Konferencja regionalna „Biogazownie szansą dla rolnictwa i środowiska”

Prezentacja na temat: "Konferencja regionalna „Biogazownie szansą dla rolnictwa i środowiska”"— Zapis prezentacji:

1 Konferencja regionalna „Biogazownie szansą dla rolnictwa i środowiska”
Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach 14 listopada 2013 Dr inż. Alina Kowalczyk – Juśko Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki i możliwości pozyskania surowców (z uwzględnieniem źródeł finansowania i warunków woj. świętokrzyskiego)

2 Aspekty ekonomiczne PODR w Szepietowie r. Biogazownia jest instalacją energetyczną zaprojektowaną w celu produkcji biogazu i (najczęściej) w procesie kogeneracji energii elektrycznej i ciepła z dostępnych, odnawialnych substratów. Celem pobocznym jest ochrona środowiska i rozwój obszarów wiejskich. W związku z tą „misją” biogazowni, podobnie jak inne OZE wymagają wsparcia, gdyż w warunkach wolnego rynku nie mogą liczyć na sukces.

3 Aspekty ekonomiczne Dochodowość biogazowni  zależy od  wielu czynników, które należy poddać szczegółowej analizie ekonomicznej  na etapie projektu wstępnego – czyli szczegółowo należy określić: - jaką ma dostępną biomasę, - w jakich ilościach, - w jakich cenach ich pozyskania, - jakich mediów oczekuję od instalacji (woda, para, chłód, biogaz, prąd itp.) Dopiero wtedy można wstępnie oszacować: koszt instalacji, jej wielkość, kształt i specyficzne wymagania, a także ilości wyprodukowanego biogazu czy prądu i ciepła.

4 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Nakłady i wskaźniki efektywności ekonomicznej Przeprowadzenie analizy ekonomicznej inwestycji biogazowni jest szczególnie ważne w przypadku przedsięwzięć z zakresu energetyki, gdzie okres zwrotu nakładów trwa kilka lat a koszt inwestycji liczony jest w milionach złotych (16-18mln.zł). Kompleksowa analiza powinna zawierać: - wskaźniki opłacalności projektu - analizę kosztów inwestycyjnych na podstawie ogólnodostępnych wskaźników i danych - analizę potencjalnych zagrożeń i spodziewanych korzyści - ocenę finansową inwestycji na podstawie oczekiwanej produkcji energii, kosztów surowców (w tym ich transportu, przygotowania i przechowywania) oraz założonych warunków sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej (wykorzystanie pozyskanego ciepła).

5 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
W następnym etapie analizy ekonomicznej należy wyliczyć koszty poboczne prowadzenia instalacji jak: - zatrudnienie, - maszyny pomocnicze, - koszty zezwoleń i pozwoleń. Kolejne obliczenia to: koszty przyłącza energetycznego, koszty przyłącza węzła cieplnego. Gdy wszelkie koszty mamy oszacowane należy obliczyć przychody – sprzedaż prądu i ciepła, dofinansowanie energii odnawialnej w postaci certyfikatów, a także przychody z tytułu wykorzystania pofermentu

6 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Należy opracować inżynierię finansową: pozyskanie dotacji UE, kredytu preferencyjnego. Wszystkie te elementy wpływają na końcowy rachunek ekonomiczny, który często, ale nie zawsze jest dodatni. Obecnie najbardziej opłacalna jest budowa dużych (powyżej 1 MW) scentralizowanych biogazowni rolniczych z udziałem co najmniej 75% dotacji w skali całej inwestycji

7 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Wskaźniki oceny efektywności ekonomicznej inwestycji: IRR (Internal Rate of Return – wewnętrzna stopa zwrotu) NPV (Net Present Value – wartość bieżąca netto) SPBT (Symply Pay Back Time – zdyskontowany czas zwrotu nakładów) Pozwalają one ocenić pojedyncze projekty inwestycyjne w oparciu o analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Mają zastosowanie przy stałej stopie dyskonta w rozpatrywanym okresie.

8 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Wskaźnik NPV – stanowi różnicę pomiędzy zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi i nakładami początkowymi

9 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Wskaźnik IRR – taka stopa zwrotu, która zapewni równość poniesionych nakładów i zdyskontowanych wpływów gdzie: ni – to nakłady inwestycyjne, cf – przepływy pieniężne, r – stopa dyskontowa, n – czas trwania inwestycji.

