Polityka ochrony wód w Unii Europejskiej - stan jej wdrożenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem obszaru ujścia Odry Teresa Błaszczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie

Uspołecznienie procesu podejmowania decyzji Integralne podejście do wód powierzchniowych i podziemnych Uwzględnienie aspektów środowiska naturalnego Podejście zlewniowe CHAOS POGARSZAJĄCY SIĘ STAN WÓD ZAGROŻENIE POWODZIOWE RÓŻNE MODELE GOSPODAROWANIA WODAMI BRAK JEDNOLOTEGO SYSTEMU KLASYFIKACJI I MONITORINGU WÓD NIESPÓJNE INSTRUMENTY EKOMOMICZNE BRAK SPÓJNEJ BAZY DANYCH PROCES ROZSZERZANIA UNII EUROPEJSKIEJ ZINTEGROWANE ZARZADZANIE ZASOBAMI WODNYMI IDEA WSPÓLNEJ POLITYKI WODNEJ UE

Dyrektywa w sprawie ptaków 79/409/EEC Dyrektywa w sprawie dużych katastrof (Seveso) 96/82/EC Dyrektywa w sprawie oceny oddziaływania na środowisko 85/337/EEC Dyrektywa w sprawie środków ochrony roślin 91/414/EEC Dyrektywa w sprawie siedlisk 92/43/EEC Dyrektywa w sprawie wody pitnej Zm. 98/83/EC 80/778/EEC Dyrektywa w sprawie wód przeznaczonych do kąpieli 76/160/EEC Dyrektywa w sprawie zintegrowanej ochrony przed zanieczyszczeniami (IPPC) 96/61/EC Dyrektywa w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EEC Dyrektywa w sprawie osadów ściekowych 86/278/EEC Dyrektywa w sprawie azotanów 91/676/EEC RAMOWA DYREKTYWA WODNA 2000/60/WE RDW, dyrektywy córki i dyrektywy uzupełniające

ELEMENTY POLITYKI WODNEJ UNII EUROPEJSKIEJ IMPLEMENTACJA RDW PROGRAMY DZIAŁAŃ PLANY GOSPODAROWANIA WODAMI CELE ŚRODOWISKOWE POLITYKA MIĘDZYREGIONALNA UDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA INSTRUMENTY EKONOMICZNE MONITORING WÓD CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW DORZECZY Elementy polityki wodnej Unii Europejskiej

Zadania planu gospodarowania wodami Rozwiązania instytucjonalne i prawne Koordynacja prac planistycznych Koordynacja pomiędzy zarządcą i użytkownikiem wód Edukacja w zakresie polityki wodnej OPTYMALNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW WODNYCH Rejestracja bieżącego stanu części wód oraz ustalenie działań dla realizacji celów środowiskowych

Podstawowe elementy planu gospodarowania wodami Programy działań Analiza stanu dorzecza Analiza ekonomiczna CELE ŚRODOWISKOWE

(warunki określa art. 4 RDW) OSIĄGNIĘCIE DOBREGO STANU WÓD – 2015 R. obszary chronione dobry stan ekologiczny i chemiczny – dla części wód powierzchniowych naturalnych dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny – dla sztucznych oraz silnie zmienionych części wód wody powierzchniowewody podziemne dobry ilościowy i chemiczny stan wód

KosztyKorzyści Element procesu podejmowania decyzji Narzędzie racjonalnego osiągania celów środowiskowych ANALIZA EKONOMICZNA Analiza ekonomiczna

OBSZARY WSPÓŁPRACY FORMY WSPÓŁPRACY POLITYKA MIEDZYREGIONALNA INTERKALIBRACJA NOWE TECHNOLOGIE ROZWÓJ NAUKOWO-BADAWCZY DZIAŁANIA KOORDYNACYJNE DORZECZA MIEDZYNAROWE INNE DZIAŁANIA WARSZTATY PROGRAMY PILOTAŻOWE PROGRAMY BLIŹNIACZE KOMISJE Polityka międzyregionalna

