Sandra Król Zakład Prawa Handlowego i Gospodarczego Instytut Prawa Cywilnego Konsument a informacja i reklama. Nieuczciwe praktyki rynkowe.

ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną ustawy szczególne dotyczące konkretnych rodzajów usług

USTAWA O PRAWACH KONSUMENTA Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy przed zawarciem umowy z konsumentem: -Jasne i zrozumiałe informacje -Główne cechy świadczenia -Sposób porozumiewania się z konsumentem -Szczegółowe dane przedsiębiorcy -Łączna cena lub wynagrodzenia wraz z podatkiem/sposób wyliczenia -Sposób i termin spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę

-Procedura rozpatrywania reklamacji -Odpowiedzialność przedsiębiorcy za jakość świadczenia -Treść usług posprzedażnych i gwarancji -Czas trwania umowy oraz przesłanki i tryb rozwiązania umowy -Funkcjonalność treści cyfrowych i technicznych środkach ich ochrony -Interoperacyjności treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem

Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy przed zawarciem z konsumentem umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość: -Adres pod którym można składać reklamacje -Koszty korzystania ze środków porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy -Sposób i termin zapłaty -Termin i sposób wykonania prawa do odstąpienia od umowy w trybie art. 27 -Wzór formularza odstąpienia -Koszt zwrotu rzeczy przy odstąpieniu od umowy

-Obowiązek zwrotu uzasadnionych kosztów przedsiębiorcy gdy odstąpiono po spełnieniu świadczenia -Brak prawa do odstąpienia od umowy -Obowiązek dostarczenia rzeczy bez wad -Minimalny czas zobowiązań klienta -Pozasądowe możliwości rozpoznawania reklamacji i sporów

Przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. Jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, muszą być one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami "zamówienie z obowiązkiem zapłaty" lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania. Jeżeli przedsiębiorca nie spełnia wymagań określonych w ust. 2 lub 3, umowa nie zostaje zawarta.

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie dalszych 12 miesięcy Jeżeli przedsiębiorca poinformował konsumenta w ciągu 12 miesięcy termin do odstąpienia upływa po kolejnych 14 dniach

KONSEKWENCJE NIEUDZIELENIA INFORMACJI: Konsument nie ponosi kosztów: -świadczenia usług -dostarczania wody, gazu lub energii elektrycznej w przypadku, gdy nie są one oferowane w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub energii cieplnej w całości lub w części, za czas do odstąpienia od umowy, jeżeli przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy i skutkach jego wykonania

Art. 139b kodeksu wykroczeń Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawierając umowę z konsumentem nie spełnia wymagań dotyczących udzielenia informacji lub wydania dokumentu, przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, podlega karze grzywny.

USTAWA O ZWALCZANIU NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI: Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. - wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, -fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, -wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług

Jeżeli towar lub usługa w miejscu pochodzenia korzysta z ochrony, a z pochodzeniem z określonego regionu lub miejscowości są związane ich szczególne cechy lub właściwości, czynem nieuczciwej konkurencji jest fałszywe lub oszukańcze używanie takich chronionych oznaczeń geograficznych i chronionych nazw pochodzenia. Czynem nieuczciwej konkurencji jest także używanie powyższych oznaczeń i nazw nawet z dodatkiem "rodzaj", "typ", "metoda" albo równoznacznym.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. Informacje o: - osobach kierujących przedsiębiorstwem - wytwarzanych towarach lub świadczonych usługach - stosowanych cenach - sytuacji gospodarczej lub prawnej

-Nieprzysługujących stopniach lub tytułach pracowników -Nieprawdziwych atestach -Nierzetelnych wynikach badań -Nierzetelne informacje o wyróżnieniach lub oznaczeniach produktów

Czyny nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy: -Reklama sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka -Wprowadzająca w błąd -Odwołująca się do uczuć, przesądów, łatwowierności dzieci -Sprawiająca wrażenie neutralnej informacji -Stanowiąca ingerencję w sferę prywatności

Roszczenia innego przedsiębiorcy w przypadku dokonania czynu nieuczciwej konkurencji: -Zaniechanie naruszeń -Usunięcie skutków naruszeń -Złożenie oświadczenia -Naprawienie szkody na zasadach ogólnych -Wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści -Zasądzenie kwoty na cel społeczny (gdy czyn był zawiniony) -Zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania prodkutów

Przepisy karne: Kto, oznaczając lub wbrew obowiązkowi nie oznaczając towarów albo usług, wprowadza klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów lub usług albo nie informuje o ryzyku, jakie wiąże się z korzystaniem z nich, i naraża w ten sposób klientów na szkodę, podlega karze aresztu albo grzywny.

Kto rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy, podlega karze aresztu albo grzywny.

Tej samej karze podlega, kto, w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim, rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa.

