Autorzy: Karpiesiuk Paweł, Borsuk Mateusz

Pojęcie Symbolizmu Kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, jako reakcja na naturalizm. W poezji symboliści dążyli do wywołania nastroju nie poprzez efekty malarskie, jak parnasiści, ale poprzez rytm i muzykę wiersza. Częste u symbolistów są odwołania do postaci biblijnych, religijne napomnienia, złożone obrazy-zagadki i wyraźne podkreślanie intelektualnego charakteru sztuki. Pierwsza fala symbolizmu miała miejsce w latach

Początki Symbolizmu Po raz pierwszy nazwa symbolizm pojawiła się w 1886 r. w tytule manifestu programowego młodych poetów francuskich. Opublikował go w 1886 roku paryski dziennik Le Figaro. Tytuł manifestu: Le Symbolisme. Nazwa bardzo szybko rozpowszechniła się w całej Europie. Z Francji do Belgii, Niemiec, Skandynawii oraz Polski. Gorącym zwolennikiem symbolizmu w Polsce był Zenon Przesmycki ("Miriam").

Symbolizm a naturalizm Symboliści, na przekór naturalizmowi, dążyli do wyrażania ogólnoludzkich problemów psychologicznych oraz treści metafizycznych, które można poznawać jedynie przez intuicję, emocje, podświadomość. Chcieli docierać w rejony niedostępne poznaniu racjonalnemu, poza byt realny, do rzeczywistości transcendentalnej. Ich podstawowym środkiem ekspresji stał się symbol, skrót, bowiem pojmowali sztukę jako swoisty język abstrakcyjnych znaków syntetycznych komunikujących o przeżyciach i emocjach artysty.

Symbolika w Weselu Wyspiańskiego Symboliczne przedstawienie postaci: - Chochoł jest postacią, która ma bardzo bogatą symbolikę, którą można odczytywać na wiele sposobów. Jest symbolem marazmu i uśpienia narodu, ale zarazem symbolizuje nadzieję na rychłe przebudzenie, pod nim śpi przecież róża, czyli oznaka piękna życia. - Widmo malarza - Ludwika de Laveaux symbolizuje romantyczną miłość, która zostaje odrzucona. Dla Marysi, której się ukazuje jest symbolem niespełnionych marzeń o lepszym życiu. - Stańczyk symbolizuje mądrość polityczną i zatroskanie o losy Polski (słynna zatroskana mina błazna na obrazie Jana Matejki Stańczyk), jest też uznawany za symbol konserwatyzmu. - Rycerz - Zawisza Czarny symbolizuje wszelkie rycerskie ideały. Jest także symbolem waleczności, męstwa i świetności Polski okresu Jagiellonów. Symbolizuje przywódcę, który jest gotów poprowadzić swój kraj do zwycięstwa. - Hetman - Ksawery Branicki symbol hańby i zdrady narodowej, jakiej dopuścił się za życia podczas konfederacji targowickiej, gdzie sprzedał Polskę carycy Katarzynie. Symbolizuje też pychę magnacką. - Upiór – Jakub Szela to symbol wielkiej, krwawej zemsty chłopów, wielkiej siły jaką stanowi chłop, ale także naiwności i łatwowierności chłopstwa. Ucieleśnia on również niemożność porozumienia pomiędzy tymi dwoma stanami.

