Makijaż kamuflujący w lecznictwie dermatologicznym Makijaż kamuflujący w lecznictwie dermatologicznym
n Dobry wygląd sprawia, że czujemy się pewni siebie, asertywni, a niekiedy wzbudzamy uznanie (Zimbardo) n Efekt pierwszego wrażenia-informacja otrzymana na początku wytwarza układ odniesienia, którym osoba spostrzegająca posługuje się przy interpretowaniu późniejszych informacji. Jeśli późniejsze informacje są niezgodne z początkowymi, to zniekształca się je tak, aby pasowały do ustalonego wcześniej układu odniesienia. Ponadto pozytywna ocena własnych dokonań ułatwia tolerowanie krytycznej oceny własnego wyglądu, natomiast niezadowolenie z własnych osiągnięć umacnia ocenę krytyczną- często sądzimy więc, że za nasze niepowodzenia w pracy czy w życiu osobistym odpowiedzialny jest zły wygląd
n Większość schorzeń dermatologicznych, występujących w obrębie skóry twarzy powoduje dyskomfort psychiczny u pacjentów. Zmiany te powodują narastanie zaburzeń emocjonalnych, które mogą prowadzić do depresji, obniżenia poczucia własnej godności, obniżenia jakości życia, obniżenia samooceny, dysfunkcji seksualnych i stresu
Coraz częściej dostrzegane jest znaczenie kosmetyków w ogólnej pielęgnacji skóry osób zdrowych, jak i u pacjentów z problemami skórnymi Stosowane leczenie niweluje zmiany skórne, ale niejednokrotnie defekty kosmetyczne pozostają i są przyczyną niezadowolenia pacjentów z efektów terapeutycznych. W tym przypadku makijaż korekcyjny (kamuflaż) jest rozwiązaniem uzupełniającym leczenie farmakologiczne i poprawiającym samoakceptację pacjentów.
n n Kamuflaż jest techniką makijażu, która pozwala minimalizować występujące na skórze nieestetyczne zmiany barwnikowe, naczyniowe, zapalne a także zniekształcające zmiany pourazowe lub po zabiegach chirurgicznych n Kamuflaż kosmetyczny może być stosowany zarówno przez pacjentów z wrodzonymi lub nabytymi problemami skórnymi
Wskazania do wykonania makijażu korygującego u pacjentów dermatologicznych (Prystupa-Chalkidis): n zmiany lub nieprawidłowości wrodzone, pourazowe lub operacyjne (naczyniaki, zaburzenia pigmentacyjne, tatuaże, blizny) n choroby dermatologiczne (trądzik różowaty, młodzieńczy, toczeń rumieniowaty, bielactwo wrodzone i nabyte, wyprysk, łuszczyca) n zmiany związane z fazą gojenia po zabiegach dermatologii estetycznej lub operacjach plastycznych (dermabrazja, peelingi chemiczne)
n Kamuflaż (camouflage) oznacza maskowanie, charakteryzowanie i zasłanianie n Preparaty stosowane do makijażu korekcyjnego (podkłady, korektory, pudry sypkie i typu compact oraz materiały wykończeniowe: cienie, kredki, pomadki, róże, maskary) powinny spełniać warunki stawiane kosmetykom przeznaczonym do skóry wrażliwej
n nie zawierają składników potencjalnie alergizujących (substancji zapachowych, konserwantów) n nie mają działania komedogennego n mają silne właściwości kryjące n łatwo się rozprowadzają i usuwają z powierzchni skóry n są odporne na ścieranie, działanie wody i potu n nie stwarzają efektu maski n są dobrze tolerowane
n Preparaty do makijażu korekcyjnego zawierają od 40% do 50% pigmentów, podczas gdy tradycyjne kosmetyki do makijażu zawierają 10-15%. Im większa ilość pigmentów tym produkt jest mniej przezroczysty, ma mocniejszy kolor i w związku z tym lepiej tuszuje zmiany skórne
Dobór postaci preparatu: n do zmian punktowych – korektor w kredce n do zmian zajmujących duże powierzchnie - podkłady płynne i pudrowe do skóry tłustej - kremowe do skóry suchej
HISTORIA KAMUFLAŻU KOREKCYJNEGO Technika kamuflażu została wprowadzona w USA w końcu lat 60-tych ubiegłego wieku W latach 80-tych zaczęto ją stosować we Francji, a następnie w Anglii i innych krajach Europy m.in. we Włoszech
BARWA SKÓRY n n zależy od melaniny syntetyzowanej genetycznie i wytwarzanej w wyniku ekspozycji skóry na światło słoneczne n n nie zależy od liczby komórek produkujących barwnik, ale od aktywności melanocytów. n n u osób z jasną karnacją ziarnistości melaniny znajdują się jedynie w warstwie podstawnej naskórka n n w przypadku ciemnej skóry pigment dostrzega się w wyższych warstwach naskórka n n zabarwienie skóry Afrykańczyków wywołane jest intensywną pigmentacją, wszystkich warstw, łącznie z rogową. Melanocyty są u nich większe, posiadają liczniejsze wypustki dendrytyczne, a przede wszystkim odznaczają się dużą aktywnością enzymatyczną
Proces melanogenezy Epiderma Melanina Melanocyty UV (A +B) Keratynocyty Opalenizna
