BIAŁA KSIĘGA USTAWY O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH – GŁÓWNE ZAŁOŻENIA Konwent Marszałków Województw RP Dolny Śląsk, Zamek Kliczków k. Bolesławca 5 listopada 2015 r.

B IAŁA KSIĘGA - WPROWADZENIE Stanowi podstawę do prac nad projektem założeń projektu nowej ustawy, która w przyszłości zastąpi ustawę o usługach turystycznych. Służy skorelowaniu prac nad nową ustawą o usługach turystycznych z procesem implementacji nowej dyrektywy w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych do polskiego porządku prawnego. Finalizacja prac nad dyrektywą – 27 października br. Parlament Europejski przyjął nową dyrektywę w wersji wynegocjowanej z Radą UE Ministerstwo Sportu i Turystyki

K ONSULTACJE SPOŁECZNE BIAŁEJ KSIĘGI Pod koniec lipca przekazano Białą Księgę do konsultacji społecznych (przedlegislacyjnych) Dokument rozesłano do 68 podmiotów, w tym do 16 urzędów marszałkowskich oraz do 52 innych podmiotów (przedstawicieli branży turystycznej, ubezpieczeniowej, bankowej oraz instytucji zajmujących się ochroną konsumentów). Do 14 października 2015 r. do Departamentu Turystyki MSiT wpłynęły uwagi od 41 podmiotów, w tym od 12 urzędów marszałkowskich oraz od 29 innych podmiotów. Biała Księga została rozszerzona o podsumowanie wyników konsultacji Ministerstwo Sportu i Turystyki

S TRUKTURA BIAŁEJ KSIĘGI CZĘŚĆ 1: charakterystyka rynku i opis stanu prawnego w poszczególnych obszarach usług turystycznych: Organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni; Usługi pilotów wycieczek i przewodników turystycznych; Usługi hotelarskie; CZĘŚĆ 2: zidentyfikowane problemy branży turystycznej CZĘŚĆ 3: propozycje rozwiązania problemów oraz pytania skierowane do branży turystycznej Ministerstwo Sportu i Turystyki

S TRUKTURA BIAŁEJ KSIĘGI – ORGANIZATORZY TURYSTYKI I POŚREDNICY TURYSTYCZNI Propozycje rozwiązań w części dot. organizatorów turystyki i pośredników turystycznych są oparte na tekście nowej dyrektywy w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych Maksymalny charakter harmonizacji – oznacza, że Polska nie może przyjąć ani mniej ani bardziej surowych przepisów krajowych niż przepisy dyrektywy Jedynie kilka przepisów ma minimalny charakter harmonizacji – tutaj zapytano partnerów społecznych o opinię na temat kierunku rozwiązań Ministerstwo Sportu i Turystyki

1. Organizatorzy turystyki, pośrednicy turystyczni i agenci turystyczni – wybrane propozycje rozwiązań Ministerstwo Sportu i Turystyki

PROBLEMY ROZWIĄZANE W DYREKTYWIE Nowe produkty turystyczne (imprezy dynamiczne) Nowe kanały sprzedaży, organizacje pozarządowe, nowe rozwiązania technologiczne, definicje – NOWE DEFINICJE, NOWY ZAKRES Problemy w świadczeniu usług transgranicznych Obowiązki informacyjne, zmiany w umowie, realizacja imprezy turystycznej Zakres pomocy udzielanej konsumentowi MAKSYMALNA HARMONIZACJA, BARDZIEJ SZCZEGÓŁOWE PRZEPISY Ministerstwo Sportu i Turystyki

ZAKRES NOWEJ USTAWY – ZGODNIE Z ZAKRESEM DYREKTYWY Co jest wyłączone z zakresu nowej dyrektywy: Imprezy turystyczne oraz powiązane usługi turystyczne trwające krócej niż 24h, chyba, że przewidują nocleg – ZMIANA! (bez warunku zmiany miejsca pobytu) Imprezy turystyczne oraz powiązane usługi turystyczne oferowane okazjonalnie na zasadzie non-profit ograniczonej grupie podróżnych np. przez kluby sportowe, szkoły, organizacje charytatywne – ZMIANA! (non-profit organizowane regularnie wchodzą w zakres dyrektywy) Ministerstwo Sportu i Turystyki

