SŁUCH – PROBLEMY I PROFILAKTYKA St. tech. Przemysław Ryćko

Jak wielu z nas niedosłyszy ? W miliony na świecie Obecnie 500 milionów na świecie 40 milionów ze znacznym ograniczeniem słuchu W polsce wymagana ingerencja u 600 tysięcy pacjentów

Jak wielu z nas niedosłyszy ? 600 tysięcy osób narażonych na hałas w pracy Jedna z najczęstszych chorób zawodowych Rocznie około 10 nowych przypadków na każde pracujących

Jak wielu z nas niedosłyszy ? Szacunkowo 20% dzieci w polsce ma niedosłuch Wydłuża się czas narażenia na hałas poza pracą Mężczyźni tracą słuch szybciej niż kobiety

Co może nas spotkać? Głuchota wrodzona - genetyczna (dziedziczna) - pozagenetyczna (choroby w ciąży, leki, powikłania okołoporodowe) Głuchota nabyta - choroby uszu, neurologiczne, naczyniowe - leki - wiek - hałas - urazy

Co tak naprawdę słyszymy?

Czym słuchamy, a czym słyszymy? Ucho zewnętrzne Ucho środkowe Ucho wewnętrzne Układ nerwowy Korowe ośrodki słuchowe

Ucho zewnętrzne i środkowe

Ucho wewnętrzne

Droga nerwowa

Ucho zewnętrzne - choroby Zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego - w wyniku „czyszczenia” uszu wacikami, palcami, czym popadnie -Zapchanie przewodu woskowiną -Zapalenie skóry (bakteryjne lub grzybicze) -Czyszczenie przez laryngologa, miejscowo leki, zmiana nawyków Guzy, polipy - nowotworzenie - usunięcie chirurgiczne, badanie histopatologiczne Urazy

Ucho środkowe – choroby Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego - infekcje bakteryjne (również w przebiegu innych chorób) - ostre: wysoka gorączka, rozpierający ból, uczucie zatkania, pogorszenie słuchu, w konsekwencji perforacja i wyciek - przewlekłe: z niedoleczenia ostrego ucha, bez bólu, okresowo wyciek z ucha (jesień-zima), pogorszenie słuchu, w następstwie możliwy Perlak - ostre: leczenie antybiotykami, opcjonalnie nacięcie błony bębenkowej, leki przeciwbólowe, kontrola lekarska i badania słuchu - przewlekłe: w zależności od stopnia zniszczenia ucha i stabilności stanu obserwacja, bądź operacja - dokładne leczenie i obserwacja, czapki i szaliki, budowanie odporności Nowotwory Łagodne: Perlak, Kłębczak, Nerwiak, Kostniak Złośliwe: Rak płaskonabłonkowy, Gruczolakorak - leczenie zależy ściśle od Otolaryngologa, po wnikliwej diagnostyce, głównie operacyjne

Ucho środkowe – choroby Otoskleroza - choroba genetycznie uwarunkowana - częściej dotyka kobiet - zmiany zwyrodnieniowe kosteczek słuchowych (zgąbczenie) i/lub ślimaka - postępujący charakter - stopniowo nasilający się niedosłuch, szumy (trzaski), problemy z rozumieniem mowy, nasilające się zawroty głowy - w efekcie unieruchomienie strzemiączka, zmiany w ślimaku, kanałach półkolistych i/lub zerwanie łańcucha kosteczek słuchowych - diagnostyka laryngologiczna i audiologiczna - głównie leczenie operacyjne, zależnie od etapu choroby i jej postaci - nie istnieje profilaktyka tej choroby

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Niedosłuch starczy - uszkodzenie aparatu odbiorczego: komórek rzęsatych, bądź nerwu słuchowego, bądź ośrodków i dróg słuchowych mózgu, w wyniku procesów starzenia się - rozpoczyna się w wieku około 30 lat - ¼ populacji w wieku 65-74, ¾ populacji powyżej 75 roku życia - istotny wpływ mają przebyte choroby, urazy, brane leki, narażenie na hałas, stres - stopniowe pogarszanie się słuchu, głównie w tonach wysokich - pogorszenie rozumienia mowy, szczególnie w szumie, gdy rozmawia kilka osób, przy słuchaniu telewizji - względnie dobre słyszenie w ciszy - nie ma skutecznego leczenia ani profilaktyki - ważne jest leczenie chorób towarzyszących takich jak zaburzenia metaboliczne, cukrzyca, choroby tarczycy, nadciśnienie, niedokrwistość, choroby układu krążenia - protezowanie słuchu dobrym jakościowo aparatem słuchowym - w przypadku głuchoty przy odpowiednich warunkach implant ślimakowy

