Narada inaugurująca rok szkolny 2014/2015 Lubelskiego Kuratora Oświaty z dyrektorami przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów nadzorowanych przez Oddział Zamiejscowy w Chełmie Chełm, 28 sierpnia 2014 r.

Realizacja podstawowych kierunków polityki oświatowej państwa przez Lubelskiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2013/2014 Lublin, sierpień 2014 r.

Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku 2013/ )Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego. 2)Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych. 3)Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. 4)Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych.

4 Do dnia 31 maja 2014 r. przeprowadzono 313 ewaluacji, w tym: 41 ewaluacji całościowych, 272 ewaluacje problemowe. Do dnia 31 sierpnia 2014 r. przeprowadzono 368 ewaluacji, w tym: 45 ewaluacji całościowych, 323 ewaluacje problemowe. Ewaluacje

5 Lp.Typ szkoły/placówki Liczba ewaluacji: całościoweproblemowełącznie 1. Przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego Szkoły podstawowe Gimnazja Licea ogólnokształcące019 5.Technika023 6.Zasadnicze szkoły zawodowe Poradnia psychologiczno- pedagogiczna 055 Ewaluacje – typy szkół/placówek

6 Lp. Typ szkoły/placówki Liczba ewaluacji: całościoweproblemowełącznie 8. Młodzieżowe domy kultury Specjalne ośrodki szkolno- wychowawcze Młodzieżowe ośrodki wychowawcze Młodzieżowe ośrodki socjoterapii Placówki doskonalenia nauczycieli Placówki, o których mowa w art. 2 pkt 7 (bursy szkolne) Biblioteki pedagogiczne011 Suma Ewaluacje – typy szkół/placówek

7 Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego 1. Procesy edukacyjne w badanych przedszkolach planowane i realizowane są z uwzględnieniem rozwojowych potrzeb dzieci, jednak podejmowane monitorowanie oraz analizy nie zawsze są użyteczne, bowiem nie kończą się formułowaniem wniosków, wpływających na jakościowy rozwój placówki.

8 Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego 2. Nauczyciele tworzą autorskie programy i projekty edukacyjne, jednak nie zawsze można tym programom przypisać walory nowatorstwa. 3. Przedszkola podejmują skuteczne działania na rzecz budowania bezpiecznych warunków, zapewnienia dzieciom środowiska edukacyjnego stymulującego ich rozwój.

9 Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego 4. Współpraca nauczycieli wpływa korzystnie na planowanie i realizację działań wspomagających i edukacyjnych. 5. Przedszkola podejmują liczne działania na rzecz lokalnego środowiska (m.in. imprezy integracyjne, otwarte, charytatywne, udostępnianie zasobów), co jest pozytywnie postrzegane przez lokalne społeczności.

10 Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego 6.Obserwuje się ograniczoną partycypację rodziców w wypracowywaniu koncepcji działań przedszkoli i niewielką aktywność w inicjowaniu działań na rzecz rozwoju dzieci.

11 W szkołach podstawowych, gimnazjach ewaluacje problemowe realizowane były w zakresie wymagań: 1. określonych przez MEN: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się; Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej; Respektowane są normy społeczne. 2. wskazanych przez LKO: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji; Szkoła lub placówka organizuje procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. ZAKRES EWALAUCJI PROBLEMOWYCH

12 1.Badane szkoły rozpoznają potrzeby i możliwości uczniów, dostosowując do nich swoje działania, które są skuteczne oraz adekwatne do potrzeb i możliwości większości uczniów. 2. Prowadzone są analizy wyników badań zewnętrznych i wewnętrznych (w tym losów absolwentów), a wdrażane wnioski przynoszą pozytywne efekty. Wnioski z ewaluacji szkół

13 3. Badane szkoły przeciwdziałają powstawaniu nierówności wśród uczniów i zachowań dyskryminacyjnych, m.in. tworząc sytuacje edukacyjne prezentujące wzorce współżycia społecznego; jednak nie zawsze przekłada się to na oczekiwane postawy uczniów. Wnioski z ewaluacji szkół

