GOTOWOŚĆ SZKOLNA Kamila Tracz – pedagog Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1 ul. Leopolda Staffa Gdynia tel

ZMIANY W PRZEPISACH PRAWA OŚWIATOWEGO OBOWIĄZEK PRZEDSZKOLNY Dziecko w wieku 6 lat ma obowiązek odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego. OBOWIĄZEK SZKOLNY Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. WCZEŚNIEJSZE POSŁANIE DZIECKA DO SZKOŁY Dziecko 6-letnie będzie miało prawo do rozpoczęcia nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej, o ile korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w klasie pierwszej. Rodzice mogą zapisać do klasy pierwszej dziecko 6-letnie, które nie uczęszczało do przedszkola. Muszą jednak uzyskać opinię o możliwości rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole wydaną przez publiczną lub niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

ZMIANY W PRZEPISACH PRAWA OŚWIATOWEGO PRZYDATNE STRONY:

GOTOWOŚĆ SZKOLNA GOTOWOŚĆ SZKOLNA : to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju intelektualnego, społecznego i fizycznego, jaki jest niezbędny do sprostania wymaganiom szkoły. (wg Barbary Wilgockiej – Okoń)

GOTOWOŚĆ SZKOLNA OCENA GOTOWOŚCI SZKOLNEJ ROZWÓJ FIZYCZNY ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO- MOTORYCZNYCH ROZWÓJ POZNAWCZY ROZWÓJ EMOCJONALNO- MOTYWACYJNY ROZWÓJ SPOŁECZNY

ROZWÓJ FIZYCZNY Oceniając rozwój fizyczny dziecka bierzemy pod uwagę jego ogólną sprawność ruchową (zwinność, szybkość), umiejętność poruszania się, utrzymywania równowagi, sprawność narządów zmysłu, odporność na choroby i zmęczenie. Na co warto zwrócić uwagę? Czy dziecko lubi zabawy ruchowe? Czy chętnie uczestniczy w zespołowych grach ruchowych? Czy jest w stanie zachować określoną pozycję przez jakiś czas (spokojnie stać, siedzieć)? Czy dziecko dobrze widzi i słyszy? Czy nie męczy się szybciej niż jego rówieśnicy?

ROZWÓJ FIZYCZNY Czy nie ma trudności z utrzymywaniem równowagi (stanie, skakanie na jednej nodze)? Czy dziecko sprawnie porusza się po schodach? Czy dziecko nie przejawia trudności w zakresie koordynacji ruchowej, koordynacji wzrokowo - ruchowej w zabawach, w których ruch odbywa się pod kontrolą wzroku (np. przeskakiwanie przeszkód, łapanie i odrzucanie piłki, rzucanie do celu, skakanie na skakance)?

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH Orientacja kierunkowo - przestrzenna, sprawność manualna, rozwój funkcji percepcji wzrokowej, funkcji słuchowo - językowych mają ogromny wpływ na nabywanie umiejętności szkolnych takich jak np.: czytanie, pisanie, myślenie matematyczne. Orientacja kierunkowo-przestrzenna - zdolność odróżniania strony lewej od prawej (w odniesieniu do schematu własnego ciała i w przestrzeni), - orientacja w schemacie ciała osoby stojącej naprzeciwko, - określanie wzajemnego położenia przedmiotów względem siebie; posługiwanie się pojęciami: nad, pod, za, przed, pomiędzy, - orientacja w kierunkach na płaszczyźnie.

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH Sprawność manualna - opanowanie czynności samoobsługowych (np. zapinanie, odpinanie guzików, zamka błyskawicznego, wiązanie sznurowadeł), - zdolność posługiwania się narzędziami takimi jak: przybory pisarskie oraz plastyczne (ołówek, kredki, nożyczki), - prawidłowo ukształtowany chwyt pisarski; umiejętność wykonywania ruchu dłonią przy rysowaniu i pisaniu - uruchamianie przy tym nadgarstka, - umiejętność odpowiedniego dostosowania siły nacisku mięśni dłoni podczas pisania/rysowania, - kolorowanie w konturze bez wychodzenia za linie.

