Antropolog w szafie U Przyjaciół Informacje ogólne Jesteśmy niszowi Dlaczego Oni? Nie jesteśmy grupą w sensie społecznym Wnikanie Czy jednak zamknięci?

Prezentacja na temat: "Antropolog w szafie U Przyjaciół Informacje ogólne Jesteśmy niszowi Dlaczego Oni? Nie jesteśmy grupą w sensie społecznym Wnikanie Czy jednak zamknięci?"— Zapis prezentacji:

1 Antropolog w szafie U Przyjaciół Informacje ogólne Jesteśmy niszowi Dlaczego Oni? Nie jesteśmy grupą w sensie społecznym Wnikanie Czy jednak zamknięci? Plener – czas oswojenia I co dalej?

2 Informacje ogólne Obiekt badań: - grupa teatralna KLUB – TEATR – KAWIARNIA U PRZYJACIÓŁ Czas badań: (25 XI 2006 – 10 II 2007) - badania nad grupą rozpoczęły 25 listopada 2006 roku od wstępnej rozmowy z liderem grupy - początkowo były to spotkania bardzo sporadyczne, często nieformalne ale w przestrzeni zajmowanej przez Teatr - później stały się częstsze (do dwóch spotkań tygodniowo w różnorodnym natężeniu czasowym: od bardzo krótkich do długich aż 5-6 godzinnych) Rodzaje spotkań: - nieformalne - spotkania związane ze spektaklami (przed, w trakcie i po) - trzydniowy plener (02 – 04 II 2007) Metoda badań: - obserwacja uczestnicząca jawna - brak ankiet i wywiadów (mało pytań) - podstawa zarówno badania jak i wnikania: bycie

3 Jesteśmy niszowi Teatr U Przyjaciół powstał w 2003 roku w Kawiarni Literackiej U Przyjaciół. Twórcy teatru deklarują, iż ich działania mają charakter społeczny, a efektem pracy ma być możliwość dalszego działania. Mówią, o sobie, że są niszowi i ich twórczość, mimo pierwotnych realizacji wystawianych z wielkim rozmachem, jest skierowana raczej do wąskiego grona odbiorców. Pomysły na spektakle i filmy krótkometrażowe czerpią głównie z literatury, posługując się przy tym sporą dozą czarnego humoru i absurdalnych skojarzeń. Dla swoich potrzeb realizatorskich oswajają Dziedziniec Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, przy którym mieści się również kawiarnia, oraz stary zakurzony strych, dodający kolejnym spektaklom trochę jakby zamierzonego, przerażającego klimatu.

4 Dlaczego oni? Po spektaklach, U Przyjaciół, które widziałam przed podjęciem badań, utkwiło mi w pamię c i to, że twórcy dają widzowi złudzenie bliskości, są na wyciągnięcie ręki, przemawiają do niego, czasem nawet wchodząc z nim dialogi, a mimo wszystko tworzą nieprzenikniony dystans. Dystans ten zwiększa się jeszcze bardziej z powodu dopracowanych kostiumów i makijaży, w których aktorzy zmieniają się w odgrywane przez siebie postacie i ukrywają zarazem. Właśnie ten dystans był dla mnie nie tyle intrygujący co pociągający. Cel: - wniknięcie w grupę - sprawdzenie czy i na ile grupa jest zamknięta

5 Nie jesteśmy grupą w sensie społecznym Autor tych słów miał na myśli to, że grupa nie jest stała, że się zmienia jej skład, a zaangażowanie poszczególnych osób jest bardzo różnorodne, więc w gruncie rzeczy, jej trzon stanowi zaledwie kilka osób. Żadna grupa nie jest stała, a Teatr jest jednak pewną całością. Jak każda grupa posiada liderów (zarówno jawnych jak i ukrytych), każdy pełni w grupie różne funkcje. Mimo swojej deklaracji o nie tworzeniu grupy w sensie społecznym, autor tych słów, kiedy pojawiały się jakieś konflikty, używał sformułowań typu działał na niekorzyść grupy czy też przeciw grupie.

6 Wnikanie Pierwsza rozmowa – teatr. Podstawą wnikania – szczerość i działanie. Taki sposób wnikania choć wybrany podświadomie okazał się słuszny, ze względu na to, że nie mogąc doświadczyć perspektywy innych, mogłam podzielić dane doświadczenia, a podzielność doświadczenia oznacza, że jesteśmy częścią układu. Daje to sposobność, a wg Kristen Hastrup nawet pewność, do zrozumienia światów, tego, w jaki sposób są tworzone i przetwarzane wewnątrz układu[1].[1] Obawy części osób, związane z moim pobytem w grupie. Unikanie wypowiadania się przy mnie, o sytuacjach konfliktowych czy negatywnych. Wszelkie moje wypowiedzi na temat członków grupy często odczytywano jako część eksperymentu, realizowanego planu czy analityczne opinie. Cytaty: - Myślałam, że będziesz siedzieć z notatnikiem i chłodno wszystko analizować. - Sylwia notuj! (podczas konfliktowej sytuacji) -...a... to taki etap wtajemniczenia... - (Słyszałem), dlaczego tu jesteś, ale wiesz, już zapomniałem o tym. - Dlaczego tak na mnie patrzysz? - Kreujemy się na grupę hermetyczną. - Będę podkopywał ten projekt.

