Tankowanie w procedurze płytowej obsługi samolotów pasażerskich Narada szkoleniowa SPP – Brenna 2016 r. Centralny Ośrodek Szkolenia Służb Lotniskowych Opracował - dr inż. Andrzej Kamiński Brenna 2016

WYKAZ WYBRANYCH DOKUMENTÓW ZWIĄZANYCH Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie obsługi naziemnej w portach lotniczych Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki morskiej z dnia 4 kwietnia 2013 r. w sprawie przygotowania lotnisk do sytuacji zagrożenia oraz służb ratowniczo-gaśniczych. Rozporządzenie Komisji ( UE) NR 139/2014 z dnia 12 lutego 2014 r. ustanawiające wymagania oraz procedury administracyjne dotyczące lotnisk zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady ( WE) nr 216/2008

OBSŁUGA STATKU POWIETRZNEGO W RUCHU LOTNISKOWYM Wszystkie czynności związane z kompleksową obsługą samolotu można przedstawić jako pewien zamknięty cykl. W owym cyklu poszczególne operacje realizowane są w określonej kolejności, zgodnie z procedurami obowiązującymi w międzynarodowym transporcie pasażerskim. Po ustawieniu samolotu na miejscu postojowym na płycie postojowej jest on przygotowywany do ponownego lotu. Rozpoczyna się jego obsługa naziemna ( ang. ground handling) zwana też obsługą płytową.

OBSŁUGA STATKU POWIETRZNEGO W RUCHU LOTNISKOWYM Elementy obsługi statku powietrznego Kołowanie Start Wznoszenie Ustawianie Obsługa naziemna Podejście Lądowanie Wyprowadzanie

ZDARZENIA Z UDZIAŁEM SAMOLOTU PODCZAS JEGO OBSŁUGI W RUCHU LOTNISKOWYM Awaryjne lądowanie B- 767 w 2011 r. – PL Chopina

ZDARZENIA Z UDZIAŁEM SAMOLOTU PODCZAS JEGO OBSŁUGI W RUCHU LOTNISKOWYM Zderzenie ciągnika z kołującym ATR-72 w 2011 r. PL Chopina Zderzenie dwóch B-737 podczas kołowania w 2014 r. PL Dublin Zderzenie skrzydłami B-737 z ATR-42 w 2016 r. PL Dżakarta

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Liczba tankowań z asystą lsr-g i rozlewisk podczas tankowania samolotów w PL Chopina w latach 2010-2015 Rok Zdarzenie    2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba tankowań SP 1827 2022 1777 5153 900 1014 Liczba rozlewisk 90 106 81 54 76 168

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Wybrane parametry pożarowe obecnie stosowanych paliw lotniczych. Avgas ( benzyna lotnicza)- lotnictwo małe- General Aviation Kerozyna ( Jet A-1) – samoloty turbośmigłowe i turboodrzutowe. Parametr pożarowy Avgas Kerozyna -Jet A1 Temperatura zapłonu, oC -45,5 od 35 do 62,7 Temperatura samozapłonu, oC od 440 do 515,5 od 226,6 do 246,1 Temperatura wrzenia, oC od 43,3 do 162,7 od 162,7 do 232,2 Temperatura krzepnięcia, oC -60 od –40 do -50 Granice wybuchowości, % obj. -dolna -górna   1,4 7,6 0,74 5,32 Liniowa prędkość rozprzestrzeniania się czoła płomienia po powierzchni paliwa, m min-1 od 213,5 do 244 30,5 i mniej

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Pojemności zbiorników paliwa i liczba pasażerów dla wybranych samolotów pasażerskich operujących na lotniskach w Polsce   L.p. Typ samolotu Liczba miejsc na pokładzie Maksymalna objętość paliwa w zbiornikach [ dm3 ] 1 Bombardier Q-400 80 6520 2 A-320 185 15843 3 B-737 130 10787 4 B-757 232 42400 5 B-767 300 59000 6 B-787 330 138900 7 B-747 490 177500 8 A-380 853 320000

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Nadciśnieniowe tankowanie samolotu z autocysterny Grawitacyjne tankowanie samolotu w lotnictwie małym, niewielkiego zasięgu

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Agregat do tankowania samolotów w systemie hydrantów paliwowych. Autocysterna do tankowania w systemie dowożenia paliwa do samolotu Połączenie autocysterny z gardzielą tankowania samolotu

