dokument w procesie cywilnym SSR Zbigniew Miczek Okręgowa Izba Radców Prawnych w Krakowie 2012 rok

POJĘCIE DOKUMENTU DOKUMNET ROZUMIANY POTOCZNIE DOKUMENT NA GRUNCIE PRAWA CYWILNEGO MATERIALNEGO DOKUMNET W ROZUMIENIU PROCEDURY CWYILNEJ

Dokument W K.P.C. DOKUMENT URZĘDOWY Art. 244. § 1. Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji

KRYTERIA DOKUMENTU URZĘDOWEGO Dokument W K.P.C. KRYTERIA DOKUMENTU URZĘDOWEGO Kryterium podmiotowe – uprawniony organ Kryterium przedmiotowe – treść zawarta w dokumencie musi wynikać z kompetencji danego organu

Dokument W K.P.C. DOKUMNET PRYWATNY Art. 245. Dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Dokument W K.P.C. DOMNIEMANIA DOKUMENTU URZĘDOWEGO ZGODNOŚCI Z PRAWDĄ – wiarygodność faktów oświadczeń zawartych w dokumencie PRAWDZIWOŚCI – autentyczność pochodzenia dokumentu od wystawcy

Dokument A KSEROKOPIA Niepoświadczona podpisem strony kserokopia nie jest dokumentem, a dołączenie jej do pozwu o wydanie nakazu zapłaty na podstawie art. 47924 pkt 2 k.p.c. prowadzi do stwierdzenia, że pozew jest dotknięty brakiem formalnym, uzasadniającym zastosowanie art. 130 § 1 i 2 k.p.c. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 1994 r. III CZP 37/94 OSNC 1994/11/206

Dokument A KSEROKOPIA Na wstępie stwierdzić należy, że kodeks postępowania cywilnego nie zna pojęcia kserokopii, natomiast jako pojęciem przeciwstawnym pojęciu oryginału posługuje się pojęciem odpisu. Skoro jednak tak odpis, jak kserokopia stanowią odwzorowanie oryginału tyle tylko, że pierwszy metodą tradycyjną, a druga metodą nowoczesną, to istnieje podstawa do objęcia pojęciem odpisu także kserokopii. Uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 1994 r. III CZP 37/94 OSNC 1994/11/206

Dokument A KSEROKOPIA Niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem. Jeżeli zaś pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono też podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2007 r. II CSK 401/06

Uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2007 r. Dokument A KSEROKOPIA W postępowaniu opartym na dokumencie prywatnym źródłem wiadomości jest, zgodnie z art. 245 k.p.c., zawarte w nim i podpisane oświadczenie, stąd dla uznania kserokopii za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o odwzorowanej w niej treści, niezbędne jest oświadczenie o istnieniu dokumentu o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem jest umieszczone na kserokopii i zaopatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. Dopiero wtedy można uznać kserokopię za dokument prywatny świadczący o istnieniu oryginału o treści i formie w niej odwzorowanej. Natomiast bez wspomnianego poświadczenia kserokopia nie może być uznana za dokument Uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2007 r. II CSK 401/06

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r. I CKN 1280/00 Dokument A KSEROKOPIA Zwykła odbitka ksero (tj. odbitka niepotwierdzona, niestanowiąca dokumentu) nie może zastąpić dokumentu, na którego bazie powstała. Przemawia za tym jednoznacznie treść art. 129 k.p.c. w zw. z art. 128 k.p.c. Artykuł 128 pozwala na dołączenie do pisma procesowego odpisów załączników (np. ich kserokopii) zamiast załączników w oryginale. Z art. 129 jednak wynika, że najpóźniej na rozprawie strona obowiązana jest okazać sądowi oryginały tych dokumentów, natomiast na żądanie przeciwnika obowiązana jest uczynić to jeszcze przed rozprawą. Ustawodawca posługując się pojęciem dokumentu rozumiał przez to oryginał dokumentu. Tam gdzie oryginał może być zastąpiony przez odpis (np. odbitkę ksero), ustawodawca wyraźnie to zaznaczył. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r. I CKN 1280/00

ODPIS DOKUMENTU Odpisem w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego, w tym odpisem orzeczenia w rozumieniu art. 140 k.p.c., jest dokument wiernie odzwierciedlający treść oryginału orzeczenia albo jego kopia. Dokument ten nie musi być uwierzytelniony lub poświadczony za zgodność. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r. III CK 369/05 OSNC 2006/11/187,

Dokument a inne środki dowodowe Art. 308. § 1. Sąd może dopuścić dowód z filmu, telewizji, fotokopii, fotografii, planów, rysunków oraz płyt lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki. § 2. Dowody, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.

POŚWIADCZANIE Dokumentów – RADCA PRAWNY Radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie – również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia), radca prawny stwierdza to w poświadczeniu. Ustawa o radcach prawnych – art. 6 ust. 3

POŚWIADCZANIE Dokumentów – ADWOKACI Adwokat ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie – również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia), adwokat stwierdza to w poświadczeniu. Prawo o adwokaturze – art. 4 ust. 1b

POŚWIADCZANIE Dokumentów – RZECZNICY PATENTOWI Rzecznik patentowy ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie – również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia), radca prawny stwierdza to w poświadczeniu. Ustawa o rzecznikach patentowych – art. 9 ust. 3

POŚWIADCZANIE Dokumentów – RADCY PROKURATORII Radcowie mają prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie – również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia), radca stwierdza to w poświadczeniu. Ustawa o Prokuratorii Generalnej – art. 27 ust. 3

PRAWO O NOTARIACIE Art. 2.  § 1. Notariusz w zakresie swoich uprawnień, o których mowa w art. 1, działa jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. § 2. Czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego.

