictwem wrażeń czuciowych, czyli używając rąk i palców. Mówiąc prościej muszą poczuć coś na własnej skórze.

Cechy ucznia - dotykowca najczęściej refleksyjni, wrażliwi i spokojni, uczą się, dotykając, doznając wrażeń na powierzchni skóry, używając rąk i palców, łącząc to, czego się uczą, ze zmysłem dotyku i emocjami, używają zwrotów „czuję…”, „mam wrażenie…”.

K INESTETYCY Kinestetycy to osoby, które najlepiej przyswajają wiedzę w ruchu, szukają dodatkowych stymulacji, aktywnie uczestniczą w różnych sytuacjach z życia codziennego, eksperymentują, kiedy to tylko możliwe. Takie osoby będą bardzo znudzone podczas wykładów, konferencji czy innych tego typu sytuacji. Będą wówczas poszukiwały dodatkowych aktywności.

Cechy ucznia dotykowca/kinestetyka: uczy się poprzez bezpośrednie zaangażowanie się w daną czynność, preferuje ruch i aktywność w trakcie zajęć, nie lubi czytać i słuchać, dużo gestykuluje.

Znając własny styl uczenia się możemy sprawić, że nauka będzie bardziej efektywna i nie będzie nudna i trudna. Czytanie stanie się prostsze, zapamiętywanie i przetwarzanie informacji również o wiele łatwiejsze. nauka

S POSOBY NA POBUDZENIE WZROKOWCA DO NAUKI : Na zajęciach wykorzystuj obrazy, zdjęcia, mapy, wykresy, diagramy, prezentacje PowerPoint Wybieraj te podręczniki do nauki, które są bogate w formy graficzne Zachęcaj ucznia do korzystania z zakreślaczy w czasie robienia notatek, powtórek, przygotowań do testów Pokaż uczniom jak uczyć się z fiszek nowych zwrotów Obrazami i słowami kluczowymi ubogacaj wskazówki ustne Mniej mów, więcej pokazuj

S POSOBY NA POBUDZENIE WZROKOWCA DO NAUKI : Posługuj się różnymi kolorami zapisując informacje na tablicy Pliki audio zastępuj filmami (zdjęcia i kontekst pozwolą lepiej zrozumieć treść usłyszaną) Zachęcaj do indywidualnego oglądania filmów edukacyjnych online- np. na Khan Academy Przygotuj zagadki słowne np. krzyżówki polegające na wyszukiwaniu słów (oprócz wizualizacji na wzrokowca działa również słowo pisane)

Jak zmobilizować słuchowca do nauki? o Zachęć ucznia do korzystania ze słownych skojarzeń do zapamiętywania faktów o Wykorzystaj rytm, stukanie, klaskanie, piosenki o Zachęcaj do oglądania filmów o Wykorzystuj na lekcjach pliki audio o W trakcie zajęć zachęcaj uczniów do powtarzania swoimi słowami omawianych kwestii o Proponuj naukę poprzez głośne powtarzanie materiału, tworzenie monologów

J AK ZMOBILIZOWAĆ SŁUCHOWCA DO NAUKI ? o W trakcie zajęć stosuj ustne prezentacje, pisemne instrukcje zadań łącz z relacjami ustnymi o Zachęcaj do udziału w dyskusjach grupowych o Daj uczniowi więcej czasu na odczytanie fragmentu tekstu biorąc pod uwagę fakt, że czyta on wolniej o W czasie wykładu moduluj głos kładąc nacisk na kwestie najistotniejsze.

