SMEG – SME Guarantee Facility System gwarancji dla MŚP Zasady aplikowania o wsparcie Magdalena Michalik Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku Banków Polskich.

Prezentacja na temat: "SMEG – SME Guarantee Facility System gwarancji dla MŚP Zasady aplikowania o wsparcie Magdalena Michalik Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku Banków Polskich."— Zapis prezentacji:

1 SMEG – SME Guarantee Facility System gwarancji dla MŚP Zasady aplikowania o wsparcie Magdalena Michalik Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku Banków Polskich

2 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 2 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

3 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 3 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

4 PROGRAM RAMOWY NA RZECZ KONKURENCYJNOŚCI I INNOWACJI 2007-2013 Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 (CIP) Program na rzecz przedsiębiorczości i innowacji (EIP) Komponent Instrumenty finansowe dla MŚP SMEG – System gwarancji dla MŚP 4

5 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP CZTERY RODZAJE GWARANCJI SMEG System gwarancji dla MŚP Gwarancje kredytów Gwarancje inwestycji kapitałowych Gwarancje mikrokredytów Gwarancje sekurytyzacji portfeli dłużnych MŚP 5

6 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 6 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

7 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW (1) Wstępna akceptacja wniosku przez EFI i proces Due Diligence instytucji pośredniczącej – obejmujący zagadnienia finansowe, operacyjne oraz zdolność pośrednika do informowania MŚP o wsparciu UE Wstępna selekcja wniosków przez EFI (chronologicznie, zgodnie z najlepszymi praktykami biznesowymi i przy wyeliminowaniu wszelkiego konfliktu interesów) Ostateczna decyzja Komisji Europejskiej Rekomendacja EFI przyjęcia wniosku przez Komisję Europejską 7 Złożenie przez instytucję finansową Wniosku o pełnienie funkcji pośrednika Zgłoszenie do EFI chęci udziału w programie – zainteresowana instytucja finansowa przesyła elektronicznie Kwestionariusz informacji wstępnych

8 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW (2) Europejski Fundusz Inwestycyjny ogłosił rozpoczęcie procedury aplikacyjnej o wsparcie w ramach wszystkich instrumentów Systemu gwarancji dla MŚP – SMEG. Instytucje zainteresowane wsparciem finansowym już teraz mogą składać do EFI wnioski o pełnienie funkcji pośrednika. Kwestionariusz informacji wstępnych zawiera podstawowe informacje o instytucji forma elektroniczna składany do EFI poprzez e-mail – adres cip.guarantees@eif.org cip.guarantees@eif.org Wniosek o pełnienie funkcji pośrednika dwa egzemplarze w języku angielskim składany do EFI NABÓR WNIOSKÓW JUŻ TRWA !!! PROCEDURA APLIKACYJNA – ROZPOCZĘTA !!! 8

9 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW (3) Wniosek powinien w szczególności uwzględniać następujące zagadnienia: Przewidywaną wartość dodaną systemu dla MŚP Przewidywane działania mające na celu wdrożenie i zarządzanie systemem, w szczególności dotyczące jego uruchomienia (termin, zmiany podstawowych dokumentów prawnych itp.) Szacowaną zdolność absorpcyjną Przewidywane procedury gromadzenia i przetwarzania danych w celu spełnienia wymagań sprawozdawczych Przewidywane strategie marketingowe/promocyjne, które istnieją/mają być wdrożone w celu spełnienia wymagań unijnych w zakresie promocji i informacji 9

10 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW (4) EFI i Komisja Europejska przez cały czas istnienia systemu będą wybierać kwalifikujące się instytucje finansowe, które będą pełniły rolę pośredników w ramach systemu. Pośrednicy zostaną wybrani: - zgodnie z najlepszymi praktykami biznesowymi i rynkowymi, w uczciwy sposób - przy wyeliminowaniu konfliktu interesów - przy zastosowaniu profesjonalnej analizy i oceny z uwzględnieniem stosownej polityki i wytycznych operacyjnych OK 10

11 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 11 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

12 Współczynnik gwarancji Pomiędzy EFI a pośrednikiem zostanie zawarta umowa o podziale ryzyka. Gwarancja UE zapewni częściowe zabezpieczenie zaangażowania pośrednika z tytułu każdego udzielonego instrumentu wchodzącego w skład danego portfela według uzgodnionego współczynnika gwarancji. Rozszerzony dostęp MŚP do finansowania W zamian za Gwarancję UE, pośrednik zobowiązuje się do zapewnienia szerszego dostępu do finansowania dla MŚP. 12 Pułap gwarancji Zobowiązanie EFI do pokrycia (zapłaty) części strat dotyczących danego portfela jest ograniczone do ustalonej wcześniej kwoty Pułapu gwarancji. Kwota ta stanowi odsetek całej kwoty objętej gwarancją. Gdy łączna kwota dokonanych przez EFI na rzecz pośrednika płatności netto osiągnie określony Pułap gwarancji, zobowiązanie EFI przestaje obowiązywać. Dalsze płatności przekraczające Pułap gwarancji nie są już wykonywane. SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY (1)

