Łomża, 20 czerwca 2016 r. Konsultacje społeczne Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły.

Prezentacja na temat: "Łomża, 20 czerwca 2016 r. Konsultacje społeczne Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły."— Zapis prezentacji:

1 Łomża, 20 czerwca 2016 r. Konsultacje społeczne Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły

2 2 Wprowadzenie w tematykę suszy oraz opracowania Planów przeciwdziałania skutkom suszy

3 Susza Warunki klimatyczne: - Ok. 0,7 o C - wzrost średniej temperatury (od rozpoczęcia pomiarów do 2012 r.); - Analiza trendu rocznej liczby dni z niedoborem usłonecznienia wykazuje istotną statystycznie tendencję malejącą, na większości obszaru kraju. Natomiast roczna liczba dni bardzo słonecznych wykazuje tendencję rosnącą; - Analiza długości okresów bezopadowych (liczba dni bez opadu lub z opadem poniżej 1 mm) wskazuje, że w okresie 12 lat (1991–2002), w Polsce wschodniej wydłużył się okres bezdeszczowy, nawet o 5 dni na dekadę; - W ciągu ostatnich 60 lat obserwuje się rosnącą częstotliwość zjawiska suszy i tak w latach 1951–1981 na terenie Polski susze wystąpiły 6 razy, a w latach od 1982 do 2011 – 18 razy. Od początku XXI wieku tj. w latach 2001–2011, susze wystąpiły 9 razy w różnych okresach roku. 3 Susza - zjawisko ciągłe o zasięgu regionalnym i oznaczające dostępność wody poniżej średniej w określonych warunkach naturalnych.

4 Zmiany wzorców opadowych w Polsce i innych krajach regionu w najbliższych dekadach oczami IPCC - W perspektywie średniookresowej (w latach 2046–2065) o 10-20% spadną opady zimowe (w okresie grudzień-luty). - W perspektywie długoterminowej (ostatnie dwie dekady tego wieku) opady zimowe spadną o 10-40%. W okresie letnim opady zmaleją o 10%-20% na południu, a wzrosną o 10%-20% na północy. - Zachmurzenie i wilgotność zmniejszy się w większości krajów regionu. - W większości krajów regionu spadnie średnia roczna wilgotność gleby. - O nawet 30% spadną zasoby wód powierzchniowych (tzw. roczny odpływ) na Węgrzech, Słowacji, w Czechach i części Rumunii. O nawet 30% wzrośnie roczny odpływ w Finlandii, Szwecji, Norwegii i w części Rosji. - Zmiana przepływów wód w rzekach (częstsze występowanie ekstremalnie niskich i ekstremalnie wysokich stanów wód) zagrozi stabilności ekosystemów, zmniejszy produkcję energii w hydroenergetyce oraz dostępność wody pitnej. - Susze sprawią, że może brakować wody na cele bytowe i przemysłowe. 4

5 susza atmosferyczna (meteorologiczna) – charakteryzuje ją niedobór opadów, zwiększona ewapotranspiracja, obniżenie lustra wód powierzchniowych, a także zmniejszenie ilości wody glebowej, susza rolnicza – ograniczenie dostępności wody dla roślin, co prowadzi do ich stopniowego obumierania i spadku produkcji roślinnej, susza hydrologiczna – charakteryzuje się obniżeniem poziomu wody w zbiornikach wodnych, powoduje obniżenie zwierciadła wód podziemnych, susza hydrogeologiczna – długotrwałe obniżenie zwierciadła wód podziemnych. 5 Rodzaje suszy

6 Ochrona przed skutkami suszy - zadanie Państwa Ochrona przed suszą jest jednym z celów zarządzania zasobami wodnymi – art. 2 ustawy Prawo wodne Ochrona przed suszą jest obowiązkiem władz publicznych - organów administracji rządowej i samorządowej. Dokumentami, które organizują i ukierunkowują zadania z zakresu ochrony przed skutkami suszy są: plany przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzecza plany przeciwdziałania skutkom suszy w regionach wodnych 6

7 Treść planów przeciwdziałania skutkom suszy Na treść planów przeciwdziałania skutkom suszy składają się (art. 88r ust. 3 i 4 ustawy Prawo wodne): - analiza możliwości powiększenia dyspozycyjnych zasobów wodnych, - propozycje budowy, rozbudowy lub przebudowy urządzeń wodnych, - propozycje niezbędnych zmian w zakresie korzystania z zasobów wodnych oraz zmian naturalnej i sztucznej retencji, - katalog działań służących ograniczeniu skutków suszy. 7