USTAWA O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW: Zakaz stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów: -Stosowanie wzorców postanowień umów wpisanych do rejestru klauzul niedozwolonych -Naruszanie obowiązku udzielania rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji -Nieuczciwe praktyki rynkowe -Czyny nieuczciwej konkurencji

Prezes UOKiKu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi, że przedsiębiorca dokonał takiego czynu: -Środki usunięcia skutków -Zobowiązanie do złożenia oświadczenia -Publikacja decyzji na koszt przedsiębiorcy -kara pieniężna w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary

USTAWA O ŚWIADCZENIU USŁUG DROGĄ ELEKTRONICZNĄ: informacja handlowa - każda informacja przeznaczona bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach

Zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy będącego osobą fizyczną za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny Jest to czyn nieuczciwej konkurencji

USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU NIEUCZCIWYM PRAKTYKOM RYNKOWYM: Praktyka rynkowa jest nieuczciwa gdy jest: -Sprzeczna z dobrymi obyczajami -W istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe -Praktyka wprowadzająca w błąd -Praktyka agresywna -Sprzeczna z kodeksem dobrych praktyk

Praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. -Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji -Rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzić w błąd -działanie związane z wprowadzeniem produktu na rynek, które może wprowadzać w błąd w zakresie produktów lub ich opakowań, znaków towarowych, nazw handlowych

-Nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, jeżeli przedsiębiorca dobrowolnie do niego przystąpił -Zaniechanie wprowadzające w błąd

Nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są następujące praktyki rynkowe wprowadzające w błąd: -Informacja o zobowiązaniu się przedsiębiorcy do przestrzegania kodeksu dobrych praktyk, jeżeli nie jest to prawdą -Posługiwanie się certyfikatem nie mając do tego uprawnienia -Twierdzenie, że kodeks dobrych praktyk został zatwierdzony przez organ publiczny lub inny -Twierdzenie, że uzyskało się uprawnienie -Praktyki lub produkt zostały zaaprobowane przed odpowiedni organ

-Reklama przynęta -Twierdzenie, że produkt będzie dostępny wyłącznie przez ściśle określony czas, jeśli jest to nieprawdą -Twierdzenie, że sprzedaż produktu jest zgodna z prawem, jeżeli nie jest to prawdą -Prezentowanie uprawnień przysługujących z mocy prawa jako wyróżniających ofertę danego przedsiębiorcy -Kryptoreklama -Nierzetelne informacje dotyczące ryzyka w przypadku nienabycia produktu -Sugerowanie, że produkt został wytworzony przez innego przedsiębiorcę, jeśli nie jest to prawdą

-Systemy promocyjne typu piramida -Twierdzenie, że przedsiębiorca zakończy wkrótce działalność lub zmieni miejsce wykonywania jeśli nie jest to zgodne z prawdą -Twierdzenie, że produkt pomaga wygrać w grach losowych -Twierdzenie, że produkt ma właściwości lecznicze, jeśli nie jest to zgodne z prawdą -Nieprawdziwe informacje o warunkach rynkowych lub dostępności, by konsument nabył rzecz na mniej korzystnych warunkach -Sugerowanie obowiązku zapłaty niezamówionego towaru (załączanie faktury itp.)

AGRESYWNE PRAKTYKI RYNKOWE Praktyki, w których przez niedopuszczalny nacisk w znaczny sposób ogranicza lub może ograniczyć swobodę wyboru przeciętnego konsumenta lub jego zachowanie względem produktu, i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął Niedopuszczalny nacisk - każdy rodzaj wykorzystania przewagi wobec konsumenta, np. użycie lub groźbę użycia przymusu fizycznego lub psychicznego, w sposób znacznie ograniczający zdolność przeciętnego konsumenta do podjęcia świadomej decyzji

-Wywołanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczenia bez zawarcia umowy -Natarczywe odwiedzanie miejsca zamieszkania -Uciążliwe nakłanianie do nabycia produktu -Żądanie od ubezpieczonego nieuzasadnionych dokumentów -Bezpośrednie wezwanie do dzieci do zakupu lub nakłonienia rodziców -Żądanie zapłaty za niezamówiony towar -Informowanie, że przedsiębiorcy grozi utrata pracy, gdy nie sprzeda produktu -Wywoływanie wrażenia, że konsument uzyska nagrodę, jeżeli do tego wymagane jest podjęcie dodatkowych działań

ROSZCZENIA KONSUMENTA: -Zaniechanie praktyki -Usunięcie skutków praktyki -Złożenie oświadczenia -Naprawienie szkody -Zapłata kwoty na cel społeczny

Kto stosuje agresywną praktykę rynkową, podlega karze grzywny. Kto stosuje nieuczciwą praktykę rynkową polegającą na zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy w celu finansowania zakupu produktu w systemie konsorcyjnym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat Tej samej karze podlega, kto stosuje nieuczciwą praktykę rynkową polegającą na organizowaniu grupy konsumentów, o której mowa w ust Jeżeli wartość mienia zgromadzonego w celu finansowania zakupów w systemie konsorcyjnym jest wielka, sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 2, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.