Jubileusz 40-lecia działalności Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach Katowice, 9 listopad 2015r.

Prezentacja na temat: "Jubileusz 40-lecia działalności Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach Katowice, 9 listopad 2015r."— Zapis prezentacji:

1 Jubileusz 40-lecia działalności Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach
Katowice, 9 listopad 2015r.

2 Działalność Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach
Prezes Oddziału PAN w Katowicach Prof. dr hab. inż. Józef Dubiński czł. koresp. PAN Katowice, 9 listopad 2015r.

3 Powstanie Oddziału PAN w Katowicach
Powołanie Oddziału – uchwała nr 174 Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 19 grudnia 1974 r. Zatwierdzenie przez Radę Ministrów w dniu stycznia 1975r. Pierwsza sesja zwyczajna Oddziału lutego 1975 r pod przewodnictwem Prezesa PAN profesora Włodzimierza Trzebiatowskiego. Obszar działania - województwa bielskie, częstochowskie, katowickie i opolskie. Pierwsza siedziba : Zabrze, a od 1978 roku Katowice.

4 Aktualna siedziba Oddziału PAN w Katowicach
ul. Krasińskiego 8

5 Powstanie Oddziału PAN w Katowicach
Pierwsze prezydium Oddziału : - przewodniczący prof. Alojzy Melich, czł. koresp. PAN, zastępca przewodniczącego prof. Zbigniew Bojarski, czł. koresp. PAN, sekretarz nauk. prof. Wacław Sakwa, czł. koresp. PAN, - członek prof. Kornel Gibiński, czł. koresp. PAN, członek prof. Stefan Węgrzyn, czł. koresp. PAN Oddział w chwili powołania liczył 12 członków : prof. Adam Gierek, czł. koresp. PAN; prof. Tadeusz Hobler, czł. rzecz. PAN; prof. Jan Mikusiński, czł. rzecz. PAN; prof. Błażej Roga, czł. rzecz.PAN; prof. Mieczysław Chorąży, czł. koresp. PAN; prof. Zbigniew Jedliński, czł. koresp. PAN; prof. Tadeusz Zagajewski, czł. koresp. PAN.

6 Jedno z pierwszych zebrań Oddziału PAN w Katowicach od lewej : prof
Jedno z pierwszych zebrań Oddziału PAN w Katowicach od lewej : prof. Tadeusz Zagajewski; prof. Alojzy Melich i prof. Wacław Sakwa - członkowie PAN

7 Przewodniczący Oddziału PAN w Katowicach
Przewodniczący w latach Prof. zw. dr hab. Alojzy MELICH czł. koresp. PAN Ekonomista, ur , Gliwice ; zm , Katowice

8 Przewodniczący Oddziału PAN w Katowicach
Przewodniczący w latach 1983 – 1986 Prof. zw. dr. Tadeusz ZAGAJEWSKI czł. rzecz. PAN Elektryk i elektronik ur Lwów; zm Gliwice

9 Przewodniczący Oddziału PAN w Katowicach
Przewodniczący w latach Prof. zw. dr hab. n.med. Kornel GIBIŃSKI czł. rzecz. PAN i PAU Lekarz ur Kraków ; zm Katowice

10 Studia doktoranckie pod patronatem Oddziału
Przewodniczący w latach Prof. zw. dr hab. Zbigniew BOJARSKI czł. rzecz. PAN Chemik, krystalograf ur Posadówka; zm Katowice

11 Prezesi Oddziału PAN w Katowicach
Prezes Oddziału 2007 – maj 2010. Prof. dr hab. n. med. Zbigniew HERMAN czł. koresp. PAN, czł.czynny PAU Lekarz, farmakolog ur Tłuste (Ukraina); zm Katowice

12 Prezesi Oddziału PAN w Katowicach
Prezes Oddziału Prof. zw. dr hab. inż. Jerzy KLAMKA czł. rzecz. PAN Automatyk, matematyk, informatyk ur Libiąż

13 Prezesi Oddziału PAN w Katowicach
Prezes Oddziału Prof. zw. dr hab. inż. Józef Dubiński czł. koresp. PAN Geofizyk, górnik ur Uście Solne

14 Zmiany osobowe – nowi członkowie
Henryk Bystroń, czł. rzecz (1976); Jan Szargut, czł. rzecz. (1976) Jerzy Nawrocki czł. koresp. (1979) Andrzej Burghardt, czł. rzecz. (1983) Franciszek Kokot, czł. rzecz. (1983) Andrzej Lasota , czł. rzecz. (1983) Józef Głomb, czł. rzecz. (1986) Tadeusz Zieliński, czł. koresp. (1994) Adolf Maciejny , czł. koresp. (1998) Kazimierz Polański , czł. rzecz. (1998) Zbigniew Herman , czł. koresp. (2002) Jerzy Klamka, czł. rzecz. (2002) Leszek Rutkowski , czł. koresp. (2004) Tadeusz Burczyński, czł. koresp. (2007) Tadeusz Chmielniak, czł. koresp. (2007) Józef Dubiński , czł. koresp. (2007) Stanisław Gajda, czł. koresp. (2010) Barbara Jarząb, czł. koresp. (2013) Michał Tendera, czł. koresp. (2013) Andrzej Więcek , czł. koresp. (2013) 20 członków

