Czym jest kultura informacyjna?

Prezentacja na temat: "Czym jest kultura informacyjna?"— Zapis prezentacji:

1 Kultura informacyjna w kontekście sprawności informacyjnej i dyscypliny naukowej

2 Czym jest kultura informacyjna?

3 własnością ludzkich zbiorowości,
sposobem życia zbiorowości, atrybutem człowieka, połączeniem wiedzy i umiejętności, zespołem wskaźników lub dyspozycji, formą uświadomienia, całokształtem dorobku lub wartości, sposobem myślenia i działania, nabytą umiejętnością, sferą działalności człowieka, poziomem rozwoju społeczeństwa informacyjnego, realizowaniem celów, ogółem wytworów, częścią środowiska, wydzielonym obszarem życia, tworem społecznym specjalnością naukową, sztuką wyzwoloną

4 zintegrowaną całością,
harmonijną kompozycją, konfiguracją, zjawiskiem, klimatem, koncepcją, zbiorem, kategorią, układem, procesem, systemem

5 information literacy alfabetyzacja informacyjna,
alfabetyzm informacyjny, biegłość w użytkowaniu informacji, edukacja informacyjna, kompetencja informacyjna, piśmienność, sprawność informacyjna, świadomość informacyjna, umiejętności informacyjne, umiejętność korzystania z informacji

6 information culture information literacy
Obszar badań teoretyczne zagadnienia związane z kompetencjami informacyjnymi i ich systematyką wypracowanie metod zmierzających do efektywnego propagowania kultury informacyjnej w społeczeństwie

7 Jeremy J. Shapiro i Shelley K. Hughes
zaliczają information literacy do sztuk wyzwolonych, które dostarczają wiedzy nie tylko na temat co i jak stosować, ale też dlaczego? Kulturę informacyjną łączą 1) z wiedzą o informacji i korzystaniu z niej, 2) z umiejętnością dostrzegania następujących kontekstów korzystania z informacji A - społecznych B - kulturowych C - filozoficznych

8 Jeremy J. Shapiro i Shelley K. Hughes
information literacy jako sztuka wyzwolona Łączona jest także z refleksją na temat istoty informacji z refleksją nad information literacy jako całością i wielowymiarową filozofią SHAPIRO, J., HUGHES, S. K., Information Literacy as a Liberal Art. Enlightenment proposals for a new curriculum

9 Carla Basili profesor Consilio Nazionale delle Ricerche we Włoszech
wprowadza do nauki dziesięć tez wynikających z analizy zjawiska kompetencji informacyjnych BASILI, C., Theorems of information literacy. A mathematical-like approach to the discourse of Information Literacy

10 perspektywa dyscypliny
kompetencje informacyjne traktowane są jako przejaw kultury informacyjnej i jako przedmiot badań nad informacją perspektywa społeczno - polityczna kompetencje informacyjne postrzegane są jako swoisty cel polityki edukacyjnej perspektywa kognitywna kompetencje informacyjne traktowane są jako specyficzny rodzaj indywidualnych kompetencji

11 Tezy dotyczące information literacy sformułowane przez Carlę Basili
kultura informacyjna wywodzi się z pola badawczego dokumentacji i nauki o informacji kultura informacyjna łączy zagadnienia technologiczne i technikę z teorią kultura informacyjna jest wiedzą, która obejmuje pola badań różnych dziedzin nauki i różne obszary życia

12 Tezy dotyczące information literacy sformułowane przez Carlę Basili
kultura informacyjna nie jest kulturą informatyczną (dotyczy zagadnień doboru źródeł informacji potrzebnych do rozwiązywania problemów, np. w zakresie procesów decyzyjnych, ma ścisły związek z tymi procesami) kultura informacyjna jest podstawą istnienia społeczeństwa informacyjnego (ale nie jest wyłącznie jego cechą)

13 Tezy dotyczące information literacy sformułowane przez Carlę Basili
kultura informacyjna to przedmiot i cel polityki edukacyjnej a zarazem polityki informacyjnej państwa information literacy to standard minimum kompetencji informacyjnych kultura informacyjna wymaga wprowadzania zmian w systemie edukacyjnym

14 Stanowisko zagranicznych teoretyków i praktyków problemów kultury informacyjnej
„odpowiedzialność za rozwój świadomości informacyjnej obywateli ponosi rząd i to on information literacy winien uznać za priorytetowy cel polityki edukacyjnej i komponent polityki informacyjnej państwa”

15 Definicja kultury informacyjnej
„sposób życia danej zbiorowości, system wyuczonych wzorów zachowania się; całokształt dorobku ludzkości będący efektem stosowania szeroko rozumianych technologii informacyjnych” Tadeusz Piątek

16 Definicja kultury informacyjnej
„system postaw człowieka wobec roli informacji i technologii informacyjnej w rozwoju współczesności” Waldemar Furmanek