10 Aspekty ekonomiczne – nakłady, wskaźniki
Wskaźnik SPBT - czas potrzebny do odzyskania nakładów inwestycyjnych poniesionych na realizację przedsięwzięcia. Określa moment, gdy korzyści brutto zrównoważą poniesione nakłady W przypadku, gdy roczne korzyści brutto Zi są stałe, wartość SPBT można obliczyć z wyrażenia SPBT = - I/ Zi gdzie: I - wysokość poniesionych nakładów inwestycyjnych. Znak minus wynika z przyjętej konwencji, gdzie wydatki określa się w postaci wartości ujemnych Zi – korzyści brutto

11 Kalkulator biogazowy Kalkulator biogazowy — jest narzędziem służącym do oszacowania wielkości produkcji biogazu, kosztów realizacji projektu, a także czasu zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych. Wyniki obliczeń należy traktować jako przybliżone i przed podjęciem decyzji o ewentualnej budowie biogazowni niezbędne jest przeprowadzenie kompleksowej analizy składu substratów oraz ich wydajności w wytwarzaniu biogazu (wraz z zawartością metanu). Dopiero na tej podstawie można przeprowadzić dokładniejszą kalkulację wydajności biogazowni, a co za tym idzie - również jej opłacalności.

12 Przykłady kalkulatorów biogazowych
Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Mazowiecka Agencja Energetyczna, 12

13 Przykłady kalkulatorów biogazowych
Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Mazowiecka Agencja Energetyczna, 13

14 Przykłady kalkulatorów biogazowych
Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Laboratorium Ekotechnologii, Instytut Inżynierii Rolniczej UP w Poznaniu, 14

15 Przykłady kalkulatorów biogazowych
Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Biogaz Zeneris, 15

16 Przykłady kalkulatorów biogazowych
Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Eneco Sp. z o.o., 16

17 Kalkulator biogazowy Biogaz Zeneris, www.biogaz.com.pl
Kalkulatory biogazowe (adresy firm): Biogaz Zeneris, Centrum Doradztwa Energetycznego, Eneco Sp.z o.o., Serwis IOZE, Mazowiecka Agencja Energetyczna, Laboratorium Ekotechnologii, Instytut Inżyniierii Rolniczej UP w Poznaniu

18 Kluczowe parametry ekonomiczne powodzenia projektu
Aspekty ekonomiczne Kluczowe parametry ekonomiczne powodzenia projektu - możliwość zagospodarowania produktu pofermentacyjnego w formie nawozu na polach własnych lub gwarancja odbioru przez inne podmioty, ograniczenie do minimum odległości transportowej produktu pofermentacyjnego, dokładna analiza możliwości wykorzystania produktu końcowego, - możliwość uzyskania wsparcia z tytułu zastosowania wysokosprawnej kogeneracji - dostępność w wybranej lokalizacji odpowiedniej infrastruktury z jak najmniejszymi odległościami do GPZ, odbiorców ciepła czy sieci wodno-kanalizacyjnej, - udzielenie wieloletniej gwarancji poziomu produkcji przez dostawcę technologii.

19 Analiza dostępności substratów
Odpady z wybranych działów specjalnych rolnictwa Dostępność substratów z poszczególnych żródeł Gwarancja ilości i składu chemicznego Przechowywanie, składowanie Wstępna obróbka (higienizacja, homogenizacja) Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant 19

20 ustalane na etapie projektowania:
Aspekty ekonomiczne Czynniki, których zmiany w największym stopniu wpływają na rentowność biogazowni, ustalane na etapie projektowania: zapewnienie surowców wieloletnia gwarancja dostaw, zakup substratów po możliwie najniższej cenie, wykorzystanie jako wsadu surowców o wysokiej produktywności biogazu, będących odpadem z innej działalności produkcyjnej, minimalizacja odległości transportu materiału wsadowego do biogazowni

21 Określanie lokalizacji biogazowni pod kątem kosztów transportu surowców
Substraty o największej wartości biogazowej Substraty o średniej wartości biogazowej Photo: DeKalb, Ill wastewater treatment plant Substraty o małej wartości biogazowej 21

22 Możliwości pozyskania surowców

23 Możliwości pozyskania surowców

24 Wydajność substratów

25 Wydajność substratów Z zestawienia przedstawionego w tabeli wynika, że kukurydza w całości zarówno po zakiszeniu jak i zielona, cechuje się najwyższą wydajnością produkcji biogazu w porównaniu do innych roślin Żródło: Michalski T. Biogazownia w każdej gminie-czy wystarczy surowca „Wiesś przyszłości”

26 Wydajność substratów Wydajność metanu z 1 ha kukurydzy w zależności od wsadu [m3]

27 Wpływ ceny substratów na wskaźniki ekonomiczne

28 Dobór substratów Z ekonomicznego i ekologicznego punktu widzenia najkorzystniejszymi surowcami do produkcji biogazu rolniczego są pozostałości: z hodowli zwierząt – gnojowica, odchody zwierząt, pozostałości poubojowe z produkcji roślinnej – pozostałości rolnicze (łęty, liście), odpady zielone z produkcji spożywczej (mleczarskie, cukiernicze, mięsne, owocowo-warzywne, piwowarskie itp.)