15 Od prawej : prof. Zbigniew Bojarski ; prof
Od prawej : prof. Zbigniew Bojarski ; prof. Kornel Gibiński; żona profesora Wanda Gibińska i mgr Stefan Gajda – dyrektor biura Oddziału PAN w Katowicach

16 Zebranie Oddziału PAN w Katowicach w Akademii Muzycznej im
Zebranie Oddziału PAN w Katowicach w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego

17 Zebranie członków Prezydium Oddziału PAN w Katowicach
Przewodniczy prof. dr hab. n.med. Zbigniew Herman, czł. koresp. PAN – Prezes Oddziału

18 Misja Oddziału Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach realizuje Misję Akademii poprzez : - działalność członków PAN i prezydium Oddziału, - instytuty badawcze znajdujące się na terenie Oddziału, - Komisje naukowe, którą jest: „wszechstronna działalność na rzecz rozwoju nauki oraz ustanawiania najwyższych standardów jakości badań i norm etycznych, służąca społeczeństwu i wzbogacaniu kultury narodowej”.

19 Zadania Oddziału organizacja zebrań naukowych oraz współdziałanie w organizacji konferencji i innych wydarzeń naukowych, współpraca z uczelniami i towarzystwami naukowymi działającymi na terenie Oddziału - integracja życia naukowego regionu województw śląskiego i opolskiego upowszechnianie informacji o regionie i jego problemach, wspieranie prac naukowych o istotnym znaczeniu dla gospodarki regionu i kultury narodowej, informowanie środowiska naukowego i społeczeństwa o działalności Oddziału, współpraca z organami władzy i administracji państwowej i samorządowej, z organizacjami społecznymi i środowiska ludzi nauki.

20 Zgromadzenia Ogólne Członków Oddziału
W okresie 40 lat działalności odbyło się 105 Sesji Zgromadzenia Członków Oddziału. Są one zawsze połączone z przedstawianiem, przez wybitnych uczonych reprezentujących regionalne i krajowe środowiska naukowe, interesujących referatów zamówionych przez Prezydium. Przedmiotowe Sesje z reguły odbywają się w siedzibie Oddziału lub w innych ośrodkach (Politechnika Śląska, Akademia Muzyczna, Instytuty PAN, Główny Instytut Górnictwa i inne).

21 Zgromadzenia Ogólne Członków Oddziału
W 2014 roku odbyły się dwie sesje Zgromadzenia Ogólnego 14 maja sesja z referatami : - prof. dr hab. n.med. Barbary Jarząb, czł. koresp. PAN „W poszukiwaniu cech wspólnych raka gruczołów dokrewnych”. - prof. dr hab. n.med. Michała Tendery, czł. koresp. PAN „Kardiolog – elektryk, hydraulik, lekarz”. - prof. dr hab. n.med. Andrzeja Więcka, czł. koresp.PAN „Tkanka tłuszczowa jako narząd endokrynny”. 27 listopada sesja z referatem : - prof. dr hab. inż. Józefa Głomba, czł. rzecz. PAN i prof. dr hab. inż. Kazimierza Furtaka - „XX wiek – nowa rola nauki i techniki”.

22 Zgromadzenia Ogólne Członków Oddziału
W 2015 roku w dniu 21 maja odbyła się 105 sesja Zgromadzenia Ogólnego z następującym programem : Sprawozdanie z działalności O/PAN w 2014 roku Prezes Oddziału – prof. dr hab. inż. Józef Dubiński, czł. koresp. PAN Referat nt. „Stan aktualny polskiego przemysłu gazowniczego” prof. dr hab. inż. Jakub Siemek czł. koresp. PAN (AGH Kraków) prof. dr hab. inż. Stanisław Nagy (AGH Kraków)