14 1.W zdecydowanej większości badanych szkół i placówek procesy edukacyjne są planowane i realizowane, z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobu realizacji podstawy programowej; osiągnięcia uczniów są monitorowane, uczniowie uzyskują informację o swoich postępach w nauce. Ewaluacje – uogólnione wnioski

15 Ewaluacje – uogólnione wnioski 2.Większość badanych szkół i placówek podejmuje wewnętrzne prace analityczno-diagnostyczne, w celu poprawy jakości pracy. Wyniki ewaluacji, wskazują na zróżnicowany poziom zaawansowania i realizacji tych działań: prowadzone analizy wewnętrzne opierają się na analizach ilościowych z ograniczonym wykorzystaniem analiz jakościowych; niewielkie wykorzystywanie wyników analiz do modyfikacji działań szkół i ograniczona skuteczność wdrażanych wniosków.

16 Ewaluacje – uogólnione wnioski 3.Szkoły i placówki realizują zadania wychowawcze i profilaktyczne skupione na zwalczaniu zagrożeń i promowaniu pożądanych postaw, jednak w ok. 1/3 badanych szkół stwierdzono występowanie niepożądanych, łamiących normy społeczne zachowań uczniów. Zdecydowana większość uczniów i wychowanków deklaruje, że czuje się bezpiecznie.

17 Ewaluacje – uogólnione wnioski 4. Podejmowanie działań antydyskryminacyjnych częściej pozostaje reakcją na zaistniały problem; w szkołach są uczniowie mający poczucie lekceważenia przez innych. 5. Większość badanych szkół i placówek współpracuje ze środowiskiem lokalnym, mając na uwadze rozwój edukacyjny uczniów i wychowanków.

18 Ewaluacje – uogólnione wnioski 6. Udział szkół w dodatkowych programach i projektach wzbogaca ofertę programową o zajęcia wspomagające rozwój uczniów, lecz nie zawsze wpływa na poprawę jakości procesów edukacyjnych. 7.Ograniczony wpływ rodziców na funkcjonowanie szkół wskazuje na brak rozwiązań zapewniających zbieranie i uwzględnianie opinii rodziców w procesie podejmowania decyzji.

Wymaganie Obszar % szkół, w których obszar jest niespełniony 12 Zarządzanie szkołą lub placówką prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów (B) 63% 9 Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i szkoły (B) 57% 8 Szkoła lub placówka wykorzystuje informacje o losach absolwentów do promowania wartości edukacji (B) 50% 1 Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest przygotowywana i modyfikowana we współpracy z uczniami i rodzicami (B) 47% 3 Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) 44% 4 Uczniowie realizują różnorodne działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby (B) 43% 7 Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy (B) 43% 9 Szkoła lub placówka realizuje inicjatywy rodziców (B) 37% 2 W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) 34% Szkoły ogółem – obszary do rozwoju

20 Kontrole planowe Zaplanowano i zrealizowano 608 kontroli planowych. Typ szkoły/placówkiLiczba kontroli Przedszkola42 Szkoły podstawowe424 Gimnazja98 Szkoły policealne8 Technika25 Zasadnicze szkoły zawodowe8 Publiczne placówki doskonalenia nauczycieli3 Razem przeprowadzono608

21 Liczba kontroli w tym w oddziałach KO LublinBiała PodlaskaChełmZamość Organizacja kształcenia uczniów niepełnosprawnych Wydano dyrektorom szkół 68 zaleceń, które najczęściej dotyczyły: przekroczenia dopuszczalnej liczby uczniów w oddziale szkoły podstawowej integracyjnej oraz w oddziale integracyjnym w szkole podstawowej ogólnodostępnej, brak realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu, nieokreślania w indywidualnym programie edukacyjno - terapeutycznym zajęć rewalidacyjnych.

