Wdrażanie Dyrektywy INSPIRE w Europie i w Polsce,

Prezentacja na temat: "Wdrażanie Dyrektywy INSPIRE w Europie i w Polsce,"— Zapis prezentacji:

1 Wdrażanie Dyrektywy INSPIRE w Europie i w Polsce,
START Wdrażanie Dyrektywy INSPIRE w Europie i w Polsce, aktualny stan jej transpozycji do prawa polskiego. Maciej Rossa Państwowy Instytut Geologiczny Ustroń ::

2 Aktualny stan transpozycji Dyrektywy INSPIRE
Agenda Aktualny stan transpozycji Dyrektywy INSPIRE Nowe koncepcje transpozycji Dyrektywy INSPIRE do prawa krajowego PIG a INSPIRE Metadane w INSPIRE Jak wdrażać metadane zgodnie z INSPIRE - Implementing Rule Metadata - Profile metadanych Krajowy profil metadanych – Piotr Pachół … Edytor metadanych MEDARD – Leszek Litwin ISPiK Gliwice Ustroń ::

3 INSPIRE - cele i zadania od Inicjatywy do Dyrektywy
Dyrektywa INSPIRE (uchwalona w dn r.) (obowiązuje od dn r.) INSPIRE – INfrastructure for SPatial InfoRmation in Europe Inicjatywa Unii Europejskiej w zakresie wspólnej infrastruktury geoinformacyjnej Główne cele i zadania Inicjatywy: Uczynić odpowiednie i zharmonizowane dane geoprzestrzenne dostępnymi dla wspólnotowej polityki środowiskowej (opracowywanie, zastosowanie, monitorowanie i ocena) i dla obywateli … … poprzez ustanowienie zintegrowanych usług w zakresie informacji geoprzestrzennej, opartych na sieciowo rozproszonych bazach danych, powiązanych wspólnymi standardami i protokółami dla zapewnienia (technicznej) zgodności. [źródło: INSPIRE] Ustroń ::

4 Główne przeszkody we wdrażaniu ESDI
Wielka różnorodność modeli i formatów danych Niekompletność pokrycia obszarów Nie zharmonizowane układy odniesienia Wiele danych źródłowych jest ze sobą wzajemnie niezgodnych Szczegółowość danych w tych samych skalach jest różna Trudności z dostępem do danych i (stosunkowo) wysoki ich koszt Niski poziom świadomości geoinformacyjnej (geomatycznej) w Polsce, mała popularność standardów geoinformatycznych (ISO, OGC) na polskim rynku Zbyt wąska i tylko sporadyczna współpraca międzyresortowa oraz pomiędzy poszczególnymi służbami państwowymi Problemy natury politycznej i legislacyjnej [źródło: na podstawie ekspertów INSPIRE, za Michalak J., 2003 ] Ustroń ::

5 § § § § § § § § § § § § Dyrektywa INSPIRE – wprowadzenie
Memorandum wprowadzające z preambułą Właściwa Dyrektywa (26 Artykułów w 7 Rozdziałach): Przepisy ogólne Metadane Interoperacyjność zbiorów usług i danych przestrzennych Usługi sieciowe Wspólne korzystanie z danych Koordynacja i działania uzupełniające Postanowienia końcowe Załączniki – 34 Tematy danych przestrzennych: Aneks I (9) Aneks II (4) Aneks III (21) Ustroń ::

6 Przegląd wymagań Dyrektywy INSPIRE
metadane: zbiorów danych przestrzennych i serwisów, uaktualnianie metadanych zbiory danych przestrzennych i serwisy => Aneks I, II, III interoperacyjne serwisy i technologie sieciowe serwisy: discovery, view, download, transformation zasady dostarczania, udostępniania i korzystania pomiędzy użytkownikami mechanizmy koordynacji, monitorowania i raportowania procesy i procedury [źródło: EC] Ustroń ::

