Analiza ekonomiczna część I Literatura: N. Grzenkowicz, J. Kowalczyk, A. Kusak, Z. Podgórski „Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa” Wyd. WZ UW Warszawa, L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys, T. Waśniewski, B. Wersty „ Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie” Wyd. AE Wrocław, „Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie” pod red. M. Jerzemowskiej, PWE Warszawa, © Aleksander Kusak II.2016

Analiza sytuacji majątkowej i kapitałowej przedsiębiorstwa na podstawie bilansu

B I L A N S A K T Y W A KWOTA P A S Y W A AKTYWA TRWAŁE Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe Należności długoterminowe Inwestycje długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. AKTYWA OBROTOWE Zapasy Należności krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe Krótkoterminowe rozliczenia KAPITAŁ WŁASNY I Kapitał podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy III. Udziały własne do umorzenia IV. Kapitał zapasowy V. Kapitał z aktualizacji wyceny VI. Pozostałe kapitały rezerwowe VII. Zysk z lat ubiegłych VIII. Zysk netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Rozliczenia międzyokresowe RAZEM

P A S Y W A B I L A N S O W E ______________________________________________________________________ A. KAPITAŁ WŁASNY I. Kapitał podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne do umorzenia (wielkość ujemna) IV. Kapitał zapasowy V. Kapitał z aktualizacji wyceny VI. Pozostałe kapitały rezerwowe VII. Zysk z lat ubiegłych VII. Zysk netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA I. Rezerwy na zobowiązania 1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne 3. Pozostałe rezerwy II. Zobowiązania długoterminowe 1. Wobec jednostek powiązanych 2. Wobec pozostałych jednostek - kredyty i pożyczki - z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - inne III. Zobowiązania krótkoterminowe - z tytułu dostaw i usług - inne zobowiązania finansowe - zaliczki na otrzymane dostawy - zobowiązania wekslowe - z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń - z tytułu wynagrodzeń IV. Rozliczenia międzyokresowe 1. Ujemna wartość firmy 2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Złotą zasadę finansowania charakteryzują następujące nierówności: majątek długoterminowy ---------------------------------  1 kapitał długoterminowy majątek krótkoterminowy ----------------------------------  1 kapitał krótkoterminowy

Złota (pierwsza) zasada bilansowa: kapitały własne ---------------------  1 majątek trwały Druga zasada bilansowa : kapitał stały ------------------  1 majątek trwały Trzecia zasada bilansowa: kapitał stały -----------------------------------------------------------------------------------  1 majątek trwały + majątek obrotowy związany długoterminowo

Wielkość kapitału obrotowego: kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały lub kapitał obrotowy = majątek obrotowy - kapitał krótkoterminowy

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA B

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA E

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA D

Tabela 5. Struktura pasywów spółki Wawel S.A wskaźniki struktury 2007 2008 2009 2010 Kapitał własny / Pasywa ogółem 74,8% 74,4% 74,9% 74,7% Zobowiązania / Pasywa ogółem 25,2% 23,7% 25,1% 25,3% Zobowiązania krótkoterminowe / Zobowiązania 84,4% 81,8% 74,3% 75,9% Zobowiązania długoterminowe / Zobowiązania 0,16% 1,29% 0,06% 0,75% Zobowiązania / Kapitał własny 0,34 0,32 Tabela 6. Analiza struktury pasywów spółki Mieszko S.A. wskaźniki struktury 2007 2008 2009 2010 Kapitał własny / Pasywa ogółem 44,1% 43,4% 46,1% 49,1% Zobowiązania / Pasywa ogółem 55,9% 56,6% 53,9% 50,9% Zobowiązania krótkoterminowe / Zobowiązania 60,8% 53,2% 91,5% 53,4% Zobowiązania długoterminowe / Zobowiązania 39,2% 46,8% 8,5% 46,5% Zobowiązania / Kapitał własny 1,27 1,30 1,17 1,04

Analiza rachunku zysków i strat

z podstawowej działalności operacyjnej Wynik finansowy z podstawowej działalności operacyjnej Wynik finansowy na operacjach finansowych Wynik finansowy z pozostałej działalności operacyjnej Wynik finansowy nadzwy-czajny

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa C

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa D 20

Tabela 3. Rachunek zysków i strat spółki Wawel S.A. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT w tyś zł Dynamika 2008/2007 Dynamika 2009/2008 Dynamika 2010/2009 Przychody ze sprzedaży 4,2% 22,7% 20,5% Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 1,0% 32,6% 18,9% Zysk brutto ze sprzedaży 7,8% 11,9% Koszty ogólnego zarządu -0,9% -1,8% 25,0% Koszty sprzedaży 8,5% 13,3% 9,5% Zysk ze sprzedaży 13,6% 18,7% 45,4% Pozostałe przychody operacyjne 15,3% 37,2% -29,2% Pozostałe koszty operacyjne 51,4% -36,3% -8,5% Zysk z działalności operacyjnej 10,0% 23,6% 45,2% Przychody finansowe 7,1% 67,8% 113,8% Koszty finansowe -45,1% 43,8% 3,9% Zysk (strata) brutto 12,2% 27,7% 48,2% Podatek dochodowy 12,4% 27,5% 45,0% Zysk (strata) netto 12,1% 49,0%