22 Organizacji pracy świetlicy szkolnej w szkołach podstawowych Wydano dyrektorom szkół 19 zaleceń, sformułowano 3 wnioski i uwagi. Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły: zapewnienia uczniom możliwości korzystania ze świetlicy szkolnej, zorganizowania zajęć w świetlicy w taki sposób, aby liczba uczniów przypadających na jednego wychowawcę nie przekraczała 25 osób, uzupełnienia dziennika zajęć w świetlicy. Liczba kontroli w tym w oddziałach KO LublinBiała PodlaskaChełmZamość

23 Wydano dyrektorom szkół 19 zaleceń. Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów do: powoływania zespołu i przeprowadzania postępowania powypadkowego oraz sporządzania stosownej dokumentacji, w przypadku zaistnienia wypadku, zawiadamiania właściwych osób i organów. Liczba kontroli w tym w oddziałach KO LublinBiała PodlaskaChełmZamość Zapewnienia bezpieczeństwa uczniom w czasie pobytu w szkole

24 Typ szkoły Liczba kontroli w tym w oddziałach KO Lublin Biała Podlaska ChełmZamość w publicznej szkole podstawowej w publicznym gimnazjum Zgodność realizacji obowiązkowych zajęć edukacyjnych z ramowymi planami nauczania W publicznych gimnazjach – wydano 12 zaleceń dotyczących: uwzględniania stopnia znajomości języka obcego przy podziale na grupy na obowiązkowych zajęciach z języków; podziału na grupy na obowiązkowych zajęciach z informatyki, języków obcych w oddziałach integracyjnych. W publicznych szkołach podstawowych – wydano 23 zalecenia dotyczące: podziału na grupy na obowiązkowych zajęciach komputerowych, tygodniowego wymiaru godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów klas I i II na I etapie edukacyjnym, podziału na grupy na obowiązkowych zajęciach z języka obcego.

25 Liczba kontroli w tym w oddziałach KO LublinBiała PodlaskaChełmZamość Prawidłowość organizacji zajęć dodatkowych w oddziałach przedszkolnych w publicznym przedszkolu Wydano 14 zaleceń, które dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania: organizacji oddziałów przedszkolnych z liczbą dzieci nieprzekraczającą 25, określenia w statucie przedszkola organizacji zajęć dodatkowych.

26 Liczba kontroli w tym w oddziałach KO LublinBiała PodlaskaChełmZamość Wydano dyrektorom publicznych szkół podstawowych 9 zaleceń, dyrektorom publicznych gimnazjów 7 zaleceń, najczęściej dotyczących: zapewnienia uczniom możliwości pozostawiania części podręczników i przyborów szkolnych w szkole, dokonania korekty zestawu podręczników z uwzględnieniem wykazu podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczonych do kształcenia ogólnego, podjęcia działań organizacyjnych umożliwiających obrót używanymi podręcznikami na terenie szkoły, niezawierania z podmiotami zewnętrznymi umów, których treść narzucałaby nauczycielom wybór podręcznika określonego wydawnictwa. Wybór podręczników przez nauczycieli i działania organizacyjne dyrektora szkoły umożliwiające obrót używanymi podręcznikami na terenie szkoły

27 czerwiec 2014 r. - informacja do organów prowadzących szkoły o możliwości ubiegania się o dofinansowanie w zakresie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne, luty- kwiecień 2014 r. - spotkania z rodzicami dzieci 5 i 6-letnich gminnych i miejskich spotkań (uczestniczyło 535 dyrektorów szkół podstawowych oraz 372 przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego, przedstawiciele poradni oraz organów prowadzących szkoły/placówki). Wspieranie rozwoju dziecka młodszego, w tym obniżenie wieku szkolnego do 6 lat

28 wizytatorzy odwiedzili 938 szkół podstawowych – sprawdzano warunki i bazę dydaktyczną, zlecono 19 kontroli doraźnych w szkołach, w których stopień przygotowania budził wątpliwości, wrzesień 2014 r. - kontrola realizacji zaleceń. Monitorowanie przygotowania szkół podstawowych do przyjęcia dzieci 6 letnich

29 Monitorowanie działalności szkół w zakresie promocji zdrowia i bezpieczeństwa Monitorowanie przeprowadzono w 203 szkołach: 23 szkołach niepublicznych wszystkich typów, 180 szkołach publicznych (81 szkołach podstawowych, 53 gimnazjach, 23 liceach ogólnokształcących, 11 technikach, 8 zasadniczych szkołach zawodowych).

