Doskonalenie relacji uniwersytet otoczenie na przykładzie wybranych uczelni technicznych Krzysztof Leja Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej Konferencja Przeobrażenia i zmiany w organizacjach w warunkach globalizacji Zakopane, 17 września 2009 r.

Agenda 1.Wstęp, czyli o trzeciej misji uniwersytetu. 2.Zewnętrzne i wewnętrzne postrzeganie trzeciej misji uniwersytetu. 3.Czy konwent uczelni jest sposobem na urzeczywistnienie trzeciej misji? 4.Konkluzja

O trzeciej misji Pierwsza – kształcenie w określonej dyscyplinie wiedzy (od 1098 r. -…) Pierwsza – kształcenie w określonej dyscyplinie wiedzy (od 1098 r. -…) Druga – badania naukowe w określonej dyscyplinie wiedzy (dominuje pojmowanie wiedzy jako wartości autotelicznej (Humboldt 1809-…) Druga – badania naukowe w określonej dyscyplinie wiedzy (dominuje pojmowanie wiedzy jako wartości autotelicznej (Humboldt 1809-…) Trzecia misja – współtworzenie wiedzy przy aktywnym udziale otoczenia (Gibbons et al. 1994) Trzecia misja – współtworzenie wiedzy przy aktywnym udziale otoczenia (Gibbons et al. 1994)

Ewolucja relacji… Uniwer- syte t Państwo Biznes Uniwer -sytet Biznes Uniwer- sytet Państwo Biznes Państwo 12 3

Trzy misje czy jedna trójelementowa (1) Komplementarne czy sprzeczne? Komplementarne czy sprzeczne? Liczby uczelni w Europie i USA są porównywalne, efekty nie… Liczby uczelni w Europie i USA są porównywalne, efekty nie… Ponad 450 szkół wyższych w Polsce Ponad 450 szkół wyższych w Polsce –co 10 student w Europie studiuje w Polsce –ok. 200 szkół wyższych kształci < 1000 studentów, ok. 100 kształci < 500 studentów

Trzy misje czy jedna trójelementowa (2) Jak zmierzyć trzecią misję? Jak zmierzyć trzecią misję? –przychody na R&D w ok. 400 uczelniach stanowią mniej niż 5% przychodów operacyjnych –przychody na R&D w uczelniach technicznych to średnio ok. 20% ogółu przychodów (od 5% do 33%) –przychody R&D w uniwersytetach od 2 do 18% –przychody R&D w publicznych uczelniach ekonomicznych (ok. 5%) ALE TE INFORMACJE MOGĄ BYĆ MIARĄ DRUGIEJ MISJI !

Dwugłos w sprawie „3” misji (1) Raport OECD dostrzega potrzebę: Raport OECD dostrzega potrzebę: –konsultowania zmian legislacyjnych ze środowiskiem pozakademickim –stworzenia wizji szkolnictwa zawodowego –rozszerzenia oferty kształcenia ustawicznego –wyraźniejszej orientacji uczelni na zewnątrz i potrzeby społeczne –podjęcia debaty dotyczącej zarządzania uczelniami –wprowadzenia obowiązku powołania organów doradczych

Dwugłos w sprawie „3” misji (2) Prawo o szkolnictwie wyższym z 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym z 2005 r. –Wprowadzono w niektórych uczelniach Konwent Konwent Rada Społeczna Rada Społeczna –Nikłe zainteresowanie uczelni Elastycznością wynagradzania Elastycznością wynagradzania Uelastycznianiem struktur organizacyjnych Uelastycznianiem struktur organizacyjnych

Rola konwentów w opinii rektorów uczelni technicznych Przekonanie o: Przekonanie o: –konieczności współkreowania otoczenia –tym, że identyfikujące się z potrzebami regionów będą lepiej postrzegane –uczelnia odpowiada za wykształcenie mądrych i światłych obywateli (czy masowość kształcenia temu sprzyja?) –nieuzasadnionej przewadze podaży nad popytem przy opracowaniu programów

Rola konwentów w opinii rektorów uczelni technicznych w praktyce Konwent izbą niższą Senatu (AGH) Konwent izbą niższą Senatu (AGH) Staranne opracowywanie „filozofii kompletowania konwentu” – PKra Staranne opracowywanie „filozofii kompletowania konwentu” – PKra Konwent powinien mieć uprawnienia rady powierniczej i decydować o wyborze rektora (PWr) Konwent powinien mieć uprawnienia rady powierniczej i decydować o wyborze rektora (PWr) Konwent nie spełni roli w uczelniach rozproszonych terytorialnie (PŚl) Konwent nie spełni roli w uczelniach rozproszonych terytorialnie (PŚl) Konwent został powołany, ale dalsze jego istnienie jest bezzasadne (politechnika X) Konwent został powołany, ale dalsze jego istnienie jest bezzasadne (politechnika X)

Podsumowanie Raport OECD jest ważnym audytem z zewnętrznym Raport OECD jest ważnym audytem z zewnętrznym Przekonanie o konieczności uelastycznienia studiowania oraz działalności B+R Przekonanie o konieczności uelastycznienia studiowania oraz działalności B+R Struktura wydziałowo-katedralna jest daleka od doskonałości (w niektórych uczelniach kierownik katedry jest wybierany na takich zasadach jak rektorzy i dziekani) Struktura wydziałowo-katedralna jest daleka od doskonałości (w niektórych uczelniach kierownik katedry jest wybierany na takich zasadach jak rektorzy i dziekani) Konieczne jest wzmocnienie władzy rektora Konieczne jest wzmocnienie władzy rektora PKA, RGSzW powinny być poszerzone o przedstawicieli pracodawców PKA, RGSzW powinny być poszerzone o przedstawicieli pracodawców Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym nie została „skonsumowana” Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym nie została „skonsumowana”

A może uczelnia III generacji Rada nadzorcza Zarząd Nieliczny personel wspomagający zarząd Zespół DZespół CZespół BZespół A x y Wspólne służby osie koordynacyjne osie organizacyjne Źródło: J.Wissema, Technostaterzy, PARP,W-wa 2005, s. 52

Przesłanie Tradycyjny kierownik „nie jest ogniwem spajającym lecz działa na zasadzie „impulsów sprawczych”, generując nowe przestrzenie do działania i decydowania” Tradycyjny kierownik „nie jest ogniwem spajającym lecz działa na zasadzie „impulsów sprawczych”, generując nowe przestrzenie do działania i decydowania” K. Perechuda, Filozofia I-Cing w zarządzaniu, s.74

Dziękuję za uwagę