7 Jak urzeczywistnić INSPIRE ? INSPIRE Work Programme
Faza Przygotowań ( ) procedury współdecydowania przygotowanie przepisów wykonawczych (Zasad Wdrażania – IR Implementing Rules) Faza Transpozycji ( ) wprowadzenie w życie Dyrektywy transpozycja do prawa krajowego rozpoczęcie działań Komitetu INSPIRE (IC) przyjęcie przepisów wykonawczych (IR) Faza Wdrażania (Implementacji) ( ) implementacja oraz monitoring wdrażania [źródło: EC] Ustroń ::

8 Aktualny stan transpozycji Dyrektywy INSPIRE
UE r. I Warsztaty dotyczące transpozycji Dyrektywy r. „Okrągły stół” - transpozycja Dyrektywy w UE r. II Warsztaty dotyczące transpozycji Dyrektywy PL Organ odpowiedzialny za wdrażanie INSPIRE – MSWiA, GUGiK Organ wspierający – Ministerstwo Środowiska Rada ds. INSPIRE przy GUGiK (od r.) - Tematy danych przestrzennych ( ) – konieczna aktualizacja ! - Raport o stanie polskiej SDI (stan na jesień 2007) - Harmonogram transpozycji Dyrektywy ( ) - Wykaz aktów prawnych wymagających nowelizacji ( ) - Projekt wewnętrzny GUGiK Ustawy ( ) - Projekt wewnętrzny GUGiK RM ( ) - Krajowy profil metadanych GUGiK – standard otwarty - Uzasadnienie do projektu Ustawy – w przygotowaniu (GUGiK) - OSR – w przygotowaniu ? r – przekazanie projektu Ustawy do ustaleń międzyresortowych Ustroń ::

9 Nowe koncepcje transpozycji Dyrektywy INSPIRE do prawa krajowego
r. „Rola Infrastruktury Informacji Przestrzennej w budowie e-administracji i społeczeństwa informacyjnego” Ustroń - Prof. G. Szpor – przedstawiła zagadnienie dotyczące usuwania barier proceduralnych i prawnych w procesie informatyzacji Państwa - Prof. B. Ney – zaprezentował 3 koncepcje transpozycji Dyrektywy INSPIRE: 1. INSPIRE jako część Prawa geodezyjnego 2. Oddzielna Ustawa INSPIRE 3. INSPIRE jako element uszczegóławiający nowelizowaną Ustawę o informatyzacji Państwa r. IV Krakowskie spotkania z INSPIRE I-szy tydzień r. spotkanie zespołu rozpoznającego bariery w procesie informatyzacji Państwa r. przedstawienie opinii RM o barierach proceduralnych i prawnych w procesie informatyzacji Państwa r. – projekt znowelizowanej Ustawy o informatyzacji Ustroń ::

10 W oczekiwaniu na transpozycję …
§ § § § § § § § § § § § Rozporządzenie Rady Ministrów z dn r. W sprawie min. wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z dn r.) §2 Systemy teleinformatyczne używane przez podmioty publiczne do realizacji zadań publicznych:    1)  powinny spełniać właściwości i cechy w zakresie funkcjonalności, niezawodności, używalności, wydajności, przenoszalności i pielęgnowalności, określone w normach ISO zatwierdzonych przez krajową jednostkę normalizacyjną, na etapie projektowania, wdrażania i modyfikowania tych systemów; Załącznik 2 FORMATY DANYCH ZAPEWNIAJĄCE DOSTĘP DO ZASOBÓW INFORMACJI UDOSTĘPNIANYCH ZA POMOCĄ SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH UŻYWANYCH DO REALIZACJI ZADAŃ PUBLICZNYCH B1. Do definiowania układu informacji polegającego na określeniu elementów informacyjnych oraz powiązań między nimi stosuje się następujące formaty danych: 1.1 XML (Extensible Markup Language) Standard uniwersalnego formatu tekstowego służącego do zapisu danych w formie elektronicznej - W3C 1.2 XSD (schemat XML) Standard opisu definicji struktury dokumentów zapisanych w formacie XML - W3C 1.3 GML (Geography Markup Language) Język Znaczników Geograficznych - OGC  Ustroń ::

11 Model realizacji koncepcji 3
nowelizowana Ustawa o informatyzacji Państwa (MSWiA) Informacja przestrzenne Informacja inne Informacja przestrzenne o środowisku Informacja przestrzenne inna Dyrektywa INSPIRE (UE) Rozporządzenia RM: Technologie Standardy Metadane Dane … Ustroń ::