23 Komisje naukowe W dwóch pierwszych latach działalności Oddziału powołano komisji naukowych, skupiających 300 członków. Obecnie działają 22 komisje, które skupiają członków (tabela – następny slajd). W skład Komisji wchodzą osoby posiadające tytuł profesora oraz stopnie doktora habilitowanego i doktora z wyższych uczelni, instytutów PAN i instytutów badawczych, a także osoby spoza tych jednostek (np. z przemysłu, administracji, itp). Są oni powoływani przez Prezydium Oddziału. Niektóre Komisje zrzeszają także na zasadzie „współpracow ników” naukowców z Czech, Słowacji Niemiec i Ukrainy. Obserwuje się wysokie zainteresowanie członkostwem w pracach Komisji młodych pracowników naukowych. Odbywają się także wyjazdowe zebrania Komisji w Gliwicach, Częstochowie, Bielsku-Białej i Opolu. Lp. Wydział Nazwa Komisji Liczba członków Przewodniczący 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

24 Komisje naukowe – stan aktualny
Lp. Wydział Nazwa Komisji Liczba czł. Przewodniczący 1 I Filozofii i Socjologii 32 Prof. A. Noras 2 Historyczna Prof. W. Kaczanowicz 3 Historyczno-literacka 138 Dr hab.A. Szawerna-Dyrszka 4 Językoznawstwa 144 Prof. R. Molencki 5 Nauki Organizacji i Zarządzania 47 Prof. M. Nowicka-Skowron 6 Nauk Prawnych i Ekonomicznych 152 Dr hab. K. Grzybczyk 7 Nauk Psychologicznych 31 Dr. M. Ciesielski 8 ds. Stosunków Polsko-Czeskich i Polsko-Słowackich 54 Prof. W. Świątkiewicz 9 Studiów nad Przyszłością G. Śląska 73 Prof. A. Klasik 10 II Nauk Rolniczych 49 Prof. S. Sokołowska 11 III Nauk Chemicznych Dr hab. B. Zawisza 12 Nauk Geologicznych 25 Prof. K. Probierz 13 IV Elektroniki 61 Dr hab. Z. Filus 14 Energetyki 85 Prof. T. Chmielniak 15 Górnicza 153 Dr hab. J. Drzewiecki 16 Inżynierii Budowlanej 53 Dr hab. Z. Perkowski 17 Metrologii 71 Dr hab. S. Waluś 18 Ochrony Środ. i Gospod. Odpadami 60 Dr E. Sierka 19 Ochrony Terenów Górniczych 51 Dr hab. A. Kowalski 20 Odlewnictwa 164 Prof. J. Szajnar 21 Transportu 26 Prof. B. Łazarz 22 Urbanistyki i Architektury 46 Prof. Z. Kamiński

25 Podstawowe formy pracy Komisji naukowych
Zebrania plenarne Komisji oraz zebrania robocze Sekcji tematycznych, mające charakter seminaryjny. W 2014 roku komisje zorganizowały 112 posiedzeń i sesji naukowych, na których wygłoszono łącznie 1045 referatów oraz współorganizowały 31 konferencji, w tym 15 międzynarodowych, na których wygłoszono łącznie 927 referatów Opracowywanie raportów o stanie nauki, takich jak : „Stan nauk ekonomicznych”, 1978r. - „Stan nauk medycznych”, 1978r. - „Raport o stanie metrologii stosowanej”, 1979r. - „Raport o stanie badań w naukach górniczych”, 1979r. - „Stan nauk technicznych w energetyce”, 1980r. - „Raport o stanie nauk psychologicznych”, 1982r. - „Raport o stanie nauk historycznych na terenie działalności Oddziału”, 1983r „Raport o stanie nauki na obszarze działania Oddziału w zakresie dyscyplin architektura, urbanistyka, planowanie przestrzenne”, 1989r. - „Raport o stanie środowiska w województwie katowickim i kierunki działania w zakresie jego poprawy”, 1990r.

26 Inne formy działalności Oddziału PAN w Katowicach
Opieka nad towarzystwami naukowymi oraz upowszechnianie nauki i wiedzy w regionie (w latach 70-tych działały 53 oddziały różnych towarzystw). W 1976 roku przy Oddziale PAN rozpoczął działalność oddział Wszechnicy PAN (w okresie do roku wygłoszono referatów). W 2009 roku reaktywowano wykłady Wszechnicy. W 1978 roku zawarto porozumienie z Radą Wojewódzkiego Oddziału NOT. Integracja instytucji szkolnictwa wyższego i PAN (w 1991 roku utworzono tzw. Regionalne Porozumienie Rektorów (współpraca miała różne formy, np. - Zespoły Akademickie).

27 Inne formy działalności Oddziału PAN w Katowicach
Z inicjatywy Oddziału podjęto prace nad uruchomieniem sieci informatycznej w woj. śląskim pod nazwą „Śląska Akademicka Sieć Komputerowa”; założenia tej sieci opracował prof. S. Węgrzyn czł. rzecz. PAN. Oddział przez swoich członków aktywnie uczestniczył w organizacji I Festiwalu Nauki „Śląsk 2000”; profesorowie M. Chorąży i K. Gibiński przestawili wykłady inauguracyjne. Członkowie Oddziału przedstawili opinię do opracowania przygotowanego przez zarząd Województwa Śląskiego pt. „Strategia rozwoju województwa śląskiego na lata 2000 – 2015”. Patronat nad przygotowaniem i realizacją Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie. Patronat nad Śląskim Środowiskowym Studium Doktoranckim z zakresu inżynierii środowiska.