Tabela 4. Relacje pomiędzy kategoriami wyniku finansowego w spółce Wawel S.A. 2007 2008 2009 2010 zysk z działalności operacyjnej / zysk ze sprzedaży 95,4% 92,5% 98,7% 98,5% zysku brutto / zysk z działalności operacyjnej 98,9% 100,9% 101,8% 103,8% zysk brutto / zysk brutto ze sprzedaży 24,7% 25,7% 29,3% 35,4% zysk netto / 19,8% 20,6% 23,5% 28,6% efektywna stopa opodatkowania 19,7% 19,3%

Tabela 5. Rachunek zysków i strat spółki „Mieszko” S.A. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT w tyś zł Dynamika 2008/2007 Dynamika 2009/2008 Dynamika 2010/2009 Przychody ze sprzedaży 6,70% 5,80% 8,23% Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 0,80% 8,40% 9,81% Zysk brutto ze sprzedaży 16,70% 1,90% 5,72% Koszty ogólnego zarządu 13% 5,90% -1,69% Koszty sprzedaży 11,20% 0,60% 4,85% Zysk ze sprzedaży 64,3% 0,1% 24,8% Pozostałe przychody operacyjne -14,20% -7,20% 3,13% Pozostałe koszty operacyjne 76,10% -77,30% -26,63% Zysk z działalności operacyjnej 32,50% 13,50% 22,27% Przychody finansowe 297,10% -46,30% 122,07% Koszty finansowe 6,00% -36,30% -17,16% Zysk (strata) brutto 70,20% 50,70% 36,75% Podatek dochodowy 33,70% 44,50% 29,61% Zysk (strata) netto 84,20% 52,40% 38,63%

Tabela 6. Relacje między kategoriami wyniku finansowego w spółce Mieszko S.A. Relacje pomiędzy kategoriami wyniku finansowego 2007 2008 2009 2010 zysk z działalności operacyjnej / zysk ze sprzedaży 131,5% 161,9% 180,0% 213,9% zysk brutto / zysk z działalności operacyjnej 44,4% 57,0% 75,7% 84,7% zysku brutto ze sprzedaży 5,5% 8,0% 11,8% 15,3% zysk netto / 4,0% 6,3% 9,4% 12,3% efektywna stopa opodatkowania 27,7% 21,8% 20,9% 19,8%

Analiza podstawowych danych finansowych spółek Tabela 7. Podstawowe dane finansowe spółki Wawel S.A. Jednostkowe raporty roczne w tys. zł dynamika 2008/2007 dynamika 2009/2008 dynamika 2010/2009 Przychody ze sprzedaży 4,2% 22,7% 20,5% Zysk z działalności operacyjnej 10,0% 26,6% 45,2% Zysk (strata) brutto 12,2% 335,8% Zysk (strata) netto 12,1% 27,7% 49,0% Aktywa ogółem 7,7% 10,9% 17,7% Aktywa trwałe 5,4% -2,2% 12,4% Aktywa obrotowe 11,6% 31,6% 24,% Zapasy 6,9% 9,4% 47,7% Kapitał własny 9,3% 9,5% 17,4% Kapitał obcy -14,3% 3,2% 22,3% Zobowiązania długoterminowe 740,5% -95,0% 1511,4% Zobowiązania krótkoterminowe 0,03% 4,7% 21,1%

Tabela 8. Podstawowe dane finansowe spółki Mieszko S.A. Jednostkowe raporty roczne w tys. zł dynamika 2008/2007 dynamika 2009/2008 dynamika 2010/2009 Przychody ze sprzedaży 6,7% 5,8% 8,2% Zysk z działalności operacyjnej 30,1% 13,5% 22,3% Zysk (strata) brutto 70,2% 50,7% 36,8% Zysk (strata) netto 84,2% 52,4% 38,6% Aktywa ogółem 0,2% 2,6% 4,8% Aktywa trwałe -2,5% 2,9% -2,9% Aktywa obrotowe 4,3% 2,1% 15,9% zapasy 10,3% -4,4% 39,0% Kapitał własny 6,3% 9,1% 11,5% Kapitał obcy -4,1% -2,4% -0,9% Zobowiązania długoterminowe 14,6% -82,3% 444,3% Zobowiązania krótkoterminowe -16,1% 68,1% -42,2%

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody bezpośredniej

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody pośredniej

CF na działalności operacyjnej 8000 2500 5000 - 400   P R Z E D S I Ę B I O R S T W A A B C D   CF na działalności operacyjnej 8000 2500 5000 - 400 CF na działalności inwestycyjnej - 6000 - 6600 1200 800   CF na działalności finansowej - 2900 4400 - 6000 - 400 CF na całej działalności - 900 300 200 0     1 2 3 4 5 6 7 8 CF na działalności operacyjnej + - CF na działalności inwestycyjnej CF na działalności finansowej

Zadanie 1.1. Rachunek przepływów pieniężnych wg metody pośredniej

Przepływy środków pieniężnych (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Razem przepływy pieniężne netto Środki pieniężne na początek roku Środki pieniężne na koniec roku 2 883 - 1 222 - 1 478 ---------- 183 142 325 12 528 -1 629 -10 050 849 1 174