12 Dyrektywa INSPIRE Ogólny harmonogram działań
Transpozycja Dyrektywy do prawa krajowego (Rozdział VII, Art. 24): do metadane (Rozdział II, Art. 5 i 6): – przyjęcie przepisów wykonawczych (IR – Implementing Rules) – metadane dla Aneksu I i II – metadane dla Aneksu III zbiory danych przestrzennych (Rozdział III, Art. 9 i 6): – przepisy wykonawcze (IR) dla Aneksu I – przepisy wykonawcze (IR) dla Aneksu II i III – dane dla Aneksu I – dane dla Aneksu II i III [źródło: EC] Ustroń ::

13 § § § § § § § § § § § § Projekt Rozp. RM (09.07.2007)
– przyporządkowanie do „gov.pl” tematów danych przestrzennych z Aneksu I i II § § § § § § § § § § § § Systemy odniesienia za pomocą współrzędnych (GGK) Systemy siatek geograficznych (GGK) Nazwy geograficzne (GGK / GUS, MSWiA, MKiDN) Jednostki administracyjne (GUS / GGK) Adresy (GGK / GUS) Działki katastralne (GGK / GUS, LP) Sieci transportu (GGK / Min. Transportu) Hydrografia (GGK / KZGW, GGeolK) Obszary chronione (GK Przyrody / MKiDN, GGK) Ukształtowanie terenu (GGK / MON) Użytkowanie terenu (GGK / GGeolK, Min. Bud., GIOŚ, ARiMR) Sporządzanie ortoobrazów (GGK) Geologia (GGeolK) Ustroń ::

14 § § § § § § § § § § § § INSPIRE Projekt Rozp. RM (09.07.2007)
– przyporządkowanie do „gov.pl” tematów danych przestrzennych z Aneksu III INSPIRE § § § § § § § § § § § § Jednostki statystyczne (GUS / GGK, Min. RR) Budynki (GGK / Min. Bud., MKiDN) Gleba (GGK / MRiRW, GIOŚ) Zagospodarowanie przestrzenne (Min. RR / Min. Bud., MKiDN, MŚ) Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi (Min. Zdrow. / MSWiA, MŚ, GUS) Usługi użyteczności publicznej i służby państwowe (GGK / MŚ, MSWiA, MZ, MG) Urządzenia do monitorowania środowiska (GIOŚ) Obiekty produkcyjne i przemysłowe (GGK / MŚ) Urządzenia rolnicze oraz akwakultury (ARiMR) Rozmieszczenie ludności – demografia (GUS) Gospodarowanie obszarem/strefy ograniczone/regulacyjne oraz jednostki sprawozdawcze (GGK / MŚ, Min. RR) Strefy zagrożenia naturalnego (GGK / LP, MŚ) Warunki atmosferyczne (MŚ) Warunki meteorologiczno-geograficzne (MŚ) Warunki oceanograficzno-geograficzne (MGM) Regiony morskie (MGM) Regiony biogeograficzne (GK Przyrody / MŚ) Siedliska obszary przyrodniczo jednorodne (GK Przyrody / MŚ) Rozmieszczenie gatunków (GK Przyrody / MŚ) Zasoby energetyczne (GGeolK / MG) Zasoby mineralne (GGeolK)

15 § § § § § § § § § § § § Projekt Rozp. RM (09.07.2007)
– konieczna aktualizacja i uwzględnienie stanu faktycznego § § § § § § § § § § § § „Tabela korelacji” Tematy danych przestrzennych z Aneksów Dyrektywy Definicje z IR D2.3 Zestaw warstw tematycznych – referencyjnych (normatywnych) Resorty i podległe im służby Akty prawne obligujące resorty do prowadzenia metadanych, rejestrów publicznych oraz zasobów danych przestrzennych Statusy instytucji państwowych zbierających, posiadających, archiwizujących, udostępniających geoinformację (np. PIG). Ustroń ::

