Temat: Organy odpowiedzialne za porządek i bezpieczeństwo państwa. Policja. Kiedyś (gr. politeia – rząd,ustrój państwa) dawniej działalność administracyjna państwa, obecnie umundurowana i uzbrojona formacja do ochrony bezpieczeństwa i porządku. Zadania: Ochrona życia i zdrowia oraz mienia, Zapewnienie spokoju w miejscach publicznych, Zapobieganie popełnianiu przestępstw, Wykrywanie przestępstw, Kontrola przestrzegania przepisów, bezpieczeństwo państwa; Nadzór nad strażami gminnymi i innymi formacjami;

- Komendant Główny Policji (podlega MSW), Struktura policji: - Komendant Główny Policji (podlega MSW), Komendant wojewódzki policji, Komendant powiatowy (miejski), Komendant posterunku. Skład: m.in. Służby kryminalne, prewencyjne, antyterrorystyczne; Policjanci działają na polecenie: sądu, prokuratora, organu administracji państwa i samorządu; Mogą legitymować, zatrzymać, przeszukiwać, przeprowadzać kontrole osobiste, przeglądać bagaże, ładunki itp. Specjalne uprawnienia: kontrola korespondencji, podsłuchy, używać środków przymusu bezpośredniego (pałki, gazy, kule gumowe, działka wodne, psy).

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku konstytucyjnego (przepisy z 14 VI 2002); rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w suwerenność państwa, niepodległość, obronność i nienaruszalność granic (szpiegostwo, terroryzm, naruszenie tajemnicy państwa, oszustwa podatkowe, korupcja, produkcja i obrót (broń, amunicja, materiały wybuchowe, środki psychotropowe, towary i technologie o znaczeniu strategicznym. b. szefa ABW powołuje i odwołuje premier, opiniuje prezydent i Kolegium ds. Służb Specjalnych.

Agencja Wywiadu. zadania: uzyskiwanie, analizowanie i przekazywanie właściwym organom istotnych informacji dla gospodarki i obronności państwa, bezpieczeństwa państwa, ochrona zagranicznych przedstawicielstw RP, przed działalnością obcych służb, ochrona łączności z placówkami dyplomatycznymi, zwalczanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz przestępczości zorganizowanej, zwalczanie międzynarodowego handlu bronią, środkami wybuchowymi, odurzającymi, wywiad elektroniczny, wykrywanie i neutralizowanie zagrożeń dla Polski. Szefa AW powołuje i odwołuje premier, opiniuje prezydent i Kolegium ds. Służb Specjalnych.

Centralne Biuro Antykorupcyjne. 9 czerwca 2006; Zadania: zapobieganie przestępstwom, wykrywanie przestępstw Szef powoływany na 4 lata przez premiera, po opinii Prezydenta RP, Kolegium do spraw Służb Specjalnych oraz Sejmowej Komisji do spraw Służb Specjalnych.

5. Kontrola państwowa. Najwyższa Izba Kontroli: a. Podlega sejmowi; b. Podejmuje kontrole na zlecenie sejmu, prezydenta, premiera i z własnej inicjatywy; c. Kontroluje działalność organów administracji rządowej, NBP, samorządu terytorialnego i jednostek komunalnych pod kątem legalności, gospodarności, rzetelności i celowości; Informacje i wnioski przedstawia sejmowi; Prezesa NIK na sześć lat powołuje i odwołuje sejm bezwzględną większością głosów na wniosek marszałka sejmu lub 35 posłów, za zgodą senatu.

6. Rzecznik Praw Obywatelskich. ustanowiony w 1987 r.; powołuje go na 5 lat sejm bezwzględną większością głosów za zgodą senatu; odpowiada przed sejmem – coroczna informacja o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka; Podejmuje czynności wyjaśniające na bezpłatny ustny lub pisemny wniosek obywateli, organizacji, organów samorządowych i z własnej inicjatywy; Może samodzielnie prowadzić postępowanie wyjaśniające lub zwrócić się do właściwych organów; Może odmówić podjęcia działania – musi wówczas poinformować skarżącego o powodach swojej decyzji.

7. Rzecznik Praw Dziecka. Ochrona praw: do życia, ochrony zdrowia, prawo do wychowywania w rodzinie i prawo do nauki; Ochrona dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją i innym złym traktowaniem.

8. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. ma stać na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji; w skład Rady wchodzi 5 członków wybieranych przez: Sejm – 2 członków, Senat – 1, Prezydenta RP – 2. Kadencja członków KRRiT wynosi 6 lat. zadania: - określanie warunków prowadzenia działalności przez nadawców( np. czas reklam, udział audycji krajowych), ochrona podstawowych wartości (chrześcijańskich), udzielanie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, ustalanie wysokości opłaty abonamentowej

a. urząd państwowy powołany do stania na straży praworządności: 9. Prokuratura. a. urząd państwowy powołany do stania na straży praworządności: czuwanie nad ściganiem przestępstw, funkcja oskarżyciela publicznego, pomoc prawna społeczeństwu, udział doradczy w procesie legislacyjnym; struktura: prokurator generalny, - Jednostki prokuratury powszechnej Prokuratura Krajowa, apelacyjna, okręgowa, rejonowa, - Jednostki wojskowe: Naczelna Prokuratura Wojskowa, prokuratury rodzajów sil zbrojnych, okręgów wojskowych i garnizonowe.