Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii Grzybice skóry Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii

Podział grzybic Grzybice skóry i błon śluzowych mogą być wywołane przez: Dermatofity- grzybice właściwe (tinea), dotyczą naskórka, włosów, paznokci Drożdżaki i grzyby drożdżopodobne-drożdżyca błon śluzowych, skóry, paznokci Pleśniowce- zakażenia błon śluzowych i skóry

Grzybice właściwe – dermatofitozy (Tinea) Podział zakażeń wywołanych dermatofitami: Grzybice skóry owłosionej głowy (strzygąca, drobnozarodnikowa, woszczynowa) Grzybica z odczynem zapalnym wywołana przez grzyby zoofilne Grzybice skóry gładkiej (grzybica skóry gładkiej, przewlekła grzybica skóry gładkiej, grzybica pachwin) Grzybice stóp Grzybica paznokci

Rozpoznanie grzybicy skóry Do badania pobiera się zeskrobiny z płytki paznokciowej , naskórka lub włos. Wykonuje się badania mikologiczne: badanie bezpośrednie-pobrany materiał oglądany jest w mikroskopie świetlnym (badanie szybkie, wykazuje nici grzyba w preparacie lub ich brak,nie określa rodzaju grzyba) hodowla- pobrany materiał jest posiewany na odpowiednie podłoże, hodowla trwa ok. 4 tygodni, po wyglądzie kolonii określa się rodzaj grzyba wywołującego grzybicę

Grzybice skóry owłosionej Grzybica strzygąca owłosionej skóry głowy w ogniskach chorobowych włosy są ułamane na różnych wysokościach, co sprawia wrażenie włosów przystrzyżonych (stąd nazwa - grzybica strzygąca) zmiany chorobowe ustępują bez bliznowacenia, włosy odrastają całkowicie choroba dotyczy głównie dzieci przed okresem pokwitania

Grzybice skóry owłosionej Grzybica drobnozarodnikowa owłosionej skóry głowy W ogniskach chorobowych wło złuszczających z nieznacznym stanem zapalnym, z równo ułamanymi włosami nad powierzchnią skóry na wysokości kilku milimetrów ogniska są mniej liczne i większe niż w grzybicy strzygącej przebieg jest przewlekły, może dojść do samowyleczenia w okresie pokwitania zmiany chorobowe ustępują bez bliznowacenia, włosy odrastają całkowicie choroba dotyczy głównie dzieci przed okresem pokwitania rozpoznanie - na podstawie badania mikologicznego bezpośredniego i hodowli

Grzybice skóry owłosionej Grzybica woszczynowa owłosionej skóry głowy wywoływana jest przez grzyb trichophyton, którego zarodniki ułożone są bezładnie wewnątrz włosa razem z pęcherzykami powietrza zmiany chorobowe mają charakter tarczek woszczynowych, o średnicy od kilku mm o kilku cm, żółtym zabarwieniu i nieprzyjemnym zapachu po ich usunięciu pozostają blizny i trwałe wyłysienie włosy są matowe, szorstkie i suche istnieją nietypowe odmiany beztarczkowe: łupieżopodobna i łuszczycopodobna rozpoznanie - na podstawie badania mikologicznego bezpośredniego i hodowli

Grzybice skóry owłosionej Leczenie wszystkie odmiany grzybic owłosionej skóry głowy wymagają leczenia doustnego preparaty stosuje się przez kilka tygodni (np.flukonazol lub terbinafina)

Grzybice skóry gładkiej Grzybica skóry gładkiej zmiany mają charakter owalnych ognisk, wyraźnie odgraniczonych od otoczenia, na obwodzie zmian drobne pęcherzyki, grudki i krosty umiejscowienie zmian: najczęściej na skórze odkrytej (twarz, grzbiety rąk i stóp), ale mogą być umiejscowione na całej skórze gładkiej objawy podmiotowe-świąd

Grzybice skóry gładkiej Grzybica pachwin najczęściej wywoływana jest przez grzyb epidermophyton, zakażenie następuje głównie przez kontakt bezpośredni lub mokry ręcznik czynnikami usposabiającymi są wzmożona wilgotność i nadmierne pocenie częściej chorują mężczyźni niż kobiety ognisk chorobowe mają charakter wyniosłych, wielokolistych, czerwonych plam, na obwodzie których występują grudki i pęcherzyki zmiany są swędzące umiejscowienie-okolica pachwin, rzadziej pachy przebieg jest nawrotowy rozpoznanie - na podstawie badania mikologicznego bezpośredniego i hodowli leczenie-doustne preparatami p-grzybiczymi

Grzybice skóry gładkiej Leczenie: Pojedyncze ogniska grzybicy skóry gładkiej - leczenie miejscowe lekami p-grzybiczymi (np. clotrimazol, batrafen, daktarin, lamisil, tenasil, hascofungin, micetal, mykodermina) Wieloogniskowa grzybica skóry gładkiej - leczenie doustne (np.flukonazol, terbinafina) oraz miejscowe Przewlekła grzybica skóry gładkiej - leczenie doustne i miejscowe Grzybica pachwin -leczenie doustne i miejscowe

Grzybice stóp najczęściej wywoływana jest przez grzyb trichophyton zakażenie następuje poprzez zakażone skarpety, buty, drewniane kratki na basenach lub dotyczy osób chodzących w pracy w obuwiu gumowym wyróżniamy następujące odmiany grzybicy stóp: odmiana międzypalcowa odmiana potnicowa odmiana złuszczajaca (hiperketatotyczna)