16 Główne systemy geoinformacyjne PIG a zakresy tematyczne INSPIRE
Aneks I i II Hydrogeologia i Geologia Aneks III Urządzenia do monitorowania środowiska Obiekty produkcyjne i przemysłowe Gospodarowanie obszarem/strefy ograniczone/regulacyjne oraz jednostki sprawozdawcze Strefy zagrożenia naturalnego Zasoby energetyczne Zasoby mineralne Ustroń ::

17 IKAR – Geoportal PIG = CSW + WMS
Ustroń ::

18 Słowniki tematyczne, translatory, gazetteerr’y
INSPIRE Słowniki tematyczne, translatory, gazetteerr’y eEarth Inicjatywa opracowania translatorów w ramach INSPIRE Ustroń ::

19 INSPIRE inspire.pgi.gov.pl lub www.pgi.gov.pl/inspire
Prototypowy portal PIG „W kierunku INSPIRE” funkcjonalność portalu Przewodniki po: INSPIRE NSDI Standardach Struktura INSPIRE: Eksperci Drafting Teams SDIC LMO Prawo w INSPIRE: Dyrektywa Implementing Rules Aktualności Kalendarium Narzędzia: Archiwum dok. Forum Wiki Słownik Linki inspire.pgi.gov.pl lub Ustroń ::

20 OneGeology 1G Europe INSPIRE Rok 2008 – Rokiem Ziemi (UNESCO)
Mapy geologiczne Świata i Europy 1 : Zharmonizowane dane i wspólne modele danych Metadane i słowniki Standardy: GML >> GeoSciML i KML (Google Earth) Ustroń ::

21 3D i 4D 2D 2,5D INSPIRE Inowacyjność >> 3D i 4D w NSDI
3DGP i 3DGWaw – geologiczne numeryczne modele 3D gmin 2D 2,5D Ustroń ::

22 Dziękuję za uwagę Maciej Rossa maciej.rossa@pgi.gov.pl
END Dziękuję za uwagę Maciej Rossa Ustroń ::

23 Państwowy Instytut Geologiczny
START Metadane w INSPIRE, profile metadanych. Maciej Rossa Państwowy Instytut Geologiczny Ustroń ::

24 Co to są metadane ? Metadane to dane o danych (dane zawierające informacje o zbiorach danych) Metadane charakteryzują zbiór danych odpowiadając na pytania: Co? Kto? Gdzie? Kiedy? Jak? Metadane zbiorów danych przestrzennych powinny zawierać informacje o położeniu i rodzaju obiektów oraz ich atrybutów, pochodzeniu, dokładności, szczegółowości i aktualności zbioru danych, zastosowanych standardach, prawach własności i prawach autorskich, cenach, warunkach i sposobach uzyskania dostępu do danych zbioru oraz ich użycia w określonym celu. [Gaździcki J.] Ustroń ::

25 Po co nam metadane ? Korzyści jakie wynikają ze stosowania metadanych:
- ułatwienie zarządzania zasobami danych w ramach organizacji odpowiedzialnej za te dane; - ułatwienie korzystania ze zgromadzonych zbiorów danych zgodnie z aktualnymi potrzebami, a także stwarzanie możliwości korzystania z nich w przyszłości, gdy będą stanowiły materiał archiwalny; - lepsze planowanie działań dotyczących pozyskiwania i aktualizacji danych; - rozszerzenie kręgu użytkowników danych geoprzestrzennych; - umożliwienie realizacji istotnych usług w ramach infrastruktur danych przestrzennych. Obowiązki jakie wynikają z aktualnego i przyszłego prawa: - polskiego - UE => Dyrektywa INSPIRE (obowiązująca od r.) [wg: Gaździcki J.] Ustroń ::

26 Metadane – obowiązki wynikające z prawa polskiego
§ § § § § § § § § § § § Metadane – obowiązki wynikające z prawa polskiego Aktualnie brak jest rozwiązań prawnych dotyczących krajowej infrastruktury danych przestrzennych – w tym metadanych zbiorów danych przestrzennych. Istnieją resortowe i branżowe przepisu dotyczące obowiązku i sposobów budowania, prowadzenia i aktualizowania różnego rodzaju katalogów danych. Metadane – obowiązki wynikające z prawa UE Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (obowiązująca od dnia r.) Definicja: „metadane” oznaczają informacje opisujące zbiory danych przestrzennych i usługi danych przestrzennych oraz umożliwiające ich odnalezienie, inwentaryzację i używanie Ustroń ::

