 Klauzula społeczna to instrument polityki społecznej, który pozwala instytucjom zamawiającym określić wymagania o charakterze społecznym lub środowiskowym związane z realizacją zamówienia. Warunki te nie mogą pośrednio ani bezpośrednio dyskryminować żadnej z grup społecznych, ale mogą zachęcać m.in. do zatrudniania osób mających trudności z integracją społeczną czy zwalczania bezrobocia.

 Dwie dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. dają możliwość wprowadzania klauzul społecznych.  Dopiero w 2009 roku w prawie zamówień publicznych pojawiła się możliwość stosowania klauzul społecznych wprowadzona poprzez zmianę ustawy o spółdzielniach socjalnych (art. 29, ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych) co umożliwia stosowanie przez zamawiającego preferencji dotyczących wykonawców, stosujących instrumenty wspomagające pracowników.

 Zamawiający może zatem określić w zamówieniu, że chce by było ono realizowane przez osoby bezrobotne, młodocianych w celu przygotowania zawodowego, osoby niepełnosprawne, bezdomnych, uzależnionych od alkoholu lub narkotyków po zakończeniu przez nich terapii, chorych psychicznie, zwalnianych z zakładów karnych czy uchodźców. Oznacza to, że realizacji zadań publicznych mogą się podjąć także podmioty ekonomii społecznej.

 Jeśli zamawiający zdecyduje się na zastosowanie klauzuli społecznej, powinien w specyfikacji zamówienia określić liczbę osób np. bezrobotnych czy niepełnoprawnych, których zatrudnienie jest wymagane, minimalny okres ich pracy, sposób dokumentowania ich zatrudnienia, uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełnienia przez wykonawcę wymagań w zakresie zatrudnienia oraz sankcję z tytułu ich niespełnienia.

 Wskazaliśmy grupę os. niepełnosprawnych, ponieważ nie chcieliśmy ryzykować z udowadnianiem.  Specjalnie użyliśmy „spółdzielcza” ze względu na zachętę dla spółdzielni socjalnej z naszego terenu.  Jasno wskazujemy, że wymagamy zatrudnienia osób z grup defaworyzowanych do tego zadania.

 Prawo do kontroli realizacji klauzul powinno być oznaczone przypisem nt. uzyskania zgody dla wykonawcy od pracownika na wgląd i kontrolę jego danych osobowych i informacji zawartych w umowach przez zamawiającego.

 Zamawiający zmodyfikował zapisy dotyczące kar umownych – sztywno zapisując w kolejnych umowach i procedurach zatrudnienie os. niepełnosprawnych jako warunek obligatoryjny.

 Klauzule społeczne w procesie zamówień publicznych to sposób na wyrównanie szans w dostępie do rynku pracy grup defaworyzowanych, a nie pomoc i wsparcie dla spółdzielni socjalnych.  Są sposobem na kryzys ponieważ koszty pracy są niższe. Porównywalne zamówienia są o ok. 20 % tańsze.

 Pracownicy objęci zatrudnieniem w ramach klauzul są mniej mobilni, więc kreują rozwój lokalny.  Nie ma sensu stosować klauzul w każdym zamówieniu. Musimy mieć ko m fort czasowy dla spokojnego wydawania środków niejednokrotnie rządowych lub z Komisji Europejskiej. W Brzezinach co drugi przetarg na roboty zawiera klauzule.

 W 2012 roku G M Brzeziny zamierza przeprowadzić co najmniej 5 postępowań z klauzulą społeczną na minimalnym poziomie zatrudnienia 12 os. niepełnosprawnych i bezrobotnych.  W związku z wejściem w życie nowej tzw. ustawy śmieciowej G M Brzeziny przy wyborze operatora zastosuje wyłączenia z art. 22 ust. 2.

 Dziękuję z uwagę i zapraszam do dyskusji.