PRAWO O NOTARIACIE Art. 96. Notariusz poświadcza: 1)własnoręczność podpisu; 2)zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem; 3)datę okazania dokumentu; 4)pozostawanie osoby przy życiu lub w określonym miejscu. Art. 97. Każde poświadczenie powinno zawierać datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie - również godzinę dokonania czynności, oznaczenie kancelarii, podpis notariusza i jego pieczęć. Art. 98. Notariusz stwierdza zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem. Jeżeli okazany dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki, uszkodzenia), notariusz stwierdza to w poświadczeniu. Art. 99. § 1. Notariusz poświadcza na okazanym mu dokumencie datę, a na żądanie stron także godzinę i minutę okazania tego dokumentu. § 2. W poświadczeniu notariusz wymienia imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby, która dokument okazała.

PRAWO O NOTARIACIE Art. 101.  Minister Sprawiedliwości może, w drodze rozporządzenia, upoważnić organy samorządu terytorialnego i banki mające swoją siedzibę w miejscowościach, w których nie ma kancelarii notarialnej, do sporządzania niektórych poświadczeń dokonywanych przez notariusza.

USTAWA o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 19. 1. Konsul wykonuje czynności notarialne, a w szczególności: 1) sporządza i poświadcza wypisy, odpisy, wyciągi i kopie dokumentów; 2) poświadcza własnoręczność podpisów i znaków ręcznych na dokumentach; 3) poświadcza datę okazania dokumentów, pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu oraz stawiennictwo lub niestawiennictwo osoby; 4) przyjmuje oświadczenia. 2. Czynności, o których mowa w ust. 1, konsul wykonuje na wniosek obywateli polskich lub właściwych organów Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Konsul może wykonywać czynności, o których mowa w ust. 1, również na wniosek jakiejkolwiek osoby, jeżeli mają one wywrzeć skutek prawny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 4. Konsul może sporządzić akt notarialny pod warunkiem uzyskania od Ministra Sprawiedliwości pisemnego upoważnienia wydanego na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych. 4a. Konsul nie może sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia. 5. Do czynności konsula, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy prawa o notariacie. Czynności te mają taką samą moc jak czynności wykonane przez notariusza w Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozporządzenie MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 7. 02. 2007 R Rozporządzenie MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 7.02. 2007 R. w sprawie sporządzania niektórych poświadczeń przez organy samorządu terytorialnego i banki (Dz.U.2007.27.185) § 1. W miejscowościach, w których nie ma kancelarii notarialnej, do poświadczania własnoręczności podpisu są upoważnieni: 1) wójt (burmistrz, prezydent miasta): a) na pismach upoważniających do odbioru przesyłek i sum pieniężnych oraz odbioru dokumentów z urzędów i instytucji, b) na oświadczeniach stwierdzających stan rodzinny i majątkowy składającego oświadczenie; 2) banki - na pismach upoważniających do odbioru pieniędzy lub innych przedmiotów z tych banków. § 2. W miejscowościach, o których mowa w § 1, do poświadczania pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu, w celu otrzymania emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego są upoważnieni wójt (burmistrz, prezydent miasta). § 3. Do dokonywania poświadczeń, o których mowa w § 1 i 2, stosuje się odpowiednio art. 81, art. 84-88 i art. 97 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie.

OBOWIĄZEK PRZEDŁOŻENIA DOKUMNETU – ART. 129 K.P.C. § 1. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. § 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. § 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. § 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2, przedłożenia oryginału tego dokumentu.

KONSEKWENCJE NOWELIZACJI ART. 129 K.P.C. Uprawnienie dla kwalifikowanych pełnomocników do samodzielnego poświadczania za zgodność z oryginałem dokumentów.

KONSEKWENCJE NOWELIZACJI ART. 129 K.P.C. Charakter dokumentu urzędowego otrzymuje samo poświadczenie przez pełnomocnika kwalifikowanego, a nie cały dokument.

KONSEKWENCJE NOWELIZACJI ART. 129 K.P.C. Odpis dokumentu o jakim mowa w art. 485 § 1 k.p.c. poświadczony za zgodność przez pełnomocnika kwalifikowanego stanowi podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym

KONSEKWENCJE NOWELIZACJI ART. 129 K.P.C. Odpis dokumentu urzędowego lub z podpisem urzędowo poświadczonym poświadczony za zgodność przez pełnomocnika kwalifikowanego stanowi podstawę do nadania klauzuli wykonalności (art. 786 § 1 k.p.c. – art. 789 k.p.c.)

PEŁNOMOCNICTWO – ART. 89 K.P.C. § 1. Pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Zdania pierwszego nie stosuje się w przypadku dokonania czynności procesowej w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jednak pełnomocnik powinien powołać się na pełnomocnictwo, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87. § 2. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu.

PEŁNOMOCNICTWO Sposób sporządzania przez radcę prawnego poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem, określony w art. 6 ust. 3 zd. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.), ma zastosowanie również do uwierzytelniania odpisu pełnomocnictwa (art. 89 § 1 k.p.c.). Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2011 r. III CZP 70/11 www.sn.pl, Biul.SN 2011/11/9

PEŁNOMOCNICTWO Pełnomocnik wierzyciela, składający do komornika za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego elektroniczne postępowanie upominawcze wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego, o którym mowa w art. 797 § 2 w zw. z art. 783 § 4 k.p.c., ma obowiązek wykazać swoje umocowanie w sposób określony w art. 89 § 1 i art. 126 § 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2011 r. III CZP 74/11 www.sn.pl, Biul.SN 2011/11/10

DOWÓD Z DOKUMENTU ZGŁOSZENIE WNIOSKU DOWODOWEGO PRZEDSTAWIENIE DOWODU DOPUSZCZENIE DOWODU PRZEPROWADZENIE DOWODU OCENA DOWODU