Libertarianism. is a political philosophy that upholds liberty as its principal objective. Libertarians seek to maximize autonomy and freedom of choice,

Prezentacja na temat: "Libertarianism. is a political philosophy that upholds liberty as its principal objective. Libertarians seek to maximize autonomy and freedom of choice,"— Zapis prezentacji:

1 Libertarianism

2 is a political philosophy that upholds liberty as its principal objective. Libertarians seek to maximize autonomy and freedom of choice, emphasizing political freedom, voluntary association and the primacy of individual judgement.

3 Milton Friedman (July 31, 1912 – November 16, 2006)

4 Krytyka koncepcji państwa opiekuńczego Najważniejszą wartością wolność utożsamiana z brakiem przymusu Wolność ekonomiczna – wolność wykorzystywania własnych zasobów do osiągania wyznaczonych celów – wolność pracy, produkcji, handlu na wolnym rynku

5 Wolność ekonomiczna warunkuje wolność polityczną – zmniejsza sferę działania państwa, umożliwia jednostkom współpracę i organizowanie się bez zewnętrznego przymusu i centralnego planowania Konkurencja najdoskonalszym mechanizmem – w drodze konkurencji powstały także obyczaje, kultura, język.

6 Wolny rynek oferuje po najlepszych cenach to czego naprawdę potrzebujemy, nie coś co zostało uznane za potrzebne przez kogoś innego, Państwo powinno określać zasady prawne obowiązujące na rynku, przejąć odpowiedzialność za pieniądz oraz zapewnić bezpieczeństwo jednostkom,

7 Krytykuje interwencjonizm państwowy Gospodarka centralnie sterowania nie wykorzystuje racjonalnie zasobów Opiekuńczość państwa ogranicza wzrost gospodarczy Przeciwnik unii walutowej w UE

8 Friedrich Hayek (8 May 1899 – 23 March 1992)

9 Dwa rodzaje kształtowania porządku społecznego: 1. taxis – ład posiadający cel realizowany za pomocą przemyślanych rozstrzygnięć podmiotu lub grypy podmiotów – np. umowa społeczna 2. kosmos (cosmos) – ład nie posiadający wyraźnego celu ani podmiotów świadomie go kreujących – np. język, common law, wolny rynek,

10 Cosmos – pozorny chaos, ale tak naprawdę ład, Odrzucał zatem kolektywistyczną tezę o możliwości świadomego kreowania instytucji społecznych przez jednostkę lub grupę podmiotów, Instytucje społeczne muszą kształtować się spontanicznie, podlegać ewolucji, Ludzie kierują się w swoim postępowaniu regułami sprawiedliwości, poszanowania własności prywatnej i życia społecznego

11 Trzeba zminimalizować formalne zakazy i nakazy – pozwolić się kształtować bezosobowym regułom postępowania jednostek Narzucanie gotowych rozwiązań oznacza utratę zdolności twórczych, Przeciwnik państwa dobrobytu i idei sprawiedliwości społecznej – uważał, że prowadzą one do zniewolenia jednostek

12 Najlepszym przykładem cosmos – wolny rynek, Swobodne kształtowanie się cen, Ingerencja państwa zagrożeniem – niszczy mechanizmy rynkowe, Wolność podstawową wolnością, wolność negatywna – wolność „od” – wolność postępowania w sferze prywatnej, By móc korzystać z tej wolności musi istnieć własność prywatna i rządy prawa

13 „prawdziwe prawo” normy generalne i abstrakcyjne, wspólne liberalnym społeczeństwom, tłumaczące zasady sprawiedliwości, Jednostka jest wolna gdy podporządkowuje się normom „prawdziwego prawa” Model państwa – dwa ciała przedstawicielskie oraz sąd. Ciało pierwsze –prawodawcze – rada starszych Ciało drugie – władza wykonawcza,

14 Krytyka gospodarki centralnie sterowanej (centrally controlled economy) – planista musiałby wiedzieć wszystko i być racjonalny

15 Ayn Rand born Alisa Zinov'yevna Rosenbaum ([January 20] 1905 – March 6, 1982)

16 Objectivism – prawdziwa rzeczywistość istnieje niezależnie od tego czy jest postrzegana przez jakąś istotę Fakty i ich interpretacje są odkrywane przez poprawnie funkcjonujący umysł ludzki, Na podstawie logicznego rozumowania jesteśmy w stanie zidentyfikować zasady, które powinny determinować zachowanie człowieka,

17 Zastosowanie pryncypiów obiektywizmu do życia społecznego prowadzi do wniosku, że człowiek jest ze swej natury egoistą (egoist) Naczelnym motywem działania – własny interes, realizacja swojego człowieczeństwa Musimy dążyć do samozachowania oraz do poprawy czy rozwoju własnego życia (zgodnie z wymogami rozumu)

18 Moralność posiada wymiar obiektywny – złe/dobre jest to co jest promujące/szkodliwe dla racjonalnie pojmowanego egoizmu Krytyczna względem wszelkich teorii gloryfikujących altruizm – ten w praktyce prowadzi do szkodliwych konsekwencji Najlepszy kapitalizm – bez jakiejkolwiek ingerencji państwa, Nie rozleniwia, tworzy jednostki heroiczne

19 Jednostka może dojść tak daleko jak zezwalają jej zdolności i ambicja, Swobodna wymiana dóbr i usług, Nieantagonistyczna wizja społeczeństwa – w zdecydowanej większości przypadków można uzgodnić wspólne cele Wolne kapitalistyczne społeczeństwo respektuje prawo każdego człowieka do urzeczywistniania swojego potencjału, odrzuca przymus (compulsion) i agresję

20 Nie była zwolenniczką anarchizmu Usprawiedliwionym sensem istnienia państwa jest ochrona wolności i prywatnego posiadania przed agresją innych – wszelkie inne ograniczenia indywidualnych praw są nieuzasadnione

21 Murray Rothbard (March 2, 1926 – January 7, 1995)

22 Współtwórca doktryny libertariańskiej Anarchokapitalista, przeciwnik wszelkiego etatyzmu i interwencjonizmu państwowego, Postulował stworzenie „wolnego społeczeństwa” w oparciu o własność prywatną Teoria własności od Johna Locke’a – tylko dzięki niej wiemy, która własność jest moralnie zasłużona, Nienaruszalność własności

23 Nie sposób przewidzieć, jak dokładnie będzie zbudowane przyszłe społeczeństwo Ubezpieczalnie (insurance companies) i agencje ochroniarskie (security agencies) będą ze sobą konkurować i lepiej zapewnią bezpieczeństwo jednostkom niż państwo System prawny powinien się skupiać na prawie karnym a nie cywilnym Umowa ma sens tylko wtedy gdy następuje transfer własności

24 Dopóki nie ma transferu własności to każda umowa jest tylko obietnicą i nie powinno być żadnych moralnych czy prawnych podstaw by karać kogoś kto się wycofał z takiej obietnicy. Gdy transfer własności nastąpił to można kogoś karać, ale nie za złamanie umowy, ale za to, że bezpodstawnie weszła w posiadanie danej rzeczy. Dlatego prawo karne (karanie za niezgodne z prawem nabycie tytułu własności) a nie cywilne (egzekwowanie obietnic)

25 Dlatego też umowa o niewolnictwo bezsensowna Teoria subiektywizmu (subjectivism) – wartość rzeczy określa wolny rynek na podstawie subiektywnych kryteriów.