RYSUNEK RODZINY opr. Wioleta Stypuła

Rysunek Rodziny uzewn ę trznia to, czego dziecko nie potrafi wypowiedzie ć za pomoc ą słów. Pozwala mu tworzy ć własn ą „ ż yczeniow ą ” rzeczywisto ść, odzwierciedlaj ą c ą motywy jego działania, pragnienia i obawy.

TEST RYSUNKU RODZINY zawiera 2 CZĘŚCI:  Rysunek rodziny wykonywany przez dziecko według instrukcji: „Narysuj rodzin ę jak ą chcesz”. Test jest przeznaczony dla dzieci w wieku od lat. Wywiad z dzieckiem, prowadzony jest w oparciu o wykonany przez nie rysunek. Przeciętny czas badania: 35 min. Analiza rysunku i interpretacja wyników – 30 min.

Analizy treści rysunku dokonuje się na podstawie następujących kryteriów:  Kolejno ść rysowania postaci i ich s ą siedztwo (rysowanie w pierwszej oraz ostatniej kolejno ś ci);  Układ r ą k, w tym postacie poł ą czone r ę kami;  Elementy postaci: oczy, usta, wyraz twarzy, stopy, dłonie, brak jakich ś elementów;  Brak jakiej ś osoby;  Ozdobienie postaci (wyra ź nie wi ę ksze lub wyra ź nie mniejsze ni ż pozostałych);  Najwi ę cej szczegółów – waloryzacja;  Relatywna wielko ść rysowanych postaci (wyra ź ne powi ę kszenie lub zmniejszenie);  Kolorystyka lub brak koloru;  Elementy dodatkowe – dom, drzewo, meble, sło ń ce, przedmioty;  Rodzaj kreski;  Przesuniecie rysunku na kartce;  Substytucja (zast ą pienie osoby wizerunkiem zwierz ę cia lub przedmiotu).

Pytania zawarte w wywiadzie dotyczą narysowanej rodziny: Opowiedz mi o rodzinie, któr ą narysowałe ś, co to za rodzina? Poka ż kogo narysowałe ś na swoim rysunku, jak oni si ę nazywaj ą ? Kto w tej rodzinie jest najbardziej miły, dobry? Dlaczego? Kto w tej rodzinie jest najmniej miły, dobry? Dlaczego? Komu w tej rodzinie jest najlepiej, kto jest najbardziej szcz ęś liwy? Komu w tej rodzinie jest najgorzej, kto jest najmniej szcz ęś liwy? Dlaczego? Czy chciałby ś co ś zmieni ć w tej rodzinie? Dlaczego nie narysowałe ś …………….? (w przypadku, kiedy dziecko rysuj ą c własn ą rodzin ę pomija na rysunku postacie, wchodz ą ce w jej skład)

Pomoce do testu: 1. kartka z bloku rysunkowego o formacie A-4 2. kredki, pastele, pisaki 3. ołówek 4. brak gumki do mazania

Warunki do przeprowadzania testu:  pracowa ć indywidualnie z jednym podopiecznym (obserwacja kolejno ś ci powstawania postaci i stanu emocjonalnego rysuj ą cego)  stworzy ć odpowiedni ą atmosfer ę (izolacja od bod ź ców i zapewnienie koncentracji)  otoczy ć ż yczliwo ś ci ą i ciepłem dziecko (aby czuło si ę bezpiecznie i nieprzymuszone)  zapewni ć ró ż ne narz ę dzia do rysowania  jeden rysunek nie mo ż e by ć podstaw ą do uogólnienia !!!

Analiza obrazu rysunku:  Kompozycja  Głowa  R ę ce  Nogi  Inne elementy rysunku

KOMPOZYCJA - Najwa ż niejsza osoba dla dziecka umieszczona jest w centrum albo z lewej strony kartki. - Dziecko, które narysowało siebie na skraju czuje si ę wyobcowane, niechciane, nieakceptowane. - Osoba rysowana jako ostatnia (niestarannie, pospiesznie, czasem bez jakiej ś cz ęś ci ciała) symbolizuje konflikt z dzieckiem. - Zmiany w trakcie rysowania dotycz ą ce kolejno ś ci przedstawiania członków rodziny obrazuj ą niepewno ść, niepokój, brak poczucia bezpiecze ń stwa. - Je ś li kto ś zostaje pomini ę ty na rysunku – mo ż e to ś wiadczy ć o otwartym konflikcie, niech ę ci, l ę ku albo mieszanych uczuciach wobec tej osoby.

