Biznes elektroniczny W. Bartkiewicz

Prezentacja na temat: "Biznes elektroniczny W. Bartkiewicz"— Zapis prezentacji:

1 Biznes elektroniczny W. Bartkiewicz
Wykład 2. Katalogi produktów. Zarządzanie treścią w systemach e-biznesu. Proces klasyfikacji (katalogowania)

2 Katalogi. Zarządzanie treścią System klasyfikacji
Dla właściwego działania katalogu niezbędne jest stworzenie odpowiedniego systemu klasyfikacyjnego dla oferowanych w nim towarów i usług, dostosowanego do oczekiwań i potrzeb użytkowników. Wskutek błędów w tym zakresie duża część ofert może nigdy nie dotrzeć do zainteresowanych nimi klientów. Użytkownik może nie być świadom zaistniałej sytuacji. Może nie posiadać wiedzy o katalogu wystarczającej do znalezienia właściwej lokalizacji. Nawet jeśli użytkownik jest mimo wszystko w stanie dotrzeć do poszukiwanego zbioru ofert produktów, wpływa to negatywnie na jego komfort pracy z katalogiem, zarówno wskutek straty czasu na błędną nawigację, jak i destrukcję mentalnego obrazu struktury hierarchii. Większość katalogów produktów w sposób naturalny opiera się na niejednoznacznych schematach organizacji informacji, zwłaszcza o charakterze tematycznym, co często powoduje problemy z właściwą klasyfikacją prezentowanych ofert.

3 Katalogi. Zarządzanie treścią System klasyfikacji
W Amazon.com baterie AA (R6) występują w trzech kategoriach: Electronics › Accessories & Supplies › Batteries, Chargers & Power Supplies › Batteries › by Type › Alkaline AA Health & Personal Care › Household Supplies › Batteries › Alkaline › AA Tools & Hardware › Home Improvement › Electrical › Batteries › Alkaline › AA W serwisie Allegro, baterie tego typu znaleźć można w: Fotografia › Akcesoria fotograficzne › Zasilanie aparatów › Akumulatory › Uniwersalne › AA (R6) RTV i AGD › Pozostałe › Zasilanie › Akumulatory › AA (R6) Każda z tych kategorii obejmuje przy tym zbiór ofert innych produktów, o różnej liczbie pozycji towarowych. Przez zaistniałe rozdzielenie użytkownik traci ponadto możliwość wykorzystania w pełni funkcjonalności serwisu, takich jak np. porządkowanie ofert według ceny.

4 Katalogi. Zarządzanie treścią Problemy z klasyfikacją
Systemy klasyfikacji tematycznej tworzone są na bazie języka naturalnego. Słowa mają często wiele różnych znaczeń. Określone pojęcie opisane może być różnymi słowami. Niejednoznaczność języka naturalnego stwarza niepewną podstawę dla procesu klasyfikacji: Kiedy używamy słów, jako etykiet kategorii, ponosimy ryzyko, że użytkownik źle zrozumie jego znaczenie. Nawet jeśli zgodzimy się co do etykiet i ich definicji, musimy jeszcze zgodzić się co do tego, które produkty umieścić w których kategoriach. Czy pomidor jest warzywem, czy owocem? Klasyfikacja ma charakter subiektywny i zależny od punktu widzenia. Wybory dokonane podczas procesu klasyfikacji przez projektanta systemu niekoniecznie muszą być oczywiste z perspektywy użytkownika. Różne punkty widzenia mogą mieć różne grupy użytkowników, ale również i różne grupy projektantów.