AKTYWNY UDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA KONSULTACJE SPOŁECZNE DOSTĘP SPOŁECZEŃSTWA DO INFORMACJI UDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA WYMÓG OBLIGATORYJNY RDW ZALECANE

Kontrola Egzekucja Transpozycja przepisów Instrumenty ekonomiczne Edukacja i dialog społeczny SYSTEM ORGANIZACYJNO-PRAWNY W POLSCE Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE PROCES IMPLEMENTACJI PRAWO WODNE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków Inne akty prawne RDW – proces implementacji

KRAJ I DORZECZA MIĘDZYNARODOWE Poziomy planowania DORZECZE REGION WODNY ZLEWNIA CZĘŚĆ WÓD (Water body) Obszary dorzeczy w Polsce Wisły Odry i obszary dorzeczy obejmujące części dorzeczy międzynarodowych: Dniestru Dunaju Jarft Łaby Niemna Pregoły Świeżej Ucker Łaba Dunaj Niemen Pregoła Jarft Świeża Ucker Dniestr Wisła Odra Poziomy planowania Podstawowa jednostka planowania Organ odpowiedzialny: Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Główne regiony wodne i regionalne zarządy gospodarki wodnej w Polsce RZGW Kraków RZGW Gliwice RZGW Wrocław RZGW Warszawa region wodny Warty RZGW Gdańsk RZGW Szczecin region wodny Środkowej Odry RZGW Poznań region wodny Górnej Wisły region wodny Środkowej Wisły region wodny Dolnej Wisły region wodny Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego region wodny Górnej Odry region wodny Małej Wisły Organ odpowiedzialny: Dyrektor RZGW

Zasięg międzynarodowego obszaru dorzecza Odry

Kluczowe działania w celu sporządzenia planów gospodarowania wodami Wykonawcy działań – MŚ (KZGW), RZGW do 2004 r - wykonanie charakterystyki obszarów dorzeczy Podział obszaru dorzecza na kategorie wód powierzchniowych typologia wód powierzchniowych z podziałem na kategorie wód Ustalenie warunków referencyjnych odpowiednich dla poszczególnych typów wód powierzchniowych Podział obszaru dorzecza na jednolite części wód powierzchniowych i podziemnych Identyfikacja znaczących presji i ocena oddziaływań na obszarze dorzeczy Analizę ekonomiczną korzystania z wody w celu ustalenia stopnia zwrotu kosztów usług wodnych w obszarze dorzecza Rejestr obszarów chronionych

Części wód podziemnych w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza zachodniego

Mapa typologii jezior w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Typ jezioraKod RW DOiPZ Jezioro o niskiej zawartości wapnia, stratyfikowane 1a3 Jezioro o niskiej zawartości wapnia, niestratyfikowane 1b3 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, stratyfikowane 2a18 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, niestratyfikowane 2b6 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane 3a28 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, niestratyfikowane 3b49 Jezioro przymorskie, pod wpływem wód słonych 43 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, stratyfikowane 5a1 Jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, niestratyfikowane 6b1 Łącznie 112 LCh®

Mapa topologii rzecznej w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Typ ciekówKod RW DOiPZ Typ nieokreślony034 Potok nizinny lessowo-gliniasty 1626 Potok nizinny piaszczysty Potok nizinny żwirowy1823 Rzeka nizinna piaszczysto- gliniasta 1918 Rzeka nizinna żwirowa2011 Wielka rzeka nizinna213 Rzeka przyujściowa pod wpływem wód słonych 227 Potok lub strumień na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych 2346 Mała i średnia rzeka na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych 2410 Ciek łączący jeziora256 Łącznie322 LCh®