7 Czy jednak zamknięci? >[2].[2] >[3].[3] Czy sformułowanie grupa nie jest zamknięta dotyczy tego, że skład się zmienia, czy że każdy może do grupy wstąpić? Wyraźnie są sygnały, że trzeba przejść eliminację: wypełnić formularz, lub zostać zaproszonym.

8 Plener – czas oswojenia Antropolog odkrywa i definiuje świat, przez to, że staje się jego częścią i bierze w nim udział[4].[4] Plener: - trzydniowy wyjazd w celu realizacji serii krótkich filmów - skład: 18 osób (w tym część z nich po raz pierwszy) - udział własny (obsługa kamery) - przekroczenie opozycji – ja/oni (czy to nasze?) Intensywne działania podczas pleneru związane z filmowaniem, spowodowały zatarcie dystansu między mną a grupą. Doprowadziły do przekroczenia pewnej bariery w sensie praktycznym przeze mnie, a w sensie mentalnym – przez grupę. Oko kamery jednak, to ciągle oko podglądacza i wiem, że nadal tak jestem postrzegana.

9 Wnioski Grupa U Przyjaciół jest grupą zamkniętą pozornie. Przynależność do grupy wiąże się przede wszystkim z działaniem osoby w grupie i wzajemnej akceptacji. Jest to ważne z tego powodu, że w Teatrze nie ma posad i gaży, a sztukę się robi czyli wypracowuje przez długi okres. Trzeba na to poświęcić sporo czasu i co za tym idzie wspólnie przebywać. Nie może być więc mowy o nie-przyjacielskich stosunkach. Nie należy przez to rozumieć, że w grupie nie ma konfliktów, jak na razie nie są one na tyle istotne by stały się przyczyną załamania struktury grupy. Nazwa U Przyjaciół to nazwa jak najbardziej trafna, a lider grupy nie ukrywa, że zapraszając kogoś w krąg teatralnych przyjaciół, kieruje się intuicją i podchodzi do tego bardziej emocjonalnie niż racjonalnie. Nowe osoby w grupie, to przede wszystkim (choć nie tylko) znajomi jej członków, lecz osoby te muszą wykazywać zaangażowanie. Grupa teatralna posiada również strukturę zbudowaną przez wzajemne i różnorodne relacje jakie w niej zachodzą. W tym sensie jest więc grupą społeczną.

10 I co dalej? Przychodząc do U Przyjaciół nie miałam konkretnych planów, a otwarta rola podglądacza codziennego życia nie odpowiadała mi w tej relacji. Dlatego też od początku chciałam dać coś w zamian i głośno o tym mówiłam. Dzielenie wspólnego doświadczenia dało mi nie tylko wiedzę o grupie ale i wiedzę o mnie samej. Nie zamierzam kończyć współpracy z Teatrem, mając nadzieję, że uda nam się wypracować układ, dający możliwość czerpania wiedzy o nas samych przez wspólne działania i wzajemne kontakty. Większość badań w naukach społecznych wymaga bezpośredniego, intymnego zetknięcia z konkretnymi aspektami współczesnego życia, co staje się źródłem większych i mniejszych zakłóceń. Jest to ten rodzaj zetknięcia, który niezbyt pomaga, lecz pobudza wrażliwość uczestniczących w nim osób[5].[5]

11 Przypisy [1] K. Hastrup, O ugruntowywaniu się światów – podstawy empiryczne antropologii, [w]: Badanie kultury, Kontynuacje, Warszawa 2004, PWN, s. 92.[1] [2] http://www.uprzyjaciol.pl[2]http://www.uprzyjaciol.pl [3] Przyjaciele z teatru, Głos Wielkopolski, Nr 31/637, 5/6 sierpnia 2006r, s. 8.[3] [4] K. Hastrup, O ugruntowywaniu się światów – podstawy empiryczne antropologii, [w]: Badanie kultury, Kontynuacje, Warszawa 2004, PWN, s. 95.[4] [5] C. Geerttz, Zastane światło, Kraków 2003, Universitas, s. 35.[5] Wykorzystane w prezentacji zdjęcia są własnością U Przyjaciół. koniec