GWSH w Gdańsku Rynek Pracy w UE Wst ę p, przypomnienie 1

Zmieniające się oblicze współczesności Wprowadzenie wielce uniwersalne 2

3 Wszystko się zmienia T. Peters B!znes Od nowa! Kiedyś 1.Papier 2.Sukces: od upadku dzielą dziesięciolecia (cykle rozwojów) 3.Planowanie, planowanie, planowanie 4.Mężczyźni w garniturach 5.Zajęcia na całe życie (słowo klucz: kariera) 6.Kult stabilizacji 7.Całkowite ograniczenie murami organizacji 8.Szanuj autorytety, opieraj się na nich 9.Zarządzanie według podręcznika Teraz 1.Krzem 2.Sukces: od upadku dzielą miesiące (cykle kryzysów) 3.Działanie, eksperymentowanie, wyprzedzanie 4.Kobiety w kierownictwie 5.Ciągłe nowe wyzwania (słowo klucz: projekt) 6.Rutynowo popełniasz szaleństwa 7.Pełne otwarcie na pracę na zewnątrz 8.Lekceważ autorytety, szukaj nowych rozwiązań 9.Kolejne wersje podręcznika elektronicznego

Globalizacja zjawisk a edukacja zawodowa 4

5 Naissbutt 1984, sformułował pojęcie megatrendu jako warunków koniecznych do przetrwania i rozwoju ludzkości. To zaś nie jest, w najbliższej perspektywie, możliwe w wymiarze globalnym.

6 Od schematu „albo” do wielokrotnego wyboru Od schematu „albo” do wielokrotnego wyboru Od bogactwa północy do biedy południa Od hierarchii do sieci Od hierarchii do sieci Od demokracji przedstawicielskiej do demokracji uczestniczącej Od pomocy zinstytucjonalizowanej do pomocy samopomocowej Od centralizacji do decentralizacji Od myślenia krótkofalowego do myślenia globalnego Od myślenia krótkofalowego do myślenia globalnego Od gospodarki narodowej Od gospodarki narodowej Do gospodarki globalnej Od technologii siłowej Od technologii siłowej Do technologii ultratechnologii Od społeczeństwa przemysłowego Od społeczeństwa przemysłowego Do społeczeństwa informacyjnego

7 Pracownicy a globalna gospodarka

8 Do czynników rozwoju Gospodarki Opartej na Wiedzy (GOW) zaliczane są: działalność badawczo-rozwojowa, mobilność naukowców,mobilność naukowców, technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych itechnologii informacyjnych i telekomunikacyjnych (Rynek pracy i zarz ą dzanie zasobami ludzkimi) i usług, wymienia się przede wszystkimusług, wymienia się przede wszystkim edukację oraz jakośćedukację oraz jakość kapitału ludzkiego.kapitału ludzkiego

Wykład wła ś ciwy 9 Rozwój społeczeństwa wiedzy i wykwalifikowani Pracownicy

10 Rozwój społeczeństwa wiedzy i wykwalifikowani Pracownicy Dynamicznie postępujące zmiany na europejskim rynku pracy połączone z obserwowaną tendencją rozwoju gospodarki opartej na: wiedzy, to implikuje zapotrzebowanie na…nowoczesnych technologii i (Rynek pracy i zarz ą dzanie zasobami ludzkimi)to implikuje zapotrzebowanie na… usług wywierają znaczący wpływ na rodzaj wymaganych umiejętności i kompetencji i wzrost popytu na elastyczną kadrę wykwalifikowanych pracowników i stanowiska pracy wymagające szerokich i specjalistycznych umiejętności.

11 Wzrastająca rola wiedzy i rozwój społeczeństw opartych na wiedzy znajduje swoje odzwierciedlenie na rynku pracy. Jednocześnie, jak pokazują wyniki badań, coraz częściej obserwowany i odnotowywany jest niedobór wykwalifikowanych pracowników, co z kolei stanowi potencjalne zagrożenie dla światowego wzrostu gospodarczego i rozwoju.

12 Wpływa na to kilka czynników Wpływa na to kilka czynników: starzenie się społeczeństwa krajów wysokorozwiniętych, spadek urodzeń poniżej poziomu odtworzenia, malejąca populacja osób aktywnych zawodowo, wzrastająca długość życia, niedoboru kadr będzie się nasilał,migracja. ______________________________________________ Czynniki te sprawiają, że problem niedoboru kadr będzie się nasilał, w związku z czym pojawia się konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na kobiety których potencjał jako pracowników nie jest całkowicie wykorzystany i doceniany kobiety, których potencjał jako pracowników nie jest całkowicie wykorzystany i doceniany.

