KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODCZASOWNIKOWYCH

Prezentacja na temat: "KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODCZASOWNIKOWYCH"— Zapis prezentacji:

1 KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE RZECZOWNIKÓW ODCZASOWNIKOWYCH
Lekcja dla II klasy gimnazjum 1

2 Drogi Uczniu Na dzisiejszej lekcji przyswoisz sobie nowe wiadomości
oraz nabędziesz nowe umiejętności, które zwiększą Twoją sprawność językową. W czasie lekcji przed komputerem zachowaj poniższe zasady. Ćwiczenia rozwiązuj w pamięci lub w brudnopisie. Po każdej serii ćwiczeń przechodź do rozwiązywania zadań w karcie pracy. Wszystkie zadania zostaną ocenione przez nauczyciela. Każde polecenie czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

3 WIADOMOŚCI Karta pracy
3 Karta pracy WIADOMOŚCI Wyrazy pochodne o wspólnym znaczeniu słowotwórczym, nadane im przez odpowiednie formanty, tworzą odrębne kategorie słowotwórcze. Kolejne slajdy zapoznają Cię z najważniejszymi kategoriami rzeczowników pochodzących od czasowników, czyli z rzeczownikami odczasownikowymi.

4 Rzeczowniki pochodne mogą być utworzone od: Karta pracy
4 Karta pracy mogą być utworzone od: innych rzeczowników chleb – chlebak czytać – czytanie stary – starzec sześć – szóstka swój – swojak pod głową – podgłówek nos, róg - nosorożec czasowników przymiotników liczebników zaimków wyrażeń przyimkowych dwóch wyrazów

5 anie, -enie, - ka, -anka, -anina, - cie, -zero (morfologiczne)
NAZWY CZYNNOŚCI 5 Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY: anie, -enie, - ka, -anka, -anina, - cie, -zero (morfologiczne)

6 Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty.
NAZWY CZYNNOŚCI 6 Karta pracy Ćwiczenie 1. Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -anie, -enie, ka -anina, -zero (morfolo- giczne) pływać mówić orać dłubać przebiegać pływ anie mówi enie or ka dłub anina przebieg podpowiedź podpowiedź

7 NAZWY CZYNNOŚCI Ćwiczenie 2. SPRAWDŹ Karta pracy gmatwać strzelać
7 Ćwiczenie 2. Utwórz po trzy rzeczowniki powyższej kategorii przy pomocy formantów: -anie, -anina, zero morfologiczne. gmatwać strzelać biegać SPRAWDŹ bieganie bieganina bieg gmatwanie gmatwanina - strzelanie strzelanina strzał

8 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI
8 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY acz , -arz , -ak, -ca, -nik, -icie, -ec

9 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI
Karta pracy Ćwiczenie 3. 9 Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -acz -arz -ak -ca -nik -iciel -ec pal acz pis arz pływ ak sprzedaw ca pracow nik roznos iciel jeździ ec pal ić pis ać pływ ać sprzedaw ać pracow ać roznos ić jeźdz ić podpowiedź podpowiedź

10 NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI
10 Karta pracy Ćwiczenie 4. Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: skoczek = skocz + ek kłam + ca zbier + acz oskarż + yciel nadaw + ca koczow + nik kłamca zbieracz oskarżyciel nadawca koczownik SPRAWDŹ

11 NAZWY URZĄDZEŃ NARZĘDZI I PRZYRZĄDÓW
11 Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY: -ak, -acz, aczka, -nik, -alnik, arka, -adło

12 NAZWY NARZĘDZI, URZĄDZEŃ I PRZYRZĄDÓW
12 Karta pracy Ćwiczenie 5. Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. -ak -acZ - aczka -nik -alnik -arka, -adło czerp ać rozpyl ać kop ać pal ić powiększ ać pogłębi ać wah ać czerp ak rozpyl acz kop aczka pal nik powiększ alnik pogłębi arka wah adło podpowiedź podpowiedź

13 NAZWY NARZĘDZI, URZĄDZEŃ I PRZYRZĄDÓW
13 Karta pracy Ćwiczenie 6. Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: mierzyć - przyrząd do mierzenia = mier + nik SPRAWDŹ przyrząd do rozgniatania urządzenie do czerpania urządzenie do grzania urządzenie do prania rozgniatać czerpać grzać prać rozgniat + acz czerp + ak grz + ałka pr + alka

14 NAZWY MIEJSC, W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA
14 Karta pracy tworzą między innymi FORMANTY: -ania, -arnia, -alnia, isko

15 NAZWY MIEJSC, W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA
Karta pracy 15 Ćwiczenie 7. Utwórz wyrazy pochodne, wyodrębnij formanty. - nia -arnia -alnia -isko pracow ać pal ić pr ać wysyp ać pracow nia pal arnia pr alnia wysyp isko podpowiedź podpowiedź

16 NAZWY MIEJSC, W KTÓRYCH COŚ SIĘ ODBYWA
16 Karta pracy Ćwiczenie 8. Zanalizuj słowotwórczo poniższe wyrazy według wzoru: czytać = pomieszczenie, w którym się czyta , czyt + elnia piec kreślić spawać jadać miejsce, w którym się piecze miejsce, w którym się kreśli pomieszczenie, w którym się spawa pokój, w którym się jada piek + arnia kreśl + arnia spaw + alnia jad + alnia sprawdź

17 odrzucenie cząstki bezokolicznika
ZAPAMIĘTAJ RZECZOWNIK ODCZASOWNIKOWY MOŻE POWSTAĆ PRZEZ dodanie przyrostka przy- rostek + = wyraz pochodny wyraz podstawowy odrzucenie cząstki bezokolicznika - -eć, -ać,-yć = wyraz pochodny wyraz podstawowy

18 Karta pracy Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności,
17 Jeżeli ćwiczenia nie sprawiły Ci trudności, przejdź do wykonania zadań w karcie pracy. Jeżeli jednak, stwierdzasz, że czegoś nie zrozumiałeś, wróć do slajdów poprzez hiperłącza. Wiadomości – slajdy nr 3, 4, 5, 8, 11, 14 Ćwiczenia - slajdy nr 6, 7, 9, 10, 12, 13, 15, 16

19 To już koniec ! Przejrzyj kartę pracy, podpisz ją i oddaj nauczycielowi języka polskiego. Do zobaczenia na innej lekcji!