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej (zadanie 1. 1 Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne Środki pieniężne z działalności operacyjnej 3 445 2 110 - 1 375 - 1 609 792 - 68 - 394 - 18 ---------- 2 883 5 427 2 445 - 1 571 329 5 828 - - 39 109 12 528

Zmiana wielkości przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej (Zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni Okres badany Zmiana Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne Razem 3 445 2 110 - 1 375 - 1 609 792 - 68 - 394 - 18 ---------- 2 883 5 427 2 445 - 1 571 329 5 828 - - 39 109 12 528 + 1 982 +335 -196 +1 938 +5 036 +68 +355 +127 -------- +9 645

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (zadanie 1.1.) Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni badany Wpływy - z aktywów finansowych Wydatki - nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych - na aktywa finansowe Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 54 1 276 965 311 ---------- - 1 222 203 1 832 1 812 20 -------- -1 629 Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (zadanie 1.1.) Wyszczególnienie Okres poprzedni badany Wpływy - kredyty i pożyczki - emisja dłużnych papierów wartościowych - inne wpływy finansowe Wydatki - spłaty kredytów i pożyczek - odsetki Środki pieniężne netto z działalności finansowej 1 876 970 800 106 3 354 440 2 914 ---------- - 1 478 1 842 - 1 600 242 12 892 8 758 3 134 -------- -10 050

Zadanie 4.1. Rachunek przepływów pieniężnych CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ   Zysk netto 4.296,8 16.227,1 Korekty o pozycję: Amortyzacja 9.072,9 9.156,0 Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych 1.601,8 0,0 Odsetki i udziały w zyskach 4.255,6 3.141,1 Zysk na działalności inwestycyjnej - Zmiana stanu rezerw 1.036,6 794,3 Zmiana stanu zapasów -4.069,1 -2.073,8 Zmiana stanu należności -4.439,1 -8.611,6 Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych 3.321,6 -389,9 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -23,6 -2.210,6 Inne pozycje Korekty razem 10.756,7 -194,5 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy 3,5 3,2 Zbycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych Zbycie nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych Wpływy z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne Wydatki 18.305,6 5.661,4 Nabycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych 18.290,5 5.504,2 Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemat. i prawne Wydatki na aktywa finansowe 15,1 157,2 Inne wydatki inwestycyjne Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 20.943,1 2.728,9 Wpływy z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych 16.000,0 Kredyty i pożyczki 4.943,1 Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe 17.594,5 10.687,3 Nabycie akcji własnych Dywidendy Spłaty kredytów i pożyczek 11.737,1 7.546,2 Odsetki Inne wydatki finansowe Środki pieniężne netto z działalności finansowej Razem przepływy pieniężne netto 99,9 2.416,0 Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego 1.377,5 1.477,4 Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego 3.893,4 WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 1 Rok 2 15.053,5 16.032,6 -18.302,2 -5.658,2 3.348,6 -7.958,4

Zadanie 4.1. Rok 1 Rok 2 CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Zysk operacyjny    Zysk operacyjny 10.154 19.368 Amortyzacja 9.073 9.156 Rezerwy 1.037 794 Zmiana stanu zapasów -4.069 -2.074 Zmiana stanu należności -4.439 -8.612 Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych 3.322 -390 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych -24 -2.211 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 15.053 16.033 CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy 4 3 Wpływy z aktywów finansowych Wydatki 18.306 5.661 Zakup rzeczowych aktywów trwałych 18.291 5.504 Wydatki na aktywa finansowe 15 157 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -18.302 -5.658 CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ 20.943 2.729 Wpływy z emisji akcji i in. instrumentów kapitałowych 16.000 - Kredyty i pożyczki 4.943 17.595 10.687 Spłaty kredytów i pożyczek 11.737 7.546 Odsetki 4.256 3.141 Inne wydatki finansowe 1.602 Środki pieniężne netto z działalności finansowej 3.349 -7.958 RAZEM PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO 100 2.416

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody pośredniej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet Z.O. Bytom A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej I. Zysk netto II. Korekty: Amortyzacja Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Odsetki i udziały w zyskach Zysk z działalności inwestycyjnej Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne korekty III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej I. Wpływy Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne Z aktywów finansowych Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne Na aktywa finansowe Inne wydatki inwestycyjne III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej I. Wpływy Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych Kredyty i pożyczki Emisja dłużnych papierów wartościowych Inne wpływy finansowe Nabycie udziałów (akcji) własnych Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku Spłaty kredytów i pożyczek Wykup dłużnych papierów wartościowych Z tytułu innych zobowiązań finansowych Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego Odsetki Inne wydatki finansowe III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C) E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych F. Środki pieniężne na początek okresu G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D) - 8 999 9 067 3 651 2 362 - 472 48 802 2 051 1 053 - 99 - 329 69 88 573 54 - 539 4 788 3 263 325 1 200 - 4 700 21 416 9 462 10 654 1 300 17 399 8 833 6 200 2 366 4 017 -615 1 331 716 42 439 39 514 42 913 1 420 7 003 3 1 280 -15 296 - 43 290 34 221 707 10 553 81 953 1 803 552 1 251 131 225 88 270 42 955 - 129 422 119 760 62 292 49 623 4 414 8 255 57 468 9 999 14 697 24 696 576 3 334 2 121 819 2 866 114 2 948 -1 582 -215 - 350 - 356 - 3 081 3 910 209 178 31 2 477 2 265 212 - 2 268 19 340 16 340 3 000 18 218 15 081 2 439 698 1 122 2 764 2 772 1 433 4 197 - 4 743 7 667 4 701 1 763 - 740 422 7 114 3 628 - 6 439 36 - 2 818 2 924 1 085 1 072 13 1 894 - 809 38 835 41 178 39 115 300 - 2 343 228 1 078 850