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH Funkcje percepcji wzrokowej Prawidłowy rozwój percepcji wzrokowej umożliwia spostrzeganie i interpretowanie rzeczywistości, zdobywanie wiedzy i doświadczeń, różnicowanie abstrakcyjnych symboli, opanowanie różnych umiejętności i sprawności, niezbędnych w codziennym życiu i nauce szkolnej. Dziecko, u którego prawidłowo wykształcają się funkcje percepcji wzrokowej powinno: - odtworzyć skomplikowany wzór w przestrzeni i na płaszczyźnie na podstawie modelu, - wskazać brakujący element na obrazku, - uzupełnić brakujący element w szeregu, - wskazać różnice na dwóch podobnych obrazkach,

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH - narysować kwadrat, trójkąt, romb oraz inne formy złożone z figur geometrycznych według wzoru, - zapamiętywać wzrokowo układ elementów i określić, którego elementu brakuje po jego usunięciu, - sprawnie układać puzzle, układanki, składać figury z poszczególnych elementów, - różnicować i nazywać kilkanaście kolorów, - sprawnie łączyć punkty, rysować drogę w labiryncie. Funkcje słuchowo-językowe Doskonalenie słuchu fizycznego i muzycznego oraz pamięci słuchowej stanowi podbudowę dla słuchu językowego i znacznie ułatwia w późniejszym okresie naukę czytania, pisania i liczenia.

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH Zwracamy uwagę na to, czy dziecko: - potrafi rozpoznać dźwięki celowo wytwarzane przez różne przedmioty np. na skutek uderzania, gniecenia, - porównuje dźwięki między sobą, określa ich cechy jakościowe (wysokie, niskie, szybkie, wolne), - odtwarza proste kilkuelementowe układy dźwiękowe – wyklaskiwane lub wystukiwane, - odtwarza zasłyszany układ dźwiękowy przy pomocy symboli (układa tyle klocków i w takiej odległości od siebie, aby zilustrować układ dźwięków) oraz wystukuje układ zgodnie z jego symboliczną ilustracją, - dokonuje analizy i syntezy sylabowej oraz głoskowej słów o prostej budowie fonemowej, przelicza sylaby, głoski w słowach,

ROZWÓJ FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH - potrafi dokonać analizy zdania - wyodrębnia w zdaniu wyrazy, - różnicuje słowa brzmiące podobnie (np. kura-góra, Tomek-domek, kosa-koza), - jest wrażliwe na rymy, potrafi wyodrębniać rymujące się wyrazy wśród wielu innych; samodzielnie tworzy rymy, - powtarza ze słuchu ciąg pięciu liczb oraz dłuższe zdania lub rymowankę, - potrafi wymienić wiele wyrazów według podanej kategorii, - sprawnie nazywa elementy widoczne na obrazkach. -

ROZWÓJ POZNAWCZY Uwaga, pamięć, myślenie oraz mowa mają wpływ na takie umiejętności szkolne jak: zdobywanie wiedzy, nabywanie umiejętności czytania, pisania, liczenia, mają znaczenie dla ogólnego funkcjonowania dziecka w szkole. Uwaga i pamięć Zdolność kierowania uwagi na wybrany obiekt (np. zgodny z poleceniem nauczyciela) – uwaga dowolna i skupianie jej przez określony czas – trwałość uwagi to kompetencje niezbędne dla dobrego funkcjonowania dziecka podczas zajęć w szkole i nauki. Pamięć to zdolność do zapamiętania informacji, przechowywania oraz do swobodnego ich wydobywania w dowolnym momencie.

ROZWÓJ POZNAWCZY Myślenie Myślenie dziecka przekraczającego próg szkoły powinno charakteryzować się możliwością operowania informacjami tak, aby rozumiało proste pojęcia, zasady, reguły i prawidłowości. Dziecko rozpoczynające naukę w szkole powinno: - klasyfikować przedmioty na poziomie kolekcji, - dzielić przedmioty na obszerne zbiory np. zwierzęta, ludzie, budowle, - stosować już większość reguł poprawnego liczenia, - dostrzegać regułę niezależności porządkowej, - porównywać liczebność zbiorów poprzez łączenie w pary lub przeliczanie, - ustalać wynik dodawania i odejmowania, licząc na palcach lub innych zbiorach zastępczych,

ROZWÓJ POZNAWCZY - rozumieć proste słowa i pojęcia, - rozumieć polecenia, proste instrukcje do gier i zabaw, - rozumieć treść przeczytanego mu opowiadania, baśni, - odpowiadać na proste pytania dotyczące wiedzy ogólnej, - interpretować obrazki i historyjki obrazkowe, - rozwiązywać proste zagadki, łamigłówki.

