Apel z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja Autor: R. Kubus

tradycja Konstytucji 3 Maja to wielki testament szczytnych idei walki o naprawę i niepodległość Rzeczpospolitej – A. Zachorski, „Geneza i tradycje Konstytucji 3 Maja”

„Liberum veto!” Polacy to naród zacofany, przesądny, nietolerancyjny i barbarzyński. Chimeryczność, indywidualizm postaw, brak politycznego realizmu i społecznej dyscypliny – cechy społeczeństwa które nigdy nie podlegało rządom absolutnym – Fryderyk II

Wiek rozumu i swiatla

Sejm Czteroletni W pierwszy poniedziałek po sw. Michale, jak prawo chciało, dnia 6 pazdziernika (1788 r.) Sejm wolny otwarty został – Walerian Kalinka

Prace nad projektem Konstytucji „Czarna procesja” Wprawdzie obijają się o uszy nasze zagraniczne rozruchy, lecz my w nieskażonej dla Najjaśniejszej Rzeczpospolitej wierności ściśle się zachowujemy. Rwie gwałtowne okowy swoje niewolnik, gdzie panujący nad nim tłumi wszelkie prawa człowieka i obywatela, lecz w Polsce Król, Senat, cały stan rycerski i każdy o tym jest przekonany, że wolność jest przyrodzoną człowiekowi. Należy ją przywrócić i na tak trwałej zasadzie wznieść gmach wolnego i wiecznie trwałego rządu – Memoriał miast

Decydujacy etap prac nad Konstytucja Zaczęły się poufne narady na zamku królewskim, w najściślejszej prowadzone tajemnicy – W. Kalinka Sejm ten polski był to Sejm tańcujący – John Darlymple Hailes Wiele napisano by naród przygotować, wiele dla objaśnienia poczynionych kroków, wiele pod bezpośrednim wpływem stronnictwa silniejszego (…) powszechne ożywienie i ruch wylały się w świstkach, broszurach, książkach i zaprzątnęły umysły Polaków od magnata aż do chłopa. Był to może pierwszy, a kto wie, czy może nie ostatni w Polsce przykład tego, że w powozach, po ulicach, w szynkach, przy piwie, przy wódce czytano i o polityce rozprawiano – Schultz

Trzeci Maj Ranek: Wyruszyły z koszar pułki piesze i konne, wysypała się na ulica ludność bogatsza i uboższa, stanęły cechy pod chorągwiami, radni miasta z prezydentem miasta na czele. Wszystko to zdążało, spieszyło ku zamkowi. Kto mógł wciskał się do gmachu, na schody i krużganki, kto mógł, stawał na podwórzu, na placu, w przybocznych ulicach. Sala pękała w szwach. Kobiety zajmowały miejsca na galeriach niczym w wielkim teatrze. Natomiast mężczyźni siedzieli na ławach pod ścianami. Pod barierą marszałka sejmu demonstracyjnie stanęli ułani z bratankiem króla i jednym z dwu wodzów polskich wojsk – księciem Józefem na czele”.

Godzina 11: Król poprzedzony przez marszałków i w licznej asystencji wszedł na salę sejmową i zasiadł na tronie witany hucznymi okrzykami. Marszałek wielki koronny po trzykroć uderzył laską, a gdy nastała cisza – marszałek sejmu otworzył posiedzenie. Zaczął od aluzji na temat rosnących zagrożeń zewnętrznych dla realizowanych i przygotowywanych reform. Król wezwany przez Ignacego Potockiego do wskazania najlepszej drogi postępowania wezwał do przeczytania i szybkiego przyjęcia projektu Ustawy rządowej, kończąc swój apel słowami: „król z narodem naród z królem”.

Poseł Suchorzewki wybiegł na środek sali, wołając, że jest sprzysiężenie na życie jego, a wskazując na sześcioletniego syna zapewniał, że zabije własne dziecię tu na miejscu, wśród obrad sejmowych, aby nie dożyło niewoli, którą ten projekt krajowi gotuje.

Godzina 19 (po trwających 6 godzin obradach): Poseł Zabiełło gromkim głosem woła »Jestem za projektem i każdy jest za nim, kto prawdziwie kocha ojczyznę. Złączmy się już wszyscy na jego przyjęcie. Ciebie zaś Najjaśniejszy Panie prosimy, abyś najpierw na jego wykonanie złożył przysięgę, a wszyscy za twym pójdziemy przykładem«. Stanisław August, głęboko wzruszony, silnym i uroczystym głosem przemówił: «Gdy widzę stałą i wyraźną sejmujących wolę, abym wykonał przysięgę na konstytucję narodową zatem przysięgam. Wzywam tedy kochających ojczyznę, niech idą za mną do kościoła na złożenie Bogu wspólnej przysięgi i dziękczynienia, że nam dozwolił tak uroczystego i zbawiennego dokonać dzieła»

Konstytucja 3 Maja Od strony teorii Konstytucja ta jest może jedną z najlepszych, jakie kiedykolwiek wymyśliły narody pragnące zmienić ustrój swego państwa. Jest przy tym krótko i zwięźle zredagowana, przejrzysta i nie ma charakteru szczegółowego kodeksu – Johann Erich Briester ostatnia wola konającej ojczyzny zaraza jakobińska nad Wisłą

Jak dotąd, jest to niezawodnie najczystsze dobrodziejstwo, jakie kiedykolwiek ludzkość spotkało. [...] A wreszcie ta ustawa posiada w sobie zawiązek wszelkich przyszłych ulepszeń, i jako na takich podwalinach założona, doprowadzić może do wszystkich trwałych korzyści naszej angielskiej konstytucji – Edmund Burke

Upadek Konstytucji Zwycięska konfederacja targowicka obaliła Konstytucję 3 maja i ustrój wprowadzony przez Sejm Czteroletni!

Dziedzictwo Konstytucji

tradycja Konstytucji 3 Maja to wielki testament szczytnych idei walki o naprawę i niepodległość Rzeczpospolitej – A. Zachorski, „Geneza i tradycje Konstytucji 3 Maja”