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet Z.O. Bytom A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej - 7 438 3 651 48 802 2 051 1 053 - 9 69 61 418 42 913 1 280 -15 296 - 43 290 34 221 707 81 953 1 294 2 121 2 948 -1 582 -215 - 350 - 356 3 910 - 6 538 4 701 422 7 114 3 628 - 6 439 36 2 924

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet Z.O. Bytom B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej I. Wpływy 1. Zbycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych 2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niemat. i pr. 3. Z aktywów finansowych 4. Inne wpływy inwestycyjne II. Wydatki 1. Nabycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych 2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niemat. i pr. 3. Na aktywa finansowe 4. Inne wydatki inwestycyjne Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej 88 573 54 - 539 4 788 3 263 325 1 200 - 4 700 1 803 552 1 251 131 225 88 270 42 955 - 129 422 209 178 31  477 2 265 212 - 2 268 1 085 1 072 13 1 894 - 809

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wyszczególnienie Tonsil Amica Rafamet Z.O. Bytom C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej I. Wpływy 1. Wpływy netto z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 2. Kredyty i pożyczki 3. Emisja dłużnych papierów wartościowych 4. Inne wpływy finansowe II. Wydatki 1. Nabycie akcji własnych 2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli 3. Inne wydatki z tytułu podziału zysku 4. Spłaty kredytów i pożyczek 5. Wykup dłużnych papierów wartościowych 6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych 7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego 8. Odsetki 9. Inne wydatki finansowe Środki pieniężne netto z działalności finansowej 21 416 9 462 10 654 1 300 17 399 8 833 6 200 2 366 4 017 119 760 62 292 49 623 4 414 8 255 57 468 19 340 16 340 3 000 18 218 15 081 2 439 698 1 122 38 835 41 178 39 115 300 1 763 - 2 343

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej firmy Juka (dane w tys. zł) Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2003 2004 I. Zysk netto II. Korekty: Amortyzacja Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Odsetki i udziały w zyskach Zysk z działalności inwestycyjnej Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Inne korekty Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2 177 2 299 11 382 3 -200 -6 1 986 -968 -5 695 2 565 -3 039 -3 729 4 476 4 167 9 893 11 863 -3 206 374 1 963 -4 434 2 576 757 14 060 614 4 652 9 587 -104 -2 820 977 -2 499 -4 102 4 679 -1 166 100 5 266 5 567 2 292 9 051 -1 742 1 149 -5 236 1 245 -3 745 1 536 34 7 859 8 161 15 551 8 703 -969 7 607 -7 436 -2 439 12 292 -1 087 -1 120 23 712

Zysk na działalności operacyjnej* Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Zmodyfikowany rachunek przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej firmy Juka Wyszczególnienie 2000 2001 2002 2003 2004 Zysk na działalności operacyjnej* Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych 7. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej - 1 755 11 382 1 986 -968 -5 695 2 565 -3 039 4 476 961 11 863 374 1 963 -4 434 2 576 757 14 060 -2 210 9 587 977 -2 499 -4 102 4 679 -1 166 5 266 3 859 9 051 1 149 -5 236 1 245 -3 745 1 536 7 859 6 072 8 703 7 607 -7 436 -2 439 12 292 -1 087 23 712 *) nie jest to wynik równoważny z wynikiem finansowym na działalności operacyjnej występujący w rachunku zysków i strat

Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Udział czynników w tworzeniu nadwyżki gotówkowej w całym okresie Wyszczególnienie 2000-2004 Zysk na działalności operacyjnej Amortyzacja Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej +6 927 +50 586 +12 093 -14 176 -15 425 +18 367 -2 999 +55 373