Grzybice stóp Odmiana międzypalcowa zmiany chorobowe - ogniska rumieniowo-złuszczające z tendencją do pękania i maceracji choroba zaczyna się od ostatniej przestrzeni międzypalcowej, stopniowo obejmuje pozostałe przestrzenie oraz grzbiet stopy i podeszwę zmiany są swędzące

Grzybice stóp Odmiana potnicowa zmiany chorobowe mają charakter drobnych pęcherzyków, czasami zlewających się w ogniska wysiękowe zlokalizowane są na podeszwach stóp zmiany są swędzące

Grzybice stóp Odmiana złuszczająca zmiany chorobowe - ognisk hiperkeratotycznych z tendencją do pękania odmianie tej często towarzyszy grzybica paznokci przebieg jest przewlekły, z okresami zaostrzeń

Grzybice stóp Leczenie grzybica hiperkeratotyczna wymaga leczenia doustnego i miejscowego grzybica międzypalcowa i potnicowa- leczenie miejscowe, jedynie w przypadkach długotrwałych lub o bardzo znacznym nasileniu wskazane jest dodatkowo leczenie doustne

Grzybica paznokci czynnikami usposabiającymi są: ucisk mechaniczny (np. przez niewygodne obuwie), zaburzenia odporności komórkowej oraz hormonalne proces chorobowy zaczyna się od wolnego brzegu płytki paznokciowej i od pierwszgo palca obraz kliniczny - kruche, łamliwe, stopniowo ulegają pogrubieniu, rozwarstwieniu; płytki przybierają kolor żółtobrunatny lub zielonkawy okres trwania choroby jest długi, niekiedy wieloletni; nawet po całkowitym ustąpieniu objawów istnieje skłonność do nawrotów

Grzybica paznokci zmiany w obrębie paluchów mogą być wywołane również przez pleśniowce (Scopulariopsis brevicaulis) zakażenie dotyczy głównie osób starszych, z zaburzeniami troficznymi paznokci płytki paluchów są pogrubiałe, zniekształcone, żółtozielonkawe, z obfitą hiperkeratozą podpaznokciową rozpoznanie grzybicy opiera się na badaniu mikologicznym, podstawą rozpoznania jest wynik hodowli

Grzybica paznokci Leczenie: Leczenie miejscowe – lakiery (batrafen, loceryl), płyny p-grzybicze (polfugicid, acifungin) Leczenie doustne – terbinafina, orungal, flukonazol

Zakażenia drożdżakowe (Candidiasis) zmiany są wywoływane przez gatunek candida albicans czynnikami usposabiającymi są: czynniki wewnątrzustrojowe: cukrzyca, otyłość , antybiotykoterapia, stany wyniszczenia organizmu, leczenie immunosupresyjne i kortykosteroidoterapia czynniki zewnątrzpochodne : mikrourazy, maceracja naskórka związana z nadmierną potliwością zakażenia drożdżakowe mogą mieć charakter zawodowy : u praczek, robotników przemysłu cukierniczego i przetwórczo-owocowego

Zakażenia drożdżakowe skóry gładkiej (Candidiasis) Wyprzenie drożdżakowe ogniska rumieniowo-wysiękowe, z tendencją do złuszczania i maceracji, w głębi fałdów pęknięcia na obwodzie ogniska mogą - drobne grudki, pęcherzyki lub nadżerki, tzw. wykwity satelitarne najczęstsze umiejscowieni to; przestrzenie międzypalcowe rąk, fałdy podsutkowe i podbrzuszne, pachwiny, szpara międzypośladkowa

Zakażenia drożdżakowe (Candidiasis) Leczenie Leczenie miejscowe: leki p-grzybicze przez 2-3 tygodnie (batrafen, daktarin, clotrimazol, lamisil,travogen, micetal) Leczenie doustne: ketokonazol i jego pochodne terbinafina nystatyna amfoterycyna B

Zakażenia drożdżakowe (Candidiasis) Drożdżyca płytek paznokciowych początkowo zmiany dotyczą wałów paznokciowych, które są obrzęknięte, zaczerwienione i bolesne, a przy ucisku wydobywa się treść ropna potem dochodzi do zajęcia paznokci, które stają się szaro-brunatne, tracą połysk, ulegają pogrubieniu i rozwarstwieniu

Zakażenia drożdżakowe Łupież pstry (pitiriasis versicolor) czynnikami usposabiającymi są: nadmierna potliwość, np. w solarium początkowo zmiany mają charakter lekko złuszczających, różowych lub żółtobrunatnych plam, kształtu owalnego lub nieregularnego pod wpływem promieni słonecznych w tych miejscach powstają odbarwienia; drożdżak hamuje melanogenezę naskórka

Zakażenia drożdżakowe Umiejscowienie – klatka piersiowa, plecy, szyja, skóra owłosiona głowy zmianom skórnym nie towarzyszą objawy podmiotowe okres trwania choroby jest niekiedy wieloletni zakaźność dla otoczenia jest niewielka leczenie- miejscowe np. szampon Nizoral lub maści p-grzybicze doustne- tylko w przypadku zmian długotrwałych lub o bardzo dużym nasileniu (np.flukonazol przez 5-10 dni) doustne- tylko w przypadku zmian długotrwałych lub o bardzo dużym nasileniu (np.flukonazol przez 5-10 dni) Leczenie miejscowe zawsze powinno obejmować skórę gładką i owłosioną głowy