J AK ZACHĘCIĆ KINESTETYKA DO NAUKI ? Używaj na lekcjach obiektów fizycznych np.modeli Zachęcaj ucznia do korzystania z fiszek w trakcie nauki (można je dotknąć i przenieść, co ułatwia kinestetykowi proces nauki) W edukacji wczesnoszkolnej stosuj modelinę, puzzle, drewniane litery, globusy, mapy Zachęcaj do pisania i rysowania na dużych arkuszach papieru, gdyż to także jest aktywność fizyczna

J AK ZACHĘCIĆ KINESTETYKA DO NAUKI ? W miarę możliwości wykorzystuj odgrywanie scen i gry w czasie lekcji Przeprowadzaj na lekcji eksperymenty i zajęcia laboratoryjne Organizuj wycieczki pozaszkolne Mobilizuj ucznia do samodzielnego przygotowywania projektów Rób przerwy w czasie nauki, proponuj naukę w krótkich blokach czasowych Zachęcaj do nauki w czasie aktywności fizycznej: biegania, jazdy na rowerze itp.

J AK SIĘ UCZYĆ ?- WSKAZÓWKI DLA POSZCZEGÓLNYCH STYLÓW

WZROKOWIEC Zadbaj o czystość w miejscu, którym się uczysz (trzeba usunąć czynniki, które mogą utrudnić rozpoznawanie rzeczy za pomocą wzroku) Jak tylko możesz korzystaj z plansz, grafów, map Korzystaj ze słowników, liczydeł Wprowadź wzrokowe symbole dźwięków, czyli napisz lub narysuj sobie to, co usłyszysz Rzeczy, których musisz się nauczyć umieść w zasięgu wzroku (daty, słówka) Pisząc słówka, możesz obok umieścić ich obrazek lub symbol Dbaj o czytelność i przejrzystość zeszytów Podkreślaj lub zaznaczaj na kolorowo to, co w tekście jest ważne Zadbaj o uporządkowane otoczenie, eliminuj niepotrzebne rozpraszające dźwięki

SŁUCHOWIEC Powtarzaj treść lekcji na głos, opowiedz ją komuś Powtarzając materiał podyskutuj o tym z kolegą, koleżanką lub inną osobą Ucz się słuchając spokojnej muzyki w tle Zadbaj o ciszę w trakcie uczenia się Ucząc się czytaj tekst zmieniając ton głosu Korzystaj z nagrań lektur, tekstów lub CD dołączonych do podręczników Układaj rymowanki, piosenki, wierszyki, które pozwolą ci zapamiętać materiał;

KINESTETYK Kiedy się uczysz spaceruj po pokoju, znajdź pozycję w której jest ci wygodnie. Wymyśl i odegraj scenkę na temat tego czego się uczysz. Konstruuj modele, lep z plasteliny, wycinaj. Powtarzaj materiał podczas spacerów z kimś kto będzie Cię słuchał. Pamiętaj, że twoja nadmierna ruchliwość może przeszkadzać innym, więc w czasie nauki rysuj leniwe ósemki, przegryzaj ołówek. Rysuj mapy myśli na dużych arkuszach. Kiedy powtarzasz słówka spróbuj skojarzyć je z jakimś ruchem. Słuchaj łagodnej, relaksacyjnej muzyki. Rób krótkie przerwy w nauce, wykonaj proste ćwiczenia ruchowe.

P OSZCZEGÓLNE TYPY UCZENIA SIĘ W KLASIE

T EST POZWALAJĄCY USTALIĆ ODPOWIADAJĄCY CI STYL UCZENIA SIĘ

1. G DY SPOTYKASZ NIEZNANĄ CI OSOBĘ, NA CO ZWRACASZ UWAGĘ W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI a) jak wygląda i jak jest ubrana, b) w jaki sposób i co mówi, jaki ma głos, c) co w stosunku do niej czujesz, d) w jaki sposób się zachowuje i co robi. 2. Co najczęściej zostaje ci w pamięci po kilku dniach od spotkania nieznanej ci wcześniej osoby? a)jej twarz, b)jej imię/nazwisko, c)to, co czułeś, będąc w jej towarzystwie, nawet jeśli, zapomniałeś jej imię/nazwisko lub twarz, d)to, co robiliście razem, nawet jeśli zapomniałeś jej imienia/nazwiska lub twarzy.