Wskaźniki finansowe

Korzyści analizy wskaźnikowej: łatwo i szybko można je ustalić na podstawie dostępnych sprawozdań finansowych, umożliwiają porównywanie w czasie i analizę trendów w zakresie badanych zjawisk, są w popularnym użyciu przez przedsiębiorstwa w kraju i za granicą, co umożliwia porównania między sobą oraz ustalenie pozycji przedsiębiorstwa na tle innych, są użyteczne do identyfikowania problemów w działalności przedsiębiorstwa i określania dalszych kierunków szczegółowej analizy, ich duża różnorodność pozwala na kompleksową ocenę działalności przedsiębiorstwa, dodatkowo poprzez wiązaną interpretację wskaźników uzyskuje się poszerzenie obszaru oceny. Słabości analizy wskaźnikowej wskaźniki informują o poprawie lub pogorszeniu sytuacji ekonomiczno-finansowej, ale nie ukazują przyczyn tego stanu lub jego zmiany., pojedyncze wskaźniki analizowane bez uwzględniania innych informacji lub wskaźników dostarczają mało użytecznych informacji o sytuacji w przedsiębiorstwie, posługując się wskaźnikami łatwo jest popełnić nadinterpretację wskaźników, polegającą na sformułowaniu zbyt dalekich wniosków i zafałszowanie obrazu ocenianych zjawisk, tylko w przypadku niektórych wskaźników występują wzorcowe wielkości pozwalające na ocenę prawidłowości analizowanych zjawisk, zmiany w zakresie rachunkowości lub zróżnicowanie zasad rachunkowości w różnych krajach mogą powodować utratę porównywalności wskaźników i niemożność oceny badanych zjawisk.

WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ wsk. wydajności gotówkowej sprzedaży nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ sprzedaż wsk. wydajności gotówkowej aktywów aktywa wsk. wydajności gotówkowej zysku nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ zysk operacyjny

WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ (dynamiczne) wsk. pokrycia obsługi zadłużenia nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej ------------------------------------------------------------ rata spłaty kredytu + odsetki wsk. pokrycia wydatków inwestycyjnych wydatki inwestycyjne wsk. ogólnej wystarczalności gotówkowej inwestycje + spłata zobowiązań + dywidenda wsk. pokrycia zobowiązań ----------------------------------------------------------- zobowiązania ogółem

PRZEDSIĘBIORSTWO BRANŻA Wskaźniki płynności a) wsk. bieżącej płynności 1.97 2.40 b) wsk. wysokiej płynności 0.81 0.92 c) wsk. poziomu kapitału obrotowego 30.1% 42.4% Wskaźniki aktywności (obrotu) a) wsk. obrotu zapasów 3.8 3.6 b) wsk. spływu należności 58.5 50.1 c) wsk. obrotu aktywów stałych 3.6 4.6 d) wsk. obrotu aktywów ogółem 1.38 1.5 Wskaźniki zadłużenia a) wsk. zadłużenia ogółem (w %) 58 47 b) wsk. zadłużenia długoterminowego 0.64 0.89 c) wsk. pokrycia odsetek 3.6 5.8 Wskaźniki zyskowności a) wsk. marży brutto 24.4% 26.5% b) wsk. zyskowności operacyjnej 10.2% 14.9% c) wsk. zyskowności brutto 7.4% 12.6% d) wsk. zyskowności netto 5.9% 7.6% e) wsk. zyskowności majątku (ROA) 8.1% 11.4% f) wsk. zwrotu kapitału własnego (ROE) 19.5% 21.5%

REDA S.A. Przedsiębiorstwo jest głównie producentem podzespołów do branży przemysłu elektromaszynowego. Niewielką część produkcji stanowią wyroby rynkowe. W produkcji podzespołów udział produkcji przedsiębiorstwa na rynku kształtuje się od 30 do 50%. Obserwuje się stały wzrost konkurencji. W roku 2 wartość przychodów ze sprzedaży powiększyła się w stosunku do roku ubiegłego o 19,8%. Przedsiębiorstwo nie realizowało w tym okresie żadnych znaczących inwestycji. Nie dokonano także odnowienia produktów. W roku 2 zawarty został układ z wierzycielami na restrukturyzację zadłużenia.

Tabela 11. Porównanie wskaźników finansowych spółki Mieszko S. A Tabela 11. Porównanie wskaźników finansowych spółki Mieszko S.A. i Wawel S.A. Wskaźniki 2007 2008 2009 2010 rentowność majątku wynik finansowy netto / aktywów 1,30% 2,70% 3,80% 5,10% rentowność kapitału własnego wynik finansowy netto / kapitał własny 3,00% 6,70% 9,10% 11,50% rentowność netto sprzedaży wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży 1,40% 3,60% 4,70% wskaźnik płynności bieżącej aktywa obrotowe ogółem / zobowiązania krótkoterminowe 1,09 1,37 0,83 1,67 wskaźnik płynności gotówkowej środki pieniężne / 0,04 0,02 cykl obrotu należności należności z tytułu dostaw i usług / przychody ze sprzedaży produktów * 365 111 dni 110 dni 107 dni okres spłaty zobowiązań zobowiązania z tytułu dostaw i usług / wartość sprzedanych materiałów * 365 119 dni 129 dni 123 dni 117 dni cykl obrotu zapasami zapasy / wartość sprzedanych towarów i materiałów * 365 43 dni 47 dni 42 dni 53 dni trwałość struktury finansowania (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa 63,80% 70,00% 50,05% 72,50% obciążenie majątku zobowiązaniami (suma pasywów-kapitał własny) / aktywa 59,50% 56,70% 53,90% 50,90% 2007 2008 2009 2010 10,66% 10,86% 12,77% 16,66% 16,62% 17,18% 20,57% 27,61% 9,13% 10,33% 11,07% 13,42% 1,79 1,96 2,47 2,52 0,02 0,01 0,2 0,09 86 dni 91 dni 93 dni 96 dni 74 dni 45 dni 41 dni 38 dni 44 dni 26 dni 23 dni 29 dni 78,64% 80,73% 81,34% 80,80% 21,40% 19,39% 18,67%