Mowa Warto zwrócić uwagę na to, czy: - wymowa dziecka jest poprawna pod względem artykulacyjnym, - w wypowiedziach dziecka pojawiają się wszystkie części mowy oraz schematy składniowe; mowa jest poprawna pod względem gramatycznym, - dziecko ma bogaty zasób słów; posiada umiejętność poszerzania zasobu słownikowego o określenia odnoszące się do zagadnień przyrodniczych, społecznych, zdrowotnych, - dziecko posługiwanie się konwencjonalnymi formułami językowymi dostosowanymi do sytuacji (np. potrafi się przywitać, pożegnać), - wzrastają umiejętności komunikacyjne i narracyjne dziecka, - posiada umiejętność opowiadania o tym, co widzi na obrazkach.

ROZWÓJ EMOCJONALNO-MOTYWACYJNY Umiejętność panowania nad emocjami, poczucie obowiązku, gotowość do pokonywania trudności, motywacja poznawcza, empatia to czynniki wpływające nie tylko na naukę, nabywanie wiedzy, ale również na relacje rówieśnicze oraz relacje z dorosłymi. Dziecko dojrzałe do podjęcia nauki w szkole: - bez większych trudności znosi separację od rodzica, - nie przejawia niekontrolowanych napadów złości, - pozostaje w prawidłowym kontakcie emocjonalnym (odpowiada uśmiechem na uśmiech, zadowoleniem na pochwały), - przejawia emocje na wyrównanym poziomie, - próbuje radzić sobie z trudnościami, porażką (napotykając trudność podejmuje dalszy wysiłek, próby rozwiązania zadania),

ROZWÓJ EMOCJONALNO-MOTYWACYJNY - jest zainteresowane poznawaniem świata, nabywaniem wiedzy, - potrafi na dłużej zainteresować się określoną treścią, tematyką, - podejmuje wyzwania (przejawia zainteresowanie i ciekawość względem różnych zadań).

ROZWÓJ SPOŁECZNY Kompetencje emocjonalne ściśle się wiążą z kompetencjami społecznymi; nabywane umiejętności w jednej i drugiej sferze oddziałują na siebie wzajemnie, przeplatają się w działaniu. Poczucie przynależności do grupy, rozumienie zasad i norm społecznych, motywy prospołeczne wpływają na kształtowanie właściwych relacji z otoczeniem. Dziecko dojrzałe do podjęcia nauki w szkole: - posiada podstawową wiedzę na temat najbliższego środowiska społecznego, - stara się przestrzegać obowiązujące normy i zasady społeczne, - używa adekwatnie zwrotów grzecznościowych, - stosuje się do poleceń grupowych (odnosi je do siebie), - współdziała w grupie, utrzymując prawidłowe relacje z rówieśnikami (unika sytuacji konfliktowych, a napotykane problemy rozwiązuje bez użycia przemocy),

ROZWÓJ SPOŁECZNY - nawiązuje przyjaźnie z innymi dziećmi, - staje się zdolne do działania na rzecz drugiej osoby/grupy (pomaga innym, potrafi pocieszyć kolegę, staje w obronie innych, chętnie się dzieli), - potrafi słuchać, gdy mówi ktoś inny, - posiada pełną zdolność do zabaw tematycznych, jego zabawa jest rozbudowana i zorganizowana w ciąg zdarzeń, - bierze udział w zabawach według reguł (wie, że zabawa może być określana zasadami, respektuje społeczne umowy, potrafi pogodzić się z porażką).

PODSUMOWANIE Dziecko gotowe do podjęcia nauki w szkole, to dziecko, które osiąga dojrzałość nie tylko w zakresie intelektu, ale także w pozostałych sferach rozwoju: fizycznego, emocjonalnego, społecznego. Zdarza się, że dzieci bardzo sprawne poznawczo, bywają jednocześnie zadziwiająco niedojrzałe emocjonalnie i społecznie. Gotowość szkolna oznacza dostosowanie poziomu rozwoju dziecka do wymagań szkoły. Ważne są jednak nie tylko kompetencje dziecka, ale i stawiane mu przez szkołę wymagania - to także szkoła dostosowuje się do możliwości dziecka przychodzącego do pierwszej klasy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