5 Katalogi. Zarządzanie treścią Problemy z klasyfikacją
Różne punkty widzenia mogą być tak samo uprawnione. Palmtopy mogą być przez niektórych uważane za właściwe w kategorii przenośne akcesoria elektroniczne (łącznie np. z aparatami, odtwarzaczami muzyki, urządzenia, czy telefonami), jeszcze dla innych w kategorii komputery. Kurs biznesu elektronicznego mógłby się znaleźć zarówno wśród kursów informatycznych, jak i biznesowych. O klasyfikacji produktów oprócz względów merytorycznych decyduje często również polityka wewnętrzna lub zewnętrzna organizacji. Jako ciekawostkę podajmy, następujący fakt. Pomidory pomimo, iż technicznie są owocami, klasyfikowane są jako warzywa. W Stanach Zjednoczonych zdecydował o tym w 1893 roku Sąd Najwyższy, rozpatrując sprawę importera pomidorów Johna Nixa, wobec zróżnicowanych stawek celnych na owoce i warzywa.

6 Katalogi. Zarządzanie treścią Standardy klasyfikacji
Jednoznaczność utworzonej hierarchii informacyjnej między różnymi katalogami e-biznesowymi do pewnego stopnia zapewnić może korzystanie ze standardowych taksonomii towarów i usług. Kolejne nazwy kategorii użyte w standardowej taksonomii (bądź w jej części) na kolejnych jej poziomach, stanowić mogą etykiety kategorii, spośród których wybierać będzie użytkownik. Umożliwia to stworzenie standardowego słownika kategorii, które będą wybierane przez użytkownika na kolejnych poziomach hierarchii nawigacji. Tak więc w sposób standardowy będziemy wiedzieć na jakie grupy (podkategorie) podzielić prezentowane w katalogu informacje, oraz jak je nazwać. Standardowa taksonomia produktów ma również istotne znaczenie dla usług e-biznesowych, związanych z integracji danych rynkowych i automatycznym dostępem do oferty przedsiębiorstwa.

7 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) jest oficjalnym rejestrem produktów i usług, obowiązującym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej w statystyce, ewidencji, dokumentacji, rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. PKWiU jest klasyfikacją obejmującą grupowania produktów w podziale dziewięciopoziomowym z dodatkowym poziomem pośrednim: Poziom pierwszy - "sekcje" oznaczone są symbolami jednoliterowymi. Poziom pośredni - "podsekcje" oznaczone są symbolami dwuliterowymi. Poziom drugi - "działy" oznaczone są symbolami dwucyfrowymi. Poziom trzeci - "grupy" oznaczone są symbolami trzycyfrowymi. Poziom czwarty - "klasy" oznaczone są symbolami czterocyfrowymi. Poziom piąty - "kategorie" oznaczone są symbolami pięciocyfrowymi. Poziom szósty - "podkategorie" oznaczone są symbolami sześciocyfrowymi. Poziom siódmy - "pozycje" oznaczone są symbolami ośmiocyfrowymi. Poziom ósmy i dziewiąty - "dziewięcio- i dziesięciocyfrówki" oznaczone są odpowiednio symbolami dziewięcio- i dziesięciocyfrowymi.

8 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Symbole grupowań Ogólne nazwy grupowań A sekcja AA podsekcja XX dział XX.X grupa XX.XX klasa XX.XX.X kategoria XX.XX.XX podkategoria XX.XX.XX-XX pozycja XX.XX.XX-XX.X dziewięciocyfrówka XX.XX.XX-XX.XX dziesięciocyfrówka

9 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług oparta została na następujących klasyfikacjach i nomenklaturach międzynarodowych: Nomenclatures des Activities de Communite Europeene (NACE), (Nomenklatura Działalności we Wspólnocie Europejskiej) Classification of Products by Activity (CPA), (Klasyfikacja Produktów wg Działalności) Products of the Community (PRODCOM), (Produkty Wspólnoty) oraz w odniesieniu do określenia zakresów rzeczowych poszczególnych grupowań: Combined Nomenclature (CN), (Nomenklatura Scalona), jak również ich odpowiednikach krajowych: Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Liście PRODCOM Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego (CN)

