Program Ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji Komponent „Instrumenty Finansowe dla MSP” KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY PRZY ZWIĄZKU BANKÓW POLSKICH Warszawa, grudzień 2007r.
2 I program szczegółowy CIP: Program na rzecz przedsiębiorczości i innowacji (EIP) Największy komponent, to Instrumenty Finansowe dla MSP budżet 1,13 mld EUR = 31% budżetu CIP
3 Instrumenty finansowe dla MSP Beneficjenci bezpośredni: Instytucje finansowe banki, fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, fundusze kapitałowe, anioły biznesu Dostępne instrumenty mają zachęcić te instytucje do zwiększenia finansowania innowacyjnych MSP, na różnych etapach ich rozwoju: przy zakładaniu, w fazie startu i ekspansji, na etapie transferu firmy. Beneficjenci pośredni: MSP W rezultacie program ma ułatwić firmom uzyskanie środków na inwestycje związane z wiedzą (innowacje i eko-innowacje, transfer technologii).
4 Instrumenty finansowe dla MSP Instrumenty oferowane instytucjom finansowym to: GIF - instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP; SMEG - system poręczeń dla MSP; CBS - system rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego.
5 GIF – Instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP Obejmuje inwestycje w wyspecjalizowane fundusze podwyższonego ryzyka, w tym: fundusze finansujące wczesne stadium rozwoju firmy (seed capital), fundusze działające w skali regionu lub skupione na określonych sektorach/ technologiach, fundusze typu venture capital finansujące działania badawczo-rozwojowe itp. Wsparte fundusze udostępniają następnie kapitał innowacyjnym MSP, umożliwiając im rozpoczęcie i rozwój działalności, wprowadzenie produktów i usług na rynek, czy prowadzenie działalności B+R.
6 Instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MSP - GIF GIF składa się z dwóch elementów: GIF1 inwestycje w fazie zalążkowej i w fazie startu firmy GIF2inwestycje w fazie ekspansji firmy
PRZYKŁADY GIF1 (1) Fundusz Podwyższonego Ryzyka „BIT” inwestuje, bo: dynamiczny rozwój sektora, potrzebne finansowanie B+R trudności z pozyskaniem kapitału, bo: - duże ryzyko branży, - krótko działają, 7 Firmy IT
GIF1 (2) Plan „ BITu ”– zwiększenie skali działalności – kapitał dla nowych, kreatywnych firm aplikacja do EFI Spodziewany wynik: większa skala działalności = większe zyski 8 CIP GIF1
GIF1 (3) Korzyści Funduszu Podwyższonego Ryzyka „ BIT „ Pozyskał dodatkowy kapitał Rozszerzył prowadzona działalność (inwestycje w nowe firmy) Pozyskał nowych klientów Zwiększy generowane zyski (w dłuższej perspektywie), dzięki inwestycjom w nowe, prężne, obiecujące firmy Wspiera powstawanie nowych MSP Wspiera wykorzystanie potencjału rozwojowego MSP Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność biznesową FPR „BIT” 9
GIF1 (4) Korzyści MSP Otrzymują wsparcie finansowe w trudnej, początkowej fazie działalności Zwiększają swoją konkurencyjność (wdrożenie innowacji i nowych technologii) 10
GIF2 (1) Fundusz Podwyższonego Ryzyka „KAPITAŁ ” inwestuje w firmy o wysokim potencjale rozwoju zasilenie kapitałowe umożliwi MSP: - terytorialne rozszerzenie zakresu działalności - nowe, nowoczesne usługi/ konkurencyjne produkty wprowadzane na rynek, - wdrażanie innowacyjnych technik, racjonalizację kosztów 11 Innowacyjne firmy (etap ekspansji)
GIF2 (2) Plan „ KAPITAŁU ”– pozyskanie dodatkowego kapitału i jego zainwestowanie w rozwój i ekspansję dobrze rokujących MSP aplikacja do EFI Spodziewany wynik: większa skala działalności MSP + większy zysk = większe zyski Funduszu 12 CIP GIF2
GIF2 (3) Korzyści Funduszu Podwyższonego Ryzyka „ KAPITAŁ” Pozyskał dodatkowy kapitał (i inwestycja w kolejne firmy) Zwiększył skalę i zakres prowadzonej działalności Pozyskał nowych klientów Zwiększy generowane zyski (w dłuższej perspektywie), dzięki inwestycjom w ekspansję innowacyjnych, prężnych firm Wspiera ekspansję i rozwój MSP Wspiera wykorzystanie potencjału rozwojowego MSP Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność biznesową FPR „KAPITAŁ” 13
GIF2 (4) Korzyści MSP Otrzymują wsparcie finansowe w fazie ekspansji i rozwoju firmy Zwiększają skalę i zakres działalności Zwiększają swoją konkurencyjność (usprawnienie procesów produkcyjnych oraz poziomu i jakości usług i produktów) Pozyskują nowych klientów, wkraczają na nowe rynki zbytu 14
15 SMEG - System poręczeń dla MSP Zapewnia dodatkowe gwarancje (poręczenia, regwarancje) dla działających systemów gwarancyjnych oraz gwarancje bezpośrednie dla pośredników finansowych. System obejmuje cztery rodzaje gwarancji: dla kredytów/pożyczek/leasingu; dla mikrokredytów (instytucje finansowe mogą też uzyskać dotacje kompensujące część kosztów administracyjnych obsługi mikrokredytów dla MSP) dla inwestycji kapitałowych; dla transakcji sekurytyzacyjnych.