13 Współczynnik pułapu gwarancji Łączna kwota strat, za które odpowiada EFI w ramach przyznanej pośrednikowi Gwarancji UE. Kwota wyrażona jest jako procent iloczynu łącznej wielkości danego portfela i współczynnika gwarancji. Współczynnik pułapu gwarancji jest określany indywidualnie dla każdego portfela. 13 Okres dostępności Umowa potwierdzająca Gwarancję UE wskazuje okres, w czasie którego kwalifikujące się finansowanie dłużne będzie mogło zostać włączone do portfela w celu zabezpieczenia. Włączenie instrumentu do portfela jest skuteczne od momentu otrzymania przez EFI zawiadomienia o włączeniu dostarczonego przez pośrednika w formie określonej w umowie. SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY (2)

14 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY (3) Klauzule umowne Pośrednicy, podmioty działające na ich zlecenie oraz beneficjenci końcowi muszą wyrazić zgodę na zapewnienie i zapewnić przedstawicielom Komisji Europejskiej i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dostęp do odpowiednich informacji w celu weryfikacji prawidłowego wykorzystania środków wspólnotowych. EFI, pośrednicy i podmioty działające na ich zlecenie zobowiązani są włączyć do każdej umowy dotyczącej Systemu gwarancji dla MŚP ściśle określoną klauzulę. 14 Dodatkowo pośrednicy będą zobowiązani do obligatoryjnego włączenia do kontraktów z beneficjentami końcowymi zapisu, że dany instrument „jest objęty gwarancją udzieloną w ramach wspólnotowego Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji”.

15 SMEG – SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY (4) Promocja Materiały promocyjne, kampanie promocyjne oraz strony internetowe dotyczące finansowania wspieranego przez System gwarancji dla MŚP muszą zawierać logo UE i informację, że dany instrument „jest objęty gwarancją udzieloną w ramach wspólnotowego Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji” Część kosztów poniesionych w związku z projektem, wdrożeniem i utrzymaniem specjalnych stron internetowych i kampanii promocyjnych może być refundowana przez EFI zgodnie z zawartą umową dotyczącą Gwarancji UE 15 Pośrednik zobowiązany jest przekazywać EFI stosowne dane i informacje w zakresie i terminach określonych w zawartej umowie dotyczącej Gwarancji UE. Sprawozdania okresowe

16 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 16 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

17 GWARANCJE KREDYTÓW CEL INSTRUMENTU Ograniczenie trudności MŚP w dostępie do finansowania realizacji inwestycji w określone działania związane z wiedzą (rozwój technologii, innowacji) postrzeganych jako wysoce ryzykowne lub z uwagi na brak wystarczającego zabezpieczenia. Wsparcie MŚP posiadających potencjał wzrostu Instrument dla pośrednika: poręczenia, współgwarancje, gwarancje bezpośrednie Zabezpieczenie części ryzyka pośrednika związanego z kredytami lub transakcjami leasingowymi 17

18 GWARANCJE KREDYTÓW WYBÓR POŚREDNIKÓW Pośrednicy Systemy gwarancyjne, organizacje udzielające poręczeń, instytucje zapewniające mikrofinansowanie, instytucje leasingowe i inne instytucje zaangażowane w finansowanie MŚP. Kryteria selekcji 1. Sytuacja finansowa, wydajność operacyjna pośrednika, umiejętność zarządzania ryzykiem i zdolność do przestrzegania warunków systemu gwarancji dla MŚP. 2. Gwarantowanie przez pośrednika finansowania dłużnego dla MŚP. 3. Zakres, w jakim pośrednik wykazuje szeroki dostęp geograficzny do MŚP w jednym lub kilku krajach uczestniczących lub w danym regionie. 4. Chęć do zaakceptowania kryteriów rozszerzonego dostępu do finansowania. 18

19 GWARANCJE KREDYTÓW KRYTERIA KWALIFIKACJI Beneficjenci końcowi Portfel Cel finansowania Instrumenty wchodzące w skład portfela powinny: Wspierać długoterminowy rozwój działalności MŚP poprzez: kredyty inwestycyjne na rzeczowy majątek trwały, wartości niematerialne i prawne Zapewniać kapitał obrotowy Finansować działalność innowacyjną – rozwój technologiczny, nabycie licencji MŚP (firmy założone lub firmy, które dopiero mają być założone). Każdy beneficjent końcowy może skorzystać z dostępnych opcji Systemu gwarancji dla MŚP więcej niż jeden raz. Portfel objęty gwarancją UE może zawierać gwarancje lub instrumenty dłużne dostępne MŚP. Kryteria kwalifikacji instrumentów zostaną określone przez EFI i pośrednika indywidualnie dla danego portfela. Termin spłaty kredytu Minimalny okres spłaty – 12 miesięcy Priorytetowy okres spłaty – powyżej 18 miesięcy 19

