EPOKA NAPOLEOŃSKA Początki kariery Bonapartego Konsulat i cesarstwo we Francji Podboje Napoleona System napoleoński w Europie Upadek Napoleona Znaczenie epoki napoleońskiej w dziejach Europy

EPOKA NAPOLEOŃSKA okres, który doprowadził do istotnych przeobrażeń w całej Europie; rozpoczyna się w chwili przejęcia przez Napoleona władzy we Francji po zamachu 18 brumaire’a w 1799 roku; kończy się wraz z upadkiem władzy cesarza Francuzów w 1815 r. i obradami kongresu wiedeńskiego;

Młody generał Bonaparte Napoleon Bonaparte 1769-1821 urodzony na Korsyce; ukończył szkołę wojskową i wstąpił do armii rewolucyjnej; zasłużył się w walkach o Tulon, a następnie stłumił bunt rojalistów w Paryżu; Dyrektoriat powierza mu dowództwo armii we Włoszech Młody generał Bonaparte

I kampania włoska 1796-1797 Napoleon ujawnia we Włoszech swój geniusz wojskowy; ( bitwy pod Lodi, Arcoli, Rivoli) doprowadza do korzystnego dla Francji pokoju z Austrią w Campo Formio 17 X 1797; Francja uzyskuje Belgie i obszary na lewym brzegu Renu Utworzenie zależnej od Francji Republiki Cisalpińskiej( pn. Włochy) zyskuje popularność i sławę we Francji;

Wyprawa Napoleona do Egiptu V-1798- VIII 1799 Zwycięska bitwa pod piramidami 21 VII 1798 Zajęcie Kairu i Aleksandrii 24 VII Zagłada floty francuskiej w Abukirze 1 VIII Bitwa pod piramidami, mal. F.Watteau

Napoleon wkracza z wojskiem do parlamentu Przewrót 18 brumaire’a 1799 r. we Francji zawiązuje się spisek przeciwko skorumpowanemu Dyrektoriatowi; Napoleon porzuca swoje wojska w Egipcie i powraca do Francji; Bonaparte dokonuje wojskowego zamachu stanu, parlament powołuje tzw. konsulat – Napoleon zostaje pierwszym konsulem Napoleon wkracza z wojskiem do parlamentu

Konsulat (1799-1804) ustrój określony przez „konstytucję roku VIII”; pod pozorami republikanizmu maskował faktyczną dyktatorską władzę jednostki; Napoleon jako pierwszy konsul miał pełnię zwierzchnictwa nad władzą wykonawczą i wyłączność inicjatywy ustawodawczej; w 1802 r. Napoleon uzyskał dożywotni tytuł konsula; 2XII 1804 r. Napoleon zostaje „Cesarzem Francuzów”

Cesarstwo 1804-1815 Napoleon – „cesarzem Francuzów” Napoleon w stroju koronacyjnym

Francja napoleońska scentralizowany i oparty na jednoosobowych urzędach aparat administracyjny; zawarcie konkordatu z Kościołem w 1801 r.; amnestia dla dotychczasowych wrogów rewolucji miała zakopać powstałe w społeczeństwie podziały; tworzenie, m.in. przy pomocy plebiscytów obrazu „dyktatora z woli ludu” tajna policja i zwalczanie opozycji politycznej. Józef Fouche – szef tajnej policji

Kodeks Napoleona - 1804 Jednym z największych osiągnięć Napoleona był wydany w 1804 r. kodeks cywilny zw. kodeksem Napoleona; Kodeks zbierał wszystkie „zdobycze” rewolucji: wolność osobistą, równość wobec prawa, ochronę własności prywatnej, swobodę umów i prawo do rozwodu

Napoleon – „bóg wojny” epoka napoleońska to czas nieustannych wojen pomiędzy Francją, a tworzącymi się przeciwko niej już od 1793 r. koalicjami; Napoleonowi udało się w krótkim czasie uczynić Francję europejskim hegemonem

PODBOJE NAPOLEONA Jacques-Louis David

Bitwa pod Marengo, VII 1800 II kampania włoska (1800-1801) Napoleon pokonuje państwa II koalicji; zwycięskie bitwy pod Marengo i Hohenlinden, traktat pokojowy w Luneville( 9 II 1801) z Austrią: Francja ponownie opanowała Północne Włochy, a straciła Maltę na rzecz Anglii Ren granicą między Francją a Rzeszą Niemiecką Wenecja pozostała przy Austrii Odbudowano ponownie Republiki : Helwecka, Liguryjska( Genua i okolice), Cisalpińska( Lombardia i Cispadania), Batawaska traktat z Anglią w Amiens 25 III 1802 Francja zrzekła się praw do Egiptu i zobowiązała się wycofać wojska z Państwa Kościelnego i Królestwa Neapolu Maltę Anglia miała zwrócić Zakonowi Kawalerów Maltańskich

Karykatura z XIX wieku; Król angielski i Napoleon „walczą” o dominację na świecie W toku wojen napoleońskich armiom francuskim przychodziło rzadziej spotykać się z oddziałami angielskimi, niż z wojskami innych państw. Mimo to najgroźniejszym przeciwnikiem i antagonistą Napoleona pozostawała właśnie Anglia.