Analiza czynnikowa zysku na sprzedaży   Analiza czynnikowa zysku na sprzedaży 61

Zysk netto Ceny wyrobów Przychody ze sprzedaży Popyt na wyroby Koszty wytworzenia wyrobów Zysk netto Ceny materiałów Koszty sprzedaży Zużycie materiałów Koszty ogólnego zarządu Stawki płac Koszty finansowe Kursy walutowe Podatek dochodowy Stopy procentowe Stawki podatkowe

63 Odchylenie zysku na działalności gospodarczej Odchylenie zysku na sprzedaży Odchylenie wyniku na pozostałej działalności operacyjnej Odchylenie wyniku na operacjach finansowych Odchylenie zysku brutto na sprzedaży Odchylenie kosztów ogólnego zarządu Odchylenie kosztu sprzedaży Odchylenie zysku na sprzedaży produktów Odchylenie zysku na sprzedaży towarów Odchylenie zysku na sprzedaży materiałów Odchylenie wielkości sprzedaży Odchylenie cen Odchylenie kosztów bezpośrednich Odchylenie kosztów wydziałowych 63

Przykład 1 Wyszczególnienie Plan Wykonanie Odchylenie Wielkość sprzedaży w tys. szt. Cena wyrobu Jednostkowe koszty zmienne Koszty stałe oddziału w tys. zł 1000 50 35 5000 1200 55 38 4800 +200 +5 +3 -200 Planowany zysk = 1.000 * (50 – 35) – 5.000 = 10.000 tys. zł Wykonany zysk = 1.200 * (55 – 38) – 4.800 = 15.600 tys. zł -------- Przyrost 5.600 tys. zł

b) wpływ zmiany cen sprzedawanych wyrobów na przyrost zysku Analityczne rozliczenie wpływu czynników w produkcji jednoasortymentowej przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych Ustalanie wpływu czynników elementarnych: a) wpływ zmiany wielkości sprzedaży na przyrost zysku DZ(q) = D q * (c0 – kz0) b) wpływ zmiany cen sprzedawanych wyrobów na przyrost zysku DZ(c) = D c * q1 c) wpływ zmiany jednostkowego kosztu zmiennego na przyrost zysku DZ(kz) = D kz * q1 d) wpływ zmiany kosztów stałych na przyrost zysku DZ(KS) = D KS 65

- Przychody ze sprzedaży 120.000 - Koszty zmienne 60.000 Zadanie 2 Przedsiębiorstwo wytwarza 1.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco: - Przychody ze sprzedaży 120.000 - Koszty zmienne 60.000 - Koszty stałe 40.000 --------- Zysk całkowity 20.000 Ustalić, jaki będzie przyrost zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy swoją sprzedaż o 10% 66

- Przychody ze sprzedaży 180.000 - Koszty zmienne 90.000 Zadanie 3 Przedsiębiorstwo wytwarzało 1.500 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawiał się następująco: - Przychody ze sprzedaży 180.000 - Koszty zmienne 90.000 - Koszty stałe 50.000 --------- Zysk całkowity 40.000 Ustalić wielkość utraconego zysku, spowodowanego wycofaniem zamówienia przez jednego z odbiorców na sprzedaż 200 szt. wyrobu. 67

- Przychody ze sprzedaży 220.000 - Koszty zmienne 120.000 Zadanie 4 Przedsiębiorstwo wytwarza 2.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco: - Przychody ze sprzedaży 220.000 - Koszty zmienne 120.000 - Koszty stałe 60.000 --------- Zysk całkowity 40.000 Ustalić, jaka będzie zmiana zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy rozmiary sprzedaży o 10%, ale jednocześnie obniży cenę wyrobu o 8% 68

ZADANIE 5 Dokonać ustalenia wpływu czynników na odchylenie wyniku finansowego od planu. --------------------------------------------------------------------------------------------- plan wykonanie wielkość sprzedaży (szt.) 12 000 10 500 cena wyrobu (zł) 25.5 32.0 koszt jednostkowy wytworzenia (zł) 15.8 19.1 koszt sprzedaży (tys. zł) 12.2 14.3 koszt ogólnego zarządu (tys. zł) 24.6 25.2 pozostałe koszty operacyjne (tys. zł) 3.0 3.5 koszty finansowe (tys. zł) 2.0 2.3 69

Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 ZADANIE 6 Ustalić wpływ czynników na odchylenie osiągniętego zysku od zysku planowanego w danym okresie. ------------------------------------------------------------------------------------------------ plan wykonanie Wartość sprzedaży 150 000 185 000 Koszty wykonania produktów (zmienne) 55 000 69 000 Koszty utrzymania firmy (stałe) 60 000 72 000 Koszty finansowe (odsetki od kredytów) 3 000 2 000 Zysk nadzwyczajny 0 1 500 Straty nadzwyczajne 0 3 200 Podatek dochodowy od zysku brutto 5 000 7 500 Ceny wyrobów nie uległy zmianie 70