Symbolika w Weselu Wyspiańskiego Symboliczne przedstawienie przedmiotów: - Chata, w której rozgrywa się akcja symbolizuje całą Polskę, osoby w niej przebywające to bardzo szeroki przekrój polskiego społeczeństwa. - Czapka z pawim piórem jest symbolem próżności, przywiązania do dóbr materialnych, przywiązywania zbyt dużej uwagi do ubioru, egoizmu, ciągoty chłopów do bogactwa. Postacią, która uosabia te cechy jest Jasiek, który schylając się po czapkę nawet nie zauważył jak zsunął mu się z szyi złoty róg. - Złoty róg symbolizuje szansę odzyskania niepodległości, jego dźwięk miał wyzwolić ducha narodu. - Sznur jest najwymowniejszym symbolem niewoli, która pozostała Polsce po zaprzepaszczeniu największej szansy na odzyskanie niepodległości, jaką niósł ze sobą złoty róg. - Dzwon Zygmunta w słowach Stańczyka symbolizował wielką tradycję historyczną Polski. Dzwon jest sercem narodu i dopóki on dzwoni, naród żyje. - Przykryty słomą krzak róży symbolizuje naród żyjący w niewoli, naród, w którym tli się życie i nadzieja. Sceny symboliczne - Chocholi taniec symbolizuje stan, w jakim znajdowała się wówczas Polska, a więc uśpienie, marazm, niewola, beznadzieja. - Błędne koło taneczne oznacza bierność narodu, brak jakiejkolwiek inicjatywy niepodległościowej, poddanie się. - Widok chłopów stojących z postawionymi kosami to symbol dzielności chłopów w nawiązaniu do ich mężnej walki w bitwie pod Racławicami, gdzie walczyli właśnie takim orężem.

Symboliści w: Literaturze: -francuskiej: Arthur Rimbaud, Paul Verlaine, Stéphane Mallarmé, -rosyjskiej: Aleksandr Błok, Andriej Bieły -belgijskiej: Maurice Maeterlinck -polskiej: Bolesław Leśmian, Leopold Staff, Stanisław Wyspiański Plastyce: -francuskiej: Gustave Moreau, Pierre Puvis de Chavannes, Odilon Redon, nabiści, -norweskiej: Gustav Vigeland, -austriackiej: Gustav Klimt, -polskiej: Józef Mehoffer, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Witold Wojtkiewicz, Władysław Podkowiński

Arthur Rimbaud Jean Nicolas Arthur Rimbaud - ur. 20 października 1854 w Charleville-Mézières, zm. 10 listopada 1891 w Marsylii, francuski poeta zaliczany do grona tzw. poètes maudits. Jego życie urosło do rangi legendy, a nazwisko stało się symbolem obyczajowego buntu. Początkowo gorący zwolennik parnasizmu szkoły Théodore de Banville'a; później przedstawiciel symbolizmu kultywujący wypracowaną przez siebie "poetykę czystego zapisu", "alchemię słowa"oraz "wstyd uczuć"Często uważany również za duchowego przewodnika przyszłego pokolenia dekadentów.

Aleksandr Błok Aleksandr Aleksandrowicz Błok ur. 28 listopada 1880 w Sankt Petersburgu, zm. 7 sierpnia 1921 w Piotrogrodzie – rosyjski poeta symbolista, dramaturg. Błok traktował kultowo malarstwo prerafaelickie, jego mistrzami byli Fra Angelico i Giovanni Bellini – ideał sztuki bezpośredniej i nastrojowej. Identyfikował harmonię z kobiecością, symbolikę taką zawarł w Przepięknej Pani. Inspirowany baśniowym malarstwem Wiktora Wasniecowa (Васнецов) i cerkiewno-ruskimi obrazami Gregorija Niestierowa (Нестеров). Przemożny wpływ miała na Błoka muzyka (Modest Musorgski), ale melodię liryki kształtowały też romanse cygańskie i sentymentalne pieśni uliczne.