20 GWARANCJE KREDYTÓW GWARANCJA UE Współczynnik gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela maksymalnie 50% zaangażowania pośrednika Charakter Gwarancja UE udzielona pośrednikowi może mieć formę gwarancji, współgwarancji lub poręczenia. 20 Współczynnik pułapu gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela standardowo nie przekracza 10% zobowiązania gwarancyjnego w ramach danej Gwarancji UE w uzasadnionych przypadkach, np.: dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, współczynnik może wynieść do 20% Okres obowiązywania Maksymalnie 10 lat. Opłaty Brak opłaty gwarancyjnej. Ewentualna opłata za zaangażowanie – naliczana od kwoty niewykorzystanego zaangażowania. Brak opłaty gwarancyjnej

21 Struktura wniosku dla instytucji kredytowej w ramach Programu na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA 21

22 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (1) 1.Działalność pośrednika 1.1. Informacje ogólne: opis instytucji (data utworzenia, liczba pracowników, wspólnicy, itp.), status prawny, ramy regulacyjne i obowiązujące przepisy, rating (do wniosku należy załączyć raporty agencji ratingowych, jeśli takie są) 1.2. Zgodność w zakresie pomocy państwa: dokumentacja potwierdzająca kwalifikację (system publiczny / prywatny) produktu, który ma być objęty Gwarancją UE w odniesieniu do pomocy państwa (procedury informacyjne, intensywność pomocy, itp.) 1.3. Produkty kredytowe oferowane MŚP: cel, maksymalna kwota, termin spłaty, wskaźnik finansowania inwestycji (%), itp. 1.4. Obszar geograficzny działalności 1.5. Sieć oddziałów: liczba, rodzaj i wielkość oddziałów 22

23 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (2) 2. Sytuacja finansowa 2.1. Raporty roczne za ostatnie 3 lata 2.2. Dla instytucji korzystających z budżetu / finansowania publicznego oraz instytucji posiadających przydzielony stały budżet, nawet jeśli nie są publiczne: - Budżet dostępny na działalność kredytową ukierunkowaną na MŚP - Czy budżet jest przydzielany szczegółowo na różne produkty? - W jaki sposób i kiedy ustala się budżet? - Czy istnieją ograniczenia budżetowe? 23

24 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (3) 3. Zasady działania 3.1. Polityka kredytowa: procedury wewnętrzne i wytyczne 3.1.1. Uruchamianie kredytów 3.1.2. Procedury oceny ryzyka (rating / scoring) 3.1.3. Procedury zatwierdzania kredytów 3.1.4. System podziału obowiązków 3.1.5. Wymagania dotyczące zabezpieczeń 3.1.6. Monitorowanie 3.1.7. Procedury windykacji (terminy, działania, dokumenty) 3.2. Zarządzanie ryzykiem: metody wykorzystywane dla celów prognozowania strat, tworzenia rezerw i zarządzania ryzykiem kredytowym na poziomie portfela 4. Wolumeny kredytów w ramach danego programu kredytowania MŚP i/lub porównywalnych programów dla podobnych grup docelowych (dane za ostatnie 5 lat; w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 4.1. Roczna liczba i wolumen udzielonych kredytów 4.2. Łączna liczba i wolumen kredytów niespłaconych na koniec roku 24

25 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (4) 5. Pozycja rynkowa pod względem kredytowania MŚP 6. Stopy procentowe i wynagrodzenie 6.1. Polityka cenowa w odniesieniu do kredytów dla MŚP (w podziale na produkty, cel, okres spłaty, ryzyko, wielkość MŚP, itp.) 6.2. Informacja o wyliczeniu marży powiązanej z ryzykiem 7. Informacja o wynikach działalności w zakresie kredytowania MŚP dotyczącej produktu, który ma być objęty systemem i/lub porównywalnych programów dla tej samej grupy docelowej (dane za ostatnie 5 lat; jeśli możliwe w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 7.1. Wskaźnik kredytów zagrożonych (kredyty w sytuacji nieregularnej / kwota kredytu pozostała do spłaty) 7.2. Szczegółowa analiza poniesionych start 7.3. Średni czas od udzielenia kredytu do zaprzestania spłat przez kredytobiorcę i do ustalenia ostatecznej straty 25

26 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (5) 8. Proponowane działania zapewniające rozszerzenie dostępu do finansowania dla MŚP w ramach Systemu gwarancji dla MŚP 8.1. Proponowane produkty, które mają być objęte Systemem - Czy to nowy program? W jaki sposób różni się od programów kredytów dla MŚP już oferowanych przez instytucję? - Przewidywane wolumeny kredytów z Gwarancją UE przez okres 3 lat, podstawa szacunków - Strategia wdrożenia: wewnętrzna (niezbędne procedury, systemy itp.) i zewnętrzna (współpraca z partnerami, marketing itp.), szacunkowy czas wdrożenia 8.2. Marketing i promocja wsparcia UE - informacje o możliwościach informowania MŚP o wsparciu UE zapewnianym dla produktu, który ma być objęty Systemem 9. System informatyczny 9.1. Zdolność do przestrzegania wymagań sprawozdawczych związanych z systemem UE 26