Analiza kosztów

Analiza poziomu kosztów własnych Zadanie 1 Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty własny w cenach bieżących Dynamika kosztów w cenach bieżących Koszt własny w cenach stałych Dynamika kosztów w cenach stałych 76 909 100,0 137 565 108 584 141,2 143 548 104,4 96 941 89,3 67,5  

Koszty własny w cenach bieżących Dynamika kosztów w cenach bieżących   Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty własny w cenach bieżących Dynamika kosztów w cenach bieżących Przychody ze sprzedaży Dynamika przychodów ze sprzedaży 76 909 100,0 95 298 108 584 141,2 129 219 135,6 96 941 89,3 106 455 82,4  

Koszty własny w cenach bieżących Przychody ze sprzedaży Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty własny w cenach bieżących Przychody ze sprzedaży Wskaźnik poziomu kosztów 76 909 95 298 80,7 108 584 129 219 84,0 96 941 106 455 91,1    

Zadanie 2 Ustalić kwotę i wskaźnik obniżki kosztów własnych. Dokonać oceny gospodarności przedsiębiorstwa. Koszty własne: - w 2005 r. - 156 mln zł - w 2006 r. - 183 mln zł Wartość produkcji: - w 2005 r. - 196 mln zł - w 2006 r. - 250 mln zł Zadanie 3 Wielkość produkcji Koszty 2010 r. 358.000 275.000 2011 r. 414.000 325.000

Liczba wytworzonych wyrobów w szt. - wyrób A - wyrób B - wyrób C Zadanie 5 Ustalić kwotę i wskaźnik obniżki kosztów własnych. Dokonać oceny gospodarności przedsiębiorstwa. Wyszczególnienie Plan Wykonanie Liczba wytworzonych wyrobów w szt. - wyrób A - wyrób B - wyrób C Koszt jednostkowy produkcji w zł 10 000 5 000 24 000   30 18 82 12 000 4 200 25 000 29 20 80  

Analiza strukturalna kosztów własnych Zadanie 1 (c.d.) Na podstawie poniższych danych dokonać oceny struktury kosztów własnych Koszty w układzie kalkulacyjnym Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty wytworzenia prod. sprzedanej Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży 66 929 9 357 623 94 664 13 307 613 80 347 16 084 510 Razem koszty własne 76 909 108 584 96 941 Struktura kosztów w układzie kalkulacyjnym Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty wytworzenia prod. sprzedanej Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży 87,0 12,2 0,8 87,2 12,3 0,6 82,9 16,6 0,5 Razem koszty własne 100,0 Dynamika kosztów w układzie kalkulacyjnym Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Koszty wytworzenia prod. sprzedanej Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży 100,0 141,4 142,2 98,4 84,9 120,9 83,2 Razem koszty własne 141,2 89,3

Koszty wytworzenia produkcji sprzedanej (zadanie 1 – c.d.) Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Relacja 2/1 (w %) 3/2 kwota % Materiały bezpośrednie Robocizna bezpośrednia Narzuty na wynagrodzenia Obróbka obca Koszty zakupu 54 944 1 333 682 660 687 81,8 2,0 1,0 79 480 1 617 772 1 430 813 82,7 1,7 0,8 1,5 57 221 2 067 1 003 1 109 1 006 75,9 2,7 1,3 144,8 121,8 113,2 216,7 118,3 71,9 127,8 129,9 77,6 124,7 Razem koszty bezpośrednie 58 306 86,8 84 112 87,5 62 406 82,8 144,3 74,2 Koszty wydziałowe 8 853 13,2 11 982 12,5 12 941 17,2 135,6 107,5 Koszty wytworzenia 67 159 100,0 96 094 75 347 143,0 78,4 Korekta KW na prod. sprzed. -230 x -1 430 5 000 Koszt wytworzenia prod sprzedanej 66 929 94 664 80 347 141,6 84,8 80

Koszty wydziałowe (zadanie 1 – c.d.) Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Relacja 2/1 (w %) 3/2 kwota % Amortyzacja Materiały Energia Pozostałe koszty materialne 646 370 1 489 405 7,3 4,2 16,8 4,6 633 627 2 163 210 5,5 5,2 18,0 1,8 589 667 2 842 22,0 4,9 97,9 169,5 145,0 51,9 93,0 107,4 131,5 298,5 Wynagrodzenia Narzuty na wynagrodzenia Pozostałe koszty niematerialne 2 086 1 018 2 839 23,6 11,5 32,1 2 982 1 502 3 865 24,9 12,5 33,0 2 986 1 487 3 743 23,1 29,0 142,3 147,1 136,3 100,3 99,3 96,6 Razem koszty wydziałowe 8 853 100,0 11 982 12 941 135,4 107,7     81