17 Definicja kultury informacyjnej
„zespół umiejętności niezbędnych w związku z powiększającym się dostępem do informacji i jej źródeł oraz wynikających z konieczności oceny jej prawdziwości, ważności, rzetelności, a także zrozumienia i użycia zgodnie z prawem i etyką” Rady Bibliotekarzy Uniwersytetów w Australii (CAUL)

18 Definicja kultury informacyjnej
„zespół odpowiednich zachowań informacyjnych prowadzących do uzyskania, poprzez jakikolwiek kanał lub medium, informacji dopasowanej do potrzeb użytkownika, w celu etycznego i mądrego ich wykorzystania w społeczeństwie” Bill Johnston, Sheila Webber

19 Kultura informacyjna a kultura pracy

20 kultura pracy Waldemar Furmanek umiejscawia kulturę informacyjną w kulturze pracy, rozumianej jako układ wartości, norm, reguł, zwyczajów i obyczajów regulujących zachowania pracowników w procesie pracy oraz rezultatów tych zachowań, mających wpływ na nich samych oraz na otoczenie

21

22

23 „system stałych skłonności i sprawności woli człowieka umożliwiający mu godne wykorzystywanie wytworów i utworów techniki występujących w otaczającej go rzeczywistości, w celu zmiany jakości życia swojego i innych ludzi. Wyraża się ona we względnie trwałych i pozytywnych postawach wobec zjawisk techniki, twórców i wytwórców techniki oraz opanowanej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim w etycznych zachowaniach oraz postępowaniach człowieka w różnych sytuacjach technicznych

24 Waldemar Furmanek utożsamia kulturę informacyjną z kulturą informatyczną rozumianą jako system postaw człowieka wobec różnych zjawisk informatyki

25 wspólna definicja kultury informatycznej i informacyjnej człowieka
„system stałych skłonności i sprawności woli człowieka, umożliwiający mu godne wykorzystywanie wytworów informatyki występujących w otaczającej go rzeczywistości, w celu zmiany jakości życia własnego i innych ludzi

26 wspólna definicja kultury informatycznej i informacyjnej człowieka – cd.
„Skłonności te wyrażają się we względnie trwałych i pozytywnych postawach wobec zjawisk informatyki Ujawniają się w etycznych zachowaniach człowieka w różnych sytuacjach wykorzystywania przez niego technologii informacyjnych” FURMANEK, W., Kultura informacyjna kategorią pedagogiki współczesnej.

27 PIRAMIDA WIEDZY KONTEKST CEL historyczny strategiczny źródło
mentoring strategiczny podejmowanie decyzji źródło przetwarzanie reprezentacja przechowywanie

28 Model kontinuum: dane- informacja- wiedza
granice przechodzenia z jednego stanu w drugi są rozmyte i ciągle „się stają” trudno jednoznacznie określić, co jest informacją a co jest już wiedzą lub czy mamy do czynienia z zarządzaniem informacją, czy wchodzimy w zakres zarządzania wiedzą zarządzanie wiedzą wymaga dostępu do nowych informacji i nowych danych Model kontinuum obrazuje więc zamknięty cykl nie da się oddzielnie traktować kultury wiedzy i kultury informacyjnej, gdyż ich zakresy się wzajemnie przenikają kultura informacyjna obejmuje kompetencje typowe dla kultury wiedzy odnoszące się do procesów decyzyjnych i osądu MATERSKA, Katarzyna., Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy

29 „zachowując strukturę wiedzy
nie stwarzamy sprzeczności w pojmowaniu nadrzędnej roli kultury informacyjnej, obejmującej swym zakresem również obszar kultury wiedzy i kultury mądrości”

30 zbiór danych nie jest informacją, zbiór informacji nie jest wiedzą,
zbiór wiedzy nie stanowi mądrości, zbiór mądrości nie daje prawdy” CEMPEL, Cz., Społeczeństwo wiedzy.

31 kultura informacyjna jest określonym sposobem korzystania z informacji, ukształtowanym przez świadomość informacyjną użytkownika, wartości które uznaje, postawy które reprezentuje, motywy, które nim kierują, ale też wychowanie w określonym środowisku społecznym.

32 Określa jakie zachowania informacyjne są z punktu etyki pożądane i pozytywnie oceniane,

33 Określa jakie wzory zachowań włączyć do kodeksu człowieka o wysokiej kulturze informacyjnej,

34 Określa jakie postawy względem informacji powinny charakteryzować jej użytkowników, jakie reprezentują oni wartości,

35 Określa jaki powinni osiągnąć poziom świadomości informacyjnej.

36 Świadomość informacyjna Pozytywne postawy wobec informacji
Obszar kultury informacyjnej Świadomość informacyjna (orientacja jednostki lub grupy w zakresie funkcjonowania w świecie informacji połączona z ogólną wiedzą na ten temat) System wartości (wartości, normy, idee, przekonania uzasadniające potrzebę information literacy) Pozytywne postawy wobec informacji (wiedza dogłębna i emocje) Zachowania informacyjne (charakteryzujące dojrzałych informacyjnie użytkowników)

37

38 Bogdan Stefanowicz

39

40 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