3. G DY WCHODZISZ DO NIEZNANEGO CI POMIESZCZENIA, NA CO ZWRACASZ PRZEDE WSZYSTKIM UWAGĘ ? a) na jego wygląd, b) na dźwięki i rozmowy, jakie się w nim toczą, c) na to, jak dobrze emocjonalnie i fizycznie się w nim czujesz, d) na to, co się w nim dzieje i co ty mógłbyś w nim robić.

4. G DY UCZYSZ SIĘ CZEGOŚ NOWEGO, W JAKI SPOSÓB ROBISZ TO NAJCHĘTNIEJ ? a) gdy nauczyciel daje ci coś do czytania na papierze lub tablicy, pokazuje ci książki, ilustracje, wykresy, mapy, szkice lub przedmioty, nie każąc ci przy tym niczego mówić, pisać, ani o niczym dyskutować, b) gdy nauczyciel wyjaśnia wszystko, mówiąc lub wygłaszając wykład, pozwala ci przedyskutować temat i zadawać pytania, nie każąc ci przy tym na nic patrzeć, niczego czytać, pisać ani robić, c) gdy nauczyciel pozwala ci zapisywać informacje lub sporządzać rysunki, dotykać przedmiotów, pisać na klawiaturze lub robić coś rękami, d) gdy nauczyciel pozwala ci robić projekty, symulacje, eksperymenty, grać w gry, odgrywać role, odtwarzać rzeczywiste sytuacje z życia, dokonywać odkryć lub też angażować się winne działania związane z ruchem,

5. G DY UCZYSZ CZEGOŚ INNYCH, CO ZWYKLE ROBISZ ? a) dajesz im coś do oglądania, na przykład jakiś przedmiot, ilustrację lub wykres, udzielając przy tym jedynie krótkiego werbalnego wyjaśnienia lub nie udzielając go wcale, dopuszczając lub nie do krótkiej dyskusji, b) objaśniasz wszystko werbalnie, nie pokazując Żadnych materiałów graficznych, c) rysujesz coś, piszesz lub winny sposób używasz rąk do wyjaśniania, d) demonstrujesz coś, robiąc to lub każesz uczniom robić to wspólnie z tobą.

6. J AKI RODZAJ KSIĄŻEK CZYTASZ NAJCHĘTNIEJ ? książki, które zawierają opisy pomagające ci zobaczyć to, co się dzieje, książki zawierające informacje faktograficzne, historyczne lub dużo dialogów, książki o uczuciach i emocjach bohaterów, poradniki, książki o emocjach i związkach międzyludzkich lub książki na temat tego, jak poprawić stan twojego ciała i umysłu, krótkie książki z wartką akcją lub książki, które pomagają ci doskonalić umiejętności w sporcie, hobby czy też rozwijać jakiś talent.

7. K TÓRĄ Z PONIŻSZYCH CZYNNOŚCI WYKONUJESZ NAJCHĘTNIEJ W CZASIE WOLNYM ? a) czytasz książkę lub przeglądasz czasopismo, b) słuchasz książki nagranej na kasetę, rozmowy w radiu, słuchasz muzyki lub sam muzykujesz, c) piszesz, rysujesz, piszesz na maszynie/komputerze lub robisz coś rękami, d) uprawiasz sport, budujesz coś lub grasz w grę wymagającą ruchu.

8. K TÓRE Z PONIŻSZYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ CHARAKTERYZUJE SPOSÓB, W JAKI CZYTASZ LUB UCZYSZ SIĘ ? a) potrafisz się uczyć, gdy słychać muzykę, inne dźwięki lub rozmowę, ponieważ umiesz się od nich odseparować, b) nie potrafisz się uczyć, gdy w twoim pobliżu słychać muzykę, inne dźwięki lub rozmowę, ponieważ nie umiesz się od nich odseparować, c) musisz czuć się wygodnie, rozluźniony; potrafisz pracować zarówno przy muzyce, jak iw ciszy, jednak dekoncentrują cię negatywne uczucia innych, d) musisz czuć się wygodnie, rozluźniony; potrafisz pracować zarówno przy muzyce, jak i w ciszy, jednak dekoncentruje cię działalność i ruchy innych osób znajdujących się w tym samym pomieszczeniu.