29 Sposoby zagospodarowania biogazu
Powszechnie biometan znajduje zastosowanie w − produkcji energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji – energia elektryczna wytwarzana przez agregaty kogeneracyjne jest przesyłana do sieci energetycznej, a ciepło powstające, jako produkt uboczny, stosowane jest do celów grzewczych, − produkcji ciepła – biometan może być wykorzystywany do celów grzewczych w przemyśle lub budownictwie mieszkalnym, − transporcie – biogaz oczyszczony do jakości gazu ziemnego może być paliwem dla pojazdów, pod warunkiem, że są zaopatrzone w instalację na gaz ziemny.

30 Kogeneracja Proces wytwarzania energii, w którym jednocześnie generowana jest energia elektryczna oraz ciepło. Jest to proces wysokosprawny (88%), w którym energia wytwarzana jest z użyciem relatywnie czystych paliw takich jak gaz ziemny czy biogaz. W agregacie kogeneracyjnym za 100 jednostek energii pierwotnej wytworzone zostaną około 38 jednostek energii elektrycznej i około 50 jednostek ciepła. Straty energii stanowią około 12% Dla małych biogazowni sprawność elektryczna jest znacznie mniejsza %, cieplna jest zwykle wyższa niż 50% Wykorzystanie ciepła poprzez budowę ciepłociągu do miejsca odbioru ciepła – opłacalność do 3 km

31 Sposoby zagospodarowania biogazu
Po uszlachetnieniu biogazu do parametrów zbliżonych do gazu ziemnego może być stosowany go jako gaz sieciowy oraz jako paliwo samochodowe – CNG (ang. Compressed Natural Gas) – sprężony gaz ziemny, a ściślej, sprężony biometan, czyli bio-CNG Obecnie eksploatowanych jest ponad 2100 pojazdów CNG oraz istnieją 32 stacje tankowania CNG, co stwarza realne szanse na jego wprowadzenie i rozwój. W Polsce biogaz nie jest wykorzystywany jako paliwo transportowe. Produkowany biogaz służy do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej.

32 Źródła finansowania Fundusze Europejskie
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) System Zielonych Inwestycji (ang. Green Investment Scheme - GIS) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)

33 Źródła finansowania Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko:
działanie 9.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii, działanie 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, działanie 9.6 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych, działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla OZE. Projekt nowego PO Infrastruktura i Środowisko na lata jest dostępny na stronie:

34 Źródła finansowania Program operacyjny "Inteligentny rozwój" jest aktualnie w fazie konsultacji. W założeniu ma zastąpić PO "Innowacyjna Gospodarka". Nowy program ma przynieść wzrost nakładów na służące przedsiębiorstwom badania i rozwój z obecnych 0,7 proc. do ok. 1,8 proc. PKB w 2020 r. Celem programu "Inteligentny rozwój" jest przede wszystkim zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw i ich specjalizacja. Ma on być osiągnięty poprzez współpracę firm z ośrodkami badawczo-rozwojowymi i uczelniami. Środki z programu będą skierowane do średnich i dużych przedsiębiorstw, instytucji naukowych i uczelni. Fundusze unijne mają wspomagać proces tworzenia innowacyjnych rozwiązań na wszystkich jego etapach – od pomysłu, poprzez prototyp, aż po jego wdrożenie i wprowadzenie innowacyjnego produktu na rynek.

35 Źródła finansowania Program Priorytetowy Systemu Zielonych Inwestycji - Biogazownie Rolnicze - NFOŚiGW zakłada wsparcie w wys. 35 mln złotych na dofinansowanie w formie dotacji dwa rodzaje wsparcia: dotacja: do 30% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia z NFOŚIGW oraz do 50% ze środków GIS (Green Investment Scheme) pożyczka: do 60% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia z NWOŚIGW łączne dofinansowanie z NWOŚIGW w formie dotacji i pożyczki nie może być wyższe niż 95% kosztów kwalifikowanych)

36 Źródła finansowania Beneficjenci programów pomocowych: osoby fizyczne,
osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną Podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i/lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej

37 Źródła finansowania Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW):
działanie 121. Modernizacja gospodarstw rolnych, działanie 312. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, działanie 311. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej. W grudniu rząd ma przyjąć projekty wszystkich programów operacyjnych. Natomiast na przełomie roku będą one przekazane Komisji Europejskiej, z którą są na bieżąco dyskutowane. Późniejsze negocjacje z Komisją mogą potrwać od kilku miesięcy do roku.