Śmierć angielskiego bohatera narodowego, adm. Nelsona pod Trafalgarem III koalicja 1799-1802 w X 1805 r. admirał Nelson niszczy flotę francusko-hiszpańską pod Trafalgarem – kres planów o inwazji Napoleona na Anglię; od tej pory narzędziem walki z Anglią będzie blokada kontynentalna; Śmierć angielskiego bohatera narodowego, adm. Nelsona pod Trafalgarem

Napoleon pod Austerlitz Napoleon atakuje Austrię i rozbija jej wojska pod Ulm, zajmuje Wiedeń, 2 XII 1805 r. „bitwa trzech cesarzy” pod Austerlitz – jeden z największych sukcesów wojskowych Napoleona; w konsekwencji tej klęski upada Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, powstaje Związek Reński Napoleon pod Austerlitz

Napoleon i Aleksander I na tratwie w Tylży 1807 IV koalicja 1806 – 1807 Bitwy: pod Jeną i Auertedt 14 X 1806 wkroczenie do Berlina( ogłoszenie blokady kontynentalnej Anglii) wkroczenie do Warszawy 28 XI 1806 pod Iławą Pruską 8 II 1807 i Friedlandem 14 VI 1806 z Rosjanami( Rosja za dużo straciłaby na blokadzie Anglii- eksport zboża) Zdobycze – zajęcie całych Prus po rzekę Niemen Pokój w Tylży 7 VII 1807 - Prusy zrezygnowały ze swych posiadłości w zachodnich Niemczech, gdzie powstało Królestwo Westfalii pod władzą brata Napoleona Hieronima - Z ziem II i III zaboru pruskiego utworzono Księstwo warszawskie - Rosja jako rekompensatę otrzymała obwód białostocki o zobowiązała się przystąpić do blokady Anglii Napoleon i Aleksander I na tratwie w Tylży 1807

Wojna z V koalicją 1898-1809 Napoleon pod Wagram W 1808 Napoleon podejmuje próbę opanowania Hiszpanii, przez co wplątuje Francję w ustawiczne wojny z gerylasami ( partyzantami hiszpańskimi), co wiązało znaczną część jego sił Wykorzystując zaangażowanie Napoleona w Hiszpanii Austria atakuje Księstwo warszawskie, Bawarię i Wenecję Bitwy : klęska Napoleona (1808) pod Cintra i Bailen w Portugalii ( Atrur Wellington) pod Raszynem 19 IV 1809 Wagram 5-6 VII 1809 Traktat pokojowy w Schonbrunn 14 X 1809 - Austria utraciła ziemie III zaboru polskiego oraz ziemie nad Adriatykiem( Tyrol, Krainę i Triest) - Rosja jako rekompensatę otrzymała obwód tarnopolski. Napoleon pod Wagram

Wyprawa rosyjska Napoleona 1812 pierwsza porażka Napoleona; Rosjanie zastosowali taktykę „spalonej ziemi” i unikania otwartej konfrontacji; w konsekwencji Napoleon mimo zajęcia Moskwy musiał podjąć decyzję o odwrocie, który przemienił się w klęskę jego armii w starciu z ostrym klimatem

W. Kossak – Palenie sztandarów

Upadek Napoleona porażka w „bitwie narodów” pod Lipskiem; abdykacja 6 IV 1814 i zesłanie na Elbę; próba powrotu do Francji w 1815 r. – tzw. „sto dni” Napoleona; ostateczna klęska w bitwie pod Waterloo 18 VI 1815 r.; uwięzienie na wyspie św. Heleny; stary porządek w Europie miał przywrócić obradujący w Europie kongres wiedeński; Bitwa pod Lipskiem 16-19 X 1813

100 dni Napoleona 1III – 18VI 1815 Abdykacja Napoleona 6IV 1814 Bitwa pod Waterloo 18VI 1815 dom Napoleona na wyspie Św. Heleny

Epoka napoleońska – próba bilansu postać Napoleona ma swoją białą i czarną legendę; dla zwolenników czarnej był on „uzurpatorem na tronie”, „ciemiężycielem i podpalaczem” Europy;

Napoleon Bonaparte i Książe Józef Poniatowski elementy białej legendy ukazują nam Napoleona jako wybitną jednostkę wpływającą na historię, głosiciela wolności i równości; swoisty kult jego postaci, jako „wskrzesiciela Polski” widoczny był wśród wielu Polaków Napoleon Bonaparte i Książe Józef Poniatowski

Niezależnie od ocen – nigdy w historii Europy tak wiele nie zmieniło się w tak krótkim czasie: rozszerzenie zasad równości wobec praw i wolności osobistej na ogromne obszary Europy; stworzenie opartego na tych zasadach i na kodeksie Napoleona jednolitego systemu prawa cywilnego; zasadnicze przemiany w układzie sił międzynarodowych w Europie; wzmocnienie tendencji narodowościowych.

Dziękuję za obejrzenie prezentacji KONIEC Dziękuję za obejrzenie prezentacji