13 Rosnąca rola kobiet na rynku pracy

14 Rosnąca rola kobiet na rynku pracy Na obecnym rynku pracy obserwuje się istotne zmiany w sytuacji kobiet, choć jak pokazuje większość badań, wciąż pozostają one za mężczyznami. Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju Raport z 2008 roku sporządzony przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) podaje, że we wszystkich krajach udział kobiet w rynku pracy jest znacząco niższy niż mężczyzn (w państwach należących do OECD, około 60% populacji kobiet jest aktywna zawodowo).

15 W przypadku mężczyzn wskaźnik ten kształtował się na poziomie 74,3%.

16 najniższy udział kobiet w rynku pracy południowo-wschodniej EuropieAzjiw Afryce Północnej Bliskim Wschodzie Jak pokazują raporty, najniższy udział kobiet w rynku pracy odnotowano w południowo-wschodniej Europie, południowej Azji oraz w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Jak pokazują prognozy, to właśnie kobiety mogą odegrać znaczącą rolę na rynku pracy, zwłaszcza w błyskawicznie rozwijającym się sektorze usług. Duże znaczenie mogą tu odegrać także elastyczne formy zatrudnienia, które sprzyjają aktywności zawodowej kobiet.

17 Resume

18 Mobilność kadr i migracje Współczesny rynek pracy jest w ciągłym ruchu, a liczba osób pracujących poza ojczyzną jest największa w historii. Mobilność ma charakter zarówno międzynarodowy, jak i krajowy, co zdarza się wówczas, gdy jedne tereny dają zdecydowanie większe szanse zatrudnienia niż inne. Takie zjawisko obserwowane jest w różnych krajach, można je także zauważyć w Polsce. Pracownicy przemieszczają się do miejsc, gdzie jest praca. Można spodziewać się, że w przyszłości migracje będą miały jeszcze większą skalę.

19 CIEKAWOSTK A Jak pokazują dane i wyniki przeprowadzonych analiz, ponad: 190 milionów ludzi żyje poza swoimi ojczyznami, co stanowi około 3% światowej populacji. Oznacza to w przybliżeniu, że 1 na 35 osób na świecie jest migrantem, a ich liczba rośnie o prawie 3% w skali roku. (18 sierpnia 2010 r.).

20 Myślenie projektowe i nastawienie na rezultat

21 Myślenie projektowe i nastawienie na rezultat Coraz częściej obserwowaną tendencją na rynku jest działanie projektowe. Dynamika zmian wymusza na nowoczesnych przedsiębiorstwach, które chcą pozostać konkurencyjne i utrzymać się na rynku, podążanie za tymi zmianami. Wiąże się to z koniecznością stałego pozyskiwania nowych klientów i zleceń, a co za tym idzie – zmianę organizacji pracy i myślenia o jej celu.

22 Jako konsekwencja pojawia się na rynku też wiele wyspecjalizowanych firm zorientowanych na pracę czasowo-projektową, dla których realizacja osobnych projektów w ramach danej specjalizacji jest formą działania. Przykładem są firmy: doradcze i konsultingowe czy też np. agencje reklamowe, wynajmowane do wykonania konkretnego zadania, np. zorganizowania kampanii marketingowej.

23 ______________________________________________ Jednocze ś nie do 2020 r. przewiduje si ę, ż e 75% wszystkich pracowników b ę dzie zatrudnionych w usługach, co spowoduje wzrost w porównaniu z 2006 r. o około 5%.

Dziś wszystkie trzy sektory gospodarki – rolnictwo, przemysł, usługi – doświadczają zmian technologicznych. Ogarnij karier ę : Zawody przyszło ś ci J. Rifkina Zdaniem J. Rifkina technologie informatyczne Jaki zawód wybra ć ? spowodują, że produkcja będzie zupełnie zautomatyzowana, maszyny zastąpią człowieka. rzesza bezrobotnych Cena postępu jest taka, że w społeczeństwie tworzą się dwie grupy – elity profesjonalistów i coraz liczniejsza rzesza bezrobotnych, którzy pozbawieni są szans na zatrudnienie w nowej gospodarce. 24

25 Rynek pracy i pojawienie się nowych zawodów Zmiany, zmiany, zmiany Zalety / wady Potencjalne zalety / wady …niepewno ść jutra

Bezrobocie zaczyna być zjawiskiem: masowym, charakterystycznym dla określonej fazy życia, jednocześnie odsetek osób trwale pozostających bez pracy stale wzrasta. Właściwie to ani kwalifikacje, ani przynależność do żadnej grupy zawodowej nie gwarantują ochrony przed nim. 26