9. G DY Z KIMŚ ROZMAWIASZ, GDZIE KIERUJESZ WZROK ? a) patrzysz na twarz rozmówcy, chcesz także, by ta osoba patrzyła na twoją twarz, gdy do niej mówisz, b) spoglądasz jedynie krótko na rozmówcę, po czym twój wzrok wędruje na prawo i lewo, c) spoglądasz jedynie krótko na rozmówcę, by zobaczyć jego wyraz twarzy, po czym spoglądasz w dół lub w bok, d) rzadko spoglądasz na rozmówcę, patrzysz głównie w dół lub w bok, jeśli jednak pojawi się jakiś ruch lub działanie, natychmiast spoglądasz w tamtym kierunku.

10. K TÓRE Z PONIŻSZYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ DO CIEBIE PASUJE ? a) zwracasz uwagę na kolory, kształty, wzory i desenie w miejscach, w których się znajdziesz; masz dobre oko do barw i kształtów, b) nie znosisz ciszy i jeśli tam, gdzie akurat jesteś, jest za cicho, nucisz coś, podśpiewujesz lub głośno mówisz; włączasz radio, telewizor, magnetofon lub odtwarzacz CD, by w twoim otoczeniu były bodźce słuchowe, c) jesteś wrażliwy na uczucia innych ludzi, twoje własne uczucia łatwo ulegają zranieniu; nie potrafisz się skoncentrować, gdy inni cię nie lubią, czujesz potrzebę bycia kochanym i akceptowanym, by pracować, d) trudno ci wysiedzieć nieruchomo w jednym miejscu, potrzebujesz dużo ruchu, a jeśli już musisz siedzieć garbisz się, wiercisz, stukasz w podłogę butami lub często niespokojnie poruszasz nogami.

11. K TÓRE Z PONIŻSZYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ DO CIEBIE PASUJE ? a) zwracasz uwagę na nieodpowiednie dopasowanie części garderoby danej osoby lub na to, że jej włosy są w nieładzie i często chcesz to naprawić, b) niepokoi cię, gdy ktoś nie potrafi dobrze się wysławiać, jesteś wrażliwy na odgłos kapiącego kranu lub odgłosy wydawane przez urządzenia gospodarstwa domowego, c) płaczesz podczas wzruszających scen w kinie lub czytając wzruszającą książkę, d) niepokoisz się i czujesz się nieprzyjemnie, gdy jesteś zmuszony siedzieć nieruchomo; nie potrafisz przebywać zbyt długo w jednym miejscu.

12. C O WYWOŁUJE U CIEBIE NAJWIĘKSZY NIEPOKÓJ ? a) miejsce, w którym panuje bałagan i nieład, b) miejsce, w którym jest za cicho, c) miejsce, w którym nie czujesz się dobrze fizycznie lub emocjonalnie, d) miejsce, w którym nie wolno niczego robić lub jest za mało przestrzeni na ruch. 13. Czego najbardziej nie lubisz, podczas gdy ktoś cię uczy? a)słuchania wykładu, na którym nie wykorzystuje się żadnych pomocy wizualnych, b)czytania po cichu, bez żadnych werbalnych wyjaśnień czy dyskusji, c)niemożności rysowania, gryzmolenia czegoś na kartce papieru, dotykania wszystkiego rękami lub sporządzania notatek, nawet jeśli nie będziesz już nigdy więcej z nich korzystał, d)patrzenia i słuchania w bezruchu.

14. W RÓĆ PAMIĘCIĄ DO JAKIEGOŚ SZCZĘŚLIWEGO MOMENTU ZE SWOJEGO ŻYCIA. P RZEZ CHWILĘ SPRÓBUJ PRZYPOMNIEĆ SOBIE JAK NAJWIĘCEJ SZCZEGÓŁÓW ZWIĄZANYCH Z TYM WYDARZENIEM. J AKIE WSPOMNIENIA UTKWIŁY CI W PAMIĘCI ? a) to, co widziałeś, na przykład wygląd ludzi, miejsc czy przedmiotów, b) to, co słyszałeś, na przykład dialogi i rozmowy, to, co powiedziałeś, oraz dźwięki wokół ciebie, c) wrażenia dotykowe na skórze i ciele, a także to, jak czułeś się fizycznie i emocjonalnie, d) to, co robiłeś, ruchy twojego ciała, twoje dokonania.