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Urazy akustyczne ostre i przewlekłe - uszkodzenie głównie rzęsatych komórek słuchowych - narażenie na nagły silny hałas - przewlekły uraz w pracy, miejscach rozrywki, hałas o dużym dobrze tolerowanym natężeniu, ale przedłużonym czasie narażenia - pogorszenie słyszenia i rozumienia mowy, często szumy i towarzyszące zniekształcenia odbieranych dźwięków utrzymujące się dłużej niż dobę - farmakologiczne leczenie szpitalne, rozpoczęte jak najszybciej, najlepiej do 48h od wystąpienia objawów - utrudnione postępowanie przy urazie przewlekłym (problem z diagnozą) - brak skutecznych metod leczenia - stosowanie osłon słuchowych w pracy - unikanie długotrwałego narażenia na hałas - rozwaga podczas koncertów i imprez masowych

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Nagła głuchota - często o nieustalonej przyczynie - wśród możliwych przyczyn są: infekcje wirusowe, skrzepy, nadciśnienie, skurcze tętnicy ślimaka, guzy nerwu i kąta mostowo-móżdżkowego - bardzo różny przebieg, typowo po nocy, lub nagle w ciągu dnia - typowo jednostronne upośledzenie słuchu od lekkiego do całkowitej głuchoty - szumy, piski, uczucie zatkania, zawroty głowy - występuje najczęściej w wieku ok. 50 lat, niezależnie od płci - należy leczyć w przeciągu maksymalnie 7 dni od wystąpienia objawów (farmakologicznie), możliwe jest samowyleczenie - jeśli poradnia odmawia leczenia natychmiast, udać się na pogotowie lub do szpitala na dyżur - możliwe są nawroty w około 30% przypadków - nie ma możliwości przewidzenia, a tym bardziej przeciwdziałania

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Uszkodzenie lekami - istnieje duża grupa leków mających działanie ototoksyczne - część z nich wycofano z użytku, lub stosowania ogólnego - w krajach wysokorozwiniętych leki te podawane są jedynie gdy przeważa skuteczność lub brak alternatyw w danej chorobie - antybiotyki, leki przeciwnowotworowe, diuretyki, niektóre leki przeciwzapalne, inne - pytać lekarza o skutki uboczne - obserwować siebie i informować lekarza o pojawiających się skutkach ubocznych

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Choroba Menier’a - najczęściej występuje ok. 30 roku życia lub w początkach wieku średniego, rzadziej później - zaburzenia jakościowe płynów ucha wewnętrznego - spontaniczne, napadowe i nawrotowe zawroty głowy, fluktuacyjny niedosłuch i szumy uszne i/lub uczucie pełności w uchu - trudności w diagnostyce, ze względu na podobieństwo objawów do innych chorób - leczenie głównie objawowe

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Guzy kąta mostowo – móżdżkowego - głównie są to niezłośliwe, wolno rosnące guzy, są też guzy nierosnące - podobieństwo objawów do innych chorób - nagła głuchota, niedosłuch, stały jednostronny szum, uczucie niestabilności, zawroty głowy - ważna jest diagnostyka i samoobserwacja - leczenie niekoniecznie operacyjne (obserwacja i kontrola, radioterapia)

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Szumy uszne i nadwrażliwość słuchowa - badania wykazały że ok. 20% Polaków doświadczyło szumów dłuższych niż 5 minut, a około 5% ma stałe szumy - w ok. 40% szumom towarzyszy nadwrażliwość dźwiękowa - subiektywne: generowane w układzie nerwowym, bez udziału bodźca dźwiękowego - obiektywne: generowane przez struktury sąsiadujące z uchem, słyszalne również przez innych, możliwe do zarejestrowania - nadwrażliwość słuchowa: przykre, niekiedy bolesne odczuwanie dźwięków otoczenia - nie ma skutecznej terapii farmakologicznej, szczególnie powyżej 3-6 miesięcy odczuwania szumów - trening habituacyjny - unikanie ciszy

Ucho wewnętrzne – choroby i zaburzenia Choroby neurologiczne i ogólnoustrojowe - autoimmunologiczne - zaburzenia naczyniowe - polineuropatie - stwardnienie rozsiane - zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych - cukrzyca - niewydolność nerek - choroby tarczycy - menopauza, andropauza

Co robić, żeby słyszeć? Dbać o środowisko słuchania Badać się, badać się, badać się Raz w roku pokazać się u laryngologa Nie wahać się, gdy lekarz proponuje aparaty Gdy już nic nie pomaga – implant ślimakowy

Dziękuję za uwagę