W społeczeństwie ery postrynkowej będzie zacierał się: model pracy najemnej, wystąpią nowe formy zatrudnienia, nastąpi skrócenie czasu pracy, dzielenie się nią. Zmieni się obraz pracy, dla wielu osób jej: miejscem będzie własne mieszkanie, a narzędziem – własny komputer (z obowiązkowym dostępem do Internetu i poczty elektronicznej). 27

Minął czas równości karier gwarantujący ten sam rodzaj kariery jednostkom o takich samych zdolnościach. Właściwie nie mówi się już o wspinaniu się po szczeblach kariery. Zdaniem Z. Baumana kolejność projektów w odróżnieniu od szczebli kariery jest dowolna i na ogół rządzi się przypadkiem (nie da się jej przewidzieć w żadnej fazie drogi życiowej). Każdy kolejny projekt jest nowy i różny od poprzednich. W ich realizacji chodzi głównie o to, by wywiązać się z zadania na tyle dobrze, by stać się, lub pozostać nadal „zatrudnianym”. Zatem droga życiowa (zawodowa) jest niepewna, tworzy ją mozaika poszczególnych projektów. 28

Następuje „migotanie terminów” : praca, zawód. Można zapytać, co jest pracą, a co nią nie jest? Praca przenika życie prywatne, nie ma wyraźnego oddzielenia tych dwóch sfer życia. 29

U. Beck U. Beck twierdzi, że model współczesnego rynku zakłada społeczeństwo bez rodzin i bez małżeństw. Podmiotem na rynku jest ostatecznie samotna jednostka „nieskrępowana” związkiem małżeńskim, rodzinnym czy posiadaniem dzieci. Coraz większa rzesza ludzi postawiona przed dylematem: rodzina albo jej brak – wybiera „pluralistyczną nieciągłą trajektorię biografii”. Wymagania rynku pracy nie uwzględniają posiadania: rodziny, małżeństwa, rodzicielstwa, partnerstwa, itp. 30

Pojawiła się, jak pisze U. Beck, stacja widmo – wykształcenie bez zatrudnienia. Ale jednocześnie większe szanse na nowym rynku pracy mają wykształceni. ( Jakie studia wybra ć co studiowa ć jaka praca po studiach?) W związku z nadmierną podażą wykształcenia i zmniejszeniem się liczby miejsc pracy dochodzi – jak zauważa U. Beck – do paradoksalnej dewaluacji i rewaluacji dyplomów. _______________________________________________ Bez dyplomu szanse na rynku pracy są bliskie zera, nie dają gwarancji zatrudnienia. Z drugiej strony są niezbędne, aby w ogóle brać udział w walce o miejsce pracy. 31

Żyjemy w okresie wielkich przemian, zatem: niektóre zawody, w nowych warunkach, są mniej potrzebne, inne w ogóle zanikają, powstają również zupełnie nowe, a w starych, wydawałoby się dobrze znanych, pojawiają się inne treści. W związku z przejściem od jednej formacji społeczno-politycznej do drugiej zmienia się gospodarka. 32

Chociaż zawód badacza rynku jest dość rzadki, zapotrzebowanie na pracowników tej specjalności będzie prawdopodobnie wzrastało. Pracują oni w: agencjach badania rynku, agencjach reklamowych, w różnych firmach, które stać na własne komórki badania rynku. Badaczami rynku są socjolodzy, psycholodzy, ekonomiści. Osoby, które wykonują ten zawód, powinny być: wnikliwymi konsumentami, lubić reklamy, przeglądać towar, pamiętać nazwy produktów. 33

osoby kierującej dużym przedsiębiorstwem. Do poszukiwanych należy także zawód menedżera, czyli osoby kierującej dużym przedsiębiorstwem. Kształcą ich głównie akademie ekonomiczne, ale także wydziały zarządzania na uniwersytetach. _________________________________________________ Specjalista z dziedziny zarządzania i marketingu, jeżeli zna języki obce, szczególnie angielski, nie będzie narzekał na brak pracy. Może znaleźć zatrudnienie np. w administracji gospodarczej, samorządowej i państwowej, w sferze usług publicznych. 34

W Polsce brakuje również profesjonalnych sprzedawców, którzy zwani są salesmanami. Popyt na takich specjalistów od sprzedaży stale wzrasta. Przedstawicielem handlowym może być każdy, zarówno lekarz jak i księgowa, liczą się tylko efekty jego pracy. Na szeroką skalę rozwija się także sprzedaż przez Internet. zajmuje się organizacją transportu, przepływem dóbr i informacji Nowym zawodem jest również logistyk, zajmuje się organizacją transportu, przepływem dóbr i informacji. zarządzający przedsiębiorstwem, które sąd postawił w stan upadłości Zawód, który odrodził się w Polsce po 1989 r. to syndyk, czyli zarządzający przedsiębiorstwem, które sąd postawił w stan upadłości. 35