Opalanie (lub opóźniona pigmentacja) n Obrona przeciw szkodliwemu efektowi napromieniowania UV n Stymulacja melanogenezy n Początek 3-5 dni po ekspozycji = czas potrzebny melanocytom do syntezy melaniny, która zostanie przekazana sąsiednim keratynocytom sąsiednim keratynocytom n Stopniowo blaknie n Naturalna opalenizna to ochrona przed słońcem równa SPF 5 dzięki procesowi opalania, skóra jest w stanie zwiększyć swój własny MED o 4 stanie zwiększyć swój własny MED o 4 O palanie Bez ekspozycji Po ekspozycji
Przyczyny powstawania znamion barwnikowych: - genetyczne - swoiste bodźce świetlne - szkodliwe czynniki chemiczne - czynniki humoralne - nieswoiste oddziaływanie w miejscowych naskórkowych procesach chorobowych prowadzące do zaburzeń syntezy melaniny bądź przekazywania pigmentu keratynocytom
WSKAZANIA DO KAMUFLAŻU KOSMETYCZNEGO Bielactwo wrodzone (albinismus)
Bielactwo nabyte (vitiligo) Etiologia tej choroby nie jest w pełni wyjaśniona Istotą schorzenia jest zanik melanocytów lub znaczne zaburzenie ich struktury Choroba występuje rodzinnie w 30%, dziedziczenie jest autosomalne, częściej dominujące, z różną penetracją genu. Najbardziej prawdopodobna jest etiologia autoimunnologiczna i neurogenna Zmiany skórne mają charakter ostro odgraniczonych odbarwień z przebarwieniem na obwodzie. Włosy w obrębie plam bielaczych są siwe Umiejscowienie jest rozmaite, najczęściej odbarwienia dotyczą twarzy, grzbietów rąk i okolic narządów płciowych, ale mogą być uogólnione Okres trwania jest wieloletni, najczęściej zmiany utrzymują się w ciągu całego życia Plamy pojawiają się nagle lub stopniowo W lecie są bardziej widoczne z uwagi na przebarwienie skóry otaczającej pod wpływem słońca
Bielactwo rzekome (pseudovitiligo)
Piegi (ephelides) Zmiany mają charakter genetyczny, dziedziczenie jest autosomalne dominujące Liczba melanocytów nie jest zwiększona, natomiast proces wytwarzania barwnika jest przyspieszony Są to drobne, brunatne plamki o gładkiej powierzchni, umiejscowione w okolicach skóry szczególnie narażonej na działanie światła słonecznego-twarz, dłonie, ramiona, przedramiona. Często kojarzone są z jasną karnacją skóry Utrzymują się w ciągu całego życia, ale są mniej nasilone w starszym wieku. W lecie uwidaczniają się bardziej pod wpływem nasłonecznienia
Melasma (Chloasma-ostuda) Przebarwienia są związane ze wzmożonym wytwarzaniem melaniny Czynnikami wywołującymi lub sprzyjającymi są ciąża, zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze, choroby wątroby, stosowanie kosmetyków zawierających środki światłouczulające np.olejek bergamotowy, stosowanie niektórych leków, zwłaszcza antykoncepcyjnych Zmiany mają charakter przebarwionych dobrze odgraniczonych plam o zabarwieniu od żółtobrunatnej do ciemnobrunatnej i nieregularnych zarysach Zmiany mogą ustępować samiostnie, np. po porodzie, leczeniu hormonalnym lub odstawieniu wywołujących je leków
Plamy soczewicowate (Lentigines)
Zespół Peutza-Jeghersa Zespół niekiedy występuje rodzinnie, dziedziczenie jest autosomalne dominujące Zmiany skórne polegają na występowaniu plam barwnikowych lub plam soczewicowatych na czerwieni warg i błonach śluzowych jamy ustnej oraz na skórze twarzy, zwłaszcza w otoczeniu ust Drugim podstawowym objawem zespołu jest polipowatość jelit
Trądzik pospolity (Acne vulgaris) Jest to schorzenie głównie osób młodych, związane z nadczynnością gruczołów łojowych, cechujące się obecnością zaskórników, wykwitów grudkowo- krostkowych i głębokich torbieli Zmiany umiejscowione są na twarzy, dekolcie i plecach Czynnikiem usposabiającym jest osobnicza skłonność do rogowacenia ujść mieszków włosowych, skłonność ta jest dziedziczna, dziedziczenie jest autosomalne dominujące, z różną penetracją genu
Trądzik różowaty (Rosacea) Zmiany chorobowe dotyczą osób w wieku dojrzałym, częściej kobiet Czynnikami usposabiającymi są zaburzenia naczynioruchowe związane z układem nerwowym wegetatywnym, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze. Stwierdzono również znamiennie częstszą obecność Demodex folliculorum
Choroba przebiega w trzech etapach. Początkowo dochodzi do pojawiania się przemijającego rumienia, pojawiającego się po spożyciu alkoholu, ekspozycji na światło słoneczne lub po błędzie dietetycznym. W dalszym etapie dochodzi do utrwalenia rumienia i pojawienia się teleangiektazji. Jest to tzw. okres rumieniowy W dalszym etapie pojawiają się zmiany grudkowo- krostkowe W rzadkich przypadkach dochodzi do zmian przerostowych w obrębie nosa (rinophyma), które dotyczą tylko mężczyzn
Zasady kwalifikacji pacjentów do kamuflażu korekcyjnego Pacjenci powinni przejść badanie wstępne mające na celu określenie potrzeby zastosowania kamuflażu Powinni zostać bardzo dokładnie poinformowani o technice jego wykonania.