30 Monitorowanie działalności szkół w zakresie promocji zdrowia i bezpieczeństwa Wnioski: 1.W monitorowanych szkołach realizuje się program wychowawczy i program profilaktyki, które uwzględniają treści z zakresu promocji zdrowia i bezpieczeństwa. 2.W 200 szkołach programy wychowawcze i profilaktyki zostały opracowane na podstawie przeprowadzonych diagnoz. W 3 szkołach nie diagnozowano potrzeb i problemów uczniów w tym zakresie. 3.W 176 szkołach dokonuje się oceny skuteczności realizowanych programów. W 27 szkołach oceny nie dokonano szkoły posiadają procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa dzieci młodzieży. 30 szkół procedur nie posiada. 5.W 52 szkołach założono rodzinom „niebieskie karty”.

31 Monitorowanie realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego Monitorowanie przeprowadzono w: 231 przedszkolach, 152 szkołach podstawowych, 55 gimnazjach, 22 liceach ogólnokształcących. Dyrektorzy i nauczyciele wypełnili łącznie 2459 ankiet.

32 Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli: Liczba kontroli w: przedszkolach szkołach dla dzieci i młodzieży szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimna- zjalnych  zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami 4 4  realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania  przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki  przestrzeganie statutu szkoły lub placówki  przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia  zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki  przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty Kontrole doraźne Kontrole doraźne od 1 września 2013 r. do 31 lipca 2014r. – 166 kontroli

33 Kontrole doraźne Kontrole doraźne Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli: Liczba kontroli w: przedszkolach szkołach dla dzieci i młodzieży szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimnazj alnych  inne: przestrzeganie przez szkolę publiczną przepisów art. 7 ust. 1 ustawy o systemie oświaty organizacja pracy świetlicy szkolnej realizacja zaleceń wydanych przez KO sprawowanie przez dyrektora nadzoru nad praca nauczycieli udzielanie uczniom pomocy psychologiczno- pedagogicznej zgodnie z zapisami rozporządzenia rekrutacja do szkoły/placówki organizacja zajęć dodatkowych w przedszkolu zapewnienie zastępstw za nieobecnych nauczycieli zasadność wydawania orzeczeń przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną rozpatrywanie skarg i wniosków przestrzeganie zapisów rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego prawidłowość prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania

34 Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli Liczba zaleceń zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami 6 przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki 7 przestrzeganie statutu szkoły lub placówki 14 przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 5 zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki 26 Inne:86 RAZEM144 Wyniki kontroli doraźnych Wyniki kontroli doraźnych (liczba zaleceń wydanych w obszarach wynikających z art. 33 ust. 2 ustawy o systemie oświaty – najczęściej wydawane zalecenia )

35 Wspomaganie Zakres zadań realizowanych w ramach wspomagania: przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej organu analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli (30 sierpnia 2014), upowszechnianie przykładów dobrych praktyk, promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki, organizowanie konferencji i narad dla dyrektorów szkół i placówek.

36 Podsumowanie: Wyniki nadzoru potwierdzają, że w placówkach oświatowych naszego województwa realizowane są założenia polityki oświatowej państwa. Wyniki ewaluacji w większości przypadków dają pozytywny obraz pracy szkół. Coraz więcej szkół traktuje formy nadzoru zewnętrznego jako narzędzie pozwalające lepiej zrozumieć procesy w nich zachodzące, dostrzec obszary rozwoju, budować wyższą jakość pracy.

37 Dziękuję za uwagę.