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH- STREFY BEZPIECZEŃSTWA Strefy bezpieczeństwa podczas nadciśnieniowego tankowania samolotu.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH- STREFY BEZPIECZEŃSTWA STREF A – Strefa obsługi samolotu obejmuje obszar zajmowany przez samolot oraz autocysternę powiększony o 3 m, dopuszcza się w niej obecność niezbędnego personelu związanego z obsługą naziemną i niezbędny ruch pojazdów z tym związany, dopuszcza się w niej obecność pasażerów pod warunkiem poruszania się pod nadzorem po bezpiecznej trasie poza obszarem strefy B i C.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH- STREFY BEZPIECZEŃSTWA STREFA B– Strefa szczególnego zagrożenia pożarowego: obejmuje obszar 3 m wokół pojazdu tankującego, węzłów tankowania ciśnieniowego samolotu, gardzieli tankowania grawitacyjnego i osi węża tankowania cysterny oraz obszar poniżej zaworów wentylacji zbiorników paliwowych samolotu odpowiadający stożkowi o promieniu podstawy min. 3 m, w strefie tej przebywać może wyłącznie personel związany z tankowaniem samolotu. STREFA C – Strefa ewakuacji pojazdu tankującego: obejmuje obszar przed pojazdem tankującym umożliwiający w sytuacji zagrożenia szybki odjazd od samolotu, strefa ta musi być wolna od jakichkolwiek przeszkód.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH BEZ PASAŻERÓW Przed rozpoczęciem tankowania samolotu, operator tankowania ma obowiązek upewnić się, że na jego pokładzie nie przebywają pasażerowie. Jeżeli pasażerowie przebywają na pokładzie dalsze postępowanie może być prowadzone po opuszczeniu przez nich pokładu lub w asyście lsr-g. W przypadku stwierdzenia wystąpienia zagrożenia, w zależności od jego rodzaju i sytuacji decyzję o przerwaniu tankowania i podjęciu właściwych działań, w tym powiadomieniu lsr-g podejmuje operator tankowania.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Z PASAŻERAMI NA POKŁADZIE I WSIADAJĄCYMI I WYSIADAJACYMI Z SAMOLOTU Personel pokładowy ma obowiązek poinformowania pasażerów o tankowaniu i zachowaniu szczególnej ostrożności.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH Z PASAŻERAMI NA POKŁADZIE I WSIADAJĄCYMI I WYSIADAJACYMI Z SAMOLOTU Personel pokładowy powinien dopilnować wszelkich procedur związanych z przygotowaniem samolotu do ewakuacji pasażerów. Przy wsiadaniu i wysiadaniu pasażerów z samolotu należy dopilnować aby poruszali się oni po bezpiecznej trasie poza obszarem strefy B i C pod nadzorem odpowiedzialnego pracownika agenta obsługi naziemnej. Tankowanie może odbywać się tylko w asyście lsr-g. Dowódca asystującej lsr-g uprawniony jest do wydania zezwolenia na rozpoczęcie tankowania. Po zakończeniu tankowania powiadamia PA lsr-g. Nakazania przerwania tankowania w przypadku naruszenia przepisów ochrony ppoż.

TANKOWANIE SAMOLOTÓW PASAŻERSKICH – SYTUACJE AWARYJNE Za sytuacje awaryjne uważa się przypadki: Grawitacyjnego tankowania samolotu z pasażerami na pokładzie – dotyczy wyłącznie SP wykonującego lot w celu ochrony życia lub zdrowia lub w celu przeciwdziałania klęskom żywiołowym, a także lot w ramach działań bezpośrednio związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego i obronnością państwa. Tankowania przy pracującym silniku. Tankowania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Powstawania rozlewiska paliwa podczas tankowania.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I WYPADKI PODCZAS TANKOWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH (1) W strefie szczególnego zagrożenia pożarowego znajduje się personel i pojazdy nie związane z tankowaniem. W strefie ewakuacji pojazdu tankującego znajdują się przeszkody uniemożliwiające szybki odjazd. Silnik pojazdu tankującego znajduje się bezpośrednio pod skrzydłem samolotu.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I WYPADKI PODCZAS TANKOWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH (2) Silnik pojazdu tankującego znajduje się bezpośrednio pod skrzydłem samolotu.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I WYPADKI PODCZAS TANKOWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH (3) W strefie szczególnego zagrożenia pożarowego znajduje się personel i pojazdy nie związane z tankowaniem. W strefie ewakuacji pojazdu tankującego znajdują się przeszkody uniemożliwiające szybki odjazd. Silnik pojazdu tankującego znajduje się bezpośrednio pod skrzydłem samolotu.

Dziękuję za uwagę. Warszawa, 14/01/2013