Zupełnie nowe wymagania stawia się kandydatkom na sekretarki. częściej funkcję asystentek dyrektora, muszą znać języki obce, umieć obsługiwać komputer, niekiedy przy wykonywaniu tego zawodu wymagane są wyższe studia. Pełnią one teraz częściej funkcję asystentek dyrektora, muszą znać języki obce, umieć obsługiwać komputer, niekiedy przy wykonywaniu tego zawodu wymagane są wyższe studia. Rozwój gospodarki i przemysłu spowodował zapotrzebowanie na reklamę rozmaitych produktów. Na Zachodzie są specjalne szkoły i kursy uczące kreatywnego myślenia. Polscy specjaliści od reklamy muszą na razie liczyć na własną wyobraźnię. Na nich kształcą się tekściarze, tj. specjaliści od wymyślania sloganów (copywriter). Polscy specjaliści od reklamy muszą na razie liczyć na własną wyobraźnię. 36

giełdy papierów wartościowych Pojawienie się w Polsce giełdy papierów wartościowych pociągnęło za sobą zapotrzebowanie na maklerów giełdowych, którzy trudnią się pośrednictwem w sprawach kupna i sprzedaży akcji, oczywiście za określoną prowizję. Zakłada się, że wykształcenie powinni mieć co najmniej średnie, ukończyć kurs maklerski i zdać egzamin przed Zakłada się, że wykształcenie powinni mieć co najmniej średnie, ukończyć kurs maklerski i zdać egzamin przed Komisją Papierów Wartościowych. Olbrzymi wprost rozwój komputeryzacji spowodował powstanie popularnych i poszukiwanych zawodów informatyka, programisty czy grafika komputerowego. w wyszukiwaniu informacji, wyłania się więc nowa profesja, odpowiednik zachodniego Firmy zatrudniać będą osoby specjalizujące się w wyszukiwaniu informacji, wyłania się więc nowa profesja, odpowiednik zachodniego menedżera informacji. 37

Obecnie istnieje stałe zapotrzebowanie na dietetyków, rehabilitantów, fizjoterapeutów, kosmetyczki i stylistów. Rośnie na menedżerów kultury, osoby zajmujące się organizacja czasu wolnego, opiekunów ludzi starszych. Poszukiwani są też filolodzy, angliści, lekarze niektórych specjalności, farmaceuci czy inżynierowie znający języki obce. wiedzę w rozmaitych dziedzinach: Włoscy naukowcy futurolodzy przedstawili dziesięć nowych zawodów. Uważają oni, że człowiek XXI wieku, który będzie je wykonywał, musi mieć szeroką wiedzę w rozmaitych dziedzinach: 38

Nowe zawody, których jeszcze nie ma, ale prawdopodobnie powstaną, to np.: zajmujący się inżynierią genetyczną — biotechnolog, zajmujący się inżynierią genetyczną stosowaną w hodowli roślin i bakterii, który usuwa skutki katastrof, likwiduje — odkażacz, który usuwa skutki katastrof, likwiduje hałas, neutralizuje dymy fabryk, czyści skażone wody, przekształcający rolnictwo chemiczne — biorolnik, przekształcający rolnictwo chemiczne w naturalne, zajmujący się budową — neuroprogramator, zajmujący się budową „sztucznych mózgów”, osoba, który umożliwia — osoba, który umożliwia zwiedzanie graficznych przestrzeni przy pomocy programów komputerowych. 39

interdyscyplinarną wiedzą, ponieważ ich praca będzie polegała na umiejętności poruszania się w różnych polach kompetencyjnych Osoby wykonujące w przyszłości te zawody będą musiały dysponować interdyscyplinarną wiedzą, ponieważ ich praca będzie polegała na umiejętności poruszania się w różnych polach kompetencyjnych. Świat zmienia się tak szybko, że giełda pracy jutra może wyglądać inaczej niż obecnie. Ale na pewno ten, kto będzie miał wyższe wykształcenie, opanowane języki obce i obsługę komputera, zdobędzie większe możliwości zatrudnienia. 40

Temat następnego wykładu 41 INFORMACJE O RYNKU PRACY Elementarne pojęcia

42 INFORMACJE O RYNKU PRACY Elementarne pojęcia (Alfabet Rynku Pracy),