27 Struktura wniosku dla instytucji udzielającej gwarancji w ramach Programu na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA 27

28 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA (1) 1.Działalność pośrednika 1.1. Informacje ogólne: opis instytucji (data utworzenie, liczba pracowników, wspólnicy, itp.), status prawny, ramy regulacyjne i obowiązujące przepisy, rating (do wniosku należy załączyć raporty agencji ratingowych, jeśli takie są) 1.2. Zgodność w zakresie pomocy państwa: dokumentacja potwierdzająca kwalifikację (system publiczny / prywatny) produktu, który ma być objęty Gwarancją UE w odniesieniu do pomocy państwa (procedury informacyjne, intensywność pomocy, itp.) 1.3. Oferowane produkty gwarancyjne: rodzaj finansowania bazowego, kredytobiorcy, cel finansowania, sektory, termin spłaty kredytu, wielkość kredytu itp. 1.4. Obszar geograficzny działalności 1.5. Sieć oddziałów: liczba, rodzaj i wielkość oddziałów 1.6. Sieć bezpośrednia i pośrednia: liczba, rodzaj instytucji finansowych 28

29 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA (2) 2. Sytuacja finansowa 2.1. Raporty roczne za ostatnie 3 lata 2.2. Zdolność w zakresie udzielania gwarancji: obecna dźwignia, limity dźwigni maksymalnej, wskaźnik wypłacalności, dostępne poręczenia itp. 2.3. Dostępne środki (kwota i charakter zasobów na działalność gwarancyjną): środki własne, środki narażone na ryzyko, inne rezerwy pokrywające nierozliczone zobowiązania warunkowe 2.3.1. Granty, wpłaty na pokrycie kosztów operacyjnych, dotacje kapitałowe, fundusze ryzyka, w tym fundusze zarządzane na zasadzie powiernictwa 2.3.2. Dla instytucji korzystających z budżetu / finansowania publicznego oraz instytucji posiadających przydzielony stały budżet, nawet jeśli nie są publiczne: - Budżet dostępny na działalność ukierunkowaną na MŚP - Czy budżet jest przydzielany szczegółowo na różne produkty? - W jaki sposób i kiedy ustala się budżet? - Czy istnieją ograniczenia budżetowe? 29

30 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA (3) 3. Zasady działania 3.1. Polityka kredytowa: procedury wewnętrzne i wytyczne 3.1.1. Uruchamianie i procedura zatwierdzania 3.1.2. Procedury oceny ryzyka (rating / scoring) 3.1.3. Monitorowanie 3.1.4. System podziału obowiązków 3.1.5. Wymagania dotyczące zabezpieczeń 3.1.6. Wezwania do realizacji gwarancji i procedury windykacyjne (terminy, działania, dokumenty) 3.2. Zarządzanie ryzykiem: metody wykorzystywane dla celów prognozowania strat, tworzenia rezerw i zarządzania ryzykiem kredytowym na poziomie portfela 4. Wolumeny gwarancji w ramach danego programu gwarancyjnego i porównywalnych programów dla podobnych grup docelowych (dane za ostatnie 5 lat; w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 4.1. Roczna liczba i wolumen udzielonych gwarancji 4.2. Łączna liczba i wolumen kredytów i gwarancji nierozliczonych na koniec roku 30

31 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA (4) 5. Pozycja rynkowa (inni uczestnicy rynku) 6. Stopy procentowe i wynagrodzenie 6.1. Obecna struktura opłat (w podziale na produkty, cel, okres spłaty, ryzyko, wielkość MŚP, itp.) 6.2. Informacja o wyliczeniu marży powiązanej z ryzykiem 6.3. Czy opłaty są całkowicie lub częściowo pokrywane z innych źródeł? 7. Informacja o wynikach działalności w zakresie gwarancji dotyczącej produktu, który ma być objęty systemem i/lub porównywalnych programów dla tej samej grupy docelowej (dane za ostatnie 5 lat; jeśli możliwe w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 7.1. Wskaźnik gwarancji zagrożonych (kredyty w sytuacji nieregularnej / kwota kredytu pozostała do spłaty) 7.2. Szczegółowa analiza poniesionych start 7.3. Średni czas od udzielenia kredytu do zaprzestania spłat przez kredytobiorcę i do ustalenia ostatecznej straty 31