Powinno się przedyskutować z pacjentem jego styl życia, oczekiwania dotyczące zabiegu i prawdopodobne rezultaty makijażu. Może się bowiem zdarzyć, że lekarz będzie miał do czynienia z chorym z dysmorfofobią - wówczas pacjenci mają zupełnie nierealne oczekiwania dotyczące własnej osoby, gdyż zaburzenia psychiczne leżą u podstawy ich problemu. Pacjenci powinni być badani po dwóch tygodniach celem kontroli ich umiejętności samodzielnego nakładania podkładu korekcyjnego
Sprzęt do makijażu korygującego: n Pędzle różnej szerokości z naturalnego włosia n Gąbki do makijażu n Paleta z tworzywa sztucznego – służy do przygotowywania produktów pod względem kolorystycznym n Puszek n Szpatułki – pobieranie i przenoszenie kosmetyków na paletę
Kolejność postępowania: n Przygotowanie skóry: demakijaż, tonizacja, nawilżenie skóry n Weryfikacja zmian skórnych, analiza kształtu twarzy, jej rysów i mimiki n Nałożenie odpowiednich produktów (bazy i/lub korektora, i/lub kamuflażu) n Dostosowanie koloru podkładu do karnacji i/lub zmian skórnych n Zastosowanie technik utrwalania podkładów: pudry, pudry mozaikowe i specjalne utrwalacze n Makijaż kolorowy jako wykończenie
n W celu dobrania odpowiedniego koloru, który zneutralizowałby daną zmianę skórną, należy posłużyć się kołem chromatycznym. Według reguł rządzących kołem kolory leżące naprzeciw siebie znoszą się wzajemnie (żółty neutralizuje fiolet i niebieski, odcienie zieleni tuszują zmiany w kolorze czerwonym). Cienie pod oczami koryguje się korektorami żółtymi, a teleangiektazje preparatami o barwie zielonej. W celu uwypuklenia danej okolicy pokrywa się ją kolorem jasnym, natomiast kolory ciemne nadają głębię.
Techniki wykonywania makijażu korygującego: 1. Wykorzystanie zdolności kryjących podkładów i/lub kamuflaży, które po odpowiednim przygotowaniu skóry aplikujemy precyzyjnie tylko na obszar zmiany skórnej. Następne nakładamy podkład właściwy w celu ujednolicenia koloru skóry oraz puder o zdolnościach utrwalających kamuflaż
Techniki wykonywania makijażu korygującego: 2. Wykorzystanie właściwości kryjących kamuflaży oraz ich kolorów. Po przygotowaniu skóry aplikujemy najjaśniejszy kamuflaż na przebarwienie i obszar poza nim, z niewielkim marginesem. Następnie w ten sam sposób nakładamy drugi kamuflaż o barwie tak dobranej aby po nałożeniu, w efekcie częściowego wymieszania, otrzymać kolor zbliżony do naturalnego koloru skóry. Kamuflaż dwufazowy utrwalamy odpowiednim pudrem
Techniki wykonywania makijażu korygującego: 3. Nie bazuje na kamuflażu i polega na posługiwania się podkładami fluidami lub kompaktowymi, których używa się po nałożeniu produktu zwanego „podkładem pod podkład”. Jest on koloru białego i łączy się go z odpowiednim kolorem pudru pigmentacyjnego zależnego od koloru przebarwienia (np. czerwone-zielony). Następnie na to przebarwienie nakładamy podkład właściwy, w kolorze dobranym do barwy skóry. Makijaż utrwalamy pudrem.
Stosunkowa łatwość wykonania makijażu korekcyjnego sprawia że pacjenci chcą i mogą nauczyć się tych technik. Krótki czas zabiegu i niewielkie, w stosunku do uzyskanego efektu wizualnego, nakłady finansowe są przez pacjentów pozytywnie oceniane. Techniki makijaży korekcyjnego to dobry sposób na uzyskanie doraźnych, optycznych efektów kosmetycznego krycia zmian skórnych.
Korektę niedoskonałości skóry pierwszy etap polega na ocenie i analizie niedoskonałości skóry, w trakcie drugiego etapu doradcy pokazują pacjentom jak wykonać makijaż, który ukryje niedoskonałości skóry zdobytą podczas konsultacji wiedzę na temat korekty pacjenci mogą następnie wykorzystywać wżyciu codziennym