ZAKŁAD RACHUNKOWOŚCI ROLNEJ Standardy produkcji ekologicznej i nadwyżka bezpośrednia wybranych produktów rolniczych w 2005 roku mgr inż. Grażyna Nachtman, mgr inż. Marcin Żekało

ZAKŁAD RACHUNKOWOŚCI ROLNEJ Produkcja ekologiczna a nadwyżka bezpośrednia produktów rolniczych w 2005 roku mgr inż. Grażyna Nachtman

Zasadnicze różnice między rolnictwem ekologicznym a konwencjonalnym dotyczą :  płodozmianu,  nawożenia,  sposobu odchwaszczania i ochrony roślin,  sposobu uprawy gleby,  materiału siewnego i wegetatywnego materiału rozmnożeniowego,  chowu zwierząt. Certyfikowane produkty ekologiczne wytwarzane są zgodnie z zasadami zastrzeżonymi prawem i pod ścisłą kontrolą.

Wyszczególnienieha% Powierzchnia UR82 730,1100,0 w tym: łąki i pastwiska38 860,7 47,0 sady i jagodniki 3 203,6 3,9 uprawy rolnicze33 357,7 40,3 uprawy warzywnicze 829,8 1,0 Struktura wykorzystania użytków rolnych gospodarstw ekologicznych w Polsce w 2004 roku (wg GIJHAR-S)

Udział powierzchni upraw ekologicznych w powierzchni upraw ogółem w Polsce w 2004 roku Rodzaj uprawy Powierzchnia upraw ekologicznych wg GIJHAR-S 1 (w ha) Powierzchnia upraw ogółem w kraju wg GUS 2 (w ha) Udział powierzchni upraw ekologicznych w powierzchni upraw ogółem w kraju (w %) Pszenica ,085 Żyto ,275 Jęczmień ,150 Owies ,560 Ziemniaki ,110 Oleiste ,027 Źródło: przeliczenia własne na podstawie danych GIJHAR-S i GUS za 2004 rok. 1 Raport GIJHAR-S „Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku”. 2 Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2005, GUS.

Istnieje potrzeba poznania ekonomicznych efektów produkcji ekologicznej. Wychodząc temu naprzeciw w Zakładzie Rachunkowości Rolnej IERiGŻ–PIB w 2005 roku zainicjowano badania ekonomicznych efektów wytwarzania wybranych certyfikowanych produktów ekologicznych. Celem prowadzenia takich badań jest przede wszystkim:  poznanie poziomu produkcji i kosztów wytwarzania produktów ekologicznych oraz uzyskanych dochodów,  dokonywanie analiz porównawczych wyników dla produktów ekologicznych z wynikami dla produktów konwencjonalnych.

Badanie produktów ekologicznych w systemie AGROKOSZTY w 2005 roku dotyczyło następujących działalności:  żyto ozime,  pszenica ozima,  ziemniaki jadalne,  truskawki w uprawie polowej. Ten wybór uzasadniony jest znaczeniem gospodarczym tych gatunków w Polsce. Podkreślają to wyniki badania struktury gospodarstw rolnych przeprowadzone przez GUS w 2005 roku Udział gospodarstw ekologicznych prowadzących podane działalności w gospodarstwach ekologicznych ogółem (wg GUS w 2005 roku) zboża77,5% ziemniaki> 59% warzywa20% truskawki16,6%

Liczba gospodarstw certyfikowanych w regionach rolniczych w Polsce

 Przedstawione poniżej wyniki badań są wynikami wstępnymi,  Ze względu na małą liczbę badanych obiektów nie należy podanych wyników dla działalności ekologicznych uogólniać na szerszą skalę,  Do porównywania wyników dla działalności ekologicznych posłużyły wyniki dla działalności konwencjonalnych; warunkiem porównywania była powierzchnia uprawy porównywalna z powierzchnią uprawy ekologicznej.

Wnioski  Plony produktów ekologicznych w badanych gospodarstwach były niższe niż w konwencjonalnych,  Za badane produkty ekologiczne uzyskiwano wyższe ceny,  Koszty bezpośrednie w produkcji ekologicznej żyta ozimego, pszenicy ozimej i ziemniaków były niższe niż w produkcji konwencjonalnej,  Wyższe ceny i niższe koszty bezpośrednie sprawiły, że nadwyżka bezpośrednia dla produktów ekologicznych była wyższa niż dla produktów wyprodukowanych metodą konwencjonalną (nawet po potraceniu wartości dopłat),  Na wartość nadwyżki bezpośredniej dla zbóż istotnie wpływa wartość dopłaty ekologicznej; mniej istotna jest rola dopłat w produkcji ziemniaków ekologicznych w obecnie dostępnej stawce,  Nakłady pracy poniesione w produkcji pszenicy ozimej i ziemniaków były nieco niższe niż w produkcji konwencjonalnej,  Wyższe nakłady pracy wystąpiły natomiast w produkcji żyta ozimego.

Plony upraw ekologicznych w świetle plonów krajowych w 2004 roku Rodzaj uprawy Średnie plony (w dt/ha): Relacja plonu upraw ekologicznych do plonu ogółem w kraju upraw ekologicznych 1 ogółem w kraju 2 Pszenica 31,5 42,80,74 Żyto 23,4 27,60,85 Jęczmień 26,1 35,20,74 Owies 19,1 27,50,70 Ziemniaki 226,7196,01,16 Oleiste 17,5 29,50,59 Źródło: przeliczenia własne na podstawie danych GIJHAR-S i GUS za 2004 rok. 1 Raport GIJHAR-S „Rolnictwo ekologiczne w Polsce w 2004 roku”. 2 Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2005, GUS.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Prezentacja dostępna pod adresem internetowym : Wydarzenia/seminaria-materiały