1.1 Gwarancja portfela kredytów 1.2 Gwarancja portfela umów leasingu 2. Gwarancja portfela mikro-kredytów 3.Gwarancja inwestycji kapitałowych 4.Gwarancje sekurytyzacji portfeli dłużnych 16 Przykłady Instrumenty SMEG
1.1. Portfel kredytów do gwarancji UE Beneficjent końcowy – firma transportu międzynarodowego Cel finansowania – powiększenie taboru – zakup 2 TIR-ów (koszt zł) Kredyt: zł, 5 lat, 1 rok karencji zabezpieczenie proponowane przez klienta: niedostateczne w opinii banku BANK 17
WAŻNE ! Możliwe dodatkowe zabezpieczenie w ramach SMEG: Gwarancja UE – max. do 50% zaangażowania banku tj. : do zł. Wynik – kredyt dostępny dla firmy przy dodatkowym zabezpieczeniu ze środków UE Korzyści dla banku: - możliwość zwiększenia akcji kredytowej dla MSP(dostępność kredytów przy niewystarczającym zabezpieczeniu) - bezpieczny portfel kredytowy gwarantowany przez UE 18
1.2. Gwarancja portfela umów leasingowych (1) Beneficjent końcowy – firma produkcji opakowań, od 15 lat na rynku Cel finansowania – leasing nowoczesnej linii technologicznej (ekologiczne opakowania produktów żywnościowych) Wynik: podpisana umowa leasingu linii technologicznej na okres 3 lat (nowa technologia, podwyższone ryzyko) Firma leasingowa 19
Gwarancja portfela umów leasingowych (2) Korzyści dla firmy leasingowej: możliwość akceptacji umów leasingu o podwyższonym ryzyku (inwestycje innowacyjne) zabezpieczenie portfela umów leasingowych środkami UE w ramach instrumentu SMEG dla kredytów/ leasingu… warunki gwarancji UE – tak jak gwarancje kredytów 20
Gwarancja portfela kredytów/ umów leasingu c.d. Korzyści dla przedsiębiorców (MSP) - Łatwiejszy dostęp firm o wysokim potencjale rynkowym, do finansowania projektów: niosących zwiększone ryzyko (np. nowe technologie, wdrażanie projektów opartych o B+R) lub niedostatecznie zabezpieczonych 21
2. Gwarancja portfela mikro-kredytów (1) Beneficjent końcowy – mikro-przedsiębiorca, tu – rodzinny pensjonat agroturystyczny Cel finansowania – rozwój pensjonatu: powiększenie budynku, remont łazienek Mikro-kredyt w kwocie zł. (do gwarancji UE - max EUR) Okres kredytowania - 4 lata 22 Fundusz Pożyczkowy
Gwarancja portfela mikro-kredytów (2) Korzyści dla Funduszu Pożyczkowego korzystającego z instrumentu SMEG: bezpieczny portfel mikro-kredytów dzięki gwarancji UE każdego mikro-kredytu włączonego do portfela w ramach SMEG - w wysokości do 75% zaangażowania FP możliwa pomoc techniczna ze środków UE (do 200 € na każdy mikro-kredyt w gwarantowanym portfelu, ogółem max €/ portfel) 23
Gwarancja portfela mikro-kredytów (3) Korzyści dla mikro-przedsiębiorców łatwiejsza dostępność mikro-kredytów dla firm: rozpoczynających działalność lub mających kłopot z dostatecznym zabezpieczeniem finansowania dłużnego 24
3. Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (1) Beneficjent końcowy – szybko rozwijająca się firma reklamowa (MSP) szuka dodatkowego źródła finansowania. Gwarancja *maksymalna zapadalność re-gwarancji – 10 lat (min. 12 mies.) 25 Kapitał max € Fundusz Venture Capital Fundusz Gwarancyjny SMEG- re-gwarancja UE* do 50% zaangażowania FG
Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (2) Korzyści dla Funduszu Gwarancyjnego korzystającego z instrumentu SMEG re-gwarancja UE umożliwia podział ryzyka związanego z gwarantowaniem udostępnianego firmie kapitału, koniecznego do szybkiego rozwoju firmy 26
Re-gwarancja UE portfela gwarancji kapitałowych (3) Korzyści dla firmy (MSP) Dzięki uzyskaniu z Funduszu Venture Capital, koniecznego zasilenia kapitałowego (gwarantowanego przez FG, a dalej – przez re- gwarancje UE), firma może być ekspansywna, konkurencyjna na rynku i dalej szybko się rozwijać. 27