Koszty ogólnego zarządu (zadanie 1 – c.d.) Wyszczególnienie 2001 2002 2003 Relacja 2/1 (w %) 3/2 kwota % Amortyzacja Materiały Energia Transport Pozostałe koszty materialne 866 302 110 85 832 9,3 3,2 1,2 0,9 8,9 853 348 124 141 921 6,4 2,6 1,1 6,9 837 495 83 199 1 276 5,2 3,1 0,5 7,9 98,5 115,2 112,7 165,9 110,7 98,1 142,2 66,9 141,1 139,1 Wynagrodzenia Narzuty na wynagrodzenia Podatki Delegacje Pozostałe koszty niematerialne 3 502 1 618 854 174 1 014 37,4 17,3 9.1 1,9 10,8 4 809 2 254 1 330 292 2 235 36.1 16,9 10,0 2,2 16,8 6 169 2 723 1 361 361 2 580 38,4 8,5 16,0 137,4 138,9 155,7 167,8 221,8 128,3 120,9 102,3 123,6 Razem koszty ogólnego zarządu 9 357 100,0 13 307 16 084 120,8   82

Analiza odchyleń względnych kosztów bezpośrednich i pośrednich

Zadanie 7 Ustalić względne odchylenia poszczególnych składników kosztów oraz całości kosztów. Dokonać oceny działalności przedsiębiorstwa obniżki kosztów. Wyszczególnienie Plan Wykonanie wielkość wytworzonych wyrobów w szt. - wyrób A - wyrób B - wyrób C - wyrób D Koszty materiałów bezpośrednich (w mln zł) Koszty płac bezpośrednich (w mln zł)   Koszty wydziałowe (w mln zł) Koszty ogólnozakładowe (w mln zł) 3 000 4 000 2 000 1 000 500 700 300 200 150 100 800 350 2 850 4 600 1 100 470 791 216 192 336 148 110 840 357 Wskaźnik ogólnego wzrostu produkcji w stosunku do planu – 108%. Planowana kwota obniżki kosztów – 55 000 zł Planowany wskaźnik obniżki kosztów – 1,45%

USTALANIE WPŁYWU DWÓCH CZYNNIKÓW NA JEDN. KOSZTY BEZPOŚREDNIE Ustalanie bezwzględnej obniżki jedn. kosztów bezpośrednich (Dkb) Ustalanie wpływu czynników na odchylenie jedn. kosztów bezpośrednich

Zadanie 8 Na podstawie poniższych danych ustalić wpływ zmiany cen i zużycia jednostkowego materiałów na zmianę kosztów materiałowych Wyszczególnienie Plan Wykonanie norma zużycia materiałów na 1 wyrób (w kg) cena 1 kg materiału 25 80 28 90

USTALANIE WPŁYWU TRZECH CZYNNIKÓW NA KOSZTY BEZPOŚREDNIE Ustalanie bezwzględnej obniżki kosztów bezpośrednich (Dkb) Ustalanie wpływu czynników na odchylenie kosztów bezpośrednich

Zadanie 8.1 Na podstawie poniższych danych ustalić: a) bezwzględne i względne odchylenia od planowanych kosztów, b) wpływ zmiany wielkości produkcji, cen i norm zużycia jednostkowego materiałów na zmianę kosztów Wyszczególnienie Plan Wykonanie wielkość produkcji w szt. norma zużycia materiałów na 1 wyrób (w kg) cena 1 kg materiału 1400 25 80 1352 28 90

Zadanie 9A Na podstawie poniższych danych ustalić: a) bezwzględne i względne odchylenia od planowanych kosztów, b) wpływ zmiany wielkości produkcji, stawek płac i norm pracochłonności na zmianę kosztów Wyszczególnienie Plan Wykonanie wielkość produkcji w szt. norma robocizny na 1 wyrób (w godz.) stawka płacy za 1 roboczogodzinę 6000 12 12,5 7500 10 14,0

Zadanie 9B Na podstawie poniższych danych ustalić: a) bezwzględne i względne odchylenia od planowanych kosztów, b) wpływ zmiany wielkości produkcji, stawek płac i norm wydajności pracy na zmianę kosztów Wyszczególnienie Plan Wykonanie wielkość produkcji w szt. norma wydajności (w szt./godz.) stawka płacy za 1 roboczogodzinę (w zł/godz.) 1500 5,0 15 1700 5,5 17

Zadanie 10 Na podstawie poniższych danych dokonać analizy odchyleń kosztów bezpośrednich oraz ustalić wpływ czynników Wyszczególnienie Plan Wykonanie koszty materiałów bezpośrednich (w tys. zł) koszty płac bezpośrednich (w tys. zł)   wielkość produkcji w szt. norma zużycia materiałów na 1 wyrób (w kg) cena 1 kg materiału norma robocizny na 1 wyrób (w godz.) stawka płacy za 1 godz. 2 250,0 540,0 3 000 25 30 12 15 2 323,2 561,0 3 300 22 32 10 17

Zadanie 11 Na podstawie poniższych danych ustalić wpływ czynników na zmianę kosztów materiałów bezpośrednich Wyszczególnienie 2000 2001 Dynamika (%) Wartość sprzedanych wyrobów w cenach bieżących Wartość sprzedanych wyrobów w cenach stałych Koszty materiałów bezpośrednich 131.207 79.480 106.525 80.561 57.221 81,19 61,4 71,99 Ceny materiałów bezpośrednich wzrosły w 2001r. o 20.0% w stosunku do roku ubiegłego 92