10 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Dla pierwszych czterech poziomów PKWiU, łącznie z poziomem pośrednim, przyjęto jako kryterium podziału produktów ich pochodzenie zdefiniowane przez PKD (NACE). W efekcie powoduje to, że każdy produkt będący wyrobem lub usługą musi być przyporządkowany do jednego i tylko jednego rodzaju działalności zaliczonego do określonej sekcji, podsekcji, działu, grupy i klasy. Na poziomach piątym i szóstym ("kategorie" i "podkategorie") w PKWiU przyjęto podział produktów określony na tych samych poziomach w międzynarodowej Klasyfikacji Produktów wg Działalności (CPA), przejmując również z tej klasyfikacji pięcio- i sześciocyfrowe symbole oraz ich nazwy. Na poziomie siódmym za podstawę podziału przyjęto w zasadzie Listę PRODCOM.Lista ta w krajach Unii Europejskiej nie jest klasyfikacją produktów, a jedynie wykazem grupowań wyrobów i usług przemysłowych, dla których dokonywane jest zbieranie danych od poszczególnych podmiotów działalności gospodarczej

11 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Grupowania ósmego i dziewiątego poziomu PKWiU (dziewięciocyfrówki i dziesięciocyfrówki) stworzone zostały dla potrzeb wyłącznie krajowych w celu umożliwienia: dalszej dezagregacji danych statystycznych zbieranych od podmiotów gospodarczych i przeznaczonych dla potrzeb statystyki krajowej; usprawnienia i ujednolicenia ewidencji źródłowej podmiotów gospodarczych. W zależności od charakteru produktów podział dziewięcio- i dziesięciocyfrówek oparto na Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego, bądź też ustalono kryteria i sposób podziału na podstawie aktualnych potrzeb statystyki posługując się Polskimi Normami lub rozwiązaniami stosowanymi w praktyce gospodarczej.

12 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Sekcje

13 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Sekcja, podsekcja, dział – wybrane przykłady

14 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Działy i grupy – wybrane przykłady

15 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Grupy i klasy– wybrane przykłady

16 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Kategorie i podkategorie – dla klasy (komputery)

17 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Kategorie i podkategorie – dla klasy (komputery)

18 Katalogi. Zarządzanie treścią Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
PKWiU jest klasyfikacją zorientowaną na obszar działalności gospodarczej, a nie na finalną charakterystykę produktu. Podział na kategorie jest skomplikowany i nieintuicyjny, nie bierze ponadto pod uwagę preferencji klienta. Jest ona zbyt ogólna na potrzeby biznesu elektronicznego. Stosowane słownictwo nie nadaje się na potrzeby interfejsu nawigacyjnego katalogu. Część struktury kategorii PKWiU może jednak stanowić zarys podstawy projektowania, wyższych poziomów hierarchii katalogu, zwłaszcza, że podmioty gospodarcze stosują PKWiU na potrzeby rachunkowości, systemu podatkowego oraz obligatoryjnej sprawozdawczości.

19 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC
UNSPSC® (The United Nations Standard Products and Services Code®) to otwarty, publiczny system, który został stworzony w celu klasyfikacji i opisu produktów i usług w postaci kodów dla ułatwienia przeprowadzania transakcji między przedsiębiorstwami. UNSPSC powstało w 1999 roku jako połączenie United Nation’s Common Coding System (UNCCS) oraz Dun & Bradstreet’s Standard Product and Services Codes (SPSC). Jest otwartym standardem, jego specyfikacja jest publicznie dostępna. Zaletą UNSPSC jest również międzynarodowa akceptacja jak i zakres produktów i usług jaki obejmuje. W przypadku, gdy próba sklasyfikowania produktu w oparciu o aktualną wersję UNSPSC się nie powiedzie, możliwe jest złożenie wniosku o utworzenie nowego kodu w stowarzyszeniu użytkowników UNSPSC - Code Management Association (CMA).