28 Jednostki badawcze PAN na terenie działania Oddziału
Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej PAN w Gliwicach. Instytut Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach. Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu. Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu. Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu.

29 Jednostki PAN działające na terenie Oddziału PAN w Katowicach
Pracowania Matematyczna PAN powstała w 1966 roku – będąca oddziałem Instytutu Matematycznego PAN w Warszawie. Pracownia Słownika Generatywnego Czasowników Polskich powstała w 1974 roku – jednostka terenowa Instytutu Języka Polskiego PAN. Pracownia Językoznawcza powstała w 1983 roku. Ośrodek Rozpowszechniania Wydawnictw Naukowych PAN (ekspozytura w Katowicach) utworzony w 1974 roku (w 2001 roku uległ likwidacji). Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium PAN – powołany w 1992 roku – pod przewodnictwem ówczesnego przewodniczącego Oddziału PAN w Katowicach prof. Kornela Gibińskiego; do 1996 roku obsługa organizacyjna przez Oddział.

30 Organizacja cyklicznych konferencji naukowych – 2014 r.
W 2014 roku zorganizowano następujące dwie konferencje: 14 Katowicka Konferencja Naukowa w 149 rocznicę uzyskania praw miejskich nt. „KATOWICE W II RZECZPOSPOLITEJ”. (09÷ r. - wygłoszono 33 referaty) 18 Międzynarodowa Konferencja Naukowa w Zabrzu z cyklu Kultura w Europie środkowej nt. „POSTĘP I ZACOFANIE W KULTURZE EUROPY ŚRODKOWEJ”. (13÷ r. – wygłoszono 26 referatów)

31 Organizacja cyklicznych konferencji naukowych – 2015 r.
15 konferencja z okazji lecia powstania Katowic, 8-9 września „Półtora wieku dziejów Katowic. Przywracanie historycznej pamięci”

32 Działalność wydawnicza Oddziału
W okresie swej 40-letniej działalności Oddział PAN w Katowicach wydał 321 publikacji zwartych o charakterze naukowym. Ponadto, współuczestniczył w wydawaniu materiałów ze zjazdów i konferencji naukowych organizowanych przez komisje Oddziału. Przykładowe publikacje : - „Linguistica Silesiana” – wydawane od 1977r. w j. kongresowych, - „Krzepnięcie metali i stopów” – wydawane od 1979r., a od 2001r jako „Archiwum Odlewnictwa”, „Śląskie Miscellanea” – wydawane od 1980 r. do 2011 r., „Spotkania z Literaturą” - dotychczas ukazało się 38 zeszytów.

33 Śląskie Środowiskowe Studium Doktoranckie pod patronatem Oddziału
Powołane w 2002r. z inicjatywy Przewodniczącego Oddziału PAN w Katowicach i objęte patronatem przez Oddział, w wyniku porozumienia pomiędzy Politechniką Śląską w Gliwicach i Głównym Instytutem Górnictwa w Katowicach, przy współudziale innych śląskich jednostek badawczych : - Uniwersytet Śląski, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Akademia im. J. Długosza w Częstochowie, Politechnika Opolska i Uniwersytet Opolski. Dotychczas przeprowadzono 11 pełnych (3 letnich) edycji studiów), a 12-ta jest aktualnie w realizacji. W latach 2002 ÷2015 Śląskie Środowiskowe Studium Doktoranckie ukończyło 150 osób. Otwarto 35 przewodów doktorskich i obroniono 25 prac doktorskich.

34 Podsumowanie Polska Akademia Nauk jest ważną instytucją naukową w naszym kraju, a także korporacją wybitnych ludzi nauki, która kształtuje standardy i społeczny obraz polskiej nauki. Oddział PAN w Katowicach, obchodzący jubileusz 40-lecia działalności na terenie aglomeracji śląskiej, obejmującej aktualne województwo śląskie i opolskie, przez swoją wielokierunkową aktywność korzystnie oddziaływuje na zmiany kulturowe i społeczne w tym ważnym i przemysłowym regionie Polski. Strategia dalszego funkcjonowania Oddziału PAN w Katowicach zakłada większą integrację środowiska naukowego wokół problemów ważnych naukowo, przydatnych dla społeczeństwa i realnych w realizacji.

35 Jubileusz 40-lecia działalności Oddziału PAN w Katowicach

36 Dziękuję za uwagę ! Katowice, 9 listopad 2015 r.