4. Gwarancje UE sekurytyzacji portfeli dłużnych (1) Bank transakcja sprzedaży gwarancja UE aktywów zobowiązanie Banku wobec UE nowy portfel 28 Kredyty dla MSP
Gwarancje UE sekurytyzacji portfeli dłużnych (2) Korzyści dla małego banku (bez ratingu)/ instytucji mikro-pożyczkowej, dokonujących sekurytyzacji portfeli dłużnych transfer ryzyka kredytowego pozyskanie, na dogodnych warunkach, środków na kolejne kredyty dla MSP możliwość zwiększenia oferty kredytowej dla MSP 29
30 CBS - System rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego Obejmuje dwa działania: Działanie w zakresie kapitału zalążkowego Wsparcie instytucji finansowych inwestujących w innowacyjne MSP lub w MSP o znacznym potencjale wzrostu. Dofinansowanie długoterminowego zatrudnienia specjalistów z zakresu innowacji i technologii (zwiększenie specjalistycznej wiedzy w tych instytucjach). Maksymalnie 3 osoby, do EUR na osobę
31 CBS - System rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego Działanie w zakresie partnerstwa Poprawa procedur oceny wiarygodności finansowej przy kredytowaniu MSP, ulepszenie zdolności do oszacowania ekonomicznej żywotności projektów, w których znaczącą rolę odgrywają innowacje ekologiczne. Obejmuje dotacje na pomoc techniczną (doradztwo, szkolenia). Dotyczy instytucji finansowych korzystających z innych instrumentów EIP.
PRZYKŁADY CBS działanie w zakresie kapitału zalążkowego(1) Fundusz Zalążkowy NOVUM Inwestuje w nowopowstające, innowacyjne firmy o wysokim potencjale wzrostu. Planuje wejście w sektory: biomedycyna, biotechnologia. aplikacja dofinansowanie 3-osobowy zespół € specjalistów/ 6 lat 32 Konieczna nowa wiedza EFI CBS
CBS (2) Korzyści Funduszu Zalążkowego NOVUM Zatrudnił wykwalifikowaną kadrę specjalistów Rozszerzył prowadzoną działalność (o biomedycynę, biotechnologię) Pozyskał nowych klientów Zwiększy generowane zyski (nowi klienci, innowacyjna działalność zapewni wyższe zyski) Współpraca z EFI podnosi prestiż i wiarygodność 33
CBS działanie w zakresie partnerstwa (1) Fundusz Pożyczkowy PROFIT chce poszerzyć ofertę i inwestować w firmy B+R aplikacja o pomoc techniczną 34 konieczna: -modyfikacja procedur oceny ryzyka, - przygotowanie aplikacji biznesowej EFI CBS
CBS działanie w zakresie partnerstwa (2) Korzyści Funduszu Pożyczkowego PROFIT Wsparcie w ramach CBS umożliwiło modyfikację procedury oceny ryzyka MSP i przygotowanie aplikacji Dzięki współpracy z międzynarodową instytucją finansowa – wzrost prestiżu i wiarygodności biznesowej F.P. PROFIT 35
Gdzie aplikować o wsparcie? Komponent jest wdrażany w imieniu Komisji Europejskiej przez Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) w Luksemburgu – tam należy składać wnioski Nabór wniosków do systemu poręczeń SMEG - JUŻ TRWA GIF, CBS – prawdopodobnie początek 2008 r. Nabór ciągły w oparciu o „Zaproszenie do zgłaszania zainteresowania”, publikowane w Dzienniku Urzędowym 36
37 Bank Fundusz Venture capital MSP inwestuje pożycza zapewnia środki Fundusz poręczeniowy gwarancje Budżet UE Jak środki trafiają do beneficjentów? Źródło: prezentacja Ministerstwa Gospodarki, maj 2007
Rola Krajowego Punktu Kontaktowego przy Związku Banków Polskich Krajowy Punkt Kontaktowy działa pod patronatem Ministerstwa Gospodarki i jest koordynowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości Zadaniem KPK przy ZBP jest prowadzenie działalności informacyjno-konsultacyjnej oraz stymulowanie aktywnego udziału potencjalnych beneficjentów w komponencie „Instrumenty Finansowe MSP” Infolinia mailowa: oraz tel/fax: (+22)