Prace nad Polską Ramą Kwalifikacji oraz integracją krajowego systemu kwalifikacji Horacy Dębowski Instytut Badań Edukacyjnych Krajowy Zespół Ekspertów ECVET

Znaczenie polityki na rzecz uczenia się przez całe życie Procesy zachodzące na współczesnym rynku pracy wymuszają takie podejście do uczenia się, które uwzględnia całe życie człowieka, lifelong learning Adaptacja do zmieniających się technologii decyduje o pozycji osoby na rynku pracy, ale też decyduje o sukcesie przedsiębiorstw. Ma również wpływ na tempo rozwoju krajowych gospodarek. Czy państwo powinno się angażować w obszar uczenia się przez całe życie?

Europejski kontekst prac W latach 2000–2002, w dokumentach Unii Europejskiej przedstawiono wypracowane uzgodnienia dotyczące tworzenia europejskiego obszaru uczenia się przez całe życie Ważnym narzędziem ułatwiającym państwom członkowskim UE realizację polityki na rzecz uczenia się przez całe życie mają być Europejska Rama Kwalifikacji i krajowe ramy kwalifikacji proces boloński, proces kopenhaski zalecenia: w sprawie ERK, ECVET, EQAVET, Walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego

Krajowy kontekst prac  Niewiele osób dorosłych w Polsce podejmuje się inwestowania w kapitał ludzki. (Ta sytuacja nie uległa zmianie od 2004 roku, mimo kilkunastokrotnego wzrostu nakładów. Dotychczasowa polityka subsydiowania szkoleń się nie sprawdziła).  Niewielu (w porównaniu z krajami UE-15) pracodawców finansuje szkolenia swoim pracownikom  Dlaczego: bariery związane z funkcjonowaniem systemu kwalifikacji

Dlaczego?  brakuje łatwo dostępnej informacji o kwalifikacjach możliwych do uzyskania w naszym kraju – o instytucjach uprawnionych do ich nadawania oraz warunkach, które osoba ucząca się musi spełnić, by określoną kwalifikację zdobyć;  brakuje łatwo dostępnej informacji o potrzebach pracodawców w zakresie kompetencji i kwalifikacji w krótkim i średnim okresie  w wielu przypadkach jakość oferty edukacyjnej nie jest w dostateczny sposób powiązana z potrzebami rynku pracy oraz osób uczących się

Dlaczego?  nie istnieje system akredytacji instytucji sektora pozaformalnego, w efekcie uczący się i pracodawcy nie są w stanie ocenić jakości usługi szkoleniowej ex-ante  brakuje powszechnego systemu walidacji - rozpoznawania kompetencji zdobywanych poza systemem formalnym, np. w toku wykonywania pracy (mimo że ich wartość często jest wyższa od efektów uczenia uzyskanych w ramach edukacji formalnej).

Jako ważny czynnik stymulujący rozwój kraju nasz system kwalifikacji wymaga modernizacji, której istotą powinno być większe uelastycznienie, uporządkowanie oraz zintegrowanie różnych podsystemów

Zmiany w krajowym systemie kwalifikacji będą polegać na:  wdrożeniu Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) oraz Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK),  przyjęciu ogólnych zasad dotyczących zapewniania jakości kwalifikacji,  uspójnieniu pojęć i terminologii  rozszerzeniu możliwości akumulowania i przenoszenia osiągnięć. Integracja Krajowego Systemu Kwalifikacji

 Wdrożenie PRK i ZRK będzie następowało ewolucyjnie.  W ZRK będą ujęte wszystkie kwalifikacje nadawane w systemie oświaty i szkolnictwa wyższego.  Nie wszystkie kwalifikacje funkcjonujące w Polsce zostaną włączone do ZRK. Integracja Krajowego Systemu Kwalifikacji (II)

 ułatwienie zdobywania kwalifikacji w różny sposób, w dowolnym miejscu i czasie,  powszechne przyjęcie efektów uczenia się jako podstawowej kategorii w systemie kwalifikacji, opis kwalifikacji  powszechne przyjęcie standardów w zakresie zapewniania jakości kwalifikacji,  znaczące rozszerzenie możliwości walidacji efektów uczenia się nabywanych poza systemem formalnym Spodziewane efekty integracji (I)

 ułatwienie dostępu do wiarygodnej informacji o kwalifikacjach możliwych do uzyskania w Polsce, o instytucjach uprawnionych do ich nadawania oraz warunkach, które osoba zdobywająca kwalifikację musi spełnić  usprawnienie procesu rekrutacji pracowników dzięki łatwiejszej identyfikacji wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, które będą potwierdzane przez wiarygodne mechanizmy walidacji;  ułatwienie mobilności pracowników na polskim i europejskim rynku pracy, przez zwiększenie rozpoznawalności nadawanych w Polsce dyplomów, świadectw i certyfikatów. Spodziewane efekty integracji (II)

Polska Rama Kwalifikacji

Zapisy dotyczące budowy w Polsce ram kwalifikacji znajdują się w wielu dokumentach rządowych, m.in. w kolejnych Krajowych Programach Reform ( i ) oraz w Strategii Rozwoju Kraju Nad przygotowaniem i wdrożeniem Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) Polska pracuje od 2008 r.

Polska Rama Kwalifikacji jest efektem pracy pracy bardzo wielu ludzi. Opracowywano kolejne wersje, które były przedmiotem szerokich konsultacji. Finalna wersja projektu która powstała w 2012 roku definiuje 8 poziomów. PRK wraz z opisem procesu modernizacji systemu kwalifikacji w Polsce została przedstawiona w „Raporcie referencyjnym”

Zasadniczą częścią „Raportu referencyjnego” jest odniesienie Polskiej Ramy Kwalifikacji do ERK. „Raport ” został przyjęty przez Komitet ds. Europejskich (Rady Ministrów) w dniu 15 maja 2013 roku Polska przedstawiła go Grupie Doradczej przy Komisji Europejskiej w Brukseli w dniu 29 maja 2013 roku.

PRK jest wspólnym układem odniesienia dla kwalifikacji nadawanych w Polsce Poziomy PRK odniesione są do poziomów Europejskiej Ramy Kwalifikacji Oryginalnym polskim rozwiązaniem jest wyodrębnienie w PRK dwóch rodzajów charakterystyk, które różnią się szczegółowością opisu i dziedziną do której się odnoszą.

Charakterystyki I stopnia mają charakter uniwersalny. Dotyczą one efektów uczenia się na wszystkich poziomach i odnoszą się do edukacji ogólnej, wyższej i zawodowej Charakterystyki Ii stopnia odnoszą się albo do edukacji ogólnej, albo do kształcenia i szkolenia zawodowego, albo do kształcenia w ramach szkolnictwa wyższego

Charakterystyki poziomów PRK I i II stopnia mogą być „rozwijane” w charakterystyki III stopnia w sektorowych ramach kwalifikacji Charakterystyki poziomów w ramach sektorowych odnoszą się do węższych zakresowo grup kwalifikacji występujących w danym „sektorze” (branży, obszarze kształcenia)

Polska Rama Kwalifikacji

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