Prof. Krzysztof Rybiński Rektor Akademia Finansów i Biznesu Vistula Kraków, 5 września 2013 Jak odwrócić trend spadku innowacyjności w Polsce

2 Źródło: Prognozy demograficzne ONZ Ludność Polski: SOCJALIZM TRANSFORMACJA GERONTOKRACJA

3 Bez innowacji nie będzie kolacji

Diagnoza - smutne fakty

Fundamentalne błędy perspektywy Im więcej pieniędzy wydamy tym lepiej, tragedią jest jak trzeba zwrócić trochę pieniędzy do Brukseli Im więcej pieniędzy wydamy tym lepiej, tragedią jest jak trzeba zwrócić trochę pieniędzy do Brukseli Miarą sukcesu jest procent wydatkowania Miarą sukcesu jest procent wydatkowania Brak rzetelnej debaty o efektach programów unijnych Brak rzetelnej debaty o efektach programów unijnych Tych błędów nie wolno popełnić w kolejnej perspektywie finansowej Tych błędów nie wolno popełnić w kolejnej perspektywie finansowej

Polska otrzymała (euro): 67 mld - polityka spójności 9 mld - POIG Jakie mamy efekty w dziedzinie wspierania innowacyjności polskiej gospodarki? 6

Czy 40 mld na innowacje to dużo? Źródło: Działalność innowacyjna przedsiębiorstw, GUS

Innowacyjność w Polsce: Źródło: EU Innovation Scoreboard, European Commission

Innowacyjność w Polsce:

10

Innowacyjność w Polsce:

Innowacyjność w Polsce: Źródło: Raporty World Economic Forum

Innowacyjność w Polsce: Źródło: European Commission, Innovation Union Scoreboard, 2013 POLSKA PUSTYNIĄ INNOWACYJNOŚCI

Innowacyjność w Polsce:

Raport wstydu Miejsce Polski w rankingu Global Innovation Index 2013 Ranking opracowany przez Cornell University, INSEAD i WIPO

Źródło: K.Rybiński et al. Raport o innowacyjności polskiej gospodarki, 2011

Platige Image: Najbardziej innowacyjna polska firma w obszarze postprodukcji

Wnioski 1.System dystrybucji środków unijnych prawdopodobnie niszczy innowacyjność w Polsce 2.O sukcesie nie świadczy ilość (procent) wydanych pieniędzy, tylko uzyskane efekty 3.Jeżeli nie dojdzie do radykalnych zmian, np. rekomendowanych w raportach K.Rybiński (2011), Bank Światowy (2012), J.Hausner (2012), Z. Grajkowski (2012) lub właśnie opracowywanego K.Rybiński (2013) to nowa perspektywa finansowa może doprowadzić do katastrofy innowacyjności w Polsce 4.Być może cały system dystrybucji środków unijnych trzeba radykalnie przemodelować 18

Rekomendacje Na podstawie raportu Rybiński et al. „Innowacyjność polskiej gospodarki„ (2011) Na podstawie wywiadów z 11 właścicielami/prezesami firm, które odniosły olbrzymie międzynarodowe /globalne sukcesy (2013) Na podstawie innych raportów: J.Hausner et al., Bank Światowy, INE PAN, Z.Grajkowski

Co jest ważne? Bycie innowacyjnym (produkt, usługa, model biznesowy, kreowanie brandu) Dzięki czemu możliwa będzie zyskowna i szybko rosnąca sprzedaż produktów i usług przez polskie firmy na rynkach zewnętrznych: EŚiW, Europa, globalnie

9 rekomendacji

1. GO GLOBAL! Wspierać tylko te działania które pozwolą na globalizację polskich pomysłów, modeli biznesowych, firm Zrobić zrzutkę na globzmenów (MCI Tomasz Czechowicz) Polityka „wine and dine” wobec szefów globalnych funduszy VC/PE Przykład – uczelnia gdańska powinna zaprosić Marcina Hejkę Przyciągać globa l nych animatorów bizuki i kulnes-u

2. Mądra polityka popytowa Przykłady: Solaris, Radwag Odejść od polityki najniższej ceny w przetargach publicznych Realizować politykę ekonomicznego patriotyzmu poprzez preferowanie małych i średnich firm w warunkach zamówień - ustawa W ramach obowiązujących przepisów UZP przewidzieć środki publiczne na dalszy innowacyjny rozwój zamówionych usług i towarów poprzez sfinansowanie obowiązku stworzenia i utrzymania centrum badawczego

3. Zalegalizujmy dopalacze dla prawdziwych twardzieli Dopalacze dla firm które odniosły międzynarodowe sukcesy zamiast dotychczasowych unijnych przepalaczy Prosta reguła: firma która zdobywa rynki zagraniczne kwalifikuje się do pozyskania dopalacza Weryfikacja pomysłu start-upu u najlepszych ludzi w danej dziedzinie (zamiast opinii o innowacyjności)