20 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC
Hierarchia taksonomii UNSPSC zbudowana jest w oparciu o 4 poziomy. Do każdego z nich przypisana jest dwuliczbowa wartość i słowny opis: Segment (Segment) – Logiczna agregacja rodzin produktów i usług dla celów analitycznych Family (Rodzina) – Powszechny podział na wewnętrznie powiązane kategorie towarów Class (Klasa) – Grupy towarów o podobnej użyteczności lub funkcji Commodity (Towar) – Grupy zamiennych produktów i usług

21 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC – Wybrane segmenty
Live Plant and Animal Material and Accessories and Supplies Mineral and Textile and Inedible Plant and Animal Materials Chemicals including Bio Chemicals and Gas Materials Paper Materials and Products Building and Construction Machinery and Accessories Industrial Manufacturing and Processing Machinery and Accessories Power Generation and Distribution Machinery and Accessories Tools and General Machinery Manufacturing Components and Supplies Electronic Components and Supplies Telecommunications Equipment and Components and Supplies and Accessories Electrical systems and Lighting and components and accessories and supplies Distribution and Conditioning Systems and Equipment and Components Medical Equipment and Accessories and Supplies Computer Equipment and Peripherals and Components and Supplies

22 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC – Rodziny wyrobów
Segment 43 - Computer Equipment and Peripherals and Components and Supplies : Communications Devices and Accessories : Components for information technology or broadcasting or telecommunications : Computer Equipment and Accessories : Data Voice or Multimedia Network Equipment or Platforms and Accessories : Software

23 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC – Klasy wyrobów
Rodzina Computer Equipment and Accessories : Computers : Computer accessories : Computer data input devices : Computer data input device accessories : Computer displays : Computer display accessories : Computer printers

24 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC – Wyroby
Klasa Computers : Computer servers : High end computer servers : Notebook computers : Personal digital assistant PDAs or organizers : Point of sale POS terminal : Thin client computers : Desktop computers : Personal computers : Tablet computers : Mainframe console or dumb terminals : Wearable computing devices : Mainframe computers

25 Katalogi. Zarządzanie treścią UNSPSC – Wyroby
Rodzina – Computer displays : Cathode ray tube CRT monitors : Liquid crystal display LCD panels or monitors : Touch screen monitors : Plasma display panels PDP : Organic light emitting displays

26 Katalogi. Zarządzanie treścią System Dziesiętny Dewey’a
System dziesiętne Dewey’a (Dewey Decimal System) jest taksonomią tematyczną powszechnie stosowaną w katalogowaniu książek w bibliotekach. Na szczycie hierarchii znajduje się 10 ogólnych kategorii tematycznych: 000 Generalities 100 Philosophy and psychology 200 Religion 300 Social sciences 400 Language 500 Natural sciences and mathematics 600 Technology (Applied sciences) 700 The arts 800 Literature and rhetoric 900 Geography and history

27 Katalogi. Zarządzanie treścią System Dziesiętny Dewey’a
Każda z nich dzieli się na kolejnych dziesięć podkategorii. Np. kategoria 500 Natural Sciences and Mathematics: 501 Philosophy and theory 510 Mathematics 520 Astronomy and allied sciences 530 Physics 540 Chemistry and allied sciences 550 Earth sciences 560 Paleontology Paleozoology 570 Life sciences 580 Botanical sciences 590 Zoological sciences

28 Katalogi. Zarządzanie treścią System Dziesiętny Dewey’a
Podkategorie mogą się dzielić na jeszcze bardziej szczegółowe subdziedziny. Dla przykładu 510 Mathematics: 511 General principles 512 Algebra and number theory 513 Arithmetic 514 Topology 515 Analysis 516 Geometry 517 Not assigned or no longer used 518 Not assigned or no longer used 519 Probabilities and applied mathematics Jak widać nie wszystkie numery kategorii muszą być wykorzystywane.