ZAKRES NOWEJ USTAWY – ZGODNIE Z ZAKRESEM DYREKTYWY Co jest wyłączone z zakresu nowej dyrektywy (cd.): Imprezy turystyczne oraz powiązane usługi turystyczne zakupione na podstawie umowy generalnej/ogólnej dotyczącej organizowania wyjazdów służbowych, zawartej między przedsiębiorcą i inną osobą prawną lub fizyczną, która działa w celu związanym ze swoją działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wykonywanym zawodem – ZMIANA! Realizacja postulatów branży turystycznej! Imprezy służbowe kupowane indywidualnie wchodzą w zakres dyrektywy! Ministerstwo Sportu i Turystyki

ZAKRES NOWEJ USTAWY – ZGODNIE Z ZAKRESEM DYREKTYWY Polska może objąć przypadki wyłączeń przepisami krajowymi implementującymi dyrektywę. Proponujemy, aby utrzymać wymienione wyłączenia także w UUT. Jednocześnie, należy pamiętać, że: Rozszerzone zostało pojęcie imprezy turystycznej (obejmuje teraz imprezy dynamiczne, click-through); Wprowadzono nowe pojęcia: powiązanych usług turystycznych i przedsiębiorcy oferującego PUT; Zdefiniowano, kiedy połączenie dwóch usług (przy czym druga usługa to tzw. inna usługa świadczona turystom) nie jest imprezą turystyczną! Ministerstwo Sportu i Turystyki

ZAKRES NOWEJ USTAWY – BIURA PODRÓŻY ZAKRES PRZEDMIOTOWY NOWEJ USTAWY WYŁĄCZONE Z ZAKRESU UUT Impreza turystyczna klasyczna IT i PUT trwające krócej niż 24h, pod warunkiem, że nie zawierają noclegu Impreza turystyczna dynamiczna Powiązane usługi turystyczne IT i PUT organizowane na zasadach non-profit regularnie szerokiej grupie odbiorców IT i PUT oferowane okazjonalnie na zasadzie non-profit ograniczonej grupie podróżnych IT i PUT służbowe kupowane indywidualnie przez pracowników IT i PUT zakupione na podstawie umowy generalnej dotyczącej organizowania wyjazdów służbowych Ministerstwo Sportu i Turystyki Wymaga rozstrzygnięcia czy Polska powinna utrzymać ww. wyłączenia z zakresu dyrektywy.

MAKSYMALNA HARMONIZACJA - PRZEPISY Przepisy dotyczące ochrony konsumenta są zawarte w dyrektywie w następujących rozdziałach: Rozdział II Obowiązek poinformowania oraz treść umowy o imprezę turystyczną; Rozdział III Zmiany w umowie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej; Rozdział IV Realizacja imprezy turystycznej; Rozdział VI Powiązane usługi turystyczne (bez art.17.0, który dotyczy zabezpieczeń finansowych). WDROŻENIE BEZ ZMIAN DO PRAWA KRAJOWEGO (poza 4 wyjątkami – opisane szczegółowo w Białej Księdze ) Ministerstwo Sportu i Turystyki

MINIMALNA HARMONIZACJA – 1 Z 4 WYJĄTKÓW (PRZYKŁAD) Artykuł 10.5 ma charakter minimalnej harmonizacji: W odniesieniu do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, państwa członkowskie mogą przewidzieć w swoim prawie krajowym, że podróżny ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni bez podawania przyczyn Ministerstwo Sportu i Turystyki Należy rozstrzygnąć, czy Polska powinna wprowadzić przepis, zgodnie z którym w odniesieniu do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, podróżny ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni bez podawania przyczyn.