GŁOWA – SYMBOL MYŚLI, INTELEKTU  JE Ś LI KTO Ś MA WIELK Ą GŁOW Ę – OZNACZA JEGO INTELIGENCJ Ę, OPANOWANIE, SAMOKONTROL Ę  JE Ś LI KTO Ś MA MAŁ Ą GŁOW Ę – OZNACZA JEGO ZALE Ż NO ŚĆ OD INNYCH, NIESAMODZILENO ŚĆ  DU Ż E WYRAZISTE OCZY- SYMBOLIZUJ Ą UFNO ŚĆ I OTWARTO ŚĆ  MAŁE OCZY – SYMBOLIZUJ Ą EGOCENTRYZM, SKŁONNO Ć DO HISTERII  PODKRE Ś LENIE OCZU MAKIJA Ż EM, ZAZNACZENIE RZ Ę S – SILNE POTRZEBY EROTYCZNE, UDORO Ś LENIE (TYLKO U STARSZYCH DZIECI)  WIELKIE USZY – WSKAZUJ Ą NA PODEJRZLIWO ŚĆ, A ICH BRAK NA INTROWERTYZM  DU Ż Y NOS – OZNACZA M Ę SKO ŚĆ (W TESTACH MŁODZIE Ż Y)  DU Ż E USTA - SYMBOLIZUJ Ą OTWARTO ŚĆ  MAŁE USTA – TRUDNO Ś CI W PRZYSTOWANIU SI Ę, W KOMUNIKACJI WERBALNEJ, WADY WYMOWY,  BRAK UST – KŁOPOTY W OD Ż YWIANIU, SKŁONNO Ś CI DO BULIMII I ANAORAKSJI,  ZACI Ś NIONE Z Ę BY – KOJARZ Ą SI Ę Z AGRESJ Ą.

RĘCE – SYMBOLI RELACJI Z INNYMI LUDŻMI KRÓTKIE R Ę CE – WYCOFYWANIE SI Ę, HAMOWANIE IMPULSÓW DŁUGIE R Ę CE – PRAGNIENIE ZDOBYWANIA LUB GROMADZENIA DŁUGIE DŁONIE – SKŁONNO ŚĆ DO WYŁADOWYWANIA ZŁO Ś CI NA INNYCH BRAK DŁONI – SYMBOLIZUJE NIEPRZYSTOSOWANIE CAŁKOWITY BRAK R Ą K – SYMBOLIZUJE POCZUCIE WINY TRZYMANIE SI Ę ZA R Ę CE – OZNACZA BLISKO ŚĆ, ZA Ż YŁO ŚĆ, SERDECZNO ŚĆ LUB NADOPIEKU Ń CZO ŚĆ, BRAK SAMODZILENO Ś CI WYCI Ą GNI Ę TE R Ę CE – PROSZENIE O BLISKO ŚĆ KOGO Ś KARMIENIE R Ę KAMI - SYMBOLIZUJE DAWANIE Z MIŁO Ś CI Ą

NOGI – SYMBOL KONTAKTU ZE ŚWIATEM Wielkie stopy – kto ś mocno stoi na ziemi, ma dobry kontakt z rzeczywisto ś ci ą i poczucie bezpiecze ń stwa Brak stóp – oznacza utrat ę gruntu pod nogami, niepewno ść, bark poczucia własnej warto ś ci Nogi w ruchu – oznaczaj ą aktywno ść Gest kopania – oznacza agresj ę Nogi, które nie dosi ę gaj ą podłogi – brak poczucia bezpiecze ń stwa

Inne elementy rysunku Substytucja (zast ą pienie wszystkich osób albo tylko jednej zwierz ę tami) ma ró ż ne przyczyny: - Obawa przed stani ę ciem twarz ą w twarz z problemami rodziny, albo silna potrzeba jej izolacji - Wychowywanie na kreskówkach, bajkach Pozytywne elementy: - sło ń ce, chmury, niebo, drzewa, kwiaty, koty, pies, ptaki Burza – oznacza agresj ę, wyładowanie zło ś ci, niepokój, l ę k Drzewo bez czubka – niepokój, l ę k Wkładanie lub zdejmowanie butów – nieobecno ść, pojawianie si ę tylko na moment Ograniczenie gamy kolorów do trzech – budzi niepokój, zahamowanie emocjonalne Długa, rozmachowa kreska rysowania – odwaga, energia Krótka, wahaj ą ca si ę kreska – zahamowanie, niedojrzało ść, l ę kliwo ść.