27 Metadane – obowiązki wynikające z prawa UE
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (obowiązująca od dnia r.) Rozdział II Metadane Art. 5, p. 4: W terminie do 15 maja 2008 należy przyjąć przepisy służące wdrożeniu niniejszego artykułu… Rozdział II Metadane Art. 6: Państwa członkowskie tworzą metadane określone w art. 5 zgodnie z następującym harmonogramem: a) nie później niż 2 lata od daty przyjęcia przepisów wykonawczych zgodnie z art. 5 ust. 4 w odniesieniu do zbiorów danych przestrzennych odpowiadających tematom wymienionym w załącznikach I i II; b) nie później niż 5 lat od daty przyjęcia przepisów wykonawczych zgodnie z art. 5 ust. 4 w odniesieniu do zbiorów danych przestrzennych odpowiadających tematom wymienionym w załączniku III. Ustroń ::

28 3 poziomy stosowania metadanych 3 rodzaje metadanych
Metadane wyszukania (discovery metadata) – służą do wybrania zbioru danych: - nazwa i opis zbioru danych (ZD); - przeznaczenie i zakres stosowania danych; - datę pozyskania danych i ich aktualizacji; - producenta, dostawcę i głównych użytkowników danych; - obszar, do którego dane się odnoszą (współ.; nazwy geograf.; jednostki admin.); - strukturę zbioru i sposób dostępu do danych. Metadane rozpoznania (exploration metadata) – zawierają bardziej szczegółowe informacje o zbiorze, które umożliwiają: - ocena właściwości danych zbioru; - określenie przydatności danych zbioru pod względem wymagań użytkownika; - nawiązanie kontaktu z dysponentem danych celem uzyskania dalszych informacji (warunki korzystania z danych). Metadane stosowania (exploitation metadata) – określają te właściwości zbioru, które są potrzebne do: - odczytania danych oraz ich transferu - interpretacji danych i praktycznego korzystania z nich w aplikacji uzytkownika. [Gaździcki J.] Ustroń ::

29 Specyfikacje, standardy i normy dotyczące geoinformacji
PKN/KT 297 specyfikacje OpenGIS OGC + OGCEurope ISO/TC 211 standardy ISO 191xx CEN/TC 287 normy CEN/ISO PN Ustroń ::

30 Standardy dla metadanych
ISO 19115:2003 Metadata >> ISO 19115:2003/Cor 1:2006 EN ISO 19115:2005 Metadata; PN-EN ISO 19115:2005 Metadane ISO/TS 19139:2007 Metadata – XML schema implementation XSD wersja ISO 19119:2005 Services EN ISO 19119:2006 Services; PN-EN ISO 19119:2006 Usługi ISO/CD Metadata - Part 2: Extensions for imagery and gridded data (aktualna wersja ) Dublin Core – standard dotyczący ogólnie metadanych FGDC (Federal Geographic Data Committee) – norma USA (używany w Kanadzie, GB, RPA, niektórych krajach Ameryki Łacińskiej i Azji) ebRIM (standard organizacji OASIS) Ustroń ::

31 ISO 19115:2003 Metadata - podstawowy standard dla metadanych
Definiuje model opisu danych przestrzennych i związanych z nimi serwisów (usług) Ma zastosowanie do opisu i katalogowania: - zbiorów danych; - serii zbiorów danych; - indywidualnych obiektów (wyróżnień – features); - właściwości obiektów (wyróżnień – features). Model ten dostarcza informacji na temat: identyfikacji, zakresu, jakości, schematów przestrzennych i czasowych, układów odniesienia oraz dystrybucji cyfrowych danych geograficznych. Definiuje: - obligatoryjne (mandatory) i warunkowe (conditional) sekcje metadanych, encje metadanych i elementy metadanych; - podstawowy (minimum) zbiór metadanych wymagany do zapewnienia pełnego zakresu zastosowań metadanych (wyszukania, rozpoznania, stosowania i transferu danych); - fakultatywne (optional) elementy metadanych – umożliwiające szczegółowy normatywny opis danych przestrzennych, jeśli taki jest wymagany; - metodę rozbudowy metadanych w celu zaspokojenia specyficznych potrzeb. Zawiera schematy UML. Jest płatna. Ustroń ::