32 GWARANCJE KREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA GWARANCYJNA (5) 8. Proponowane działania zapewniające rozszerzenie dostępu do finansowania dla MŚP w ramach Systemu gwarancji dla MŚP 8.1. Proponowane produkty, które mają być objęte Systemem - Czy to nowy program? W jaki sposób różni się od programów gwarancji dla MŚP już oferowanych przez instytucję? - Przewidywane wolumeny gwarancji z Gwarancją UE przez okres 3 lat, podstawa szacunków - Strategia wdrożenia: wewnętrzna (niezbędne procedury, systemy itp.) i zewnętrzna (współpraca z partnerami, marketing itp.), szacunkowy czas wdrożenia 8.2. Marketing i promocja wsparcia UE - informacje o możliwościach informowania MŚP o wsparciu UE zapewnianym dla produktu, który ma być objęty Systemem 9. System informatyczny 9.1. Zdolność do przestrzegania wymagań sprawozdawczych związanych z systemem UE 32

33 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 33 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

34 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW CEL INSTRUMENTU Zachęcenie pośredników do oferowania mikrokredytów Ograniczenie trudności pośredników związanych z udzielaniem mikrokredytów (np.: wyższych kosztów obsługi) Wsparcie mikroprzedsiębiorstw, w szczególności firm rozpoczynających działalność Instrument dla pośrednika: poręczenia, współgwarancje, gwarancje bezpośrednie Wsparcie techniczne (granty) Zabezpieczenie części ryzyka ponoszonego przez pośrednika związanego z udzielaniem mikrokredytów 34 Zabezpieczenie portfeli instrumentów dłużnych lub gwarancji dla mikroprzedsiębiorstw nieposiadających wystarczającego zabezpieczenia

35 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WYBÓR POŚREDNIKÓW Pośrednicy Publiczne lub prywatne systemy gwarancyjne, organizacje gwarancji wzajemnych, instytucje mikrogwarancyjne itp. Kryteria selekcji 1. Sytuacja finansowa, wydajność operacyjna pośrednika, umiejętność zarządzania ryzykiem i zdolność do przestrzegania warunków Systemu gwarancji dla MŚP. 2. Gwarantowanie przez pośrednika finansowania w formie mikrokredytów. 3. Zakres, w jakim pośrednik ma możliwość zapewnienia systemu wsparcia informacyjnego i/lub biznesowego. 4. Chęć do zaakceptowania kryteriów rozszerzonego dostępu do finansowania. 35

36 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW KRYTERIA KWALIFIKACJI (1) Beneficjenci końcowi Portfel Cel finansowania Instrumenty wchodzące w skład portfela mogą obejmować: Finansowanie inwestycji, rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych i prawnych Finansowanie kapitału obrotowego Finansowanie działalności innowacyjnej, rozwoju technologicznego, nabycia licencji Mikroprzedsiębiorstwa, w szczególności firmy rozpoczynające działalność (firmy założone lub firmy, które dopiero mają być założone). Każdy beneficjent końcowy może skorzystać z dostępnych opcji Systemu gwarancji dla MŚP więcej niż jeden raz. Portfel objęty Gwarancją UE może zawierać gwarancje lub mikrokredyty przeznaczone dla mikroprzedsiębiorstw. Kryteria kwalifikacji instrumentów zostaną określone przez EFI i pośrednika indywidualnie dla danego portfela. 36

37 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW KRYTERIA KWALIFIKACJI (2) Dodatkowy zysk dla pośrednika Wsparcie techniczne Okres spłaty mikrokredytu Kwota mikrokredytu Minimalny okres spłaty – 6 miesięcy Priorytetowy okres spłaty – powyżej 12 miesięcy Maksymalnie 25 000 € 37

38 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WSPARCIE TECHNICZNE Maksymalnie 50 000 € dla jednego pośrednika Kwota wsparcia technicznego Łączna kwota wsparcia technicznego 200 € na jeden mikrokredyt objęty Gwarancją UE Wypłacana pośrednikowi tylko raz dla każdego beneficjenta końcowego Cel wsparcia technicznego Warunek przyznania Częściowa rekompensata wyższych kosztów administracyjnych związanych z udzielaniem mikrokredytów. Okres spłaty mikrokredytu – minimum 12 miesięcy. 50 000 € FormaBezzwrotna dotacja (grant) dla pośrednika. 38

39 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW GWARANCJA UE Współczynnik gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela maksymalnie 75% zaangażowania pośrednika Charakter Gwarancja UE udzielona pośrednikowi może mieć formę gwarancji, współgwarancji lub gwarancji wzajemnej. 39 Współczynnik pułapu gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela standardowo nie przekracza 20% zobowiązania gwarancyjnego w ramach danej Gwarancji UE OpłatyBrak opłaty gwarancyjnej. Okres obowiązywania Maksymalnie 5 lat. Brak opłaty gwarancyjnej

40 Struktura wniosku dla instytucji kredytowej w ramach Programu na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA 40