ZABEZPIECZENIA FINANSOWE Rozdział V Ochrona na wypadek niewypłacalności oraz art w rozdziale VI Powiązane usługi turystyczne regulują kwestie dotyczące zabezpieczeń finansowych dla organizatorów oraz dla przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Ze względu na rozszerzenie definicji imprezy turystycznej, należy zauważyć, że wzrośnie liczba organizatorów o tych, którzy oferują tzw. imprezy dynamiczne Ministerstwo Sportu i Turystyki Wymaga rozstrzygnięcia: czy obecne formy zabezpieczeń finansowych dla organizatorów będą adekwatne w przypadku imprez dynamicznych oraz czy niezbędne jest stworzenie II filaru zabezpieczeń w formie funduszu gwarancyjnego np. umiejscowionego w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym lub w formie samodzielnego podmiotu.

ZABEZPIECZENIA FINANSOWE CZ. II Dotychczas analizowane formy zabezpieczeń: Umowa gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej oraz umowa ubezpieczenia na rzecz klientów TFG z osobowością prawną TFG jako fundusz przepływowy TFG jako 16 funduszy celowych w województwach Przeformułowanie obecnego ubezpieczenia na rzecz klientów Podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych Obowiązkowe dodatkowe ubezpieczenie (produkt ubezpieczeniowy) zawierane przez organizatora imprezy turystycznej na rzecz każdego klienta – jako II filar Przekazanie zadań postulowanego TFG do realizacji Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu Ministerstwo Sportu i Turystyki

ZABEZPIECZENIA FINANSOWE CZ. III Przedsiębiorcy angażujący się w oferowanie i sprzedaż powiązanych usług turystycznych powinni posiadać zabezpieczenie finansowe na wypadek swojej niewypłacalności. Takie zabezpieczenie ma umożliwiać zwrot środków finansowych, jeśli dana usługa lub usługi nie będą realizowane z powodu niewypłacalności tego przedsiębiorcy! Ministerstwo Sportu i Turystyki Wymaga rozstrzygnięcia czy należy utworzyć oddzielny rejestr dla przedsiębiorców umożliwiających nabywanie PUT oraz czy dotychczasowe formy zabezpieczenia są adekwatne do PUT.

MAKSYMALNA HARMONIZACJA DYREKTYWA = USTAWA ZAGADNIENIA DO DYSKUSJI DEFINICJA IMPREZY TURYSTYCZNEJ WYŁĄCZENIA Z ZAKRESU PRZEDMIOTOWEGO UUT DEFINICJA POWIĄZANYCH USŁUG TURYSTYCZNYCH PROCEDURY ADMINISTRACYJNE (ORGANY) PRZEPISY DOTYCZĄCE OCHRONY KONSUMENTA: UMOWA, ZMIANY W UMOWIE, REALIZACJA UMOWY ODSTĄPIENIE OD UMOWY ZAWARTEJ POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA, OKRES PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ… POMOC UDZIELANA KONSUMENTOWI SANKCJE ZA NARUSZANIE PRZEPISÓW USTAWY KSZTAŁT SYSTEMU ZABEZPIECZEŃ FINANSOWYCH Ministerstwo Sportu i Turystyki NAJWAŻNIEJSZE ZAGADNIENIA

PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH - WYCIĄG Większość podmiotów popiera zaproponowany zakres nowej ustawy w zakresie OT i PUT, w tym wyłączenia. Powinno utrzymać się wyłączenie wszystkich imprez trwających poniżej 24h, jeśli nie obejmują noclegu – to wyłączenie będzie dotyczyć także podróży służbowych oraz imprez niekomercyjnych. Prawie wszystkie podmioty (20 na 23) wypowiedziały się za pozostawieniem obecnych regulacji, zgodnie z którymi za realizację imprezy turystycznej odpowiada organizator turystyki Ministerstwo Sportu i Turystyki

PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH – WYCIĄG CZ.2 Wskazano na konieczność zmiany systemu ochrony na wypadek niewypłacalności, zwłaszcza w kontekście rozszerzenia zakresu podmiotów, które muszą być objęte tym systemem. Rekomenduje się wprowadzenie II filaru systemu zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności w formie funduszu gwarancyjnego – wymaga to dalszych analiz w zakresie jego formy prawnej oraz zadań. Większość podmiotów opowiedziało się w większości za zastąpieniem Centralnej Ewidencji OTiPT, Centralnym Wykazem OT w oparciu o dane przekazywane w formie elektronicznej przez marszałków województw, wskazując, że uprości i przyspieszy to proces aktualizacji i udostępniania danych Ministerstwo Sportu i Turystyki

2. Usługi pilotów wycieczek i przewodników turystycznych – wybrane propozycje rozwiązań Ministerstwo Sportu i Turystyki

N IERÓWNOŚĆ W DOSTĘPIE DO RYNKÓW USŁUG W RÓŻNYCH KRAJACH DLA USŁUGODAWCÓW POLSKICH I ZAGRANICZNYCH ROZWIĄZANIA LEGISLACYJNE lokalne uprawnienia przewodnika miejskiego ustanawiane przez samorządy terytorialne, przywrócenie centralnej regulacji zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek ze zredukowanymi wymogami, przywrócenie regulacji w postaci sprzed wejścia w życie ustawy deregulacyjnej Ministerstwo Sportu i Turystyki 21 Wymaga rozstrzygnięcia, które rozwiązanie najskuteczniej ochroni polski rynek pracy, przy jednoczesnym jak najmniejszym ograniczeniu dostępu do zawodu dla nowych rodzimych usługodawców.

Z APEWNIENIE JAKOŚCI USŁUG PRZEWODNIKÓW TURYSTYCZNYCH I PILOTÓW WYCIECZEK Ministerstwo Sportu i Turystyki ROZWIĄZANIA LEGISLACYJNE lokalne uprawnienia przewodnika miejskiego ustanawiane przez samorządy terytorialne, fakultatywne państwowe uprawnienia przywrócenie centralnej regulacji zawodu ze zredukowanymi wymogami, przywrócenie regulacji w postaci sprzed wejścia w życie ustawy deregulacyjnej. ROZWIĄZANIA POZALEGISLACYJNE wprowadzenie kwalifikacji z obszaru turystyki do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, upowszechnianie w branży Sektorowej Ramy Kwalifikacji. SAMOREGULACJA zintegrowanie prowadzonych przez branżę prac nad systemami certyfikacji, wspieranie tworzenia kodeksów dobrych praktyk i etyki zawodowej

Z APEWNIENIE JAKOŚCI USŁUG PRZEWODNIKÓW TURYSTYCZNYCH I PILOTÓW WYCIECZEK Ministerstwo Sportu i Turystyki Wymaga analizy, czy działania pozalegislacyjne i samoregulacyjne wystarczą do zapewnienia wysokiej jakości obsługi turystów w obszarze usług przewodnictwa turystycznego i pilotażu wycieczek. Jeśli nie, to które rozwiązanie legislacyjne w najbardziej zrównoważony sposób zapewni wysoką jakość usług, przy jednoczesnym możliwie najbardziej swobodnym dostępie do zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek. Wymaga analizy, czy działania pozalegislacyjne i samoregulacyjne wystarczą do zapewnienia wysokiej jakości obsługi turystów w obszarze usług przewodnictwa turystycznego i pilotażu wycieczek. Jeśli nie, to które rozwiązanie legislacyjne w najbardziej zrównoważony sposób zapewni wysoką jakość usług, przy jednoczesnym możliwie najbardziej swobodnym dostępie do zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.

PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH - WYCIĄG Jak wynika z opinii partnerów, wspieranie ochrony rodzimego rynku pracy nie będzie skuteczne bez wprowadzenia ograniczeń w drodze legislacyjnej. Należy podjąć także działania pozalegislacyjne i samoregulacyjne, ale jedynie w charakterze działań towarzyszących. Zdecydowana większość partnerów (20 z 30) opowiedziała się za rozwiązaniem, polegającym na przywróceniu regulacji zawodu, jednocześnie proponując minimalne wymogi pozwalające uznać zawód za regulowany. 19 partnerów zaproponowało wprowadzenie jako wymóg minimalny obowiązkowe uprawnienia pod warunkiem zdania egzaminu państwowego, przy rezygnacji z wymogu odbycia obowiązkowego szkolenia Ministerstwo Sportu i Turystyki