32 Implementing Rule Metadata
IR Metadata – przyjęte przez Komitet Tech. KE dn r. Bazuje na ISO 19115, 19119, 19139 INSPIRE IR Metadata v2_ INSPIRE IR Metadata v3_ INSPIRE IR Metadata (v4 – ostateczna <= V2 + V3) Profil metadanych INSPIRE [INSPIRE] Ustroń ::

33 DT Metadane – Draft Implementing Rules for Metadata
Draft Implementing Rules for Metadata (D1.3) draftINSPIREMetadataIRv2_ /x [INSPIRE] Ustroń ::

34 DT Metadane – Draft Implementing Rules for Metadata
Draft Implementing Rules for Metadata (D1.3) draftINSPIREMetadataIRv2_ /3 [INSPIRE] Ustroń ::

35 DT Metadane – Draft Implementing Rules for Metadata
Draft Implementing Rules for Metadata (D1.3) draftINSPIREMetadataIRv2_ /3 [INSPIRE] Ustroń ::

36 Rozszerzenie metadanych
Profile metadanych Profil metadanych społeczności Profil krajowy ISO 19115 400 elementów metadanych INSPIRE bazowe komponenty metadanych Rozszerzenie metadanych Ustroń ::

37 Krajowy Profil metadanych
Profil krajowy ISO 19115 400 elementów metadanych INSPIRE bazowe komponenty metadanych Rozszerzenie metadanych Ustroń ::

38 Status elementów profilu metadanych
Obligatoryjny - mandatory - elementy oznaczone jako obligatoryjne powinny mieć przypisaną wartość (o ile element nadrzędny jest dokumentowany) Warunkowy - conditional - element powinien mieć przypisaną wartość, o ile zostanie spełniony określony zdefiniowany warunek (w normie, profilu, specyfikacji) Fakultatywny - elementy, które w profilu są fakultatywne, ale dla których zaleca się wprowadzanie odpowiednich wartości podczas dokumentowania zbiorów danych przestrzennych (ich wprowadzanie może być wymuszone) Opcjonalne - optional Ustroń ::

39 Co zrobić gdy nie wiemy co wpisć ? Zastosowanie normy ISO 19139
inapplicable - missing template unknown withheld Ustroń ::

40 Profil metadanych PIG Ogólna koncepcja (edytor -> profil -> metadane XML -> baza -> CSW) Konieczność rozbudowy profilu o elementy 3D i 4D (czas geologiczny zgodny z 19108), zachowanie hierarchiczności Punkt wyjścia: normy ISO serii 19100, profile innych służb geologicznych, IR metadata INSPIRE (draft), projekt profilu krajowego, profil dla Natura2000 Testy CSW: IONIC (BRGM), con terra (JRC, ISPiK), lat/lon i GeoNetwork (3DGP i nova) Edytory: CatMDEdit, IME, MEDARD (współpraca z ISPIK) (nie pełna implementacja i Cor1, niezgodne XML z 19139, ograniczenia przy tworzeniu własnego profilu) Ustroń ::

41 Profil metadanych PIG Ustroń ::

42 IKAR – Geoportal PIG = CSW + WMS
Ustroń ::

43 Edytory metadanych - możliwości i ograniczenia, wady i zalety
Edytory komercyjne: ESRI, IONIC, con terra Edytory z grupy OpenSource (Free): - CatMDEdit - I.M.E. - MEDARD (ISPiK) Bazy danych dla metadanych MEDARD ispik I.M.E. CatMDEdit Ustroń ::

44 Agenda Ustroń ::

45 Dziękuję za uwagę Maciej Rossa maciej.rossa@pgi.gov.pl
END Dziękuję za uwagę Maciej Rossa Ustroń ::