4. Wyślijmy dzieci do pracy i pomóżmy i tworzyć start-upy Zamiast korposzczurów kształćmy przedsiębiorców W szkołach i na uczelniach poza wiedzą udostępnijmy młodym ludziom kapitał relacji i pomóżmy im realizować projekty dla firm Zmienić nauczanie przedmiotów Podstawy przedsiębiorczości i WOS Przeszkolić i zatrudnić zwalnianych nauczycieli jako brokerów relacji szkoła-biznes Oceniać jakość uczelni po ilości start-upów stworzonych przez studentów Ponad połowa członków KEJN powinna być z biznesu

5. Zarzućmy kapitał relacji Wykorzystajmy istniejący kapitał relacji, np. osoby o polskich korzeniach które zrobiły karierę za granicą (przykłady zjazd inżynierów na PW, zjazd Świdniczan) Stwarzajmy warunki żeby polscy przedsiębiorcy bywali w świecie, na wszystkich ważnych konferencjach, pokrywać koszty przelotu i miejsca w najlepszych hotelach (tam gdzie będą wszyscy ważni) Celem polskiej dyplomacji powinno być nawiązanie korzystnych relacji przez polskich przedsiębiorców Stwórzmy sieć doświadczonych mentorów (którzy otwierają drzwi, tak jak to robi EIT)

6. Stwórzmy ekosystem innowacji oparty na dobrych wzorcach Amerykański SBiR (trzy kroki dla innowatorów) Dobre doświadczenia programu Yozma w Izraelu i złe doświadczenia Niemiec i Kanady we wsparciu funduszy VC Dobre doświadczenia w stworzeniu Silicon Vadi w Izraelu (np.w Polsce kilka regionalnych strategii innowacji zakłada inwestycje w biotechnologie, jak powstanie jedno centrum o znaczeniu międzynarodowym to będzie sukces, kilku nie da się zrobić) Stwórzmy akcelerator biznesu wzorowany na TechStars

7. Polska (k)rajem dla hakerów Haker to człowiek doprowadzający coś, w szczególności techologię, do maksimum możliwości. Pudzian jako s trongman był hakerem. Twórzmy dni mentora dla młodych hakerów oparte na teście windy Twórzmy squaty, czyli miejsca spotkań ludzi twórczych Organizujmy hakatony, jako miejsca rozwiązywania problemów (100 hakerów, 3 dni hakowania, darmowe pizze i napoje z kofeiną). W szkołach uczmy pracy w zespołach i zamiast uczyć na pamięć XX-wiecznej teorii, łówmy hakerskie talenty

8. Wspierajmy tworzenie centrów B+R w firmach W Polsce cały czas nakłady, które ponosi się na rozwój, po to, aby podnieść na wyższy poziom konkurencyjność przemysłu, w większości są adresowane do badań uczelnianych. Uczelnie narzekają, że tych pieniędzy jest za mało, ale jednocześnie inwestują często setki milionów euro w budowę laboratoriów, nie mając przy tym koncepcji, jak je wykorzystać. To jest, wie Pan, przejaw braku jakiegokolwiek kontaktu uczonych akademickich z rzeczywistością gospodarczą. Przywykli brać, jak dają i tyle, ile się uda, bez śladu refleksji po co. Nie chcę wskazywać palcem, ale jedna ze znanych mi uczelni dostała kolosalne pieniądze na budowę laboratorium i rozpisała przetarg nie na zakup urządzeń, tylko przetarg na wskazanie, które urządzenia należy kupić. Mirosław Grudzień, Prezes VIGO System Wniosek: przeznaczyć znaczną część pieniędzy na finansowanie centrów badawczych wewnątrz firm

9. Regulacje wspierające innowacje Usunąć bariery w funkcjonowaniu młodych firm (np. niższy ZUS dla młodych eksporterów) Zmiana w PZP, dająca priorytet MSP oraz innowacyjności zamiast cenie Zmiana w ustawach o SW, finansowanie badań połączone z wartością komercjalizowanych projektów, jakość uczelni zależna od liczby spin-offów i start-upów, zmiany w KEJN Ustawa o wsparciu tworzenia centrów B+R w sektorze przedsiębiorstw Wsparcie finansowe dla sektora VC pod warunkiem posiadania odpowiedniego kapitału relacji Uporządkowanie spraw podatkowych, nie powinno być podatku na początku działalności innowacyjnej (np. przy aporcie) I wiele innych

Jakie firmy wspierać? Te które mająTe które największy potencjałnajlepiej sukcesu na areniewypełniają międzynarodowejwnioski