3. Usługi hotelarskie – wybrane propozycje rozwiązań Ministerstwo Sportu i Turystyki

N IEDOSTOSOWANIE ZAKRESU PODMIOTOWEGO USTAWY DO REALIÓW RYNKU USŁUG HOTELARSKICH objęcie regulacjami ustawy obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie nie tylko przez przedsiębiorców i rolników, lecz także przez pozostałe podmioty Ministerstwo Sportu i Turystyki

EWIDENCJA GOŚCI HOTELOWYCH W KONTEKŚCIE OCHRONY BEZPIECZEŃSTWA DZIECI Doprecyzowanie przepisów ustawy dotyczących zapewnienia porządku i bezpieczeństwa klientów – w szczególności dzieci przebywających na terenie obiektu Ministerstwo Sportu i Turystyki

N ADUŻYWANIE NAZW ZASTRZEŻONYCH DLA OBIEKTÓW SKATEGORYZOWANYCH Większa kontrola rynku usług hotelarskich Podnoszenie świadomości podmiotów świadczących usługi hotelarskie w zakresie obowiązujących przepisów poprzez zwiększenie efektywności kontroli przestrzegania przepisów dotyczących obiektów świadczących usługi hotelarskie oraz egzekucja ewentualnych sankcji za naruszenia tych przepisów Ministerstwo Sportu i Turystyki

N IEPRECYZYJNOŚĆ PRZEPISÓW DOT. DOPUSZCZANIA ODSTĘPSTW W OBIEKTACH ZABYTKOWYCH Doprecyzowanie przepisów rozporządzenia w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie w § 3 dopuszczających odstępstwa od wymagań co do wyposażenia i zakresu usług świadczonych dla obiektów hotelarskich poza obiektami wpisanymi do rejestru zabytków lub wykazu zabytków architektury i budownictwa oraz obiektów, których charakter zabytkowy jest oczywisty poprzez rozszerzenie odstępstw również w stosunku do obiektów usytuowanych w strefie „A” ochrony konserwatorskiej, dobudowanych do obiektów zabytkowych Ministerstwo Sportu i Turystyki

PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH - WYCIĄG Większość podmiotów popiera propozycje rozwiązań w obszarze usług hotelarskich przedstawione w Białej księdze, które można zrealizować poprzez doprecyzowanie ww. przepisów ustawy o usługach turystycznych. Znacząca większość podmiotów opowiedziała się za objęciem regulacjami ustawy obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie nie tylko przez przedsiębiorców i rolników, lecz także przez pozostałe podmioty. Niektóre podmioty wskazywały, że kontrola musi być podparta odpowiednimi narzędziami i sankcjami. Zdaniem partnerów społecznych polskie przepisy kategoryzacyjne są dobre, polegają na obiektywnym stwierdzeniu spełnienia kryterium i nie pozostawiają miejsca na subiektywne oceny przeprowadzających kontrolę Ministerstwo Sportu i Turystyki

P RZYSZŁOŚĆ - PRACE NAD NOWĄ USTAWĄ O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH 1 Przygotowanie i procedowanie testu regulacyjnego – podstawa do wpisu do Wykazu Prac Legislacyjnych Rady Ministrów (Kancelaria Prezesa Rady Ministrów) 2 Przygotowanie i procedowanie projektu założeń do projektu ustawy o usługach turystycznych 3 Przek azani e założ eń proje ktu usta wy o usług ach turys tyczn ych do Rząd oweg o Centr um Legis lacji, które przyg otuje proje kt nowej usta wy 4 Procedowanie projektu ustawy o usługach turystycznych Ministerstwo Sportu i Turystyki

Dziękuję za uwagę Elżbieta Wyrwicz, Zastępca Dyrektor Departament Turystyki Ministerstwo Sportu i Turystyki 32 Ministerstwo Sportu i Turystyki