Polski prawnik i dyplomata, poeta, prozaik, eseista historyk literatury, t ł umacz; laureat Neustadt International Prize for Literature (1978) i Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980); profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i Uniwersytetu Harvarda; cz ł onek Polskiej Akademii Umiej ę tno ś ci, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, kawaler orderu Or ł a Bia ł ego; pochowany w Krypcie Zas ł u ż onych na Ska ł ce; brat Andrzeja Mi ł osza.

Czes ł aw Mi ł osz urodzi ł si ę na ziemiach zabranych, na Auksztocie, w Szetejniach. Wielkie Ksi ę stwo Litewskie, na którego dawnych terenach Mi ł osz si ę wychowa ł, wraz ze sw ą wielokulturow ą i tolerancyjn ą atmosfer ą, wywar ł o decyduj ą cy wp ł yw na twórczo ść poety, a on sam cz ę sto odwo ł ywa ł si ę do wspomnie ń z dzieci ń stwa. Inspiracj ę stanowi ł o dla niego zarówno spokojne ż ycie na wsi, jak i szalone podró ż e z ojcem. Ogromny wp ł yw na poet ę wywar ł y tak ż e wydarzenia historyczne, których by ł ś wiadkiem: rewolucja pa ź dziernikowa i wojna polsko-bolszewicka. Mi ł osz studiowa ł na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. By ł cz ł onkiem grupy poetów Ż agary i wspó ł twórc ą pisma o tej samej nazwie.

Po rozpocz ę tej 1 wrze ś nia 1939 niemieckiej agresji na Polsk ę, Mi ł osz uda ł si ę na po ł udnie kraju. Mi ł osz powróci ł do rodzinnego miasta, przyjmuj ą c obywatelstwo litewskie. Jednak ju ż 14 czerwca ż o ł nierze ZSRR wkroczyli na teren Litwy i rozpocz ęł a si ę sowiecka okupacja. Poet ą bardzo wstrz ą sn ęł y te wydarzenia, co mia ł o odzwierciedlenie w jego poezji. Opu ś ci ł Wilno i przeniós ł si ę do okupowanej przez Niemców Warszawy, gdzie pracowa ł jako wo ź ny w Bibliotece Uniwersyteckiej. Uczestniczy ł w podziemnym ż yciu literackim. Po upadku 2 pa ź dziernika 1944 r. powstania warszawskiego wyjecha ł do Krakowa, w którym pozosta ł do ko ń ca 1945 roku.

W 1951 roku poprosi ł o azyl polityczny we Francji. Mi ł osz mieszka ł przez pewien czas w Maisons-Laffitte, co doprowadzi ł o do jego wieloletniej wspó ł pracy z tym pismem. W nast ę pnych latach Instytut Literacki wyda ł wi ę kszo ść dzie ł Mi ł osza.

W 1960 r. Mi ł osz przeprowadzi ł si ę do Stanów Zjednoczonych, gdzie wyk ł ada ł literatur ę s ł owia ń sk ą na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, oraz na Harvardzie. Za granic ą tworzy ł g ł ównie poezj ę, bardzo ró ż norodn ą, cho ć najwi ę ksze uznanie zyska ł y jego wiersze polityczne. W 1978 roku Mi ł osz otrzyma ł Mi ę dzynarodow ą Nagrod ę Literack ą Neustadt zwan ą "Ma ł ym Noblem".

W 1980 r. poeta otrzyma ł literack ą nagrod ę Nobla za ca ł okszta ł t twórczo ś ci. Rok pó ź niej przyjecha ł do kraju, gdzie jego utwory zosta ł y ju ż oficjalnie wydane (cho ć cz ęść z nich ocenzurowano, a cz ęść mog ł a si ę nadal ukazywa ć tylko w wydaniach podziemnych). W 1981 r., w czasie pobytu w kraju otrzyma ł doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a w 1989 r. Uniwersytetu Jagiello ń skiego. W 1990 Mi ł osz zosta ł cz ł onkiem Polskiej Akademii Umiej ę tno ś ci. By ł cz ł onkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W 1993 r. poeta definitywnie przeprowadzi ł si ę do Polski, gdzie jako miejsce pobytu wybra ł Kraków. W czerwcu 1996 r. za ksi ąż k ę Legendy wspó ł czesno ś ci uhonorowany zosta ł Nagrod ą Krakowska Ksi ąż ka Miesi ą ca. Dwa lata pó ź niej za tom Piesek przydro ż ny otrzyma ł Nagrod ę Nike. W 1994 r. Czes ł aw Mi ł osz zosta ł odznaczony Orderem Or ł a Bia ł ego. W 1996 Polskie Radio przyzna ł o mu nagrod ę Diamentowy Mikrofon. Mi ł osz zmar ł 14 sierpnia 2004 w Krakowie, prze ż ywszy 93 lata. Zosta ł pochowany w Krypcie Zas ł u ż onych na Ska ł ce.

Jego twórczo ść z lat 30., przed II wojn ą ś wiatow ą jest przesycona katastrofizmem. Dominuje w niej rozmach, metaforyczno ść, rytmiczno ść, wizje apokalipsy. Wiersze pisane podczas wojny nie maj ą ju ż w sobie tyle patosu. S ą znacznie mniej ozdobne. Poeta stawia na zrozumia ł o ść zawartych w nim tre ś ci filozoficznych i intelektualnych. Cz ęść z tych wierszy po ś wi ę ca Mi ł osz okupowanej Warszawie. W twórczo ś ci Mi ł osza przypadaj ą cej na okres wojny da si ę równie ż zauwa ż y ć ś wiadome odchodzenie od tematyki wojennej. Znajdziemy wiersze opisuj ą ce zwyk ł e pi ę kno ś wiata. Po wojnie poeta podj ął tematyk ę bardziej filozoficzn ą. Szczególnie upodoba ł sobie form ę traktatu. Oprócz wielu poezji Czes ł aw Mi ł osz napisa ł tak ż e eseje, najwa ż niejszy z nich to Zniewolony umys ł.