41 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (1) 1.Działalność pośrednika 1.1. Informacje ogólne: opis instytucji (data utworzenia, liczba pracowników, wspólnicy, itp.), status prawny, ramy regulacyjne i obowiązujące przepisy, rating (do wniosku należy załączyć raporty agencji ratingowych, jeśli takie są) 1.2. Zgodność w zakresie pomocy państwa: dokumentacja potwierdzająca kwalifikację (system publiczny / prywatny) produktu, który ma być objęty Gwarancją UE w odniesieniu do pomocy państwa (procedury informacyjne, intensywność pomocy, itp.) 1.3. Produkty kredytowe oferowane mikroprzedsiębiorstwom: cel, maksymalna kwota, termin spłaty, wskaźnik finansowania inwestycji (%), itp 1.4. Obszar geograficzny działalności 1.5. Sieć oddziałów: liczba, rodzaj i wielkość oddziałów 1.6. Zapewnione usługi informacyjne (objaśnienie oferty, koszty klienta, itp.) 41

42 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (2) 2. Sytuacja finansowa 2.1. Raporty roczne za ostatnie 3 lata 2.2. Dla instytucji korzystających z budżetu / finansowania publicznego oraz instytucji posiadających przydzielony stały budżet, nawet jeśli nie są publiczne: - Budżet dostępny na działalność kredytową ukierunkowaną na MŚP - Czy budżet jest przydzielany szczegółowo na różne produkty? - W jaki sposób i kiedy ustala się budżet? - Czy istnieją ograniczenia budżetowe? 3. Zasady działania 3.1. Polityka kredytowa: procedury wewnętrzne i wytyczne 3.1.1. Kryteria kwalifikacji: sektory, kredytobiorcy (przedsiębiorstwa rozpoczynające działalność, bezrobotni, itp.) 3.1.2. Procentowy udział finansowanych kosztów inwestycji 42

43 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (3) 3.1.3. Procedury oceny ryzyka (rating / scoring): wniosek kredytowy i informacje o finansowanym przedsięwzięciu wymagane od kredytobiorcy 3.1.4. Procedury zatwierdzania kredytów 3.1.5. System podziału obowiązków 3.1.6. Wymagania dotyczące zabezpieczeń 3.1.7. Monitorowanie 3.1.8. Procedury windykacji (terminy, działania, dokumenty) 3.2. Zarządzanie ryzykiem: metody wykorzystywane dla celów prognozowania strat, tworzenia rezerw i zarządzania ryzykiem kredytowym na poziomie portfela 4. Wolumeny kredytów w ramach danego programu mikrokredytów i/lub porównywalnych programów dla podobnych grup docelowych (dane za ostatnie 5 lat; w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 4.1. Roczna liczba i wolumen udzielonych kredytów 4.2. Łączna liczba i wolumen kredytów niespłaconych na koniec roku 43

44 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (4) 5. Pozycja rynkowa pod względem mikrokredytów 6. Stopy procentowe i wynagrodzenie 6.1. Polityka cenowa w odniesieniu do mikrokredytów (w podziale na produkty, cel, okres spłaty, itp.) 6.2. Informacja o wyliczeniu marży powiązanej z ryzykiem 7. Informacja o wynikach działalności w zakresie mikrokredytów dotyczącej produktu, który ma być objęty systemem i/lub porównywalnych programów dla tej samej grupy docelowej (dane za ostatnie 5 lat; jeśli możliwe w podziale na produkty, cel, termin spłaty) 7.1. Wskaźnik kredytów zagrożonych (kredyty w sytuacji nieregularnej / kwota kredytu pozostała do spłaty) 7.2. Szczegółowa analiza poniesionych start 7.3. Średni czas od udzielenia kredytu do zaprzestania spłat przez kredytobiorcę i do ustalenia ostatecznej straty 44

45 GWARANCJE MIKROKREDYTÓW WNIOSEK – INSTYTUCJA KREDYTOWA (5) 8. Proponowane działania zapewniające rozszerzenie dostępu do finansowania dla mikroprzedsiębiorstw w ramach Systemu gwarancji dla MŚP 8.1. Proponowane produkty, które mają być objęte Systemem - Czy to nowy program? W jaki sposób różni się od programów mikrokredytów już oferowanych przez instytucję? - Przewidywane wolumeny kredytów z Gwarancją UE przez okres 3 lat, podstawa szacunków - Strategia wdrożenia: wewnętrzna (niezbędne procedury, systemy itp.) i zewnętrzna (współpraca z partnerami, marketing itp.), szacunkowy czas wdrożenia 8.2. Marketing i promocja wsparcia UE - informacje o możliwościach informowania mikroprzedsiębiorstw o wsparciu UE zapewnianym dla produktu, który ma być objęty Systemem 9. System informatyczny 9.1. Zdolność do przestrzegania wymagań sprawozdawczych związanych z systemem UE 45

46 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 46 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

47 GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH CEL INSTRUMENTU Zabezpieczenie inwestycji MŚP prowadzonych na etapie zakładania i rozpoczynania działalności, finansowania hybrydowego lub finansowania kapitałem podwyższonego ryzyka Wsparcie MŚP poprzez ograniczenie ich trudności związanych ze słabą strukturą finansową oraz pomoc w przenoszeniu działalności Instrument dla pośrednika: gwarancje, współgwarancje, poręczenia Zabezpieczenie części ryzyka pośrednika 47