38 Źródła finansowania Systemy wsparcia
zastosowanie skutecznych mechanizmów ekonomicznych stymulujących rozwój sektora biogazowni dotacje w fazie budowy instalacji gwarancja stałych cen zakupu energii elektrycznej (tzw. feed in tariff) – wsparcie na etapie eksploatacji tj. dopłat do sprzedaży wyprodukowanej zielonej energii elektrycznej - zobowiązania ilościowe (nakładane na przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną i wymuszające na nich wzrost udziału energii z OZE w bilansie sprzedaży energii elektrycznej)

39 Źródła finansowania Głównym mechanizmem wsparcia produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych,  jest system tzw. zielonych certyfikatów Został on określony w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) Jego istotą jest nałożony na przedsiębiorstwa energetyczne, zajmujące się sprzedażą energii elektrycznej odbiorcom końcowym, obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki określonej ilości świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii, bądź uiszczenia opłaty zastępczej Zielone certyfikaty funkcjonują w Polsce od 2005 r.

40 Świadectwa pochodzenia
Źródła finansowania Świadectwa pochodzenia Certyfikat pochodzenia energii to dokument potwierdzający wytworzenie energii elektrycznej w Odnawialnym Źródle Energii (OZE) Świadectwa pochodzenia energii wydawane są przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie wniosków składanych przez wytwórców energii. Dokument ten, z chwilą wydania jest rejestrowany na giełdzie i stanowi przedmiot obrotu Producenci zielonej energii są umieszczani w tzw. Rejestrze Świadectw Pochodzenia (RŚP), w którym otrzymują swoje konto. RŚP jest prowadzony przez Towarową Giełdę Energii

41 Źródła finansowania Świadectwa pochodzenia - opłaty zastępcze: Zgodnie z prawem energetycznym sprzedawca energii elektrycznej (tzw. spółka obrotu) na każde 100 MWh sprzedanej odbiorcy końcowemu energii powinien przedstawić do umorzenia zielone certyfikaty odpowiadające energii 10,4 MWh (10,4%). Certyfikaty te może kupić na Towarowej Giełdzie Energii, jeśli tego nie zrobi to będzie musiał zapłacić karę, tzw. opłatę zastępczą.

42 Cena „zielonych certyfikatów”
Spadek cen zielonych certyfikatów-geneza-TGE

43 Nowy system wsparcia Proponowane zmiany systemu wsparcia dla „energii zielonej” Schemat zoptymalizowanych mechanizmów wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii lub biogazu rolniczego Ministerstwo Gospodarki, 17 września 2013 r Najistotniejszym kryterium oceny systemu wsparcia będzie jego koszt. Niezbędne jest adresowanie wsparcia w pierwszej kolejności do sprawdzonych i opanowanych technologii, które w Polskich warunkach charakteryzują się największą stabilnością oraz najniższym kosztem wytwarzanej energii elektrycznej. Dodatkowe, dedykowane wsparcie będzie kierowane dla sektora MSP w celu dywersyfikacji struktury wytwarzanej energii elektrycznej oraz zapewnienia wykorzystania krajowych zasobów energetycznych.

44 Nowy system wsparcia Utrzymanie obecnego systemu wsparcia dla istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, co zagwarantuje poszanowanie praw nabytych dla wszystkich, którzy byli wytwórcami energii elektrycznej z OZE przed wejściem w życie nowej regulacji ustawowej. Cel - zmniejszenie kosztów systemu wsparcia dla już zrealizowanych i funkcjonujących projektów, poprzez dostosowanie wysokości wsparcia do faktycznie poniesionych kosztów, przy jednoczesnym potwierdzeniu rynkowego charakteru systemu świadectw pochodzenia. Łączny okres wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z OZE będzie wynosił maksymalnie 15 lat od dnia wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej, za którą przysługiwało świadectwo pochodzenia, nie dłużej niż do dnia r. Opłata zastępcza zostanie ”zamrożona” na poziomie z 2013 r. tj. 297,4 zł/MWh.