Mapa wód przejściowych i przybrzeżnych w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Typ wód przejściowychKod RW DOiPZ Lagunowy z substratem mułowym i piaszczystym TWI2 Ujściowy z substratem piaszczystym TWV2 Łącznie4 Typ wód przybrzeżnychKod RW DOiPZ Otwarte wybrzeże z klifami i substratem piaszczystym CWII2 Otwarte wybrzeże z substratem piaszczystym z brzegiem wydmowym CWIII3 Łącznie5 LCh®

Mapa jezior i sztucznych zbiorników w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Osobno wyznaczono natomiast sztuczne części wód w postaci zbiorników wodnych. W obszarze Dorzecza Odry wyróżniono 42 sztuczne zbiorniki wodne w tym w Regionie Wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego za sztuczne uznano 4 zbiorniki: - zbiornik Rosnowo na rzece Radwi - zbiornik Hajka na rzece Radwi - zbiornik Rejowice na rzece Redze - zbiornik Buszowo na rzece Ścieniawicy LCh®

Mapa wstępnego podziału cieków na naturalne, sztuczne i silnie zmienione w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Rodzaj części wód Region Wodny DOiPZ Liczba części wód Udział procentowy Naturalne 28588,5% Sztuczne 3310,2% Silnie zmienione 41,3% Łącznie % LCh®

Mapa ryzyka nie uzyskania dobrego stanu wód rzek w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Rodzaj części wód Region Wodny DOiPZ Liczba części wód Udział procentowy niezagrożone19059,0% potencjalnie zagrożone 8727,0% zagrożone4514,0% Łącznie322100% LCh®

Mapa ryzyka nie uzyskania dobrego stanu wód jezior w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Rodzaj części wód Region Wodny DOiPZ Liczba części wód Udział procentowy niezagrożone2219,6% potencjalnie zagrożone 7466,1% zagrożone1614,3% Łącznie112100% LCh®

Mapa ryzyka nie uzyskania dobrego stanu wód przejściowych i przybrzeżnych w regionie wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Przejściowe części wód Region Wodny DOiPZ Liczba części wód Udział procentowy niezagrożone00% potencjalnie zagrożone 4100% zagrożone00% Łącznie4100% Przybrzeżne części wód Region Wodny DOiPZ Liczba części wód Udział procentowy niezagrożone00% potencjalnie zagrożone 5100% zagrożone00% Łącznie5100% LCh®

Wstępna ocena stanu ilościowego i chemicznego części wód podziemnych w Regionie Wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego

PROGRAMY DZIAŁAŃ Przykłady programów już działających Zmiany hydromorfologiczne Programy małej retencji Rolnictwo Wdrażanie dobrych praktyk rolniczych Ciągłość biologiczna rzek Programy budowy przepławek Gospodarka komunalna Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych Programy działań-przykłady

Harmonogram dalszych działań koniecznych do wdrożenia polityki wodnej UE Do końca 2006 r. – sporządzenie programów monitoringu wód Do końca 2009 r. - określenie programów działań na obszarach dorzeczy dla osiągnięcia celów środowiskowych w ekonomicznie efektywny sposób Do końca 2009 r. – sporządzenie i opublikowanie planów gospodarowania wodami w dorzeczach dla wszystkich obszarów dorzeczy Do 2010 r. - wdrożenie zasady zwrotu kosztów usług wodnych – polityka opłat za wodę zwiększająca równowagę zasobów wodnych Do 2012 r. realizacja programów działań służących osiąganiu celów środowiskowych określonych RDW Do 2015 r. - wdrożenie i wykonanie programów działań oraz osiągnięcie celów środowiskowych

Dziękuję za uwagę W prezentacji wykorzystano slajdy z prezentacji wykonanych w ramach: -twiningowego projektu polsko-francuskiego „Wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej – kontynuacja” realizowanego przy współudziale RZGW Szczecin -- informacji o stanie wdrażania RDW w zakresie wód powierzchniowych i podziemnych wykonanej przez pracowników RZGW Szczecin Teresa Błaszczak RZGW Szczecin