48 GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH WYBÓR POŚREDNIKÓW Pośrednicy Instytucje finansowe, np. instytucje zapewniające finansowanie hybrydowe, banki, systemy gwarancyjne, w tym m.in. systemy gwarancji wzajemnych. Kryteria wyboru 1. Sytuacja finansowa, wydajność operacyjna pośrednika, umiejętność zarządzania ryzykiem i zdolność do przestrzegania warunków Systemu gwarancji dla MŚP. 2. Udzielanie lub zamiar udzielania przez pośrednika gwarancji portfelowych dla finansowania hybrydowego lub gwarancji dla inwestycji funduszy wysokiego ryzyka, przedsiębiorstw i osób fizycznych w kapitał własny MŚP. 3. Zakres, w jakim pośrednik wykazuje szeroki dostęp geograficzny do MŚP. 4. Gotowość zaakceptowania kryteriów rozszerzonego dostępu do finansowania. 48

49 GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH KRYTERIA KWALIFIKACJI (1) Beneficjenci końcowi Portfel MŚP na etapie zakładania lub rozpoczynania działalności lub już funkcjonujące, ale istniejące nie dłużej niż 10 lat korzystające z finansowania hybrydowego bądź w formie inwestycji kapitałowych Każdy beneficjent końcowy może skorzystać z dostępnych opcji Systemu gwarancji dla MŚP więcej niż jeden raz. Portfel objęty Gwarancją UE może zawierać gwarancje oraz instrumenty kapitałowe przeznaczone dla MŚP. Kryteria kwalifikacji instrumentów zostaną określone przez EFI i pośrednika indywidualnie dla danego portfela. 49

50 GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH KRYTERIA KWALIFIKACJI (2) Kwota Maksymalna wysokość inwestycji kapitałowej podlegającej objęciu gwarancją wynosi 500 000 € Cel finansowania Portfel może obejmować następujące formy finansowania: Instrumenty hybrydowe, w tym np.: podporządkowane instrumenty dłużne, ciche udziały, instrumenty dłużne z prawem do pożytków, prawa udziału w zyskach oraz obligacje zamienne/ z warrantami Gwarancje dla powyższych form finansowania hybrydowego Gwarancje udzielone przez pośredników na rzecz funduszy dostarczających MŚP kapitału zalążkowego, kapitału na rozpoczęcie działalności i innych form kapitału wysokiego ryzyka 50

51 GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH GWARANCJA UE Współczynnik gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela maksymalnie 50% zaangażowania pośrednika Charakter Gwarancja UE udzielona pośrednikowi może mieć formę gwarancji, współgwarancji lub poręczenia. 51 Współczynnik pułapu gwarancji określany indywidualnie dla każdego portfela standardowo nie przekracza 20% zobowiązania gwarancyjnego w ramach danej Gwarancji UE Prowizje Brak prowizji od gwarancji. Ewentualna prowizja od zaangażowania – naliczana od kwoty niewykorzystanego zaangażowania. Okres obowiązywania Maksymalnie 10 lat. Brak prowizji od gwarancji

52 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 52 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

53 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP SPECYFIKA I CEL INSTRUMENTU Sekurytyzacja pozwoli pośrednikom: Pozyskać środki na dogodnych warunkach Ułatwi dostęp do rynków kapitałowych zwłaszcza podmiotom nieobjętym ratingiem lub o niskim ratingu (np.: małe banki) Wesprze tworzenie nowych produktów dla MŚP (np.: udzielanie nowego finansowania z założeniem jego późniejszej sekurytyzacji) Instrument dla pośrednika: gwarancje, instrumenty pokrewne 53 Nie została określona standardowa procedura postępowania w przypadku Sekurytyzacji portfeli dłużnych MŚP. Proces opiera się na indywidualnych negocjacjach EFI i instytucji pośredniczącej. Przyznawanie dalszych, kolejnych środków finansowych lub gwarancji na rzecz MŚP

54 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP WYBÓR POŚREDNIKÓW (1) Pośrednicy Podmiot zakładający portfel dodatkowy lub zobowiązujący się taki portfel założyć. Rolę pośrednika mogą pełnić: banki, firmy leasingowe, systemy gwarancyjne, podmioty specjalnego przeznaczenia, instytucje mikrofinansowania i inne instytucje zajmujące się finansowaniem MŚP. Kryteria selekcji 1. Sytuacja finansowa, wydajność operacyjna pośrednika, umiejętność zarządzania ryzykiem, zdolność do obsługi portfela sekurytyzowanego i przestrzegania warunków Systemu gwarancji dla MŚP. 2. Gotowość i zdolność pośrednika do założenia portfela dodatkowego. 3. Ogólne zaangażowanie pośrednika w finansowanie MŚP. 4. Zakres w jakim Gwarancja UE ułatwiłaby pośrednikowi dostęp do rynków kapitałowych. 54