45 Nowy system wsparcia Wytwórcy energii elektrycznej z OZE będą mieli prawo do świadectw pochodzenia w ilości odpowiadającej wyprodukowanej energii z OZE, z uwzględnieniem następujących działań optymalizacyjnych: Z systemu wsparcia zostaną wyłączone instalacje hydroenergetyczne o łącznej zainstalowanej mocy elektrycznej powyżej 1 MW, Zostanie ograniczony poziom wsparcia dla instalacji spalania wielopaliwowego poprzez objęcie wsparciem wyłącznie energii elektrycznej wytwarzanej w instalacjach spalania wielopaliwowego do poziomu średniej ilości energii elektrycznej wytworzonej w latach oraz redukcję ilości przysługujących świadectw pochodzenia do 0,5/MWh .

46 Nowy system wsparcia Zaproponowanie nowych rozwiązań dla istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, w celu optymalizacji rachunku ekonomicznego. Wytwórcy energii elektrycznej z OZE, będą mieli wybór pomiędzy zachowaniem obecnych zasad wsparcia opartych na świadectwach pochodzenia (prawa nabyte) lub zadeklarowaniem chęci przystąpienia do nowego systemu aukcyjnego, dedykowanego wyłącznie inwestycjom już zrealizowanym. Wytwórca energii elektrycznej z OZE będzie mógł dokonać wyboru pomiędzy ww. rozwiązaniami w ciągu 2 lat od wejścia w życie nowych przepisów.

47 Nowy system wsparcia Wdrożenie systemu aukcji dla nowych i zmodernizowanych instalacji odnawialnych źródeł energii Nie dotyczy instalacji OZE o mocy > 50 MWe z biomasy i współspalania. Minimum ¼ środków z opłaty OZE alokowana będzie na zakup energii elektrycznej z instalacji lub biogazu rolniczego w przedziale mocy powyżej 40 kWe do 1 MWe, a w zakresie produkcji biogazu rolniczego powyżej 160 tys. m³/rok do 4 mln m³/rok. Przedmiotem aukcji będzie określona przez Prezesa URE ilość wyprodukowanej energii elektrycznej lub biogazu rolniczego przez okres 15 lat od dnia wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej lub biogazu rolniczego w instalacji OZE, za które przysługiwało wsparcie z mechanizmu aukcyjnego, w podziale na poszczególne lata bez możliwości przenoszenia pomiędzy latami.

48 Nowy system wsparcia Podstawowym kryterium wyboru projektów będzie cena za wytworzoną 1 MWh energii elektrycznej lub 1 m³ biogazu rolniczego. Oprócz ceny mogą być przyjęte dodatkowe kryteria oceny projektów np. kryterium stabilności. W aukcji mogą uczestniczyć przedsiębiorcy oferujący wyłącznie nowe projekty, które: wykorzystują urządzenia nie starsze niż 4 lata przed dniem wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, za którą przysługiwało wsparcie z mechanizmu aukcyjnego, oraz dotychczas nie korzystały z bezzwrotnego wsparcia inwestycyjnego, z wyłączeniem pomocy de minimis. Cena ustalona w wyniku aukcji pozostaje niezmienna przez okres 15 lat od dnia wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej lub biogazu rolniczego.

49 Nowy system wsparcia Wytwórca energii elektrycznej lub biogazu rolniczego będzie miał obowiązek sprzedaży energii elektrycznej lub biogazu rolniczego po ustalonej cenie (do ilości produkcji zadeklarowanej w aukcji), nawet jeśli cena rynkowa będzie wyższa, pod rygorem zwrotu otrzymanych środków (liczonego jako różnica pomiędzy ceną z aukcji, a rynkową ceną energii elektrycznej w danym okresie, powiększona o 30%). Ilość energii elektrycznej lub biogazu rolniczego z projektów, które zostaną zaakceptowane w wyniku aukcji zostanie ustalona przez Ministra Gospodarki

50 Nowy system wsparcia Projekty ubiegające się o udział w aukcji podlegają procedurze prekwalifikacji, która ma umożliwić przystąpienie do realizacji inwestycji niezwłocznie po wygraniu aukcji. Kryteria prekwalifikacji: Inwestycja zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (innymi dokumentami planistycznymi gminy), Posiadanie warunków przyłączenia (dostępne są moce przyłączeniowe, np. na podstawie: inwestycji w sieć elektroenergetyczną, upływu terminu ważności dotychczas wydanych warunków lub odstąpienia od umowy o przyłączenie do sieci z powodu braku harmonogramu realizacji inwestycji), Uzyskanie pozwolenia środowiskowego, Udokumentowanie możliwości finansowych lub źródeł ich pozyskania wraz z planem finansowym przedsięwzięcia

51 Tylko stabilny system prawny,
Dziękuję za uwagę Tylko stabilny system prawny, z czytelnymi zasadami wsparcia, może pomóc w rozwoju biogazowni rolniczych!