W I T A M I N Y Związki organiczne, które w małych ilościach muszą być przyjmowane wraz z pokarmem. Pomagają w utrzymaniu prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Po raz pierwszy nazwy witaminy użył polski biochemik Kazimierz Funk w 1912 roku.

Znanych jest 13 witamin: Witaminy rozpuszczalne w wodzie Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach GrupaRok odkrycia B1B C1912 B2B B B5B H1931 B6B PP1936 Kwas foliowy GrupaRok odkrycia A1909 D1918 E1922 K1929

WITAMINA A Występowanie: produkty mleczarskie, jaja, wątroba, ryby. Działanie: Bierze udział we wzroście kości, włosów, zębów, dziąseł Pomaga w leczeniu trądziku, zmarszczek, plam starczych na skórze Zapobiega „kurzej ślepocie” Poprawia stan nabłonka skóry Niedobór powoduje: suchą swędzącą skórę ślepotę zmierzchową zahamowanie wzrostu kruche wolno rosnące paznokcie Nadmiar powoduje: osłabienie mięśni zahamowanie wzrostu utrata apetytu zmiany zabarwienia skóry

WITAMINA B 1 Występowanie: otręby, drożdże, nasiona roślin strączkowych Działanie: uczestniczy w procesie wzrostu organizmu bierze udział w trawieniu węglowodanów poprawia sprawność umysłową pomaga zwalczać chorobę lokomocyjną Niedobór powoduje: prowadzi do choroby „beri-beri”, zmiany w układzie nerwowym i sercowo-naczyniowym zawroty głowy i oczopląs zaburzenia pamięci i koncentracji Nadmiar powoduje: osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy zaburzenia rytmu serca reakcje alergiczne

WITAMINA B 2 Niedobór powoduje: osłabienie wzroku, wrażliwość gałek ocznych (łzawienie), popękane usta, zawroty głowy i brak koncentracji, zaburzenia oddychania, anemia WYSTĘPOWANIE: ser, mleko, przetwory zbożowe z pełnego ziarna, wątroba Działanie: poprawia wzrok; współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych

WITAMINA B 6 Nadmiar jest toksyczny!!!! Zaburzenia w procesie tworzenia aminokwasów Występowanie: mięso, wątroba, ryby, rośliny strączkowe, pełne ziarna zbóż Działanie: bierze udział w wchłanianiu białek i tłuszczów przeciwdziała zaburzeniom nerwowym; bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, przez co zapobiega starzeniu; ma działanie moczopędne; Niedobór powoduje: Przedwczesne starzenie się neuronów Drżenie mięśni, mrowienie Niedokrwistość Depresję

WITAMINA B 12 Niedobór powoduje: Zaburzenia w układzie krwionośnym Anemia Problemy z żołądkiem Występowanie: wątroba, nerki, ryby, jaja, mleko Działanie: bierze udział w przemianach węglowodanów i tłuszczy jest niezbędna w tworzeniu krwinek czerwonych powłok nerwowych powstawania białek

WITAMINA C Niedobór powoduje: Szkorbut (krwawe wylewy, rogowacenie naskórka) zmniejszenie odporności na infekcje, bóle mięśniowe, zmęczenie, apatia i brak apetytu Występowanie: owoce dzikiej róży, truskawki, kapusta, ziemniaki Działanie: wzmacnia odporność organizmu; hamuje powstawanie w żołądku rakotwórczych nitrozoamin ; uczestniczy w biosyntezie kolagenu, przyspiesza proces gojenia się ran i zrastania kości; bierze udział w biosyntezie hormonów kory nadnerczy; uczestniczy w regeneracji witaminy E

WITAMINA D Niedobór powoduje: występowanie krzywicy u dzieci i młodzieży stany zapalne skóry osłabienie i wypadanie zębów; spadek masy ciała zmniejszona odporności na zaziębienia. Nadmiar powoduje: biegunka szybkie męczenie się wzmożone oddawanie moczu ból oczu świąd skóry bóle głowy, nudności, brak apetytu, Występowanie: tran, jaja, produkty mleczne Działanie: pobudza wchłanianie wapnia i fosforu wpływa korzystnie na system nerwowy i na skurcze mięśni serca reguluje wydzielanie insuliny zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry

Dlaczego warto znać pozostałe witaminy? Kwas foliowy bierze udział w tworzeniu DNA i RNA (podział komórkowy), współuczestniczy z witaminą B12 w regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek (erytrocytów) zapobiega uszkodzeniom tzw. cewy nerwowej u płodu (tzn. kanał kręgowy kręgosłupa nie zamyka się w sposób prawidłowy u kobiet w ciąży może powodować występowanie wad wrodzonych u ich dzieci anemie u wszystkich może powodować zaburzenia żołądkowe; z zahamowanie wzrostu tkanek i organizmu powoduje również wypadanie włosów i powstawanie ognisk martwicy w mięśniach;

Witamina K zapewnia prawidłową krzepliwość krwi,prawdopodobnie hamuje rozwój nowotworów ; Witamina E: łagodzi zmęczenie; przyśpiesza leczenie oparzeń; zabezpiecza przed poronieniem; łagodzi kurcze łydek; przeciwdziała miażdżycy hamuje proces starzenia