55 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP WYBÓR POŚREDNIKÓW (2) 5. Zakres, w jakim portfel dodatkowy obejmuje finansowanie MŚP udzielone na sfinansowanie inwestycji lub przeniesienie działalności, instrumenty hybrydowe. 6. Zakres, w jakim portfel sekurytyzowany lub struktura transakcji obejmują elementy innowacyjne, np.: a. Mniej typowe aktywa bazowe (np.: instrumenty hybrydowe i inne powiązane z kapitałem własnym, obligacje emitowane przez MŚP, mikrokredyty, itp.) b. Aktywa bazowe pochodzące z różnych krajów lub z krajów gdzie rynek sekurytyzacyjny jest mniej rozwinięty c. Pochodzenie od kilku sprzedających 7. Zakres, w jakim portfel sekurytyzowany obejmuje dłużników MŚP. 8. Gotowość do zaakceptowania kryteriów lepszego dostępu do finansowania. Kryteria selekcji 55

56 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP PORTFELE Portfel sekurytyzo wany Składa się z aktywów bazowych zwykle wykorzystywanych w transakcjach sekurytyzacyjnych, np.: - Instrumenty dłużne, należności leasingowe, instrumenty hybrydowe i inne instrumenty powiązane z kapitałem własnym oraz inne rodzaje finansowania długiem - Obligacje i pokrewne instrumenty emitowane przez MŚP - Należności handlowe pozyskane przez MŚP - Gwarancje dla wszystkich powyższych instrumentów - Finansowanie mniejszych instytucji finansowych bez ratingu, w tym instytucji mikrofinansowania, które z uzyskanych środków finansują MŚP Portfel dodatkowy Znaczna część środków uzyskanych w wyniku sekurytyzacji musi zostać przeznaczona na utworzenia portfela dodatkowego na pokrycie finansowania lub gwarancji na rzecz MŚP. Kryteria kwalifikacji instrumentów wchodzących w skład portfela dodatkowego są każdorazowo ustalane przez EFI i i pośrednika. 56

57 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP KRYTERIA KWALIFIKACJI Beneficjenci końcowi Cel finansowania MŚP Każdy beneficjent końcowy może skorzystać z dostępnych opcji Systemu gwarancji dla MŚP więcej niż jeden raz. Portfel dodatkowy może zawierać: instrumenty dłużne wykorzystywane do finansowania nowych inwestycji oraz rozpoczynania i przenoszenia działalności formy finansowania hybrydowego służące wzmocnieniu struktury finansowej MŚP transakcje finansujące dotyczące dowolnego MŚP 57 Termin zapadalności Minimalny okres zapadalności – 12 miesięcy Priorytetowy okres zapadalności – powyżej18 miesięcy

58 SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP GWARANCJA UE Współczynnik gwarancji Gwarancja UE wynosi: - Do 100% gwarantowanej transzy dla transz wszystkich klas, oprócz klasy najniższej - Do 50% gwarantowanej transzy najniższej klasy Beneficjent Gwarancji UE Gwarancja udzielona będzie na rzecz posiadacza obligacji lub na rzecz pośrednika. 58 Prowizje Prowizja od gwarancji. Ewentualna prowizja od zaangażowania – naliczana od docelowej wielkości portfela pomniejszonej o kwotę portfela dodatkowego. Okres obowiązywania Maksymalnie 10 lat. Wsparcie techniczne Częściowa rekompensata kosztu uzyskania ratingu zewnętrznego danej transakcji Kwota wsparcia – maksymalnie 50 000 €, jednocześnie nie więcej niż 50% kosztu uzyskania ratingu

59 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE I. SMEG – 4 RODZAJE GWARANCJI II. PROCEDURA SKŁADANIA I OCENY WNIOSKÓW IV. GWARANCJE KREDYTÓW (WNIOSEK) V. GWARANCJE MIKROKREDYTÓW (WNIOSEK) VI. GWARANCJE INWESTYCJI KAPITAŁOWYCH VII. SEKURYTYZACJA PORTFELI DŁUŻNYCH MŚP 59 III. PODSTAWOWE ELEMENTY UMOWY I WSPÓŁPRACY

60 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP ZASADY APLIKOWANIA O WSPARCIE Dziękuję za uwagę ! 60

61 SMEG – SME GUARANTEE FACILITY SYSTEM GWARANCJI DLA MŚP Magdalena Michalik Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku Banków Polskich Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 Komponent „Instrumenty finansowe MŚP” ul. Kruczkowskiego 8 00 – 380 Warszawa tel/fax +48 22 696 64 95 Strona internetowa: www.cip.gov.pl/eip/kpkzbpwww.cip.gov.pl/eip/kpkzbp Infolinia mailowa: kpkcip@zbp.plkpkcip@zbp.pl 61