Stanisław Wyspiański Stanisław Wyspiański ur. 15 stycznia 1869 w Krakowie, zm. 28 listopada 1907 tamże – polski dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Nieoficjalnie nazywany Czwartym Wieszczem Polskim. Dorobek artystyczny Wyspiańskiego jest bardzo szeroki i obejmuje dzieła różnego typu: malarstwo (rysunki, szkicowniki, obrazy olejne, pastele) przedstawiające widoki Krakowa, portrety i autoportrety, rośliny, projekty witraży i malowideł, ilustracje; grafika; projekty mebli i wnętrz; architektoniczny projekt zabudowy Wawelu; dramaty, wiersze i inne. Pierwsze znane dzieła Wyspiańskiego to rysunki - autoportret z 1890 roku, szkice z podróży po Polsce i Europie. Później rysował rośliny, tworząc zielnik. W jego twórczości plastycznej dominowały jednak obrazy wykonywane pastelami. Pierwsze z nich tworzył w latach , a wykorzystywał głównie do ukazywania postaci ludzkich - rodziny, przyjaciół, artystów. Malował przy pomocy płaszczyznowych plam barwnych, zamkniętych wyraźnym konturem. Chętnie przedstawiał swoje dzieci w nieupozowanych sytuacjach - np. śpiące albo karmione przez matkę.

Gustave Moreau Gustave Moreau (ur. 6 kwietnia 1826 w Paryżu, zm. 18 kwietnia 1898 w Paryżu) – francuski malarz i grafik, jeden z czołowych twórców symbolizmu. Uczył się w Paryżu i we Włoszech. Jego nauczyciel, malarz Théodore Chassériau, miał duży wpływ na jego twórczość. Obrazy Moreau są tajemnicze, mistyczne, pełne niepokoju i zmysłowości. Podejmują tematy literackie, religijne i mitologiczne. Brał udział w dorocznych paryskich salonach sztuki. W 1883 został odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. W 1892 został profesorem na uczelni Beaux-Arts. Jego twórczość malarska stanowiła inspirację m.in. dla nabistów. Pod koniec zycia rozbudował swój dom i przekształcił w galerię sztuki - Musée Gustave Moreau.

Witold Wojtkiewicz Witold Wojtkiewicz (ur. 29 grudnia 1879 w Warszawie, zm. 14 czerwca 1909 tamże) – polski malarz, rysownik i grafik okresu Młodej Polski. Przedstawiciel symbolizmu i wczesnego ekspresjonizmu, przez niektórych uznawany za prekursora surrealizmu. Pochodził z rodziny urzędniczej – ojciec, Stanisław Wojtkiewicz był głównym kasjerem w Banku Handlowym i nie akceptował artystycznych aspiracji syna, matka zaś, Aniela z domu Święcicka, zajmowała się wychowywaniem jedenaściorga dzieci. Studiował w warszawskiej Szkole Rysunkowej i w latach w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie był uczniem Leona Wyczółkowskiego. Próbował również w roku 1902 podjąć studia na Akademii Petersburskiej, skąd jednak, jak sam napisał, po ośmiu dniach uciekł. Był świadkiem demonstracji robotniczych w Warszawie w roku 1905, czego dał wyraz w cyklu rysunków (między innymi Manifestacja uliczna, Katorżnicy, Jutrzenka swobody, Na wiec).

Jacek Malczewski Jacek Malczewski h. Tarnawa, ur. 15 lipca 1854 w Radomiu, zm. 8 października 1929 w Krakowie) – polski malarz, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu przełomu XIX i XX wieku. Malczewski urodził się w Radomiu, w starej, ale pozbawionej majątków ziemskich rodzinie szlacheckiej. Ród Malczewskich z Malczewa wydał także sławnego niegdyś poetę Antoniego Malczewskiego (ta gałąź rodziny samowolnie zmieniła herb Tarnawa na Abdank). Jego ciotką była znana mistyczka Wanda Malczewska. Z rodziny pochodził także generał WP i minister spraw wojskowych z czasów przewrotu majowego Juliusz Tadeusz Tarnawa-Malczewski. Jacek po kądzieli spokrewniony był z Jadwigą Łuszczewską, Karolem Szymanowskim i Jarosławem Iwaszkiewiczem. Był malarzem, który pozostawił po sobie najwięcej autoportretów. Najbardziej znane to "Autoportret w białym stroju" z 1914, "Autoportret w zbroi" z 1914, wcześniejszy "Autoportret z hiacyntem" z 1902 i wreszcie "Pożegnanie z pracownią" z 1913.