15. P RZYPOMNIJ SOBIE KTÓRYŚ ZE SWOICH URLOPÓW LUB WYCIECZEK. P RZEZ CHWILĘ SPRÓBUJ PRZYPOMNIEĆ SOBIE JAK NAJWIĘCEJ SZCZEGÓŁÓW ZWIĄZANYCH Z TYM DOŚWIADCZENIEM. J AKIE WSPOMNIENIA UTKWIŁY CI W PAMIĘCI ? a) to, co widziałeś, na przykład wygląd ludzi, miejsc czy przedmiotów, b) to, co słyszałeś, na przykład dialogi i rozmowy, to, co powiedziałeś oraz dźwięki wokół ciebie, c) wrażenia dotykowe na skórze i ciele, a także to, jak czułeś się fizycznie i emocjonalnie, d) to, co robiłeś, ruchy twojego ciała, twoje dokonania.

16. W YOBRAŹ SOBIE, ŻE MUSISZ PRZEZ CAŁY CZAS PRZEBYWAĆ W JEDNYM Z NIŻEJ OPISANYCH MIEJSC, W KTÓRYM MOŻESZ WYKONYWAĆ RÓŻNEGO RODZAJU CZYNNOŚCI. W KTÓRYM Z NICH CZUŁBYŚ SIĘ NAJLEPIEJ ? a) miejsce, w którym możesz czytać; oglądać obrazy, dzieła sztuki, mapy, wykresy i fotografie; rozwiązywać zagadki wizualne, takie jak odnajdowanie drogi w labiryncie lub wyszukiwanie brakującego elementu obrazu; grać w gry słowne takie jak scrabble czy boggle; zajmować się dekorowaniem wnętrz lub przymierzać ubrania, b) miejsce, w którym możesz słuchać nagranych na kasety opowiadań, muzyki, radiowych lub telewizyjnych talk shows i wiadomości; grać na instrumencie lub śpiewać; bawić się głośno w gry słowne, rozprawiać o czymś, udawać dyskdżokeja; czytać na głos lub wygłaszać przemówienia, fragmenty ról ze sztuk teatralnych i filmów, czytać na głos poezję lub opowiadania, c) miejsce, w którym możesz rysować, malować, rzeźbić lub zajmować się rzemiosłem; tworzyć coś na piśmie lub pisać na komputerze; wykonywać czynności przy użyciu rąk, takie jak gra na instrumencie, gra w gry planszowe, takie jak szachy czy warcaby, lub budowanie modeli, d) miejsce, w którym możesz uprawiać sport, grać w piłkę lub gry ruchowe, które angażują twoje ciało; odgrywać rolę w sztuce teatralnej lub przedstawieniu; robić projekty, podczas których możesz wstać i poruszać się; robić eksperymenty, badać i odkrywać nowe rzeczy; budować coś lub składać ze sobą mechaniczne elementy; brać udział w zbiorowym współzawodnictwie.

17. G DYBYŚ MIAŁ ZAPAMIĘTAĆ NOWE SŁOWO, ZROBIŁBYŚ TO NAJLEPIEJ : a) widząc je, b) słysząc je, c) zapisując je, d) odtwarzając to słowo w umyśle lub fizycznie.

O BLICZANIE WYNIKÓW Oblicz wyniki testu w następujący sposób (jeśli na jakieś pytanie dałeś więcej niż jedną odpowiedź, w podsumowaniu uwzględnij wszystkie odpowiedzi): Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi a : - Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi b : - Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi c : - Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi d : - Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi a, jesteś wzrokowcem. Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi b, jesteś słuchowcem. Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi c, jesteś dotykowcem. Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi d, jesteś kinestetykiem