8 Procedura sporządzania planów przeciwdziałania skutkom suszy Projekty planów przeciwdziałania skutkom suszy sporządzają: -Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej - dla obszarów dorzeczy, -dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej - dla regionów wodnych; Sporządzający projekt programu udostępniają interesariuszom i społeczeństwu harmonogram i program prac związanych z przygotowaniem planów przeciwdziałania skutkom suszy; Sporządzający projekt programu udostępniają interesariuszom i społeczeństwu materiały źródłowe wykorzystane do przygotowania projektów planów przeciwdziałania skutkom suszy; Sporządzający projekty planów przeciwdziałania skutkom suszy, co najmniej na rok przed rozpoczęciem okresu, którego dotyczą te plany udostępniają je interesariuszom i społeczeństwu; 8

9 Procedura sporządzania planów przeciwdziałania skutkom suszy W terminie 6 miesięcy od dnia podania do publicznej wiadomości harmonogramu programu prac oraz projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy zainteresowani mogą składać uwagi do ustaleń zawartych w tych dokumentach do organów odpowiedzialnych za przygotowanie tych dokumentów; Sporządzający projekt planu przeciwdziałania skutkom suszy poddaje projekt planu strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko: - uzgadnia zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - sporządza prognozę oddziaływania na środowisko, - poddaje projekt planu wraz z prognozą udziałowi społeczeństwa, - opiniuje projekt planu wraz z prognozą z właściwymi organami z zakresu ochrony środowiska oraz ochrony zdrowia ludzi; W przypadku planów przeciwdziałania skutkom suszy dla dorzeczy wymagają one uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej i ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi. 9

10 Projekt Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły - harmonogramy i materiały źródłowe Harmonogram i program prac związanych z przygotowaniem planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły, Wskazanie obszarów występowania zjawiska suszy wraz z określeniem jej zasięgu i natężenia na terenie RZGW w Warszawie oraz analiza możliwości zwiększenia na wskazanych obszarach dyspozycyjności zasobów wodnych, Katalog działań służących ograniczeniu skutków suszy na obszarach na suszę narażonych. 10

11 11

12 Projekt Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły Projekt planu został sporządzony w oparciu o opracowaną na zlecenie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej w 2013 r. metodykę - Ochrona przed suszą w planowaniu gospodarowania wodami - metodyka postępowania. Metodyka ta została sporządzona dla całego kraju i gwarantować ma porównywalność stosowanych kryteriów oraz planowanych rozwiązań Metodyka uwzględnia różnice regionalne wynikające z warunków środowiskowych i charakteru przeważających problemów

13 Projekt Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły - treść wykaz opracowanych programów małej retencji i innych programów związanych z suszą na szczeblu regionalnym i krajowym oraz opracowany na podstawie ankietyzacji wykaz programów funkcjonujących w gminach; wykaz instytucji zaangażowanych w przeciwdziałanie skutkom suszy; prezentacja wybranych wskaźników monitorowania suszy wraz z opisem procedury stosowania i wartościami granicznymi; przedstawienie obszarów gmin narażonych na wstępowanie skutków suszy oraz charakterystyka zróżnicowania przestrzennego obszarów zagrożonych suszą w obrębie regionu wodnego Środkowej Wisły; wskazanie elementów systemu przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach o zidentyfikowanym zagrożeniu suszą; 13

14 Projekt Planu przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Środkowej Wisły - treść opis zidentyfikowanych grup użytkowników w obszarach zagrożonych suszą, możliwych konfliktów spowodowanych suszą pomiędzy poszczególnymi sektorami gospodarki, społeczeństwem i środowiskiem, zidentyfikowanych działań w celu zażegnania możliwych konfliktów; podsumowanie katalogu działań z podziałem m.in. na działania bieżące, ponadregionalne oraz wskazane dla gmin i JCW wraz ze wskazaniem potencjalnych źródeł finansowania; program działań, zawierający także wskazania w zakresie propozycji budowy, rozbudowy lub przebudowy urządzeń wodnych; wskazania, rekomendacje oraz przykłady dobrych praktyk w zakresie ograniczania skutków suszy; oszacowanie możliwości powiększenia zasobów dyspozycyjnych wód w przypadku realizacji działań technicznych związanych z budową zbiorników retencyjnych; podsumowanie analizy kosztów i korzyści dla zidentyfikowanych zestawów działań w regionie wodnym Środkowej Wisły. 14

15 Dziękujemy za uwagę 15